Page 492 of 540
PDF/HTML Page 501 of 549
single page version
ne...! kramAnupAtI-kramAnusAr ane te te paryAyano kartA dravya chhe. AhA... hA! gnAnamAn enI dashA thAy,
eno kartA AtmA chhe. gnAnAvaraNIyano uday eno kartA nathI. em kahe chhe. em AtmAmAn,
AyuShyagatine laIne - AyuShyakarmane laIne, dehamAn rahe chhe em nathI. enI potAnI paryAyane kAraNe
tyAn paryAyamAn (chhe.) te paryAyano kartA AyuShya (karma) nathI. dehamAn rahevun - jeTalo kAL (rahevun) e
kALanI paryAyano e sharIramAn rahevAno jeTalo kAL chhe teTalo e ja samayano kartA te dravya chhe. AhA...
hA! te dravya teno kartA, dravya tenun karaN-sAdhan ane dravya te paryAyano AdhAr (adhikaraN) (chhe.)
AhA... hA! A darek dravyanI vAt chhe. A manuShyapaNe samajAvI chhe. I darek dravya enA paryAyanA
svarUpano kartA chhe (karaN ne adhikaraN chhe.) keTalI vAt samAvI dIdhI chhe!! olA kahe ke antarAy
karamane laIne AtmAmAn, dIkShA levAno bhAv na thAy - evun Ave chhe. ‘mokShamArga prakAshak’ mAn.
ey? ‘mokShamArga prakAshak’ mAn (evun lakhAN Ave chhe.) AhA... hA!
utpAd (kahe chhe) paryAy pahelI nahotI ne thaI - e apekShAe dravyane asat-utpAd kahevAmAn Ave
chhe. chhatAn te te paryAy, te te dravyanI shakti je chhe anant - anvayashaktio anant chhe. dravya ek chhe,
paN enI shaktio eTale guNo anant chhe. ane I anant (guNo) nI hAre anantI paryAyo
gUnthAyelI chhe. AhA... hA... hA! (shrotA) pragaT nathI ne gUnthAyelI shI rIte chhe? ... (uttara) I
gUnthAyelI chhe emAnthI pragaT thAy chhe. ene sambandh chhe anvayashaktino. I to paryAy pahelI nahotI
tethI tene asat-utpAd, dravyano asat-utpAd chhe em kIdhI. dravyamAn I asat (utpAd) chhe em
kIdhun. chhatAn enI anvayashaktio - je guNo chhe (tenI sAthe sambandh chhe.) anvayo- rAte vAt thaI’
tI ne bhAI! anvayA guNA paN Ave chhe. anvay dravya ne ‘anvayA guNA’ Ave chhe bIje. tyAn
vAnchelun no’ tun - dravya te visheSh chhe ane tenA guNo te visheShya chhe em Avyun’ tun. athavA dravya te
vastu chhe ane enI shaktio, anvayo chhe. to I anvayo shakti chhe anantI. AhA... hA! AvI
vAt!! ane e shaktionI sAthe, te te samaye je paryAyo thavAnI te shakti sAthe sambandh rAkhe chhe.
(paryAyo) shakti sAthe gUnthAyelI chhe. AhA... hA... hA! koI tattvanI paryAy (bIjA tattvane laIne
nathI.) ke A AtmA
Page 493 of 540
PDF/HTML Page 502 of 549
single page version
kahe chhe. AhA... hA! gajab vAt chhe!! lAbhubhAInun lakhAN k kAvyun chhe, k kThIk chhe. k
anvayashaktio anant chhe. tenI samaye-samaye kramAnupAtI (kramabaddha) krame je thavAnI paryAy te te
dravyane laIne thAy chhe. AhA... hA! paryAy, parane laIne to bilakul nahIn. ho nimitta-paN nimittane
laIne kAI andar thAy (em chhe nahIn) AhA... hA! AvI vAt! juo! A AngaLI hAle chhe
AngaLI A. e paramANuo (dravya) chhe. emAn anant-anvayashakti-guNo chhe. ene anusarIne -
gUnthAyelI (paryAyo) te kALe, te ja krame -kramAnusAr je paryAy AvavAnI-thavAnI te ja thAy chhe. tethI
te paryAyane asat-utpAd ne dravyane paN asat-utpAd kahIe. paryAyane asat-utpAd to kharo paN
dravyane asat-utpAd kahIe. AhA...! AhA... hA! chhe? juo! (pAThamAn).
