న ప్రవిష్టో నావిష్టో జ్ఞానీ జ్ఞేయేషు రూపమివ చక్షుః .
జానాతి పశ్యతి నియతమక్షాతీతో జగదశేషమ్ ..౨౯..
యథా హి చక్షూ రూపిద్రవ్యాణి స్వప్రదేశైరసంస్పృశదప్రవిష్టం పరిచ్ఛేద్యమాకారమాత్మసాత్కుర్వన్న
చాప్రవిష్టం జానాతి పశ్యతి చ, ఏవమాత్మాప్యక్షాతీతత్వాత్ప్రాప్యకారితావిచారగోచరదూరతామవాప్తో
జ్ఞేయతామాపన్నాని సమస్తవస్తూని స్వప్రదేశైరసంస్పృశన్న ప్రవిష్టః శక్తివైచిత్ర్యవశతో వస్తువర్తినః
సమస్తజ్ఞేయాకారానున్మూల్య ఇవ క వలయన్న చాప్రవిష్టో జానాతి పశ్యతి చ . ఏవమస్య
విచిత్రశక్తి యోగినో జ్ఞానినోర్థేష్వప్రవేశ ఇవ ప్రవేశోపి సిద్ధిమవతరతి ..౨౯..
జగదశేషమితి . తథా హి ---యథా లోచనం కర్తృ రూపిద్రవ్యాణి యద్యపి నిశ్చయేన న స్పృశతి తథాపి వ్యవహారేణ
స్పృశతీతి ప్రతిభాతి లోకే . తథాయమాత్మా మిథ్యాత్వరాగాద్యాస్రవాణామాత్మనశ్చ సంబన్ధి యత్కేవలజ్ఞానాత్పూర్వం
విశిష్టభేదజ్ఞానం తేనోత్పన్నం యత్కేవలజ్ఞానదర్శనద్వయం తేన జగత్త్రయకాలత్రయవర్తిపదార్థాన్నిశ్చయేనాస్పృశన్నపి
వ్యవహారేణ స్పృశతి, తథా స్పృశన్నివ జ్ఞానేన జానాతి దర్శనేన పశ్యతి చ . కథంభూతస్సన్ .
అతీన్ద్రియసుఖాస్వాదపరిణతః సన్నక్షాతీత ఇతి . తతో జ్ఞాయతే నిశ్చయేనాప్రవేశ ఇవ వ్యవహారేణ జ్ఞేయపదార్థేషు
౧. ప్రాప్యకారితా = జ్ఞేయ విషయోంకో స్పర్శ కరకే హీ కార్య కర సకనా — జాన సకనా . (ఇన్ద్రియాతీత హుఏ
ఆత్మామేం ప్రాప్యకారితాకే విచారకా భీ అవకాశ నహీం హై) .
కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞానతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౪౯
પ્ર. ૭
అన్వయార్థ : — [చక్షుః రూపం ఇవ ] జైసే చక్షు రూపకో (జ్ఞేయోంమేం అప్రవిష్ట రహకర తథా
అప్రవిష్ట న రహకర జానతీ -దేఖతీ హై) ఉసీప్రకార [జ్ఞానీ ] ఆత్మా [అక్షాతీతః ] ఇన్ద్రియాతీత హోతా
హుఆ [అశేషం జగత్ ] అశేష జగతకో (-సమస్త లోకాలోకకో) [జ్ఞేయేషు ] జ్ఞేయోమాం [న
ప్రవిష్టః ] అప్రవిష్ట రహకర [న అవిష్టః ] తథా అప్రవిష్ట న రహకర [నియతం ] నిరన్తర [జానాతి
పశ్యతి ] జానతా -దేఖతా హై ..౨౯..
టీకా : — జిసప్రకార చక్షు రూపీ ద్రవ్యోంకో స్వప్రదేశోంకే ద్వారా అస్పర్శ కరతా హుఆ
అప్రవిష్ట రహకర (జానతా -దేఖతా హై) తథా జ్ఞేయ ఆకారోంకో ఆత్మసాత్ (-నిజరూప) కరతా హుఆ
అప్రవిష్ట న రహకర జానతా -దేఖతా హై; ఇసీప్రకార ఆత్మా భీ ఇన్ద్రియాతీతతాకే కారణ
౧ప్రాప్యకారితాకీ విచారగోచరతాసే దూర హోతా హుఆ జ్ఞేయభూత సమస్త వస్తుఓంకో స్వప్రదేశోంసే అస్పర్శ
కరతా హై, ఇసలియే అప్రవిష్ట రహకర (జానతా -దేఖతా హై) తథా శక్తి వైచిత్ర్యకే కారణ వస్తుమేం
వర్తతే సమస్త జ్ఞేయాకారోంకో మానోం మూలమేంసే ఉఖాడకర గ్రాస కర లేనేసే అప్రవిష్ట న రహకర జానతా-
దేఖతా హై . ఇసప్రకార ఇస విచిత్ర శక్తివాలే ఆత్మాకే పదార్థోంమేం అప్రవేశకీ భాఁతి ప్రవేశ భీ సిద్ధ
హోతా హై .
భావార్థ : — యద్యపి ఆఁఖ అపనే ప్రదేశోంసే రూపీ పదార్థోంకో స్పర్శ నహీం కరతీ ఇసలియే వహ
నిశ్చయసే జ్ఞేయోంమేం అప్రవిష్ట హై తథాపి వహ రూపీ పదార్థోంకో జానతీ -దేఖతీ హై, ఇసలియే వ్యవహారసే