అథ స్వాయంభువస్యాస్య శుద్ధాత్మస్వభావలాభస్యాత్యన్తమనపాయిత్వం కథంచిదుత్పాద-
వ్యయధ్రౌవ్యయుక్తత్వం చాలోచయతి —
భంగవిహూణో య భవో సంభవపరివజ్జిదో విణాసో హి .
విజ్జది తస్సేవ పుణో ఠిదిసంభవణాససమవాఓ ..౧౭..
కేవలజ్ఞానోత్పత్తిప్రస్తావే యతో భిన్నకారకం నాపేక్షతే తతః స్వయంభూర్భవతీతి భావార్థః ..౧౬.. ఏవం
సర్వజ్ఞముఖ్యత్వేన ప్రథమగాథా . స్వయంభూముఖ్యత్వేన ద్వితీయా చేతి ప్రథమస్థలే గాథాద్వయం గతమ్ .. అథాస్య
భగవతో ద్రవ్యార్థికనయేన నిత్యత్వేపి పర్యాయార్థికనయేనానిత్యత్వముపదిశతి — భంగవిహూణో య భవో భఙ్గ-
విహీనశ్చ భవః జీవితమరణాదిసమతాభావలక్షణపరమోపేక్షాసంయమరూపశుద్ధోపయోగేనోత్పన్నో యోసౌ భవః
కేవలజ్ఞానోత్పాదః . స కింవిశిష్టః . భఙ్గవిహినో వినాశరహితః . సంభవపరివజ్జిదో విణాసో త్తి
సంభవపరివర్జితో వినాశ ఇతి . యోసౌ మిథ్యాత్వరాగాదిసంసరణరూపసంసారపర్యాయస్య వినాశః . స
౨౮ప్రవచనసార[ భగవానశ్రీకుందకుంద-
సహాయతా నహీం కర సకతీ . ఇసలియే కేవలజ్ఞాన ప్రాప్తికే ఇచ్ఛుక ఆత్మాకో బాహ్య సామగ్రీకీ
అపేక్షా రఖకర పరతంత్ర హోనా నిరర్థక హై . శుద్ధోపయోగమేం లీన ఆత్మా స్వయం హీ ఛహ కారకరూప
హోకర కేవలజ్ఞాన ప్రాప్త కరతా హై . వహ ఆత్మా స్వయం అనన్తశక్తివాన జ్ఞాయకస్వభావసే స్వతన్త్ర
హై ఇసలిఏ స్వయం హీ కర్తా హై; స్వయం అనన్తశక్తివాలే కేవలజ్ఞానకో ప్రాప్త కరనేసే కేవలజ్ఞాన కర్మ
హై, అథవా కేవలజ్ఞానసే స్వయం అభిన్న హోనేసే ఆత్మా స్వయం హీ కర్మ హై; అపనే అనన్త శక్తివాలే
పరిణమన స్వభావరూప ఉత్కృష్ట సాధనసే కేవలజ్ఞానకో ప్రగట కరతా హై, ఇసలియే ఆత్మా స్వయం హీ
కరణ హై; అపనేకో హీ కేవలజ్ఞాన దేతా హై, ఇసలియే ఆత్మా స్వయం హీ సమ్ప్రదాన హై; అపనేమేంసే మతి
శ్రుతాది అపూర్ణ జ్ఞాన దూర కరకే కేవలజ్ఞాన ప్రగట కరతా హై, ఇసలియే ఔర స్వయం సహజ జ్ఞాన
స్వభావకే ద్వారా ధ్రువ రహతా హై ఇసలియే స్వయం హీ అపాదాన హై, అపనేమేం హీ అర్థాత్ అపనే హీ ఆధారసే
కేవలజ్ఞాన ప్రగట కరతా హై, ఇసలియే స్వయం హీ అధికరణ హై . ఇసప్రకార స్వయం ఛహ కారకరూప
హోతా హై, ఇసలియే వహ ‘స్వయంభూ’ కహలాతా హై . అథవా, అనాదికాలసే అతి దృఢ బఁధే హుఏ
(జ్ఞానావరణ, దర్శనావరణ, మోహనీయ ఔర అంతరాయరూప) ద్రవ్య తథా భావ ఘాతికర్మోంకో నష్ట కరకే
స్వయమేవ ఆవిర్భూత హుఆ అర్థాత్ కిసీకీ సహాయతాకే బినా అపనే ఆప హీ స్వయం ప్రగట హుఆ
ఇసలియే ‘స్వయంభూ’ కహలాతా హై ..౧౬..
అబ ఇస స్వయంభూకే శుద్ధాత్మస్వభావకీ ప్రాప్తికే అత్యన్త అవినాశీపనా ఔర కథంచిత్
(కోఈ ప్రకారసే) ఉత్పాద -వ్యయ -ధ్రౌవ్యయుక్తతాకా విచార కరతే హైం : –
వ్యయహీన ఛే ఉత్పాద నే ఉత్పాదహీన వినాశ ఛే,
తేనే జ వళీ ఉత్పాదధ్రౌవ్యవినాశనో సమవాయ ఛే.౧౭.