Pravachansar Pravachano-Gujarati (English transliteration). Date: 28-06-1979; Gatha: 108.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 32 of 44

 

Page 404 of 540
PDF/HTML Page 413 of 549
single page version

gAthA – 107 pravachanasAr pravachano 404
paN dravyapaNe chhe, guNapaNe chhe, paryAyapaNe chhe. eno sattAguN ke je dravyapaNe nathI, guNapaNe nathI,
paryAyapaNe nathI. AhA... hA! te guN, guNapaNe chhe (sattAguN) paN anerAguNapaNe nathI. paryAyapaNe
nathI. ekaguN guNapaNe nathI I kaI apekShAe ke bIjA guNapaNe nathI. em dravya, dravya tarIke nathI te
bIjA dravya tarIke nathI. em ek paryAy bIjI paryAyapaNe nathI. AhA.. hA!
“–em traN prakAre
vistArakathanamAn varNavavAmAn Ave chhe. e ja pramANe sarva dravyo viShe samajavun.” AhA... hA!
visheSh Avashe........
pravachana tA. 28–6–79.
‘pravachanasAr’ 107 gAthA. bhAvArtha. (gaI kAle chAlyo’ to Aje pharIne.)
bhAvArtha– “ek AtmAne” jarI aTapaTI (vAt chhe.) parathI to judun batAvyun chhe. ek dravyane
bIjA dravya hAre kAI nahIn. ek dravya, bIjA dravyane aDe nahIn, ne ek dravya, bIjA dravyanI paryAyane kare
nahIn. eTale paranI hAre to kAI sambandh chhe nahIn. have potAmAn-emAn traN prakAr paDe chhe. AtmAne
‘ek AtmAne’
“vistAr kathanamAn ‘Atmadravya’ tarIke, AtmA vastu chhe vastu! dravya tarIke
‘gnAnAdiguN’ tarIke.” kAraN dravya te guN nathI. (e be vachche) atadbhAv chhe ne....! tethI
‘gnAnAdiguN tarIke’ “ane ‘siddhatvAdiparyAy’ tarIke,” AnhI siddhanI paryAyanI vAt lIdhI em
samyagdarshanaparyAy, chAritranI paryAy levI.
“–em traN prakAre varNavavAmAn Ave chhe.” e ja sarva dravyo
vishe samajavun.” jem ek dravyamAn traN prakAr varNavyA, -dravya, guN ne paryAy bhinna bhinna! A
atadbhAv (chhe.) ‘te -bhAv, te nahIn, dravyabhAv te guNabhAv nahIn, guNabhAv te (dravya ke) paryAy
bhAv nahIn. AhA... hA! ek ja vastunI andar (chhe.) paranI sAthenI ahInyAn vAtanahIn. e rIte ek
guNane vistArI shakAy. em ‘sarva dravyo vishe samajavun.’
(kahe chhe) jem paramANu! to paramANu tarIke je chhe paramANu- dravya tarIke paramANu enA varNa,
ras, sparsha, gandh te guN, ane enI bhInI, UnI, kALI Adi paryAy, e rIte ek paramANumAn paN
abhinna hovA chhatAn- (e guNaparyAy) pradeshe abhinna hovA chhatAn, A rIte vistAr samajI shakAyachhe.
Avun svarUp chhe lo! paranI hAre kAI nahIn have rahyun ja nahIn, have (to) ekamAn -ekamAn andar. chAhe
to paramANu hoy ke chAhe AtmA! chAr dravya to chhe ja e to AhA..! chAr dravyamAn I chhe.

Page 405 of 540
PDF/HTML Page 414 of 549
single page version

gAthA – 107 pravachanasAr pravachano 40p
dharmAstikAy ke bIjAnI paryAy (kare) halAvavAnI em nathI. em adharmAstikAy bIjAne sthir
karAve em nathI. tem kAL bIjAne badalAve em nathI. AhA... hA! ‘niyamasAr’ mAn Ave chhe. kAL
na hoy to pariNaman na hoy bIjAmAn lo! evun Ave. AhA...! e to kALadravyanI siddhi karavA
(kathan) chhe. ‘kALadravya na hoy, to paramAn pariNaman thAy nahIn’ em pATh chhe. e to phakta
kALadravyane siddha karavA kahyun chhe. ek dravyanI paryAy bIjA dravyanI paryAyane kare, e traNakALamAn banatun
nathI. AhA... hA... hA! jhINun bahu!
(kahe chhe ke) (shrotA) moTA mANaso to ghaNAnA kArya karI dye chhe...! (uttara) hen A
rAmajIbhAIe ghaNAne jItAvyA’ tA... vakIl thaIne! (shrotA pote) pAp karyun tun shAntibhAIe ghaNA
rUpiyA bhegA karyA chhe. hukam kevA? nAno ne I be e! koN kare bhAI! je ek dravya chhe I bIjA
dravyane, kShetrathI pheravI shake, kALathI pheravI shake, kALathI pheravI shake- I kAI banI shake nahIn. AhA...
hA... hA! enI vAt to ek bAju rahI gaI ke AtmA, sharIrane aDato nathI. mATe AtmA sharIranI
paryAy karato nathI. gajab vAt chhe!! A hAth hAle ne A AngaLI hAle! roTalI tUTe to kahe chhe ke
roTalI tUTe chhe ene hAth aDato nathI. tUTe chhe I enI paryAy chhe, roTalInI. hAth (ene) aDato
nathI. hAth AtmAne aDato nathI. AtmA hAthane aDato nathI. evun parathI to A rIte ja bhinna chhe.
badhA dravyomAn! anant dravyomAn!! AhA... hA! jyAn siddhabhagavAn birAje chhe tyAn anantA nigodanA
jIv chhe. (oho) jyAn siddha bhagavAn birAje chhe tyAn. chhatAn ek dravyane, bIjA dravyane-koI (koI)
aDatun nathI. AhA... hA! em nigodanA jIv anantA, ek angUlanA asankhyabhAgamAn (chhe.) badhe
ThekANA bharyAn chhe AnhI- AkhA lokamAn. paN ek nigodano jIv, bIjA nigodanA jIvane aDato
nathI, ne ek-ek jIvane- be-be sharIr chhe. taijas ne kArmAN. (e) taijas- kArmAN sharIr (chhe)
paN ene AtmA aDato nathI. taijas (sharIramAn) anant paramANun chhe. temAn ek paramANun, bIjA
paramANun ne aDato nathI. e to jANe mukhya-mukhya vastu chhe. AhA... hA... hA!
have ahInyA to ek vastumAn atadbhAv kem chhe e siddha kare chhe. ek tattva ane bIjA tattva
vachche anyatvabhAv chhe. enI hAre kAI sambandh nahIn. paN ek dravyanI vachche-pradesh I nA I hovA
chhatAn -temAn e bhAv A nahIn, dravya bhAv te guN (bhAv) nahIn, ne paryAy nahIn, (evo)
atadbhAv siddha kare chhe. AhA... hA... hA... hA! chhe ne? (pAThamAn)
(ahInyAn kahe chhe ke) “ek AtmAne vistArakathanamAn ‘Atmadravya’ tarIke, ‘gnAnAdiguN’
tarIke sattAno- Aj to bol Avyo’ to savAramAn. sattA ya guN chhe em gnAnAdiguN (tarIke),
“ane ‘siddhatvAdiparyAy’ tarIke– em nishchaye, ek Atmadravya chhe I