thAy chhe. AhA... hA! be lITImAn keTalun bharyun chhe!! ahInyAn (agnAnI) kahe ke hun paranI dayA pALI
daun, parane (bachAvI) ahinsA karI daun, paisA raLI daun, kamAI daun dukAne besIne, dukAnanI vyavasthA -
loDhA-boDhAnI sarakhI vyavasthA karI daun, AhA... hA! dhandho dANAno (to) ghaun, bAjaro Adi je chhe
emAn ek ek dANo anant paramANuno pinD chhe. ane I paramANummAn anant anvayashaktio rahelI
chhe. te kAraNe (te dANAnI) te paryAy te thavAnI te - Am javAnI hoy - AvavAnI hoy te kALe
te paryAy (tenAthI (dravya-guNathI) thAy. olo bIjo kahe ke men Ane dANA ApyA ne men dANA
toLIne ApyA, e badhI jUThI vAt chhe. AhA... hA!
ATh hajAr pagAr pADe! kono dIkaro ne kono (bAp)? AhA... hA! A mAro dIkaro hushiyAr thayo
chhe. paN dIkaro kono? ahInyA kahe chhe. e dIkaro to AtmA chhe ne AtmAnI paryAy to enAthI thAy
chhe. e paryAy tArAthI thaI chhe ne ten dIkarAne utpanna karyo chhe? traN kAL, traN lokamAn A vAt sAchI
nathI. AhA... hA! Akarun bhAre bhAI!! paisAvALA to Am jANe - karoDo paisA (rUpiyA) abajo
paisA (rUpiyA) (mAne ke) ame Am karI daIe - ame Am karI daIe, (koIne) be-pAnch lAkh
ApIne dhandhe chaDAvI daIe, emAIn ApaNane napho to maLe! mahine TakA-doDh TakAnun vyAj Ape,
pedAshamAn ATh AnA amArA ne ATh (AnA)
Page 494 of 540
PDF/HTML Page 503 of 549
single page version
hashe? AhA...hA! AvI vAt chhe! are! duniyAe vItarAgatattva sarvagnadev trilokanAth paramAtmA-
eNe je vastunun svarUp kahyun-e rIte sAmbhaLavA maLe nahIn jagatane to bichArA kare shun? emAn (vaLI)
juvAnI (yuvAn) avasthA-vIs-pachIs-sattAvIsanI phATelI ummar ne emAn be-pAnch lAkhanI pedAsh
hoy- ane duniyA vakhANe) karamI jAgyo amAre (chhokaro.) karamI jAgyo em kahe chhe ne...! dharamI
jAgyo em kahe chhe? AhA...! pApI jAgyo. AhA... hA! e kAntibhAI? rAmajIbhAI pAse kyAn
hatAn - paisA hatA? enI pAse paisA chhe (kAntibhAI pAse) em kahe chhe loko! AhA... hA... hA!
kramAnusAr (kramabaddha) te ja paryAy te samaye thAy. ane chhatAn te paryAy, pahelI no’ tI mATe asat-
utpAd kahI, dravyano asat-utpAd Avyo chhe em kahe chhe. AhA... hA! have Ane abhimAnanA pAr
na maLe. Anun A karI daun - ne Anun A karI daun ne Anun A karI daun - derAsar karI daun lo ne!
mandir banAvI daun! AhA...!
(e to jANavA mATe) paN dravyadraShTi-vastuthI tun jo to tane janam-maraNanA ant Avashe. A bhavanI
paryAyano ant Ave e tenI sthiti chhe. AhA... hA!
(daL) chhe. A khArA sAgaramAn jaL bIjun chhe. A to (sharIr to) mATI dhUL chhe. bhagavAn AtmAmAn
- andar bhagavAn AtmA sukhanA sAgaranun jaL chhe I to. AhA... hA! A sharIr to jagatanI dhUL
chhe. sAgaramAn jem pANI chhe. em AmAn Anandanun jaL chhe. e sukhano sAgar chhe prabhu!! enI ek
samayanI paryAy thAy. tenI paN svatantra kartA - e dravya chhe. atyAre to I siddha karavun chhe ne...!
dIkarA-dIkarI, bAyaDI kyAn’ ya rahI gayA bApA! AhA... hA! A sharIrano ek-ek rajakaN dravya chhe
ne dravyamAn guNo chhe (anant) anvayo. ‘anvayA guNA’ shabda chhe kyAn’ ka! ‘tattvArtha rAjavArtik’ mAn
AmAn kyAn’ ka chhe. ‘anvayA guNA’ anvay shakti lIdhI chhe paN shakti kaho ke guN badhun ek ja
chhe. chhe ne...? kyAn? ekaso chhAsaTh pAnun? nIchethI pAnchamI lITI. chhe ne...! lo! andar sanskRitamAn chhe.
