Pravachansar Pravachano-Gujarati (English transliteration). Date: 11-07-1979.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 41 of 44

 

Page 517 of 540
PDF/HTML Page 526 of 549
single page version

gAthA – 144 pravachanasAr pravachano pa17
pravachana 11–7–79.
‘pravachanasAr’ 114 gAthA.
TIkA– kharekhar sarva vastu” dAkhalo AtmAno Apashe. “sAmAnya – visheShAtmak hovAthI
vastunun svarUp jonArAone anukrame (1) sAmAnya ane (2) visheShane jANanArAn be chakShuo (1)
dravyArthik ane (2) paryAyArthik.
emAn shun kahyun? ke jonAr je chhe AtmA. I sAmAnya - visheSh jue
chhe. parane nahIn. potAnI visheSh paryAyamAn par jaNAve chhe I potAnI paryAy chhe. eTale sAmAnya -
visheShane jonArAn. jonArAnnI vAt lIdhI chhe. samajANun kAI? “sarva vastu sAmAnya – visheShasvarUp
hovAthI”
visheSh svarUp hovAthI “vastunun svarUp jonArAone anukrame (1) sAmAnya pahelun
sAmAnyane jANe chhe. pachhI visheSh jANe chhe. kAraN sAmAnyanun gnAn yathArtha thAy, tene visheShanun gnAn
yathArtha thAy. ane visheSh jANavAmAn - par jANavAnI vAt to lIdhI ja nathI. kem ke AtmA je parane
jANe chhe I to potAnI paryAyamAn, paryAyane jANe chhe. AhA.. hA! samajANun kAI? I kAl nahotun
Avyun. A ja atyAre Avyun k! kAhA..... hA..! vastune sAmAnya - visheSh jonArA - em kahyun.
vastune sAmAn ya- visheSh ane par jonArA em nathI kahyun.
(shrotA) andar pote jANe chhe...!
(uttara) pote potAmAn paryAyamAn jaNAy chhe paryAy jaNAny chhe paN A (par) vastu jaNAy em
kahevun I to asadbhut vyavahAr chhe. AhA... hA! sAmAnya je trikAL chhe enun je visheSh chhe,
AtmAmAn I visheShane visheSh jANe. ahInyAn to I visheSh dvArA sAmAnya jANashe pahelun ene jANIne
pachhI visheShane jANe em kaheshe. kem ke sAmAnyane jANatAn je gnAn thAy, te vAstavik potAnI paryAy
chhe. tene vAstavik rIte te jANI shake. devIlAlajI! AhA.. hA!
(ahInyAn kahe chhe ke) (1) sAmAnya ane (2) visheShane jANanArAn be chakShuo chhe - traN
chakShu nathI. potAnun sAmAnyasvarUp ne potAnun visheShasvarUp bas (ene jANanArAn be chakShu kIdhAn chhe.)
e visheShamAn bIjA jaNAI jAy, e to potAnI paryAy chhe. AhA... hA..! A kAl nahotun Avyun.
Aj pharIne lIdhun ne..! AhA.. hA! A loko AvyA chhe ne...! AhA... hA! ane te ‘anukrame’ em
shabda chhe. pahelun sAmAnya jue chhe pachhI visheSh - em Avashe. samajAy chhe kAI...? “temAn” have
temAn- sAmAnya visheSh jonArAn temAn “paryAyArthik chakShune sarvathA bandh karIne.” potAnI paryAyAn je
jaNAy chhe, I paryAy jaNAy chhe. I parane jANavAnun chakShu bandh karIne em na kahyun. (paN) potAnI
paryAy chhe - jemAn badhun jaNAy chhe te paryAy jANe chhe. e paryAy chhe, I paryAyadraShTinun chakShu bandh karI
daIne AhA...! A te kaI vAt chhe!! Ankhyun bandh karI daIne ne paravastunun jANavun bandh karI daIne ne
- em nathI kahyun. samajAy chhe kAI...? AhA... hA... hA.. hA! gambhIr vastu chhe bhagavAn! ek paN
- ek - ek gAthA!! pravachanasAr, samayasAr, niyamasAr! niyamasAranI to vAt ja (alaukik!)
pote potA mATe banAvyun chhe. AhA... hA... hA!
(shrotA) niyam- ‘niyamasAr’