Page 406 of 540
PDF/HTML Page 415 of 549
single page version

gAthA – 107 pravachanasAr pravachano 406
dravya tarIke, emAn peTA je gnAnAdiguN tarIke, ane enI mithyAdashA chhe I paryAy tarIke, (em)
parathI bhinna chhe paN dravya chhe I paryAy nathI ne paryAy chhe I dravya nathI (evo atadbhAv chhe.)
AhA... hA... hA! mithyAtva je chhe I paryAyamAn, e darshanamohane laIne nathI. paN te paryAy chhe, te
dravya nathI ne dravya chhete paryAy nathI. AhA... hA... hA... hA! - “em ek AtmAmAn “traN prakAre”
dharmanI paryAyano vichAr kare, to AtmA ‘dravya’ tarIke chhe, gnAnAdi trikAL ‘guN’ tarIke chhe, ane
samyagdarshanagnAnachAritranI paryAy ‘paryAy’ tarIke chhe. e paryAy guNarUpe nathI, guN dravyarUpe nathI, dravya
paryAyarUpe nathI. AhA.. hA! Avun jhINun chhe!
(kahe chhe) vaLI ek AtmAnA hayAtIguNane, ahInyAn sattA lIdhI. sattA, astitvaguN chhe
ne...? pradeshe to abhed chhe. ek AtmAnA sattAguNane, sattA te dravya, sattAgnAnAdiguN, ne
sattAsiddhatvaparyAy, em “traN prakAre vistAravAmAn (varNavavAmAn) Ave chhe. em nIche ek
AtmAne sattAdravya tarIke, sattAguN tarIke, chhe ne...? bIjA hayAtI (Adi) gnAnAdiguN tarIke hon!
ek guN to chhe (sattA) I gnAnAdiguNo chhe paN emAn ekabIjAno abhAv chhe emAn. ane I
sattAne samyagdarshananI paryAy thaI, I (sattA) paryAy tarIke ene varNavavAmAn Ave (chhe.) sattA guN
ne gnAnanI paryAy thaI, darshananI paryAy thaI e hayAtI sAthe chhe. e paryAy chhe (I) paryAyamAn
astitva chhe. te astitva guNamAn te astitva nathI, guNanun astitva chhe I dravyamAn astitva nathI.
dravyanI sattA chhe. guNanI sattA nathI. guNanI sattA chhe I paryAyanI sattAmAn nathI. (traNeyanI sattA
judI judI chhe.) Avun! ahA.. hA! jhINun bahu!! mArag jhINo bahu!!
(kahe chhe ke) vaLI, ek AtmAno, je sattAguN chhe-hayAtI te sattAguN. te Atmadravya nathI.
I ek ja je sattAguN chhe I Atmadravya nathI, AtmA to anantaguN (no pinD) chhe. hayAtIguN -
sattAguN sivAyano te, gnAnAdiguN nathI. sattAguN tarIke sattA chhe. paN sattAguNapaNe dravya, te
sattAguN nathI. sattAguN gnAn-darshanAdi guN nathI. sattA, sattAthI chhe. gnAnAdi anantaguN chhe I rIte
sattA nathI. AhA. hA! Avo viShay! gAthA (badhI) tattvano viShay chhe A to! ekadam bhinna bhinna
vastu batAve chhe. parathI to bhinna paN ekamAn ya bhi nnadravya, guN, paryAy, (traNe bhinna bhinna svarUpe
chhe.) AhA... hA!
(kahe chhe) ekamAn paN jyAre sattA ne dravya, sattAthI bIjA guN Adi te guN ane paryAy,
ekabIjAmAn abhAv chhe. atadbhAv chhe. to paranI sAthenI shun vAt karavI? AhA...! ‘game te
sanyogamAn ne game te kShetramAn ne game te kALamAn hoy– paN pratyek dravya potAnA dravya–guN–paryAyamAn
chhe.’
nArakImAn jIv chhe em kahevun I vyavahAr chhe. devamAn jIv chhe em