‘anvayino guNA’ athavA ‘sahabhuvoguNA’ sanskRitamAn chhe bhAI! vyatirek eTale paryAy e to
AvI gaI chhe vAt. chhe? sanskRitamAnchhe. ekaso chhAsaTh pAne. e sanskRitamAn nIchenI chhaThThI lITI.
(vAchan).
Page 495 of 540
PDF/HTML Page 504 of 549
single page version
इति गुणलक्षणम् । [जयसेनाचार्य]
gnAnano pravAh!! AhA... hA! gnAn.... gnAn.... samajaN.... gnAn.... gnAn.... gnAn.... gnAn....! evo
je dravyasvabhAv, tenA guNo anvay eTale kAyam rahenArA anvayanI sAthe rahenArA anvayo (anant)
AhA... hA! olun visheShaN Apyun chhe ne...! visheShaN kaho ke anvayashakti kaho ke anvayaguN kaho
(ekArtha chhe) shaktino artha eTalo ja. anvayaguNo lIdhA ahInyA. AhA... hA! A to mULatattvanI
vAtun chhe bApu! atyAre to goTA hAlyA chhe goTA! je bolavAnI paryAyabhAShA (vargaNAnA paramANun
chhe.) to kahe chhe ke e paramANunI je anvayashaktio chhe ene krame bhAShA (paryAy) thavAnI chhe te
kAL ja te bhAShAnI paryAy thAy chhe. e bhAShAnI paryAyano kartA te paramANun chhe. AtmA nahIn - jIv
nahIn - hoTh nahIn. AhA... hA! ko’ devIlAlajI! AvI vAt chhe! ATalAmAn e (badhun) bharyun chhe.
bhagavAnamAn anantA-anantA guNo bhagavatsvarUpe paDayA chhe (dhruv chhe.) enI vartamAnamAn, te paryAy, jo
dravya upar draShTi hoy, to to te paryAy kramAnupAtI (kramabaddha) samyagdarshan-gnAn ne chAritra e paryAy
Ave. jo draShTi dravya upar na hoy, to rAg ane par upar hoy - sanyog upar (hoy) to vikArI
thAy Ave, vikAr mAro chhe e mithyAtvanI paryAy utpanna thAy. I paryAyono utpAd- asat
(utpAd) pahelo nahoto ne thayo chhatAn I dravya pote ja I asat-utpAdapaNe Upajayun em paN
kahevAy chhe. AhA... hA! kem ke dravya pote paryAyanA kartA, karaN ane adhikaraN hovAne lIdhe
paryAyothI apRuthak chhe. AhA... hA! keTalun samAvyun chhe! have Avun sAmbhaLavun! maLe nahi bichArAne ne
rakhaDayA-rakhaD, chorAshInA avatAr! AhA... hA! ogaN pachAs di’ thI chhe lAbhubhAIne! hajI andar
di’ rahevun paDashe! AhA... hA! bhAShA nahIn ne Am ne Am rahevun- e paN e paryAyano je dravyanA
anvayaguNanI sAthe sambandhavALo paryAy e kALano e kramAnupAtI - krame thanAro te ja paryAy thAy chhe.
AhA... hA! dAkatarothI maTe... davAthI maTe. Are...! Are! e badhI vAt jUThI chhe. te dravyanI te
samayanI te kramamAn AvelI paryAy, e anvayanI sAthe sambandh rAkhIne- sambandh toDIne nahIn- e
paryAy thAy chhe teno kartA te dravya, karaN eTale dravya sAdhan ane dravyavastu te teno AdhAr (chhe.) e
paryAyano AdhAr dravya (chhe.) AhA... hA... hA!