Page 518 of 540
PDF/HTML Page 527 of 549
single page version

gAthA – 114 pravachanasAr pravachano pa18
(uttara) e to potA mATe banAvyun chhe! A... hA! (munirAje potA mATe). A to upadeshanA vAkya
(pravachanasAramAn).
(kahe chhe) shun sanghavI chhe? Avo, Avo moDhA AgaL, moDhA AgaL ekalA AvyA ke bahen
AvyA chhe? (shrotA) ekalA (uttara) hen? ekalA AvyA chhe. emano dIkaro marI gayo. juvAn! be
varShanun paraNetar. bAI juvAn! ahIn sAmbhaLI gayA - chAr di’ sAmbhaLI gayA, sAmbhaLIne ekadam
pAlItANe gayA tyAn oph thaI gayo. juvAn! trevIs varShanI ummar! enA bairAn gujarI gayelAn, paN
AnkhamAnthI Ansu nahIn, shok karavA Ave ene samajAve. bhAI! I to mahemAn to mahemAn keTalo
kAL rahe? e sumanabhAI! AhA... ramaNikabhAI chhe sanghavI! bApu! jagatanI chIjo evI chhe.
ahInyAn to kahe chhe I parane jANato nathI. AhA... hA! parane (jANato ja nathI ne) kIdhun
ne... lokAlokane jANavun kahevun I asadbhut vyavahAr chhe. AhA... hA... hA! parane ne ene sambandh shun
chhe? parane ane svanI vachche moTo atyant abhAvano killo kIdho chhe. svadravya ane paradravyanI paryAy
vachche (atyant abhAv chhe.) dravya-guN to sAmAnya chhe. AhA.. hA! (sva-paranI) paryAy vachche
atyant (abhAvano) killo kIdho chhe. savAre kIdhun hatun ne sajajhAyanun - bhagavAn AtmA abhay chhe.
majabUt killo chhe. e evo killo chhe ke emAn paryAyano pravesh nathI. AhA... hA... hA! ahInyAn to
hajI svanI paryAy chhe. - emAn parano pravesh nathI. ane parane ane paranI paryAy ne svanI paryAy
vachche atyant abhAvarUpI killo paDayo chhe. AhA.. hA! chhatAn ahInyAn evun lIdhun chhe bhagavAn AtmA
visheShane jANe chhe. sAmAnyane jANe chhe I pahelun kahyun pachhI visheShane jANe chhe. parane jANe chhe em nathI
lIdhun. bhAI! AhA... hA! have Ankhyun bandh karIne ane Am parane jovAnun (bandh karIne) em na
lIdhun. AhA.. hA!
“paryAyArthik chakShune sarvathA” sarvathA - kathanchit eme ya nahIn. paryAyamAn je visheShatA chhe,
ene je jANe chhe pote paN I paryAyachakShune sarvathA “bandh karIne” AhA.. hA! Ankhyun bandh karI
daIne ne parane jovAnun bandh karI daIne - em nathI kahyun. bhAI! A to vItarAganI divyadhvani
chhe!
“paryAyArthik chakShune sarvathA bandh karI (daIne) ” paryAyanun lakSha ja chhoDI daIne... AhA.. hA!
potAnI paryAy hon? “ekalA ughADelA dravyArthik chakShu vaDe” shun kIdhun? ke paryAyane (jovAnA chakShune)
bandh karI - to paryAy jonArI (chhe.) te (jonArI) paryAy rahI ke nahIn? dravyane jonArI paryAy rahI
chhe ke nahIn? to kahe chhe “ughADelA dravyArthik chakShu vaDe” (arthAt) “ekalA ughADelA dravyArthik chakShu
vaDe.”
AhA... hA! shun kAm karyun chhe (munirAj AchArye!) A TIkA! AhA..! potAnI paryAyane
jovAnun sarvathA bandh karI daI “ekalA ughADelA dravyArthik chakShu vaDe” dravyArthik nay chhe I gnAn chhe, I
ughaDelun gnAn chhe, chhe to paryAy. paN I paryAy jonArI, jonArane na

