అథోత్పాదాదిత్రయం సర్వద్రవ్యసాధారణత్వేన శుద్ధాత్మనోప్యవశ్యంభావీతి విభావయతి —
ఉప్పాదో య విణాసో విజ్జది సవ్వస్స అట్ఠజాదస్స .
పజ్జాఏణ దు కేణవి అట్ఠో ఖలు హోది సబ్భూదో ..౧౮..
ఉత్పాదశ్చ వినాశో విద్యతే సర్వస్యార్థజాతస్య .
పర్యాయేణ తు కేనాప్యర్థః ఖలు భవతి సద్భూతః ..౧౮..
యథా హి జాత్యజామ్బూనదస్యాంగదపర్యాయేణోత్పత్తిద్రర్ష్టా, పూర్వవ్యవస్థితాంగులీయకాదిపర్యాయేణ చ
వినాశః, పీతతాదిపర్యాయేణ తూభయత్రాప్యుత్పత్తివినాశావనాసాదయతః ధ్రువత్వమ్; ఏవమఖిలద్రవ్యాణాం
శుద్ధవ్యఞ్జనపర్యాయాపేక్షయా సిద్ధపర్యాయేణోత్పాదః, సంసారపర్యాయేణ వినాశః, కేవలజ్ఞానాదిగుణాధారద్రవ్యత్వేన
ధ్రౌవ్యమితి . తతః స్థితం ద్రవ్యార్థికనయేన నిత్యత్వేపి పర్యాయార్థికనయేనోత్పాదవ్యయధ్రౌవ్యత్రయం
సంభవతీతి ..౧౭.. అథోత్పాదాదిత్రయం యథా సువర్ణాదిమూర్తపదార్థేషు దృశ్యతే తథైవామూర్తేపి సిద్ధస్వరూపే
విజ్ఞేయం పదార్థత్వాదితి నిరూపయతి — ఉప్పాదో య విణాసో విజ్జది సవ్వస్స అట్ఠజాదస్స ఉత్పాదశ్చ వినాశశ్చ
విద్యతే తావత్సర్వస్యార్థజాతస్య పదార్థసమూహస్య . కేన కృత్వా . పజ్జాఏణ దు కేణవి పర్యాయేణ తు కేనాపి
వివక్షితేనార్థవ్యఞ్జనరూపేణ స్వభావవిభావరూపేణ వా . స చార్థః కింవిశిష్టః . అట్ఠో ఖలు హోది సబ్భూదో
అర్థః ఖలు స్ఫు టం సత్తాభూతః సత్తాయా అభిన్నో భవతీతి . తథాహి — సువర్ణగోరసమృత్తికాపురుషాదిమూర్త-
పదార్థేషు యథోత్పాదాదిత్రయం లోకే ప్రసిద్ధం తథైవామూర్తేపి ముక్తజీవే . యద్యపి శుద్ధాత్మరుచిపరిచ్ఛిత్తి-
౧. అవశ్యమ్భావీ = జరూర హోనేవాలా; అపరిహార్య్య .
ఉత్పాద తేమ వినాశ ఛే సౌ కోఈ వస్తుమాత్రనే,
వళీ కోఈ పర్యయథీ దరేక పదార్థ ఛే సద్భూత ఖరే.౧౮.
౩౦ప్రవచనసార[ భగవానశ్రీకుందకుంద-
అబ, ఉత్పాద ఆది తీనోం (ఉత్పాద, వ్యయ ఔర ధ్రౌవ్య) సర్వ ద్రవ్యోంకే సాధారణ హై ఇసలియే
శుద్ధ ఆత్మా (కేవలీ భగవాన ఔర సిద్ధ భగవాన) కే భీ ౧అవశ్యమ్భావీ హై ఐసా వ్యక్త
కరతే హైం : —
అన్వయార్థ : — [ఉత్పాదః ] కిసీ పర్యాయసే ఉత్పాద [వినాశః చ ] ఔర కిసీ పర్యాయసే
వినాశ [సర్వస్య ] సర్వ [అర్థజాతస్య ] పదార్థమాత్రకే [విద్యతే ] హోతా హై; [కేన అపి పర్యాయేణ
తు ] ఔర కిసీ పర్యాయసే [అర్థః ] పదార్థ [సద్భూతః ఖలు భవతి ] వాస్తవమేం ధ్రువ హై ..౧౮..
టీకా : — జైసే ఉత్తమ స్వర్ణకీ బాజూబన్దరూప పర్యాయసే ఉత్పత్తి దిఖాఈ దేతీ హై, పూర్వ
అవస్థారూపసే వర్తనేవాలీ అఁగూఠీ ఇత్యాదిక పర్యాయసే వినాశ దేఖా జాతా హై ఔర పీలాపన ఇత్యాది