Page 496 of 540
PDF/HTML Page 505 of 549
single page version
em nahIn. AhA... hA! I paramANunA, te samayanI paryAy thaI te paryAyano kartA- sAdhan ne AdhAr
te paramANu chhe. AhA... hA! A shikhare sonAno (kaLasho) chaDAvyo- phalANun Am karyu ne phalANu
Am karyun abhimAnanA pAr na maLe are... re! e abhimAnamAn gothAn khAy ne marIne jAy chAr
gatimAn (rakhaDavA.) AhA... ha! keTalun samADayun chhe juo! A to visheShamAn Avyun ke “paryAyonA
anyapaNA vaDe dravyano” – paryAyonA anyapaNA vaDe dravyano – ke je asat–utpAd nakakI thAy chhe” ke
je paryAyonA svarUpanun kartA chhe, karaN ane adhikaraNane lIdhe paryAyothI apRuthak chhe.” paryAyothI judo
nathI. I dravya, paryAyothI judo nathI. tethI
thAy chhe em kahe chhe. ane chhatAn te paryAy, ekadam bIjI jAtanI thAy - sanyogomAn AvIne bIjI
thAy eTale tane em lAge ke enAthI thaI (to) kahe chhe ke nA. enA kramAnupAtIthI (thaI chhe
kramabaddha). anvayanA sambandhathI thaI chhe ane krame AvavAnI te AvIne te paN asat-utpAdapaNe
paryAy Upaje chhe. AhA... hA! traN lokano nAth, satsvarUp prabhu! je palaTato nathI - badalato nathI,
e paN ahInyA kahe chhe ke I paryAyapaNe asat-utpAdapaNe te Upaje chhe. AhA... hA! samajANun
kAI...? chhe ke nahIn emAn? (pAThamAn) AhA... hA! garva gALI nAkhe evun chhe!! garva gALatAn
bhagavAn najare paDe evun chhe! AhA... hA!
dravyane ja jovAnu Avyun) A bahAranA sAdhano meLavIne, paryAy nimitta utpanna kare, nimitto meLave
sAdhan anukUL sATu kahe chhe e vAt badhI jUThI chhe. AhA... hA!
A dAkatar kahe ke UnDo shvAs lo! sArun UnDo laIe. bApu! I shvAsanI paryAy, paramANunI te kALe,
te rIte ja AvavAnI chhe te rIte thAy chhe, AtmA andar preraNA kare mATe UnDo shvAs thAy, em nathI.
AhA... hA! ek gAthAe to gajab siddhAnt!! mArun makAn ne mArA paisA ne... mArA dIkarA ne...
mArI dIkariyun ne... mArA jamAI - sAro jamAI maLyo hot to (phulAIne bIjAne kahe) A mArA
jamAI chhe.. kyAn karavo e jamAI! prabhu! tArI paryAyamAn paN tun asatpaNe utpanna thA. pahelI paryAy
no’ tI mATe (asat-utpAd) emAn tun bIjAne em mAn ke A mArA (chhe e garva chhe.) AhA...
hA! devIlAlajI! hindIvALA chhe e no’ samaje gujarAtI bhAShAmAn! AhA...!
Page 497 of 540
PDF/HTML Page 506 of 549
single page version
dravyano apRuthak chhe tethI teno
dev nathI. manuShyanI je paryAy chhe te devanI paryAy nathI, te siddhanI paryAy nathI. AhA... hA! AchArye
be vAt lIdhI. manuShya te dev ke siddha nathI, emAn tiryanchane andar laI levun. “dev te manuShya ke siddha
nathI.” bhale svargamAn dev thAy. AhA... hA! AchArya chhe ne... manuShyathI dev thavAnA chhe. dev pachhI
siddha thavAnA chhe. AhA... hA! (devamAnthI) pachhI manuShya thaIne siddha thavAnA chhe. AhA... hA! digambar
santonI vAt chhe bApA! “manuShya te dev ke siddha nathI,” manuShyapaNAnI gati je chhe andar te devapaNun
nathI ne siddhapaNun nathI. ane “dev te manuShya ke siddha nathI.” AhA... hA! munirAj to devamAn
javAnA. devanI paryAy thavAnI - panchamakAL chhe ne...! AhA...! paN I “dev te manuShya ke siddha
nathI.” AhA... hA! “e rIte nahi hoto” thako ananya (–teno te ja) kem hoy?” jIv teno te
ja kem hoy? joyun? AhA...! e jIv je chhe manuShya chhe te dev ke siddha nathI, ane dev ke siddha chhe te
manuShya nathI, to pachhI teno te ja kem (jIv) hoy? AhA...! teno te ja kem hoy? AhA... hA!
