అథాస్య భగవతోతీన్ద్రియజ్ఞానపరిణతత్వాదేవ న కించిత్పరోక్షం భవతీత్యభిప్రైతి —
ణత్థి పరోక్ఖం కించి వి సమంత సవ్వక్ఖగుణసమిద్ధస్స .
అక్ఖాతీదస్స సదా సయమేవ హి ణాణజాదస్స ..౨౨..
నాస్తి పరోక్షం కించిదపి సమన్తతః సర్వాక్షగుణసమృద్ధస్య .
అక్షాతీతస్య సదా స్వయమేవ హి జ్ఞానజాతస్య ..౨౨..
౩౮ప్రవచనసార[ భగవానశ్రీకుందకుంద-
పాతనికా . తద్యథా – అథాతీన్ద్రియజ్ఞానపరిణతత్వాత్కేవలినః సర్వం ప్రత్యక్షం భవతీతి ప్రతిపాదయతి — పచ్చక్ఖా
సవ్వదవ్వపజ్జాయా సర్వద్రవ్యపర్యాయాః ప్రత్యక్షా భవన్తి . కస్య . కేవలినః . కిం కుర్వతః . పరిణమదో
పరిణమమానస్య . ఖలు స్ఫు టమ్ . కిమ్ . ణాణం అనన్తపదార్థపరిచ్ఛిత్తిసమర్థం కేవలజ్ఞానమ్ . తర్హి కిం క్రమేణ
జానాతి . సో ణేవ తే విజాణది ఉగ్గహపువ్వాహిం కిరియాహిం స చ భగవాన్నైవ తాన్ జానాత్యవగ్రహపూర్వాభిః
క్రియాభిః, కింతు యుగపదిత్యర్థః . ఇతో విస్తర : – అనాద్యనన్తమహేతుకం చిదానన్దైకస్వభావం నిజ-
శుద్ధాత్మానముపాదేయం కృత్వా కేవలజ్ఞానోత్పత్తేర్బీజభూతేనాగమభాషయా శుక్లధ్యానసంజ్ఞేన రాగాదివికల్ప-
జాలరహితస్వసంవేదనజ్ఞానేన యదాయమాత్మా పరిణమతి, తదా స్వసంవేదనజ్ఞానఫలభూతకేవలజ్ఞాన-
పరిచ్ఛిత్త్యాకారపరిణతస్య తస్మిన్నేవ క్షణే క్రమప్రవృత్తక్షాయోపశమికజ్ఞానాభావాదక్రమసమాక్రాన్తసమస్త-
ద్రవ్యక్షేత్రకాలభావతయా సర్వద్రవ్యగుణపర్యాయా అస్యాత్మనః ప్రత్యక్షా భవన్తీత్యభిప్రాయః ..౨౧.. అథ సర్వం
ఉసకే నిమిత్తసే సర్వ ఘాతికర్మోంకా క్షయ హో జాతా హై ఔర ఉస క్షయ హోనేకే సమయ హీ ఆత్మా
స్వయమేవ కేవలజ్ఞానరూప పరిణమిత హోనే లగతా హై . వే కేవలజ్ఞానీ భగవాన క్షాయోపశమిక
జ్ఞానవాలే జీవోంకీ భాఁతి అవగ్రహ -ఇహా -అవాయ ఔర ధారణారూప క్రమసే నహీం జానతే కిన్తు సర్వ
ద్రవ్య, క్షేత్ర, కాల, భావకో యుగపత్ జానతే హైం . ఇసప్రకార ఉనకే సబ కుఛ ప్రత్యక్ష హోతా
హై ..౨౧..
అబ అతీన్ద్రియ జ్ఞానరూప పరిణమిత హోనేసే హీ ఇన భగవానకో కుఛ భీ పరోక్ష నహీం హై,
ఐసా అభిప్రాయ ప్రగట కరతే హైం : —
అన్వయార్థ : — [సదా అక్షాతీతస్య ] జో సదా ఇన్ద్రియాతీత హైం, [సమన్తతః సర్వాక్షగుణ-
సమృద్ధస్య ] జో సర్వ ఓరసే ( – సర్వ ఆత్మప్రదేశోంసే) సర్వ ఇన్ద్రియ గుణోంసే సమృద్ధ హైం [స్వయమేవ హి
జ్ఞానజాతస్య ] ఔర జో స్వయమేవ జ్ఞానరూప హుఏ హైం, ఉన కేవలీ భగవానకో [కించిత్ అపి ] కుఛ
భీ [పరోక్షం నాస్తి ] పరోక్ష నహీం హై ..౨౨..
న పరోక్ష కఁఈ పణ సర్వతః సర్వాక్షగుణ సమృద్ధనే,
ఇన్ద్రియ -అతీత సదైవ నే స్వయమేవ జ్ఞాన థయేలనే.౨౨.