అథాత్మనోపి జ్ఞానవత్ సర్వగతత్వం న్యాయాయాతమభినన్దతి —
సవ్వగదో జిణవసహో సవ్వే వి య తగ్గయా జగది అట్ఠా .
ణాణమయాదో య జిణో విసయాదో తస్స తే భణిదా ..౨౬..
సర్వగతో జినవృషభః సర్వేపి చ తద్గతా జగత్యర్థాః .
జ్ఞానమయత్వాచ్చ జినో విషయత్వాత్తస్య తే భణితాః ..౨౬..
వా ణాణాదో ణాణేణ విణా కహం ణాది అధికో వా జ్ఞానాత్సకాశాత్తర్హి యథోష్ణగుణాభావేగ్నిః శీతలో
భవన్సన్ దహనక్రియాం ప్రత్యసమర్థో భవతి తథా జ్ఞానగుణాభావే సత్యాత్మాప్యచేతనో భవన్సన్ కథం జానాతి,
న కథమపీతి . అయమత్ర భావార్థః ---యే కేచనాత్మానమఙ్గుష్ఠపర్వమాత్రం, శ్యామాకతణ్డులమాత్రం,
వటకకణికాదిమాత్రం వా మన్యన్తే తే నిషిద్ధాః . యేపి సముద్ఘాతసప్తకం విహాయ దేహాదధికం మన్యన్తే
తేపి నిరాకృతా ఇతి ..౨౫.. అథ యథా జ్ఞానం పూర్వం సర్వగతముక్తం తథైవ సర్వగతజ్ఞానాపేక్షయా భగవానపి
సర్వగతో భవతీత్యావేదయతి ---సవ్వగదో సర్వగతో భవతి . స కః కర్తా . జిణవసహో జినవృషభః
కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞానతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౪౩
భావార్థ : — ఆత్మాకా క్షేత్ర జ్ఞానకే క్షేత్రసే కమ మానా జాయే తో ఆత్మాకే క్షేత్రసే బాహర
వర్తనేవాలా జ్ఞాన చేతనద్రవ్యకే సాథ సమ్బన్ధ న హోనేసే అచేతన గుణ జైసా హీ హోగా, ఇసలియే
వహ జాననేకా కామ నహీం కర సకేగా, జైసే కి వర్ణ, గంధ, రస, స్పర్శ ఇత్యాది అచేతన గుణ
జాననేకా కామ నహీం కర సకతే . యది ఆత్మాకా క్షేత్ర జ్ఞానకే క్షేత్ర సే అధిక మానా జాయే తో
జ్ఞానకే క్షేత్రసే బాహర వర్తనేవాలా జ్ఞానశూన్య ఆత్మా జ్ఞానకే బినా జాననేకా కామ నహీం క ర
సకేగా, జైసే జ్ఞానశూన్య ఘట, పట ఇత్యాది పదార్థ జాననేకా కామ నహీం కర సకతే . ఇసలియే
ఆత్మా న తో జ్ఞానసే హీన హై ఔర న అధిక హై, కిన్తు జ్ఞాన జితనా హీ హై ..౨౪ -౨౫..
అబ, జ్ఞానకీ భాఁతి ఆత్మాకా భీ సర్వగతత్వ న్యాయసిద్ధ హై ఐసా కహతే హైం : —
అన్వయార్థ : — [జినవృషభః ] జినవర [సర్వగతః ] సర్వగత హైం [చ ] ఔర [జగతి ]
జగతకే [సర్వే అపి అర్థాః ] సర్వ పదార్థ [తద్గతాః ] జినవరగత (జినవరమేం ప్రాప్త) హైం;
[జినః జ్ఞానమయత్వాత్ ] క్యోంకి జిన జ్ఞానమయ హైం [చ ] ఔర [తే ] వే సబ పదార్థ
[విషయత్వాత్ ] జ్ఞానకే విషయ హోనేసే [తస్య ] జినకే విషయ [భణితాః ] కహే గయే హైం ..౨౬..
ఛే సర్వగత జినవర అనే సౌ అర్థ జినవరప్రాప్త ఛే,
జిన జ్ఞానమయ నే సర్వ అర్థో విషయ జిననా హోఇనే.౨౬.