అథైవం జ్ఞానినోర్థైః సహాన్యోన్యవృత్తిమత్త్వేపి పరగ్రహణమోక్షణపరిణమనాభావేన సర్వం
పశ్యతోధ్యవస్యతశ్చాత్యన్తవివిక్తత్వం భావయతి —
గేణ్హది ణేవ ణ ముంచది ణ పరం పరిణమది కేవలీ భగవం .
పేచ్ఛది సమంతదో సో జాణది సవ్వం ణిరవసేసం ..౩౨..
గృహ్ణాతి నైవ న ముఞ్చతి న పరం పరిణమతి కేవలీ భగవాన్ .
పశ్యతి సమన్తతః స జానాతి సర్వం నిరవశేషమ్ ..౩౨..
ముంచది గృహ్ణాతి నైవ ముఞ్చతి నైవ ణ పరం పరిణమది పరం పరద్రవ్యం జ్ఞేయపదార్థం నైవ పరిణమతి . స కః
కర్తా . కేవలీ భగవం కేవలీ భగవాన్ సర్వజ్ఞః . తతో జ్ఞాయతే పరద్రవ్యేణ సహ భిన్నత్వమేవ . తర్హి కిం
ప్రభు కేవలీ న గ్రహే, న ఛోడే, పరరూపే నవ పరిణమే;
దేఖే అనే జాణే నిఃశేషే సర్వతః తే సర్వనే.౩౨.
కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞానతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౫౩
జ్ఞానదర్పణమేం భీ సర్వ పదార్థోంకే సమస్త జ్ఞేయాకారోంకే ప్రతిబిమ్బ పడతే హైం అర్థాత్ పదార్థోంకే
జ్ఞేయాకారోంకే నిమిత్తసే జ్ఞానమేం జ్ఞానకీ అవస్థారూప జ్ఞేయాకార హోతే హైం (క్యోంకి యది ఐసా న హో
తో జ్ఞాన సర్వ పదార్థోంకో నహీం జాన సకేగా) . వహాఁ నిశ్చయసే జ్ఞానమేం హోనేవాలే జ్ఞేయాకార జ్ఞానకీ
హీ అవస్థాయేం హై, పదార్థోంకే జ్ఞేయాకార కహీం జ్ఞానమేం ప్రవిష్ట నహీం హై . నిశ్చయసే ఐసా హోనే పర భీ
వ్యవహారసే దేఖా జాయే తో, జ్ఞానమేం హోనేవాలే జ్ఞేయాకారోంకే కారణ పదార్థోంకే జ్ఞేయాకార హైం, ఔర
ఉనకే కారణ పదార్థ హైం — ఇసప్రకార పరమ్పరాసే జ్ఞానమేం హోనేవాలే జ్ఞేయాకారోంకే కారణ పదార్థ హైం;
ఇసలియే ఉన (జ్ఞానకీ అవస్థారూప) జ్ఞేయాకారోంకో జ్ఞానమేం దేఖకర, కార్యమేం కారణకా ఉపచార
కరకే వ్యవహారసే ఐసా కహా జా సకతా హై కి ‘పదార్థ జ్ఞానమేం హైం’ ..౩౧..
అబ, ఇసప్రకార (వ్యవహారసే) ఆత్మాకీ పదార్థోంకే సాథ ఏక దూసరేంమేం ప్రవృత్తి హోనే పర
భీ, (నిశ్చయసే) వహ పరకా గ్రహణ -త్యాగ కియే బినా తథా పరరూప పరిణమిత హుఏ బినా సబకో
దేఖతా -జానతా హై ఇసలియే ఉసే (పదార్థోంకే సాథ) అత్యన్త భిన్నతా హై ఐసా బతలాతే హైం : —
అన్వయార్థ : — [కేవలీ భగవాన్ ] కేవలీ భగవాన [పరం ] పరకో [న ఏవ గృహ్ణాతి ]
గ్రహణ నహీం కరతే, [న ముంచతి ] ఛోడతే నహీం, [న పరిణమతి ] పరరూప పరిణమిత నహీం హోతే; [సః ]
వే [నిరవశేషం సర్వం ] నిరవశేషరూపసే సబకో (సమ్పూర్ణ ఆత్మాకో, సర్వ జ్ఞేయోంకో) [సమన్తతః ]
సర్వ ఓరసే (సర్వ ఆత్మప్రదేశోంసే) [పశ్యతి జానాతి ] దేఖతే – జానతే హైం ..౩౨..