Page 407 of 540
PDF/HTML Page 416 of 549
single page version

gAthA – 107 pravachanasAr pravachano 407
kahevun vyavahAr chhe. devanA kShetramAn, nArakInA kShetramAn jIv chhe em kahevun I vyavahAr chhe. AhA... hA!
shreNik rAjA! narakamAn chhe I kahevun vyavahAr chhe, paN enI gatinI ‘yogyatA ja’ nArakInI chhe. I
paryAyamAn e chhe. paN I guNamAn nathI ne I dravyamAn nathI. je paryAyamAn chhe te guNamAn nathI ne te
dravyamAn nathI. AhA... hA... hA! Avun chhe! kAn’ (shAstramAn) ek kahe chhe ne...! ke shreNikarAjA, narake
gayA te samakitI chhe- kShAyik samakitI (chhe.) tIrthankaragotra bAndhyun chhe. have I to ene pUrvanun AyuSh
bandhAI gayun, ene laIne narakamAn gayA! ahInyAn nA pADe chhe. ahA... hA! AyuShyakarmanI paryAyamAn
AyuShyaparyAy hatI, AnhI javAnI paryAy tyAn hatI te potAnI paryAyathI tyAn (javAnI) gati kare chhe.
AyuShyakarma to nimittamAtra chhe. e nimittathI kAI AmAn thatun nathI. AhA... hA... hA! shAstramAn
evo lekh Ave. AnUpUrvya nAmanI ek prakRiti chhe. nAmakarmanI. jem baLadane nAth nAkhe. ne khenche em
AnupUrvI prakRiti narakamAn laI javA (jIvane) khenche chhe. devamAn laI javA, manuShyamAn laI javA,
tiryanchamAn laI javA gati (karAve chhe) AnupUrvya ahInyAn kahe chhe ke (e gati thaI tyAre) hatI chIj
AnupUrvya e batAvyun chhe. bAkI to te samaye je paryAy chhe gati karavAnI ekatA, ene laIne I gati
kare chhe. AnupUrvya (prakRiti) ne laIne nahIn. AhA... hA... hA!
ghaNun bhed–gnAn!! parathI to bhed–
gnAn! paN potAnA pariNamanamAn (svarUpamAn) judA, judA atadbhAv!! AhA... hA.. hA.. hA!
(keTalAke to) sAmbhaL‌yun na hoy, (ane mAne ke) vADAmAn janmyA jain chhIe. jain parameshvar shun kahe chhe
tattvane I khabar na maLe! AhA.. hA! navarAsh nahIn ne paN navarAsh, dhandhA! dhandho karavo, bAyaDI-
chhokarAn sAchavavAn! vepAr sAchavavo! ke no’ sAchave to olun thaI jAy!
(shrotA) paN dukAne na
jAyato, dukAno badhI bandh thaI jAy...! (uttara) koN kare vepAr? e to jaDanI paryAyanA samaye te
thashe. e paramANumAn paryAy, je rIte gati thavAnI, te thashe ja. e paryAy (je thAy chhe I) bIjo joDe
A chhe, enAthI paryAy I paryAy thAy chhe, em to chhe ja nahIn. paN enI je paryAy thAy chhe je
paisA levAnI-devAnI Adi, (te) paryAy te dravya nathI ne paryAy te guN nathI. AhA... hA!
(panDitajI!) AvI vAtun chhe!! (tattvano) sUkShmapaNe vichAr karavo joIe bhAI! A to, prabhuno
mArag chhe! sarvagnaparameshvar! trilokanAth! eNe gnAnamAn joyun evun kahyun chhe. AhA...! chhe I? (pAThamAn)
trIjo peregrAph!
(ahInyAn kahe chhe ke) “vaLI ek AtmAnA hayAtIguNane ‘hayAt Atmadravya”
hayAtagnAnAdiguN’ ane ‘hayAt siddhatvAdiparyAy’ em traN prakAre vistAravAmAn Ave chhe. e ja
pramANe sarva dravyo viShe samajavun.”
(ahInyA kahe chhe ke) “vaLI ek AtmAno je hayAtIguN chhe.” ek AtmA no sattAguN
je chhe, “te Atmadravya nathI.” I ek ja guN Atmadravya nathI. “(hayAtIguN

Page 408 of 540
PDF/HTML Page 417 of 549
single page version

gAthA – 107 pravachanasAr pravachano 408
sivAyano) gnAnAdiguN nathI.” sattA, sattAguN chhe, paN sattA sivAyanA je gnAn, Anand e guN
(paNe) sattAguN nathI. sattAguNathI gnAn Adi badhA guN, judA chhe. AhA... hA... hA! pravachanasAr
vAnchyun chhe koI phere? navarAsh kyAthi, navarAsh? vAncho tor e samajAyane! AhA... hA! (shrotA)
ApanI hAjarI vagar barAbar samajAy nahIn...
(uttara) hAjarI to potAnI chhe, emAn samajAy chhe.
AhA... hA! (shrotA) to ya nishALe to besavun paDe chhe ne... jAvun paDe chhe ne...! (uttara) nishALe
jAy chhe koN? jIvadravyanI paryAy evI (thavAnI) hoy to jAy. sharIranI paryAyanI yogyatA hoy, to
sharIr paryAy jAy. AhA... hA... hA... hA! e mAstar pAse jAvun mATe ene laIne (eTale) sharIrane
laIne gayo chhe ane sharIr AtmAne laIne nyAn gayun chhe em nathI. AhA... hA... hA... hA! ame
(bhaNatA’ tA) tyAre dhULI (nishAL) hatI.
(shrotA) nishALano dAkhalo eTalA mATe Apyo ke
ApanA pAse Avavun paDe ne...! (uttara) Avavun paDe ne...! ahAhAhAhA! nimittathI to kahevAy
em ne? amAre mAstar hato dhULI nishALano, chha varasanI ummar hatI. pahelI dhULI, pachhI pahelI
chopaDImAn jatA. pahelI dhULI nishALe, dhULamAn ekaDo karAve pahelo! ene (mAstarane) paisA na
ApatA, paN kaI sArun varas evun hoy tyAre ke dA’ Do hoy to, lagan hoy to bAp Ape pIrasaNun
eTale ene hAle (gujarAn) chhokarAn ghaNAn hoy ne eTale hAle (gujAro) I shIkhavato, ek mAstar
hato jaDabharat! hato sAdhAraN bhaNelo I ‘ekaDe ek’ dhULamAn shIkhaDAvato! ahA... hA... hA... hA!
ahInyA to kahe chhe ke AngaLIne laIne dhULamAn Am ekaDo andar thayo nathI. dhULane AngaLI
aDI nathI. AvI vAt prabhu! A shun? A sat-sat rIte chhe tene sat rIte jANavun! je rIte sat chhe
te rIte satne satpaNe jANavun! satne goTA vALashe, asatpaNe rakhaDavun paDashe, marI jashe!! chorAshInA
avatAramAn AhA... hA! ahInyAn khammA! khammA! thAtun hoy, pAnch-pachIs karoD rUpiyA hoy, AhA...
I marIne bhAI bhUnDane kUkhe jAy. mAns Adi na khAy dArU (na) pIe. bhUnDane kUkhe jAy ne viShTA
khAy. AhA...! bApu, evun anantavAr thaI gayun chhe! AhA... hA! vivek, vichAr karyo nathI eNe.
dIrdhasUtrI thato nathI. vartamAnamAn ekalo rokAI gayo bas! paradravyathI bhinna (hun) eno nirNay karyo
nathI. ane Am to, dravya te guN nahIn ne guN te paryAy nahIn, eno nirNay karyo nathI. AhA.. hA!
(ahInyA kahe chhe ke) “vaLI ek AtmAno je hayAtIguN chhe te Atmadravya nathI,
(hayAtIguN sivAyano) gnAnAdiguN nathI.” gnAnAdiguN paN hayAtI (guN) nathI. sattAguN chhe
I gnAnaguN nathI, sattAguN chhe I darshanaguN nathI, AhA...! ane sattAguN chhe I samyagdarshananI
paryAy Adi nathI.
“ke siddhatvAdiparyAy nathI.” A siddhatvanI paryAy lIdhI chhe emAn, (je)
sattAguN chhe I samyagdarshan ke samyakchAritranI paryAy nathI. AhA... hA.. hA! gnAnaguNanI paryAy je
chhe, e sattAguNanI paryAy nathI ne sattAguNanI paryAy I gnAnaguNanI paryAy nathI. ahA..! ek

