జానాతి చేత్యత్రాపి పర్యనుయోగస్యానివార్యత్వాత్ . న చైతదత్యన్తదుర్ఘటత్వాద్దార్ష్టాన్తికీకృ తం, కిం తు దృష్టాన్తద్వారేణాబాలగోపాలప్రక టితమ్ . తథా హి — యథా బాలకస్య గోపాలకస్య వా పృథగవస్థితం మృద్బలీవర్దం బలీవర్దం వా పశ్యతో జానతశ్చ న బలీవర్దేన సహాస్తి సంబన్ధః, విషయ- భావావస్థితబలీవర్దనిమిత్తోపయోగాధిరూఢబలీవర్దాకారదర్శనజ్ఞానసంబన్ధో బలీవర్దసంబన్ధవ్యవహార- సాధకస్త్వస్త్యేవ, తథా కిలాత్మనో నీరూపత్వేన స్పర్శశూన్యత్వాన్న కర్మపుద్గలైః సహాస్తి సంబన్ధః, ఏకావగాహభావావస్థితకర్మపుద్గలనిమిత్తోపయోగాధిరూఢరాగద్వేషాదిభావసంబన్ధః కర్మపుద్గలబన్ధ- వ్యవహారసాధకస్త్వస్త్యేవ ..౧౭౪.. జీవో విశేషభేదజ్ఞానరహితః సన్ కాష్ఠపాషాణాద్యచేతనజినప్రతిమాం దృష్టవా మదీయారాధ్యోయమితి మన్యతే . యద్యపి తత్ర సత్తావలోకదర్శనేన సహ ప్రతిమాయాస్తాదాత్మ్యసంబన్ధో నాస్తి తథాపి పరిచ్ఛేద్యపరిచ్ఛేదక- లక్షణసంబన్ధోస్తి . యథా వా సమవసరణే ప్రత్యక్షజినేశ్వరం దృష్టవా విశేషభేదజ్ఞానీ మన్యతే మదీయారాధ్యోయమితి . తత్రాపి యద్యప్యవలోక నజ్ఞానస్య జినేశ్వరేణ సహ తాదాత్మ్యసంబన్ధో నాస్తి తథాప్యా- రాధ్యారాధకసంబన్ధోస్తి . తహ బంధో తేణ జాణీహి తథా బన్ధం తేనైవ దృష్టాన్తేన జానీహి . అయమత్రార్థః — యద్యప్యయమాత్మా నిశ్చయేనామూర్తస్తథాప్యనాదికర్మబన్ధవశాద్వ్యవహారేణ మూర్తః సన్ ద్రవ్యబన్ధనిమిత్తభూతం రాగాది- వికల్పరూపం భావబన్ధోపయోగం కరోతి . తస్మిన్సతి మూర్తద్రవ్యకర్మణా సహ యద్యపి తాదాత్మ్యసంబన్ధో నాస్తి హై కి అమూర్త మూర్తకో కైసే దేఖతా – జానతా హై ?

ఔర ఐసా భీ నహీం హై కి యహ (అరూపీకా రూపోకే సాథ బంధ హోనేకీ) బాత అత్యన్త దుర్ఘట హై ఇసలియే ఉసే దార్ష్టాన్తరూప బనాయా హై, పరన్తు దృష్టాంత ద్వారా ఆబాలగోపాల సభీకో ప్రగట (జ్ఞాత) హో జాయ ఇసలియే దృష్టాన్త ద్వారా సమఝాయా గయా హై . యథా : — బాలగోపాలకా పృథక్ రహనేవాలే మిట్టీకే బైలకో అథవా (సచ్చే) బైలకో దేఖనే ఔర జాననే పర బైలకే సాథ సంబంధ నహీం హై తథాపి విషయరూపసే రహనేవాలా బైల జినకా నిమిత్త హై ఐసే ఉపయోగారూఢ వృషభాకార దర్శన – జ్ఞానకే సాథకా సంబంధ బైలకే సాథకే సంబంధరూప వ్యవహారకా సాధక అవశ్య హై; ఇసీప్రకార ఆత్మా అరూపీపనేకే కారణ స్పర్శశూన్య హై, ఇసలియే ఉసకా కర్మపుద్గలోంకే సాథ సంబంధ నహీం హై, తథాపి ఏకావగాహరూపసే రహనేవాలే కర్మపుద్గల జినకే నిమిత్త హైం ఐసే ఉపయోగారూఢ రాగద్వేషాదికభావోంకే సాథకా సంబంధ కర్మపుద్గలోంకే సాథకే బంధరూప వ్యవహారకా సాధక అవశ్య హై .

భావార్థ : — ‘ఆత్మా అమూర్తిక హోనే పర భీ వహ మూర్తికకర్మపుద్గలోంకే సాథ కైసే బఁధతా హై ?’ ఇస ప్రశ్నకా ఉత్తర దేతే హుఏ ఆచార్యదేవనే కహా హై కి — ఆత్మాకే అమూర్తిక హోనే పర భీ వహ మూర్తిక పదార్థోంకో కైసే జానతా హై ? జైసే వహ మూర్తిక పదార్థోంకో జానతా హై ఉసీప్రకార మూర్తిక కర్మపుద్గలోంకే సాథ బఁధతా హై .