paryAyamAn anero thAy chhe ne...! duniyA to sharIrane ja dekhe chhe (mAne chhe) AtmA. A (sharIr to)
mATI chhe, pudgalanI avasthA - jaD-mATI chhe. e (sharIramAn) anantA paramANu chhe ekek paramANummAn
anantI anvayashaktio chhe ane te te paramANunI (paryAyo) kramAnupAtI (kramabaddha) je paryAy
AvavAnI te ja Ave chhe e paryAyano kartA-sAdhan ne adhikaraN (AdhAr) e paramANu chhe. AhA...
hA! Avun jagatane besavun (ghaNun kaThaN!) abhyAs kyAn chhe? jagatanA abhimAn ADe (samajavA)
navaro kyAn chhe? A karyu ne.. A karyun ne.. A karyun ne...!
- e jIvadravya paryAy apekShAe anya chhe em siddha karavun chhe. AhA... hA! Avo upadesh have
mIThAlAlajI! navarA kyAn? ek to dhandhA ADe navarA kyAn? pAp. Akho di’ dhandho! bAyaDI-chhokarAn
(sAchavavAn) dhUL-dhANI! AhA... hA! kAI jenI hArI sambandh na maLe,
Page 498 of 540
PDF/HTML Page 507 of 549
single page version
hoy. AhA... hA... hA! e prashna thayelo. ek phere. amarelI chomAsun hatun ne... chhIyAsInun. pUrun thaIne
chital gayA chital. nyAn ek kumvarajIno manasukh ne... enun sagapaN nyAn karyun tun nyAn sheThiyAvamAn
lAlachand sheThanI dIkarI. lAlachand sheTh! A badhA paisAvALA! je di’ sagapaN karyun te di’ pUchhayun mane
ANandajIe ke A shun? chhoDI kyAnnI ne chhokaro kyAnno? A badho meL shun thAy chhe. kahe chhe.
satyAsInI vAt chhe. kAratak vad-1. puname pUrun thAy ne... eTale amarelIthI chital AvelA sIdhA ja.
ANandajI hAre hato. kIdhun ke bhAI! e bAI kyAn’ kathI bAvaLamAnthI AvI hoy, ane A chhokaro
lImaDAmAnthI Avyo hoy. te Am bhegAn kahevAy paN bhegAn kone kahevA? AhA... shAntibhAI! kone
bhegAn kahevAn? bhegAn thayA kahe chhe karma anusAr. AhA...! hA!
ahInyAn kahe chhe.
kankaN Adi paryAyo sonAmAn Upaje chhe. sonAmAn kaDun (kunDaL, vInTI) Adi thAy ne...! evA suvarNanI
jem. valayAdi vikAro eTale paryAyo, sonAmAnthI thAy ne kunDaL, kaDAn, vInTI, thALI paN thAy -
sonAnI thALI, sonAnA vATakA, sonAnA pyAlA hoy chhe ne...! chhe ne ahInyAn Ave chhe amAre AhAr
(dAn) vakhate. amushane ghare sonAnA (thALI-vATakA) pyAlA hoy chhe. sonAnI chamachI vaLI hoy chhe
ne...! AhA... hA! e kahe chhe ke je AkAr thayo sonAno (jene) valayAdi vikAro (kahyAn) e
jIvadravya paN - valayAdi vikAro, kankaN vagere jene Upaje chhe (arthAt) jene Upaje chhe evA
suvarNanI jem - jIvadravya paN
Upaje chhe ane anya-anya chhe to jIv paN bhinna bhinna paryAye Upaje chhe to anyapaNe kem na
hoy? AhA... hA! ahInyAn to paranI hAre kAI sambandh nathI I siddha karIne - ekadam bhinnapaNAnI
paryAy dekhAy-manuShyadeh chhUTIne devamAn - to (loko) kahe ke AhA... AyuShya devanun bAndhyun mATe
devapaNun thayun te vAt khonTI chhe. AhA... hA! samajAy chhe? ghaNA sanskAravALA jIvo to devamAn javAnA.