Page 409 of 540
PDF/HTML Page 418 of 549
single page version

gAthA – 107 pravachanasAr pravachano 409
sAthe samyagdarshan ne gnAn utpanna thAy, are! anantA guNanI ekasAthe anshavat paryAy pragaT thAy.
‘sarvaguNAnsh te samakit’ e anantaguNano pinD! eno jyAn draShTine anubhav thayo, (AtmAnA)
jeTalA guNonI sankhyA eno ekaansh vyaktapaNe badhu pragaT! pUraN! paN te ekaparyAy,
bIjIparyAyapaNe nathI. AhA.. hA! AhA...! hA! (shrotA) chhatAn sattA, dravya-guN-paryAy-traNeyamAn
vyApelI chhe...! (uttara) vyApI chhe sattA sattAmAn! dravya sat, guN sat, paryAy sat I to AvI gayun
ne... (TIkAmAn) I to gAthA chAle chhe A
सद्व्वं सच्च गुणो सच्चेव पज्जओ [वित्थारो] satdravya
te guN nahIn ne guN te satdravya nahI ne satdravya te satparyAy nahIn. AhA.. hA! jhINI vAt chhe
bhAI! I to adhikAr je Ave I (spaShTIkaraN thAy.) AhA... hA..!
(ahInyAn kahe chhe ke) “hayAtIguN sivAyano) gnAnAdiguN nathI ke siddhatvAdiparyAy
nathI.” AhA...! sattA nAmano guN chhe. ane ahInyA samakitaparyAy thaI, to I sattAguNanI
paryAyathI I samakitanI paryAy nathI (thaI.) samakitanI paryAy, samakitanI paryAyane laIne chhe.
sattAguNane laIne nathI. bIjI rIte kahIe to, shraddhAguN je chhe trikAL, AtmA je trikAL chhe em
shraddhAguN trikAL chhe. to shraddhAguN chhe I Atam-dravyano shraddhAguN, Atmadravya e shraddhAguNarUpe nathI I
Atmadravya, ane guN to trikAL chhe. ane enI paryAy chhe I shraddhAnI paryAy tarIke chhe. e bIjA
guNane laIne paryAy chhe em nahIn. e paryAy thaI I samakitadarshananI paryAy chhe e bIjA guNathI thaI
em nathI. guNane koI guN sahAy nathI. bIjA dravyane to bIjA dravyanI sahAy nathI (ja), ek dravya
bIjA dravyane to sahAy nathI, paN AtmAmAn ne paramANumAn je anantaguN rahyA chhe, to I ekaguN
bIjAguNane sahAy nathI. AhA... hA... hA! enun astitva, sattA chhe bhinna-bhinna! AhA... hA!
(kahe chhe ke) samakitanI paryAy pragaT thaI. mATe samyaggnAnanI paryAy pragaT thaI, mATe anant
Anandano svAd Avyo, e paryAy samyagdarshan paryAyapaNe (pragaT thaI) mATe Avyo em nathI. te
(te) paryAy judI chhe (te te) guN judo chhe ne guNamAn dravya judun chhe! AhA... hA! Avun lAmbun!
AchAryoe kAm karyA chhe ne!! AhA... hA... hA! jangalamAn rahIne, muni! munio, to nagna ja hatA,
digambar ja hatA. shvetAmbar to nIkaL‌yA, hamaNAn be hajAr varas, pachhI emAnthI nIkaL‌yA. jainadarshanamAn
to ekalA nagna muni ja hoy anAdithI. anAdithI anantakAL! (muni nagna na hovAnA)
vastrasahit te munipaNun nathI.’
(shrotA) enA shAstramAn lakhyun chhe ke amArAmAnthI digambar nIkaL‌yA
chhe..! (uttara) I game I kahe ne! mANaso game I kahe! anAdi sanAtan satya A chhe. emAnthI
shvetAmbar be hajAr varas pahelAn nIkaL‌yAn chhe. ane potAnI draShTie shAstra banAvyAn, emAn A badhA
goTA vAL‌yA chhe. AhA... hA! nyAn to lUgaDAnnA poTalAnAn poTalA rAkhyAn chhe. ane ahInyAn to kahe ke
ek lUgaDAnno kaTako (pAse) rAkhe ne munipaNun mAne to nigodamAn jashe. ene sAdhu mAne to I
nigodamAn jashe.

