గతరాగః . సమసుహదుక్ఖో నిర్వికారనిర్వికల్పసమాధేరుద్గతా సముత్పన్నా తథైవ పరమానన్దసుఖరసే లీనా తల్లయా
నిర్వికారస్వసంవిత్తిరూపా యా తు పరమకలా తదవష్టమ్భేనేష్టానిష్టేన్ద్రియవిషయేషు హర్షవిషాదరహితత్వాత్సమ-
సుఖదుఃఖః . సమణో ఏవంగుణవిశిష్టః శ్రమణః పరమమునిః భణిదో సుద్ధోవఓగో త్తి శుద్ధోపయోగో భణిత
ఇత్యభిప్రాయః ..౧౪.. ఏవం శుద్ధోపయోగఫలభూతానన్తసుఖస్య శుద్ధోపయోగపరిణతపురుషస్య చ కథనరూపేణ
పఞ్చమస్థలే గాథాద్వయం గతమ్ ..
ఇతి చతుర్దశగాథాభిః స్థలపఞ్చకేన పీఠికాభిధానః ప్రథమోన్తరాధికారః సమాప్తః ..
తదనన్తరం సామాన్యేన సర్వజ్ఞసిద్ధిర్జ్ఞానవిచారః సంక్షేపేణ శుద్ధోపయోగఫలం చేతి కథనరూపేణ గాథా-
సూత్రార్థజ్ఞానబలేన స్వపరద్రవ్యవిభాగపరిజ్ఞానశ్రద్ధానవిధానసమర్థత్వాత్సువిదితపదార్థసూత్రః .
సకలషడ్జీవనికాయనిశుమ్భనవికల్పాత్పంచేన్ద్రియాభిలాషవికల్పాచ్చ వ్యావర్త్యాత్మనః శుద్ధస్వరూపే
సంయమనాత్, స్వరూపవిశ్రాన్తనిస్తరంగచైతన్యప్రతపనాచ్చ సంయమతపఃసంయుతః . సకలమోహనీయవిపాక-
వివేకభావనాసౌష్ఠవస్ఫు టీకృతనిర్వికారాత్మస్వరూపత్వాద్విగతరాగః . పరమకలావలోకనాననుభూయమాన-
౧. పరిజ్ఞాన = పూరా జ్ఞాన; జ్ఞాన .
౨. వ్యావృత్త కరకే = విముఖ కరకే; రోకకర; అలగ కరకే .
౩. స్వరూపవిశ్రాన్త = స్వరూపమేం స్థిర హుఆ .
౪. నిస్తరంగ = తరంగ రహిత; చంచలతా రహిత; వికల్ప రహిత; శాంత .
౫. ప్రతపన హోనా = ప్రతాపవాన హోనా, ప్రకాశిత హోనా, దైదీప్యమాన హోనా .
౨౨ప్రవచనసార[ భగవానశ్రీకుందకుంద-
టీకా : — సూత్రోంకే అర్థకే జ్ఞానబలసే స్వద్రవ్య ఔర పరద్రవ్యకే విభాగకే ౧పరిజ్ఞానమేం
శ్రద్ధానమేం ఔర విధానమేం (ఆచరణమేం) సమర్థ హోనేసే (స్వద్రవ్య ఔర పరద్రవ్యకీ భిన్నతాకా జ్ఞాన,
శ్రద్ధాన ఔర ఆచరణ హోనేసే) జో శ్రమణ పదార్థోంకో ఔర (ఉనకే ప్రతిపాదక) సూత్రోంకో జిన్హోంనే
భలీభాఁతి జాన లియా హై ఐసే హైం, సమస్త ఛహ జీవనికాయకే హననకే వికల్పసే ఔర పంచేన్ద్రియ
సమ్బన్ధీ అభిలాషాకే వికల్పసే ఆత్మాకో ౨వ్యావృత్త కరకే ఆత్మాకా శుద్ధస్వరూపమేం సంయమన
కరనేసే, ఔర ౩స్వరూపవిశ్రాన్త ౪నిస్తరంగ ౫చైతన్యప్రతపన హోనేసే జో సంయమ ఔర తపయుక్త హైం,
సకల మోహనీయకే విపాకసే భేదకీ భావనాకీ ఉత్కృష్టతాసే (సమస్త మోహనీయ కర్మకే ఉదయసే
భిన్నత్వకీ ఉత్కృష్ట భావనాసే) నిర్వికార ఆత్మస్వరూపకో ప్రగట కియా హోనేసే జో వీతరాగ హై,
ఔర పరమకలాకే అవలోకనకే కారణ సాతా వేదనీయ తథా అసాతా వేదనీయకే విపాకసే ఉత్పన్న
హోనేవాలే జో సుఖ -దుఃఖ ఉన సుఖ -దుఃఖ జనిత పరిణామోంకీ విషమతాకా అనుభవ నహీం హోనేసే
(పరమ సుఖరసమేం లీన నిర్వికార స్వసంవేదనరూప పరమకలాకే అనుభవకే కారణ ఇష్టానిష్ట