౩౬ప్రవచనసార[ భగవానశ్రీకుందకుంద-
యత ఏవ శుద్ధాత్మనో జాతవేదస ఇవ కాలాయసగోలోత్కూలితపుద్గలాశేషవిలాసకల్పో
నాస్తీన్ద్రియగ్రామస్తత ఏవ ఘోరఘనఘాతాభిఘాతపరమ్పరాస్థానీయం శరీరగతం సుఖదుఃఖం న
స్యాత్ ..౨౦..
అథ జ్ఞానస్వరూపప్రపంచ సౌఖ్యస్వరూపప్రపంచ చ క్రమప్రవృత్తప్రబన్ధద్వయేనాభిదధాతి . తత్ర
కేవలినోతీన్ద్రియజ్ఞానపరిణతత్వాత్సర్వం ప్రత్యక్షం భవతీతి విభావయతి —
పరిణమదో ఖలు ణాణం పచ్చక్ఖా సవ్వదవ్వపజ్జాయా .
సో ణేవ తే విజాణది ఉగ్గహపువ్వాహిం కిరియాహిం ..౨౧..
చాధ్యాత్మగ్రన్థత్వాన్నోచ్యన్త ఇతి . అయమత్ర భావార్థః — ఇదం వస్తుస్వరూపమేవ జ్ఞాతవ్యమత్రాగ్రహో న కర్తవ్యః .
కస్మాత్ . దురాగ్రహే సతి రాగద్వేషోత్పత్తిర్భవతి తతశ్చ నిర్వికారచిదానన్దైకస్వభావపరమాత్మభావనావిఘాతో
భవతీతి ..౨౦.. ఏవమనన్తజ్ఞానసుఖస్థాపనే ప్రథమగాథా కేవలిభుక్తినిరాకరణే ద్వితీయా చేతి గాథాద్వయం
గతమ్ .
ఇతి సప్తగాథాభిః స్థలచతుష్టయేన సామాన్యేన సర్వజ్ఞసిద్ధినామా ద్వితీయోన్తరాధికారః సమాప్తః ..
అథ జ్ఞానప్రపఞ్చాభిధానాన్తరాధికారే త్రయస్త్రింశద్గాథా భవన్తి . తత్రాష్టౌ స్థలాని . తేష్వాదౌ
టీకా : – జైసే అగ్నికో లోహపిణ్డకే తప్త పుద్గలోంకా సమస్త విలాస నహీం హై (అర్థాత్
అగ్ని లోహేకే గోలేకే పుద్గలోంకే విలాససే — ఉనకీ క్రియాసే — భిన్న హై) ఉసీప్రకార శుద్ధ
ఆత్మాకే (అర్థాత్ కేవలజ్ఞానీ భగవానకే) ఇన్ద్రియ -సమూహ నహీం హై; ఇసీలియే జైసే అగ్నికో
ఘనకే ఘోర ఆఘాతోంకీ పరమ్పరా నహీం హై (లోహేకే గోలేకే సంసర్గకా అభావ హోనే పర ఘనకే
లగాతార ఆఘాతోం కీ భయంకర మార అగ్నిపర నహీం పడతీ) ఇసీప్రకార శుద్ధ ఆత్మాకే శరీర
సమ్బన్ధీ సుఖ దుఃఖ నహీం హైం .
భావార్థ : — కేవలీ భగవానకే శరీర సమ్బన్ధీ క్షుధాదికా దుఃఖ యా భోజనాదికా సుఖ
నహీం హోతా ఇసలియే ఉనకే కవలాహార నహీం హోతా ..౨౦..
అబ, జ్ఞానకే స్వరూపకా విస్తార ఔర సుఖకే స్వరూపకా విస్తార క్రమశః ప్రవర్తమాన దో
అధికారోంకే ద్వారా కహతే హైం . ఇనమేంసే (ప్రథమ) అతీన్ద్రియ జ్ఞానరూప పరిణమిత హోనేసే కేవలీ
భగవానకే సబ ప్రత్యక్ష హై యహ ప్రగట కరతే హైం : —
ప్రత్యక్ష ఛే సౌ ద్రవ్యపర్యయ జ్ఞాన – పరిణమనారనే;
జాణే నహీం తే తేమనే అవగ్రహ – ఇహాది క్రియా వడే.౨౧.