అయమాత్మా సర్వ ఏవ తావత్సవికల్పనిర్వికల్పపరిచ్ఛేదాత్మకత్వాదుపయోగమయః . తత్ర యో హి నామ నానాకారాన్ పరిచ్ఛేద్యానర్థానాసాద్య మోహం వా రాగం వా ద్వేషం వా సముపైతి స నామ తైః పరప్రత్యయైరపి మోహరాగద్వేషైరుపరక్తాత్మస్వభావత్వాన్నీలపీతరక్తోపాశ్రయప్రత్యయనీలపీతరక్తత్వైరుపరక్త- స్వభావః స్ఫ టికమణిరివ స్వయమేక ఏవ తద్భావద్వితీయత్వాద్బన్ధో భవతి ..౧౭౫.. ద్వితీయా, తత్పరిహారరూపేణ తృతీయా చేతి గాథాత్రయేణ ప్రథమస్థలం గతమ్ . అథ రాగద్వేషమోహలక్షణం భావబన్ధ- స్వరూపమాఖ్యాతి — ఉవఓగమఓ జీవో ఉపయోగమయో జీవః, అయం జీవో నిశ్చయనయేన విశుద్ధజ్ఞాన- దర్శనోపయోగమయస్తావత్తథాభూతోప్యనాదిబన్ధవశాత్సోపాధిస్ఫ టికవత్ పరోపాధిభావేన పరిణతః సన్ . కిం కరోతి . ముజ్ఝది రజ్జేది వా పదుస్సేది ముహ్యతి రజ్యతి వా ప్రద్వేష్టి ద్వేషం కరోతి . కిం కృత్వా పూర్వం . పప్పా ప్రాప్య . కాన్ . వివిధే విసయే నిర్విషయపరమాత్మస్వరూపభావనావిపక్షభూతాన్వివిధపఞ్చేన్ద్రియవిషయాన్ . జో హి పుణో యః పునరిత్థంభూతోస్తి జీవో హి స్ఫు టం, తేహిం సంబంధో తైః సంబద్ధో భవతి, తైః పూర్వోక్తరాగ- ద్వేషమోహైః కర్తృభూతైర్మోహరాగద్వేషరహితజీవస్య శుద్ధపరిణామలక్షణం పరమధర్మమలభమానః సన్ స జీవో బద్ధో భవతీతి . అత్ర యోసౌ రాగద్వేషమోహపరిణామః స ఏవ భావబన్ధ ఇత్యర్థః ..౧౭౫.. అథ భావబన్ధ-
అన్వయార్థ : — [యః హి పునః ] జో [ఉపయోగమయః జీవః ] ఉపయోగమయ జీవ [వివిధాన్ విషయాన్ ] వివిధ విషయోంకో [ప్రాప్య ] ప్రాప్త కరకే [ముహ్యతి ] మోహ కరతా హై, [రజ్యతి ] రాగ కరతా హై, [వా ] అథవా [ప్రద్వేష్టి ] ద్వేష కరతా హై, [సః ] వహ జీవ [తైః ] ఉనకే ద్వారా (మోహ – రాగ – ద్వేషకే ద్వారా) [బన్ధః ] బన్ధరూప హై ..౧౭౫..
టీకా : — ప్రథమ తో యహ ఆత్మా సర్వ హీ ఉపయోగమయ హై, క్యోంకి వహ సవికల్ప ఔర నిర్వికల్ప ప్రతిభాసస్వరూప హై (అర్థాత్ జ్ఞాన – దర్శనస్వరూప హై .) ఉసమేం జో ఆత్మా వివిధాకార ప్రతిభాసిత హోనేవాలే పదార్థోంకో ప్రాప్త కరకే మోహ, రాగ అథవా ద్వేష కరతా హై, వహ ఆత్మా — కాలా, పీలా, ఔర లాల ౧ఆశ్రయ జినకా నిమిత్త హై ఐసే కాలేపన, పీలేపన ఔర లాలపనకే ద్వారా ఉపరక్త స్వభావవాలే స్ఫ టికమణికీ భాఁతి — పర జినకా నిమిత్త హై ఐసే మోహ, రాగ ఔర ద్వేషకే ద్వారా ఉపరక్త (వికారీ, మలిన, కలుషిత,) ఆత్మస్వభావవాలా హోనేసే, స్వయం అకేలా హీ బంధ (బంధరూప) హై, క్యోంకి మోహరాగద్వేషాదిభావ ఉసకా ౨ద్వితీయ హై ..౧౭౫..
౧. ఆశ్రయ = జిసమేం స్ఫ టికమణి రఖా హో వహ పాత్ర .
౨. ద్వితీయ = దూసరా [‘బన్ధ తో దోకే బీచ హోతా హై, అకేలా ఆత్మా బంధస్వరూప కైసే హో సకతా హై ?’ ఇస ప్రశ్నకా ఉత్తర యహ హై కి – ఏక తో ఆత్మా ఔర దూసరా మోహరాగద్వేషాదిభావ హోనేసే, మోహరాగద్వేషాదిభావకే ద్వారా మలినస్వభావవాలా ఆత్మా స్వయం హీ భావబంధ హై .]