Page 410 of 540
PDF/HTML Page 419 of 549
single page version

gAthA – 107 pravachanasAr pravachano 410
AhA... hA! vastrasahit sAdhumpaNun mAnashe e nigodamAn javAnA chhe, ane je ene mAnanArA chhe ‘ke
A sAdhu chhe’ e paN nigodamAn jAmI javAnA chhe.
AhA... hA! gajab kAm bApu! Akarun kAm
bahu!! vastunnun svarUp em chhe. A to anAdi bhagavAn traNalokanA nAth! sarvagnadeve joyun-jANyun,
em kahyun chhe. olun to kalpit badhun banAvyun chhe. shvetAmbar lokoe shAstra kalpit banAvyAn chhe badhAn!
enI shraddhAne mAne te gRuhItamithyAdraShTi chhe. AhA... hA! Avun Akarun kAm paDe!! AhA... hA!
(vaLI kahe chhe ke) saune sArun lagADIne bhegAn karavA chhe? mANas bhegAn thAy jAjAn! ke bhaI!
AhA... hA! satne sankhyAnI jarUr nathI. sat to satsvarUpe chhe trikAL!
ahInyAn (to kahe chhe) e paranI hAre kAI sambandh nathI. AhA... hA.. hA! vastrano TukaDo rAkhe
ne AnhI chAritra hoy andar. em nahIn kahe I to jANe bhinna paDI gayun. paN chAritraguNanI paryAy
chhe, e chAritraguN chhe I chAritraguNanI paryAy chhe em nathI. e chAritraguN chhe ne chAritranun dravya chhe
(e chAritranI paryAy chhe) e badhun bhinna chhe. (dravya-guN ne paryAy) dravyarUpe chAritra, guNarUpe
chAritra, paryAyarUpe chAritra, - (e traNey bhinna chhe.) AvI vAt chhe! AhA... hA... hA!
(munirAjane) enI dashAmAn vikalpa hoy, panchamahAvratanA, paN ene I (munirAj) bandhanun kAraN
mAne. ane nagnadashA hoy I nimitta tarIke nagnadashA. I men karI nathI ne mArAthI nagnadashA thaI
nathI. AhA... hA... hA! kAraN ke ek dravya bIjA dravyane (kAI karI shake nahIn) e lUgaDun chhoDI shake.
langoTI chhoDI shake, em ek dravya bIjA dravyanun kAI karI shake nahIn AhA... hA! AvI vAt chhe.
ahInyAn to (kahe chhe) ek dravyamAn paN guN te dravya nahIn ne dravya te guN nahIn ke paryAy nahIn.
evo traN vachche bhinna bhAv (chhe) ke A bhAv te A bhAv nahIn ne A bhAv te A bhAv nahIn.
AhA.. hAn! gajab vAtun!! paramAtmA sivAy, jineshvaradev trilokanAth! kevaLIe kahelI vAt, santo
kahe chhe. evI vAt, kyAn’ ya bIje chhe nahIn. AhA...! Akarun lAge paN shun thAy? bhAI! bIjAne
dukh lAge. ame A badhun karIe tyAre khoTun? bhakti karIe, pUjA karIe, sAmAyik karIe,
paDikkamaNA (karIe) - badhun mithyAtvasahit chhe. AhA... hA! digambaramAn rahIne paN je sAmAyik
hoy, vikalpa UThe ene sAmAyik mAne ‘ame sAmAyik karIne beThA chhIe’ mithyAtva chhe bhAI!
AhA... hA! AhA...!
(kahe chhe ke) evI rIte ek AtmAno hayAtIguN chhe I AtmAdravya nathI. hayAtIguN
sivAyano e guN (Atmadravya) nathI. ane siddhatvAdiparyAy (te Atmadravya) nathI. AhA... hA!

Page 411 of 540
PDF/HTML Page 420 of 549
single page version

gAthA – 107 pravachanasAr pravachano 411
ApaNe to ahInyAn samyagdarshan ne samyakchAritra upar UtAravun vadhAre. goTAn emAn chhe ne..!
samyagdarshananI paryAy, svadravyanA lakShe, karttAnA svatantrapaNe, ShaTkArakanA pariNamanathI samyagdarshan thAy,
(arthAt) ShaTkArakanA pariNamanathI samyagdarshan thAy. enun lakSha bhale dravya upar chhe. paN chhe
svatantrapaNe ShaTkArakanun pariNaman! I samyagdarshananI paryAy (je chhe te) samyaktva shraddhAguN je trikAL
chhe te-rUpe nathI. trikAL je shraddhAguN chhe, enI A paryAy chhe ne...? paN chhatAn e paryAy,
shraddhAguNapaNe nathI. paryAy, paryAyapaNe chhe, guN guNapaNe chhe, dravya dravyapaNe chhe. AhA...! Avun chhe.
AhA...! Avun sAmbhaLavA ya loko navarA kyAn chhe? jindagI chAlI jAy chhe Am baphamamAn ne
baphamamAn! ghaNA vakhatamAn!
(ahInyAn kahe chhe ke) “ane je Atmadravya chhe, (hayAtI sivAyano) gnAnAdiguN chhe ke
siddhatvAdiparyAy chhe te hayAtIguN nathI “em paraspar temane atadbhAv chhe.” “ke je atadbhAvane
lIdhe temane anyatva chhe.”
atadbhAvane laIne anyatva chhe. pRuthak pradeshane laIne anyatva paranun chhe.
paN potAmAn, asankhya pradeshamAn, pRuthak pradesh nathI. chhatAn atadbhAvapaNe anyatva chhe. ‘te-bhAv nathI’
te anyatva chhe. guNathI paryAy anyatva chhe, guNathI dravya anyatva chhe, dravyathI guN anyatva chhe,
atadbhAvanI apekShAe tene anyatva kahevAmAn Ave chhe. enA pradesho bhinna nahi hovA chhatAn (anyatva
kahevAmAn Ave chhe) AhA...hA...hA! jenA pradesho bhinna chhe- A AtmAnA pradesho ne sharIranA pradesho
bhinna bhinna chhe. AhA...! to AtmA, sharIrane halAvI shakato nathI. hoThane halAvI shakato nathI,
roTalInA TukaDA karI shakato nathI. dAntane Am khench karI (dabAvI) shakato nathI. AhA... hA!
(shrotA) peTamAn dAnt nathI, to chAvavun shI rIte...? (uttara) AhA... hA! I dAnt dAntanun kAm
dAntanI paryAyamAn chhe. dAntanI paryAy je chhe sattA enun I paramANu je dAntanA chhe temAny I sattAguN chhe.
enI shaktimAn sattAguN chhe, enAthI bIjA je guNo chhe I-rUpe sattA nathI. tenI ekasamayanI
paryAyanI sattAnI, sattApaNe chhe. AhA... hA! Avun svarUp chhe! kevun te A! Avo vItarAgano
mArag! olun to kahe chhakAyanI dayA pALavIne...!
(shrotA) dayA to paLelI ja potAmAn (uttara)
AhA...! tun koN chho? keTalI maryAdAmAn chho? bIjA koN chhe, keTalI maryAdAmAn chhe? enun yathArtha gnAn,
I tArI dayA chhe. jem chhe tem jANavun I tArI dayA chhe. ane jem chhe tem na jANavun I tArI hinsA chhe.
AhA... hA! Avun chhe! A gAthAo badhI jhINI chhe!! paN chhatAn samajAy evI chhe.
(shrotA) Ap
samajAvo, to samajAy! (uttara) ahA... hA... hA... hA! (mukta hAsya)!
(ahInyAn kahe chhe ke) “em paraspar temane atadbhAv chhe ke je atadbhAvane lIdhe temane
anyatva chhe.” ke je atadbhAvane lIdhe’ eTale ‘te-bhAv’ nathI ene lIdhe temane anyatva chhe. dravya te
guNabhAv nathI ne guNabhAv te dravyabhAv nathI ne guNabhAv (ke dravyabhAv) te paryAyabhAv