AvI sthiti sAmbhaLe - dararoj sAmbhaLe enA puNya bandhAy, e marIne svargamAn javAnA. AhA... hA!
ekadam manuShyadeh chhUTIne svarga (mAn jAy) to em thaI jAy ke A shun navun Upajayun? ke nA. anerI
paryAy thaI - paN I pahelI no’ tI mATe anerI-anya kIdhI. e anya chhe (paryAy) mATe dravya em
ne em rahyun chhe em nahIn. e paN Upajayun chhe. AhA.. hA! chhe ne? (pAThamAn)
Page 499 of 540
PDF/HTML Page 508 of 549
single page version
(dravya) kem na hoy? ahIn sonAmAn “jem kankaN, kunDaL vagere paryAyo anya chhe.” paryAyo anerApaNe
thAy chhe. e suvarNa anerI-anerI paryAyapaNe thAy chhe em jIvadravya anerApaNe kem na hoy? AhA...
hA! paranI hAre kAI levA-devA na maLe. karmane laIne ne phalANAne laIne DhInkaDAne laIne (Am thayun
e vAt nahIn.) AhA... hA! AvI vAt chhe! sukanalAlajI! shukan A chhe. AhA... hA! dravya anerun
kem na hoy? em kahe chhe bhAI! AhA... hA! paryAy apekShAe (nI vAt chhe!) AhA...! dravya to
dravya chhe. paN paryAy bhinnabhinna thaI te kALe te thavAnI kramAnupAtI - krame AvavAnI hatI (te) thaI,
AvavAnI hatI ne thaI, e vakhate dravya anya kem na kahIe? dravya anyarUpe nathI thayun em kem na
kahIe? pahelI (manuShya paryAy) paNe hatun ne (devapaNe) thayun to anya kem nathI? AhA... hA! AvI
vAtun! sAmbhaLavA maLavI mushkel! ane sAmbhaLavI ya mushkel paDe! lo, A hAthe ya halAvI shake nahIn.
bolI shake nahI. AhA... hen? sAdhune AhAr daI shake nahI. bhagavAnanI stuti karI shake nahI. AhA...!
bhagavAnanI pUjA (samaye) chokhA vaDe karIne (ardhya) chaDAvI shake nahIn. I AtmA karI shake nahIn em
kahe chhe. AhA... hA! e vakhate I jIvadravyano paryAy, pahelo nahoto ne anero thayo ethI tane em
lAge ke A paryAyane laIne A badhun - A thAy chhe em nathI. AhA... hA! ko’ kAntibhAI! Avun
to sAmbhaLyun nathI. nAnI ummaramAn vayA gAy bichArA! buddhivALA hatA paN. goradhanabhAIe to thoDun’
ka pAchhaLathI sAmbhaLelun! tattvanI vAt! AhA... hA! are... re! je kamANI karavI joIe e kamANI karI
nahIn. hen? A dash hajArano pagAr ne pandar hajArano pagAr ne vIs hajArano pagAr ne...! bApu! paN
emAn shun thayun? emAn kyAn tun Avyo? e kyAn tArAthI thayun? tArAthI thayun - je paryAy pahelI nahotI
em ahInyAn thayun to anerun thayun to dravya anya kem na hoy? em kahe chhe. parane laIne thayun nathI.
em kahe chhe. e paryAyane laIne dravya anerun kem na thayun? AhA... hA!
kunDaL Adi te paryAyo karanArun suvarNa paN anya chhe. enun - paryAyonun karanArun suvarNa paN paryAyanI
apekShAe anya chhe. AhA... hA!
bahAranA abhimAn mUkavA nathI. ame A karyun ne ame Anun Am karyun ne A karyun ne - ko’ kane
chhetaravA hoy to Am chhetaravA ne Am (chAlAkIthI) chhetaravA ne are... re! chhetarAy jAy chhe tun
(te) tane tArI khabar nathI. AhA... hA! te paryAyanI utpattinun kAraN
Page 500 of 540
PDF/HTML Page 509 of 549
single page version
paisAnI paryAy paisAthI thaI ene kAraNe khed thayo ke rAg thayo to ene kAraNe (thayo chhe) e kAI
paisAne kAraNe (khed ke rAg) thayo em nahIn. AhA... hA! AvI vAtun! traN lokano nAth! Am
sAme Ubho rahyo hoy jANe ane satnI vAtun karato hoy AhA... hA! phAT-phAT. pyAlA ke! (ajar
pyAlA!) AhA... hA!
