అథ జ్ఞానస్య శ్రుతోపాధిభేదముదస్యతి —
సుత్తం జిణోవదిట్ఠం పోగ్గలదవ్వప్పగేహిం వయణేహిం .
తం జాణణా హి ణాణం సుత్తస్స య జాణణా భణియా ..౩౪..
సూత్రం జినోపదిష్టం పుద్గలద్రవ్యాత్మకైర్వచనైః .
తజ్జ్ఞప్తిర్హి జ్ఞానం సూత్రస్య చ జ్ఞప్తిర్భణితా ..౩౪..
పూర్వోక్తలక్షణస్యాత్మనో భావశ్రుతజ్ఞానేన స్వసంవేదనాన్నిశ్చయశ్రుతకేవలీ భవతీతి . కించ --యథా కోపి
దేవదత్త ఆదిత్యోదయేన దివసే పశ్యతి, రాత్రౌ కిమపి ప్రదీపేనేతి . తథాదిత్యోదయస్థానీయేన కేవలజ్ఞానేన
దివసస్థానీయమోక్షపర్యాయే భగవానాత్మానం పశ్యతి, సంసారీ వివేకిజనః పునర్నిశాస్థానీయసంసారపర్యాయే
కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞానతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౫౭
భావార్థ : — భగవాన సమస్త పదార్థోంకో జానతే హైం, మాత్ర ఇసలియే హీ వే ‘కేవలీ’ నహీం
కహలాతే, కిన్తు కేవల అర్థాత్ శుద్ధ ఆత్మాకో జాననే -అనుభవ కరనేసే ‘కేవలీ’ కహలాతే హైం .
కేవల (-శుద్ధ) ఆత్మాకే జాననే -అనుభవ కరనేవాలా శ్రుతజ్ఞానీ భీ ‘శ్రుతకేవలీ’ కహలాతా హై .
కేవలీ ఔర శ్రుతకేవలీమేం ఇతనా మాత్ర అన్తర హై కి — జిసమేం చైతన్యకే సమస్త విశేష ఏక హీ సాథ
పరిణమిత హోతే హైం ఐసే కేవలజ్ఞానకే ద్వారా కేవలీ కేవల ఆత్మాకా అనుభవ కరతే హైం జిసమేం
చైతన్యకే కుఛ విశేష క్రమశః పరిణమిత హోతే హైం ఐసే శ్రుతజ్ఞానకే ద్వారా శ్రుతకేవలీ కేవల ఆత్మాకా
అనుభవ కరతే హైం; అర్థాత్, కేవలీ సూర్యకే సమాన కేవలజ్ఞానకే ద్వారా ఆత్మాకో దేఖతే ఔర అనుభవ
కరతే హైం తథా శ్రుతకేవలీ దీపకకే సమాన శ్రుతజ్ఞానకే ద్వారా ఆత్మాకో దేఖతే ఔర అనుభవ కరతే
హైం, ఇసప్రకార కేవలీ ఔర శ్రుతకేవలీమేం స్వరూపస్థిరతాకీ తరతమతారూప భేద హీ ముఖ్య హై, కమ-
బఢ (పదార్థ) జాననేరూప భేద అత్యన్త గౌణ హై . ఇసలియే అధిక జాననేకీ ఇచ్ఛాకా క్షోభ ఛోడకర
స్వరూపమేం హీ నిశ్చల రహనా యోగ్య హై . యహీ కేవలజ్ఞాన -ప్రాప్తికా ఉపాయ హై ..౩౩..
అబ, జ్ఞానకే శ్రుత -ఉపాధికృత భేదకో దూర కరతే హైం (అర్థాత్ ఐసా బతలాతే హైం కి శ్రుతజ్ఞాన
భీ జ్ఞాన హీ హై, శ్రుతరూప ఉపాధికే కారణ జ్ఞానమేం కోఈ భేద నహీం హోతా) : —
అన్వయార్థ : — [సూత్రం ] సూత్ర అర్థాత్ [పుద్గలద్రవ్యాత్మకైః వచనైః ] పుద్గలద్రవ్యాత్మక
వచనోంకే ద్వారా [జినోపదిష్టం ] జినేన్ద్ర భగవానకే ద్వారా ఉపదిష్ట వహ [తజ్జ్ఞప్తిః హీ ] ఉసకీ జ్ఞప్తి
[జ్ఞానం ] జ్ఞాన హై [చ ] ఔర ఉసే [సూత్రస్య జ్ఞప్తిః ] సూత్రకీ జ్ఞప్తి (శ్రుతజ్ఞాన) [భణితా ] కహా
గయా హై ..౩౪..
పుద్గలస్వరూప వచనోథీ జిన -ఉపదిష్ట జే తే సూత్ర ఛే;
ఛే జ్ఞప్తి తేనీ జ్ఞాన, తేనే సూత్రనీ జ్ఞప్తి కహే. ౩౪.