Page 412 of 540
PDF/HTML Page 421 of 549
single page version

gAthA – 107 pravachanasAr pravachano 412
nathI. e apekShAe traNane atadbhAvanI apekShAe (eTale ke) ‘te-bhAv te nathI’ e apekShAe
anyatva chhe. te dravya te guNapaNe nathI. te guN te paryAyapaNe nathI, te bIjAguNapaNe nathI. e rIte
atadbhAvane lIdhe anyatva chhe. pRuthak paramANu, ek- ek dravya judA enI vAt nahIn (e to pradeshe
ja judAn chhe.) I to pRuthak pradesh chhe (tethI) judAn ja chhe. AhA... hA! bhAre kAm! e sIsapenanI
aNI koI kADhI shakatun nathI em kahe chhe. kalamathI lakhI shakato nathI. bolI shakato nathI, bolavAnI
jaDanI avasthA chhe. to e pRuthakpaNAmmAn gayun! ahInyAn to atadbhAv tarIke anyatvanI vAt hAle chhe,
olAn to pRuthak pradesh chhe mATe anyatva chhe. enI hAre to ahInyAn kAI vAt ja nathI. AhA.. hA!
A to atadbhAv (eTale) ‘te-bhAv nathI’ ne “te-te bhAv A nathI” evA atadbhAvanI
apekShAe ekabIjAmAn pradeshabhed na hovA chhatAn anyapaNun kahevAmAn Ave chhe. AhA... hA... hA... hA! chhe
ke nahIn AmAn juo ne? (pAThamAn) A sonagaDhanun lakhAN nathI A (shAstramAn). ghaNAn bole, em ke
sonagaDh nun ekAnt chhe! ekAnt kahIne kADhI nAkhe. are! bhAI, sAmbhaL to kharo! prabhu! AhA... hA!
ekAnt kone kahevun? anekAnt kone kahevun? enI khabar nathI’! (tane.) AhA.. hA.. hA!
“A ja pramANe sarva dravyo viShe samajavun” jem ekaguNanun kahyun sa ttAnun. ke sattA ane dravya
bhinna, sattAnA guN bhinna, ane sattAnI paryAy, sattAthI bhinna! e ja pramANe sarva dravyo viShe
samajavun.
“A rIte A gAthAmAn sattAnun udAharaN laIne.” sattAnun udAharaN Apyun chhe. em gnAn-
darshan-Anand koIpaN guN, e guN guNarUpe, e guN dravyarUpe, e guN paryAyarUpe bhinna bhinna chhe.
AhA... hA!
“sattAnun udAharaN laIne atadbhAvane spaShTa rIte samajAvyo.”
(ahIn eTalun visheSh chhe ke je sattAguN viShe kahyun te anya viShe paN yogya rIte samajavun.”
jem ke– sattAguNanI mAphak, ek AtmAnA puruShArthaguNane.” vIryaguN lIdho. (juo!) vIrya!
puruShArthaguN AtmAmAn ek chhe anAdi anant. (e) puruShArthaguNane
‘puruShArthI Atmadravya.’
puruShArthapaNe puruShArthI Atmadravya. AhA... hA! puruShArthaguNane anerAguNathI bhinnapaNun “puruShArthI
gnAnAdiguN’
chhe? (pAThamAn) ek AtmAnA puruShArthaguNane, puruShArthI Atmadravya, puruShArthI gnAn Adi
guN, bIjo guN lo enAthI. “ane puruShArthI siddhatvAdiparyAy em vistArI shakAy.” AhA...
hA... hA! em samakitanI paryAy chhe, eno shraddhAguN chhe. shraddhAguN chhe AtmAmAn. samakit paryAy chhe.
e shraddhAguN chhe e Atmadravya chhe, e shraddhAguN ane rAguNarUp nathI, ane I shraddhAguN chhe te ek
samayanI paryAy tarIke nathI. samakitanI paryAy tarIke shraddhAguN nathI. shraddhAguN paryAy tarIke nathI ne
paryAy shraddhAguN tarIke nathI. ane shraddhAguN ek dravya tarIke nathI. AhA... hA.. hA! Avun chhe. A to
sAme adhikAr Avyo hoy, tyAre Avene...! khenchIne uparathI levAy to, bese jhaT! A to AmAn
lakhAN chhe. are.. re! eNe

Page 413 of 540
PDF/HTML Page 422 of 549
single page version

gAthA – 107 pravachanasAr pravachano 413
darakAr karI nathI! mArun shun thashe! AhIn Ankh minchAIne hAlyo jashe! chorAshInA avatAramAn. satyanun
sharaN nahIn le ne satya chhe te te ene satyane satyapaNe vastune vastupaNe rAkh. shrImad kahe chhe.
shrImadmAn ek vAkya chhe. ‘vastune vastupaNe rAkh’ tun pheraphAr karIsh nahIn kAI! AhA...hA...hA!
(kahe chhe) jevI rIte dravya chhe tevI rIte rAkh. je rIte guN chhe te rIte rAkh. je rIte paryAy chhe
te rIte rAkh. AhA... hA! ahInyAn to ekadravya bIjA dravyanun kare (nahIn) enA ja vAndhA chhe,
mAnavAmAn. olAmAn to I Ave chhe ne! sthAnakavAsImAn ‘dayA te sukhanI velaDI, dayA te sukhanI
khAN.’ ‘anantA jIv mokShe gayA, dayA taNA’ (e ja jANe) - pramAN’ - I paranI dayA, paranI
dayA traNakAL mAn (AtmA) karI shakato nathI. AhA... hA... hA! have enAthI ene dharam mAnavo chhe
ne mukti karavI chhe. paranI dayAno bhAv chhe I rAg chhe. AhA... hA... hA! rAg chhe I AtmAnA
svarUpanI hinsA chhe! ‘puruShArthasiddhiupAy’ mAn chhe. amRutachandrAchArya! A to vItarAganA siddhAnt chhe
bhAI! kalpit nathI A kAI, kalpit banAvelun! kyAn’ ya meLano’ khAy ne..! A to chAre bAjuthI
juo to satnun satpaNun Ubhun rahe chhe. AhA...hA...hA!
(ahInyAn kahe chhe ke) “ahIn eTalun visheSh chhe ke je sattAguN viShe kahyun te anya guNo viShe
paN yogya rIte samajavun. jem ke– sattAguNanI mAphak, ek AtmAnA puruShArthaguNane ‘puruShArthI
Atmadravya’ .
AhA...! “puruShArthI gnAnAdiguN” ane ‘puruShArthI siddhatvAdiparyAy’ – em
vistArI shakAy chhe.”
AhA... hA! em ek shraddhA nAmano guN chhe. je shraddhAdravya tarIke varNavAy chhe.
e shraddhA (guN) anerA guN tarIke nathI. ane e shraddhA (guN) samakitanI paryAy tarIke nathI.
AhA... hA! samyagdarshananI paryAy (I to ek samay chhe.) shraddhAguN chhe I to kAyam chhe. paryAy to
ek samayanI avasthA chhe. eTale I shraddhAguNanI paryAy nathI, paryAy paryAyanI chhe (samakitanI.)
AhA.. hA.. hA!
(have kahe chhe ke) “abhinna pradesho hovAne lIdhe Am vistAr karavAmAn Ave chhe.” paN te
te dravyanA ne guNanA ane paryAyanA pradesho abhinna chhe. jem ek dravyanA pradeshathI bIjA dravyanA pradesh
bhinna chhe, I to sarvathA atyant abhAv chhe. (ek-bIjA dravyamAn ekabIjA dravyano.) e rIte ahInyAn
nathI. ahInyAn to pradesho akhanD chhe-abhed chhe badhAnA. (dravyaguN paryAyanA.)
“abhinna pradesho hovAne
lIdhe Am vistAr karavAmAn Ave chhe.” chhatAn sangnA” dravyanun nAm ‘dravya’, guNanun nAm ‘guN’,
paryAyanun nAm ‘paryAy’ I sangnA- sangnA.
“lakShaN” guNonun lakShaN dravyano Ashray, dravyanun lakShaN dravya
pote svatantra, paryAyanun lakShaN (ek samayanun) svatantra. AhA... hA... hA! “prayojanAdi” prayojan-
dravyanun prayojan guNone Ashray devo, ek ThekANe (dhruv) rahevun I.