dravyane paN tethI ame anya kahIe chhIe. AhA... hA! ko’ hen? Avun chhe! AmAn Avun jhAjhA mANas
sAmbhaLanArA-shun kahe chhe? bahu thoDA (sAmbhaLanArA hoy) vAt sAchI! thoDA ja hoy. Avun param
satya!! AhA... hA! traN lokano nAth! sImandharadev parameshvar! indronI vachche kahetA hatA I A vAt
chhe. ane hajI kahI rahyA chhe paramAtmA! sImandhar bhagavAn to sAkShAt arihant pade chhe ne...! mahAvIr
paramAtmA siddhapad thaI gayA. AhA... hA! paN te ya kahe chhe ke siddhapad paryAy TANe I anerI paryAy
thaI chhe ane jIv paN tyAn anerApaNe thayo chhe. devapaNe hato athavA munipaNe hato te paryAyapaNe hatun
te vakhate te paryAyapaNe (jIvadravya) hatun. ane siddhaparyAy thaI te pahelAnI paryAyane laIne thaI em
nahIn. AhA... hA... hA! i siddhanI paryAy, te samaye kramAnupAtI (kramabaddha) thaI teno kartA - karaN -
sAdhan ne AdhAr e AtmA chhe. AhA.. hA.. hA! e mokShanI paryAyano kartA mokShamArge ya nahIn.
AhA... hA! kem ke (mokSha) mAraganI paryAy kALe dravya te-paNe Upajelun ane jyAn siddhapad thayun te
paryAy te kALe te dravya Upajayun tethI anya-anya dravya thayun em kem na kahevAy? paryAy apekShAe
(thayun em kahevAy chhe.) AhA... hA! I A dravya (gaLe utAravun) mushkel! A to badhun! AvI vAtun
hashe?! are! bhAgyashALI lok chho bApA! AvI vItarAganI vAtun - gharanI vAt - sAkShAt bhagavAn
birAjatA hoy em kahe chhe. AhA... hA! lo! ekaso ne teramI gAthA.
bhagavAn eTale AtmA. manuShya paryAyakALe devaparyAyanI pote AchArya chhe ne... sant chhe ne... muni chhe
ne... kahe chhe ke manuShyanI paryAyakALe devaparyAyanI ke svAtmopalabdhirUp siddhaparyAyanI aprApti chhe.
AhA... hA... hA! vAt I nAkhI chhe devamAnthI manuShya thaIne siddha thavAnA (munirAj.) AhA... hA!
are! Ano ekAnt kahe (agnAnI lok). loko em kahe. parathI kAI na thAy - ane ADI -
Page 501 of 540
PDF/HTML Page 510 of 549
single page version
thAy. le shun kahevun chhe tAre? “kramAnupAtI” tenA yogathI AvavAnI paryAy je chhe te Ave chhe.
anyavayano-guNano sambandh rAkhIne-anvayano sambandh toDIne nahIn. (kramAnupAtI-kramasar) thAy chhe.
anvayano sambandh rAkhyo to anvay to guN chhe eTalo paN sambandh thayo enI hAre. ethI ahInyAn
kIdhun ke dravya anyapaNe Upajayun chhe. AhA...hA! AvI vAtun chhe. bhakti ahIn thAshe hon! sharIranun kAraN
hovAne kAraN! pUnam chhe A ja. chomAsAno divas! kAle to bhagavAnano divya dhvanino divas chhe.
bhagavAnanI divyadhvanino-gaNadharanI utpattino kAle divas chhe. chAr gnAn thavAno-bAr anganI
rachanAno-e divas chhe kAl! naigamakAlanI apekShAe. kAle ja kem? (apekShAe vAt chhe.) naigam
eTale sankalpa-vikalpa. ethI em kahevA ene. AhA...hA!
karanAr dravya-guN nahIn. paryAyano karanAr paryAy, paryAy kartA, paryAy karma, paryAy karaN, paryAy
sampradAn, paryAy apAdAn, paryAy adhikaraN - AdhAr (paN) ahInyAn to bIjI vAt siddha karavI chhe
ne...! AhA... hA! syAdvAd anekAnt mArga - A rIte chhe. phudaDIvAd nathI. AhA... hA! siddhanI
paryAyono karanAr, mokShanI paryAyathI mokShanI paryAy thaI eme ya nahIn em kahe chhe. hen? AhA... hA!