Page 414 of 540
PDF/HTML Page 423 of 549
single page version

gAthA – 107 pravachanasAr pravachano 414
guNanun guNapaNe (dhruv) rahevun I. paryAyanun prayojan paryAy dravyane Ashraye rahe te. em prayojanAdi “bhed
hovAne lIdhe puruShArthaguNane tathA Atmadravyane, gnAnAdi anyaguNane ke siddhatvAdiparyAyane atadbhAv
chhe.”
be ya vachche atadbhAv chhe. AhA... hA!
(kahe chhe ke) gnAnaguN chhe te darshanaguN nathI, ane gnAnanI paryAy chhe te gnAn (guN) paNe
nathI. AhA.. hA! gnAnaguN chhe te enI paryAyapaNe nathI. samakit-samakit-shraddhA nAmano guN trikAL
chhe. I enI vartamAn paryAy samakitapaNe nathI. e samakitaparyAy te trikALIshraddhA guNapaNe nathI. ane
te dravyapaNe nathI. AhA.. hA.. hA! A to Ankhano motiyo UtAravo hoy, enI vAt chhe. AhA...
AhA! motiyo UtAravA javAnA chhe ne...? bIjI Ankhano AhA.. hA! AnkhamAn paDaL vaLI gayA chhe
kahe chhe. tArI draShTimAn-gnAnamAn paDaL vaLI gayA chhe agnAnanA (mithyatvanA.) AhA.. hA! chhatAn te
agnAnanI paryAy, mithyAtva-agnAnapaNe chhe. e guNapaNe thaI nathI. dravyapaNe chhe e guNamAn bhUl nathI.
ane e bhUl (Atma) dravyamAn nathI. AhA.. hA! Avun chhe! kaI jAtano upadesh A te!! ahInyAn
kyAn’ya AvyA chha- kAy jIvane sAmAyik karavI ne poShA karavA ne paDikkamaNA karavA chovihAr karavo
ne I to kAI Avyun nahIn AmAn!!
bhAI! tun shun karI shake chho e to pahelun samaj! ke tArI maryAdA shun chhe? tArI karavAnI maryAdA
tArI paryAyamAn chhe. tArI karavAnI maryAdAmAn e parane kAI tun karI shake (em mAn) to tArI
maryAdAmAn tun nathI. AhA... hA... hA! (shrotA) bAvo banAvI dIdho! (uttara) hen! bAvo banAvI
dIdho! ahA.. hA! AhA... hA! dukAn upar bese! have dararoj Am hajAronI pedAsh hoy, anetrap
pAnch-pAnch, dash-dash, vIs hajAr paisAnun (rUpiyAnun) rokAN thatun hoy, shun kahevAy tamAre I?
lAkaDAno I? (shrotA) gallo. (uttara) hA, I bharAy Am peT bharIne. pahelAn to A... A
nahotun ne...! noTun no’tI. rUpiyA rokaDA (chAndInA sikkA) amAre nAno haDapho rAkhatA haDapho!
samajyA? shun kIdhun I? haDapho! haDaphAnun shun kIdhun? gallo! I rAkhatA emAn koI vakhate I Akho
rUpiyAthI bharAI gayo’ to! vepAr hato. I to sIter varas pahelAnI vAt chhe. ekavAr rokaDA
rUpiyAthI I Akhun bharAI jAy, Am! dANA ne (mAlanun) venchAN thaI gayun hoy to, tyAre A
(jIv) khushI thAy ke ohohoho! A ja to traNase rUpiyAnun bharANun, traNasen rokaDA! te di’ olI-
noT kyAn hatI. A bhram chhe badho!
(shrotA) Akho khovAI jAy chhe..! (uttara) hen? khovAI jAy
chhe. AhA... hA! kye raste chaDI jAy chhe? agnAnane raste chaDI jAy chhe. AhA.. hA! satno rasto
mUkI daIne asatne panthe chaDI jAy chhe. khabar nathI ene. AhA... hA! nagna sAdhu thAy to ya paN
‘ku-panthe’ chaDI jAy chhe. I rAganI kriyA - dayA-dAn chhe I dharam chhe, e mane dharamanun kAraN chhe. I
mithyAtvabhAvamAn