ek kor mokShamArga chhe enAthI mokSha thAy em kahevun. ahInyAn kahe chhe siddhanI paryAyano karanAr,
siddhano AtmA chhe.
paryAy no’ tI mATe thaI tethI k kvilakShaN paranun thayun. enA sambandhathI bilakul nahIn. ane te
paryAy dravyane aDatI nathI chhatAn te paryAyano kartA dravya chhe. AhA... hA!
vItarAganI shailI!!
e pAkI paryAyano kartA I paramANu chhe. bAI nahIn, (vAsaN) nahIn. AhA...hA! AnhI to
abhimAnano pAr nahIn ke mArAthI kevun saras thAy chhe. kevA (majAnA) puDalA thAy chhe. hAth halAvun
(haLave-haLave) shun kahevAy? vaDI
Page 502 of 540
PDF/HTML Page 511 of 549
single page version
AtmAne mArI nAkhyo paranun kartApaNun mAnIne-karIne AhA... hA! bhagavAn (AtmA) to jIvatI
jayot! jIvatI jayot birAje chhe chaitanya!!
dravya chhe. bAkI koI bIjun dravya - enun nimittapaNun chhe, nimittapaNun hon. paN ethI kaI (nimitta)
eno kartA chhe ke sAdhan chhe ke AdhAr, apAdAn chhe em nathI. AhA... hA!
chhe. dravyane hon? paryAy to asat chhe ja, paN I paryAy dravyanI chhe ne...! tethI dravyane asat-utpAd
kahevAmAn Ave chhe. AhA... hA! Avun jhINun chhe! I ekaso ter thaI.
Page 503 of 540
PDF/HTML Page 512 of 549
single page version
हवदि य अण्णमणण्णं तक्काले तम्मयत्तादो ।। ११४।।
भवति चान्यदनन्यत्तत्काले तन्मयत्वात् ।। ११४।।
chhe anya, jethI te samay tadrUp hoI ananya chhe. 114.
paryAyosvarUpavisheShomAn rahelA jIvasAmAnyane avalokanArA ane visheShone nahi avalokanArA e
jIvone ‘te badhun ya jIvadravya chhe’ em bhAse chhe. ane jayAre dravyArthik chakShune sarvathA bandh karIne
ekalA ughADelA paryAyArthik chakShu vaDe avalokavAmAn Ave chhe, tyAre jIvadravyamAn rahelA nArakapaNun,
tiryanchapaNun, manuShyapaNun, devapaNun ane siddhapaNun - e paryAyosvarUp anek visheShone avalokanArA ane
sAmAnyane nahi avalokanArA evA e jIvone (te jIvadravya) anya-anya bhAse chhe, kAraN ke dravya te
te visheShonA kALe tanmay hovAne lIdhe te te visheShothI ananya chhe - chhANAn, tRuN, parNa - ane
kAShThamay agninI mAphak (arthAt jem tRuN, kAShTha, vagereno agni te te kALe tRuNamay, kAShThamay
Page 504 of 540
PDF/HTML Page 513 of 549
single page version
hovAne lIdhe temanAthI ananya chhe - judun nathI.) ane jayAre te banne chakShuo - dravyArthik ane
paryAyArthik - tulyakALe (ekIsAthe) khullAn karIne te dvArA ane A dvArA (dravyArthik chakShu dvArA tem
ja paryAyArthik chakShu dvArA) avalokavAmAn Ave chhe, tyAre nArakatva-tiryanchatva - manuShyatva - devatva-
siddhatva-paryAyomAn rahelo jIvasAmAnya ane jIvasAmAnyamAn rahelA nArakatva - tiryanchatva - manuShyatva
- devatva - siddhatva paryAyosvarUp visheSho tulyakALe je dekhAy chhe.
virodh pAmatAn nathI.
virodh nathI. jem ke marIchi ane shrImahAvIrasvAmInun jIvasAmAnyanI apekShAe ananyapaNun ane
jIvanA visheShonI apekShAe anyapaNun hovAmAn koI prakArano virodh nathI.
tethI dravya anya-anya bhAse chhe. banne nayorUpI banne chakShuothI jotAn dravyasAmAnya tathA dravyanA visheSho
banne jaNAy chhe tethI dravya ananya tem ja anya-anya banne bhAse chhe. 114.