Page 415 of 540
PDF/HTML Page 424 of 549
single page version

gAthA – 107 pravachanasAr pravachano 41p
chaDI gayelA chhe. AhA... hA.. hA! AvI vAt chhe.
(ahInyAn kahe chhe ke) “–em vistArI shakAy chhe–abhinna pradesho hovAne lIdhe Am
vistAr karavAmAn Ave chhe. chhatAn sangnA–lakShaN–prayojanAdi bhed hovAne lIdhe puruShArthaguNane ane
Atmadravyane.”
AhA.. hA! e vIryaguN ane enA Atmadravyane, vIryaguNane ane gnAnAdi
anantaguNane “gnAnAdi anyaguNane ke siddhatvAdiparyAyane.” puruShArthaguN chhe enI joDe gnAn-
darshan-Anand guN chhe. chhatAn tene, anyaguNane ke siddhatva AdiparyAyane (eTale) e guNanI
paryAyane “atadbhAv chhe.” traN vachche atadbhAv chhe. ‘te-A nahIn, te-A nahIn, te-A nahIn,
AhA.. hA! paryAy, te guN nahIn ne guN te dravya nahIn ne dravya te guN nahIn ne dravya te paryAy
nahIn AhA... hA... hA!
“atadbhAv chhe ke je atadbhAv.” ke je traNyamAn atadbhAv kIdho. paryAy
te dravya nahIn ne dravya te guN nahIn ne guN te anya guN nahIn. evo je atadbhAv kahayo (e
atadbhAv)
“temanAmAn anyatvanun kAraN chhe.” e atadbhAvamAn bhinna-bhinna chIj (dravya-guN-
paryAy) bhinna chhe e anyatvanun e kAraN (atadbhAv) chhe. ane anyatva chhe I. pRuthakapradesh chhe I
anyatva to tadna judun (pradesh judA mATe chIj judI.) ek dravyane ane bIjA dravyane pradesh judA chhe
to anyatva judun. paN A rIte atadbhAvanI apekShAe tene anyapaNun chhe. pradesh pRuthak nahi hovA
chhatAn. AhA... hA... hA! Avo jain dharam hashe? Avo! jainapaNun badhun UDADI dIdhun lokoe to!
AhA... hA!
kahe chhe ke A ekabIjAnAn bhAvarUpe I nahIn. tethI atadbhAv thayo. e ja anyatva chhe bas!
e anyatva chhe. olun paranun anyatva to pradeshabhede chhe. A atadbhAvanI apekShAe (eTalo)
anyatvabhAv chhe. AhA... hA! bahun jhINun lakhAN Avyun.
visheSh Avashe......

OM

Page 416 of 540
PDF/HTML Page 425 of 549
single page version

gAthA – 108 pravachanasAr pravachano 416
have sarvathA abhAv te atadbhAvanun lakShaN hovAno niShedh kare chhe-
जं दव्वं तण्ण गुणो जो गुणो सो तच्चमत्थादो ।
एसो हि अतब्भावो णेव अभावो त्ति णिद्दट्ठो
।। १०८।।
यद्रव्यं तन्न गुणो योऽपि गुणः स न तत्त्वमर्थात् ।
एष ह्यद्धावो नैव अभाव इति निर्दिष्टः ।। १०८।।
svarUpe nathI ne dravya te guN, guN te nahI dravya chhe,
–Ane atatpaNun jANavun, na abhAvane; bhAkhyun jine. 108.
gAthA – 108
anvayArtha– [अर्थात्] svarUp-apekShAe [यद द्रव्यं] je dravya chhe [तत् न गुणः] te guN
nathI [यः अपि गुणः] ane je guN chhe [सः न तत्त्वं] te dravya nathI; [एषः हि अतद्भावः] A
atadbhAv chhe; [न एव अभावः] sarvathA abhAv te atadbhAv nathI; [इति निर्दिष्टः] Am (jinendra
dvArA) darshAvavAmAn Avyun chhe.
TIkA– ek dravyamAn, je dravya chhe te guN nathI, je guN chhe te dravya nathI- e rIte je dravyanun
guNarUpe abhavan (-nahi hovun) athavA guNanun dravyarUpe abhavan te atadbhAv chhe; kAraN ke ATalAthI
ja anyatvavyavahAr (-anyatvavyavahAr) siddha thAy chhe. parantu dravyano abhAv te guN, guNano abhAv
te dravya - evA lakShaNovALo abhAv te atadbhAv nathI. jo em hoy to (1) ek dravyane
anekapaNun Ave, (2) ubhayashUnyatA thAy (arthAt bannano abhAv thAy), athavA (3) apoharUpatA
thAy. te samajAvavAmAn Ave chhe-
(dravyano abhAv te guN ane guNano abhAv te dravya em mAnatAn doSh A pramANe Ave)
(1) jem chetanadravyano abhAv te achetanadravya chhe, achetanadravyano abhAv te chetanadravya chhe -
e rIte temane anekapaNun (be-paNun) chhe, tem dravyano abhAv te guN, guNano abhAv te dravya-e
rIte ek dravyane paN anekapaNun Ave (arthAt dravya ek hovA chhatAn tene anekapaNAno prasang Ave).

Page 417 of 540
PDF/HTML Page 426 of 549
single page version

gAthA – 108 pravachanasAr pravachano 417
(athavA ubhayashUnyatArUp bIjo doSh A pramANe Ave)
(2) jem suvarNano abhAv thatAn suvarNapaNAno abhAv thAy, suvarNapaNAno abhAv thatAn
suvarNano abhAv thAy- e rIte ubhayashUnyatva (banneno abhAv) thAy, tem dravyano abhAv thatAn
guNano abhAv thAy, guNano abhAv thatAn dravyano abhAv thAy- e rIte ubhayashUnyatA thAy
(arthAt dravya temaj guN bannanA abhAvano prasang Ave).
(athavA apoharUpatA nAmano trIjo doSh A pramANe Ave)
(3) jem paT- abhAvamAtra ja ghaT chhe, ghaT-abhAvamAtra ja paT chhe (arthAt vastranA kevaL
abhAv jeTalo ja ghaDo chhe ane ghaDAnA kevaL abhAv jeTalun ja vastra chhe) - e rIte bannane
apoharUpatA chhe, tem dravya-abhAvamAtra ja guN thAy, guN-abhAvamAtra ja dravya thAy- e rIte AmAn
paN (dravya-guNamAn paN)
1apoharUpatA thAy (arthAt kevaL nakArarUpatAno prasang Ave).
mATe dravya ane guNanun ekatva, ashUnyatva ne ra anapohatva IchchhanAre yathokta ja (jevo kahyo
tevo jA atadbhAv mAnavAyogya chhe. 108.













----------------------------------------------------------------------
1. apoharUpatA= sarvathA nakArAtmakapaNun; sarvathA bhinnatA. (dravya ane guNamAn ekabIjAno kevaL nakAr ja hoy to ‘dravya guNavALun chhe’
A guN A dravyano chhe’ - vagere kathanathI sUchavAto koI prakArano sambandh ja dravyane ane guNane na bane.)
2. anapohatva= apoharUpapaNun na hovun te; kevaL nakArAtmakapaNun na hovun te