Page 519 of 540
PDF/HTML Page 528 of 549
single page version

gAthA – 114 pravachanasAr pravachano pa19
jotAn - paryAyane na jotAn (dravya - sAmAnyane jANe chhe.) paryAy nay tarIke chhatAn emAn dravyanun gnAn
chhe. kAraN ke e gnAn dravyane jANe chhe (mATe dravyArthik nay chhe.) AhA... hA! A to traN lokanA
nAthanI vAtun chhe bApA! A kAI AlI - duvAlInI vAt nathI. AhA... hA... hA!
kahe chhe vastu, sAmAnya visheSh tun pote chho. emAn Am visheShamAn parane jANavun I kaI Avyun
nahIn. I to tArI paryAy jaNAy chhe tyAn. have I paryAy jaNAy chhe tene jonArI Ankh (sarvathA) bandh
karI daIne - paryAyane jovAnI (paryAyArthik) chakShu sarvathA bandh karI daIne - have bandh karI daIne thayun
tyAre koI dravyane jonArI gnAnachakShu rahI ke nahIn? AhA... hA.. hA! (to kahe chhe ke)
“ekalA
ughADelA dravyArthik chakShu” bhAShA juo! ekalI ughaDelI dravyArthik nay. AhA... hA! ajab vAtun chhe
bApA! A to vItarAg trilokanAth! sarvagnanI vANI chhe!! “paryAyArthik chakShune sarvathA bandh
karIne!” ekalA ughADo dravyArthik chakShu”
dravyArthik ughADelA nay chhe nay chhe ne...! eTale dravyane
jonArI dashA (gnAnanI) ughaDelI chhe. (jyAn) paryAyane jonArI (chakShu) bandh karI daIne... AhA...hA!
tyAn dravyane jonArI paryAy, trikAL thaI chhe. AhA... hA! A kAl levAyun’ hatun - hon? A tame
AvyA pharIne lIdhun! (shrotA) amane ya lAbh thAy.. (uttara) A to jayAre - jayAre kahe, vAt
ja judI chhe. AhA... hA! alaukik vANInI gambhIratAno pAr nathI prabhu! AhA...hA!
kahe chhe ke parane jANavAnI vAt to mUkI dIdhI. parane jANavAnun bandh karIne - em na kahyun.
kAraN ke parane jANato ja nathI. AhA.. hA! e to paryAyane jANe chhe. Ave chhe ne... ‘samayasAr
nATak’
‘samatA ramatA uradhatA, gnAyakatA sukhabhAs, vedakatA chaitanyatA, e sab jIv vilAs’
UrdhvatA eTale mukhyatA pote paryAyamAn chhe. ethI paryAy ja jaNAy chhe. nArakI, tiryanch, manuShya dev
ane siddha - e pAnch paryAy. enI potAno ho pAnch (paryAy chhe), te siddhaparyAyane jonArI paN
paryAyachakShune (sarvathA) bandh karI de. AhA... hA! ethI tane andar dravyane jonArI chakShuno ughAD thAshe
ja. AhA.. hA! gajab vAt chhe!! samajAy chhe kAI...? are... re! prabhunA virah paDayA! vANI rahI
gaI!
(kahe chhe ke) potAnI paryAy - je e pAnch paryAyone dekhe chhe je - siddhanI paryAyane paN dekhe
je - te chakShune bandh karI de prabhu! AhA...hA! pahelI paryAyane bandh karI de, dravyane bandh karI de ne
paryAyane jo em na lIdhun ahInthI (paryAyane jovun bandh karI de) kem ke sAmAnyane jovAthI je gnAn
thAy, e gnAn visheShane barAbar (yathArtha) jANI shake. potAnA visheShane (jANavAnI vAt chhe hon!)
AhA... hA! samajAy chhe kAI? samajAy eTalun bhAI! tattvano pAr na maLe! enI gambhIratAno pAr
na maLe! AhA...hA...hA!

Page 520 of 540
PDF/HTML Page 529 of 549
single page version

gAthA – 114 pravachanasAr pravachano pa20
(ahInyA ke chhe ke) “ekalA ughADelA” A (paryAyachakShu) bandh chhe tyAre ekA ughaDelA chhe.
AhA... hA! kAl kahevAI gayun chhe A badhun. (shrotA) jamAvaT thAy chhe Aj. (uttara) A to
pharIvAr lIdhun ke be jaN AvyA chhe ne..! AhA...! A to bhagavAnanI vANI! game tyAre lo e
kAI pharIne chhe ja nahIn, teno pAr nathI.
“paryAyArthik chakShune sarvathA bandh karI” daIne jayAre sarvathA
bandh karI daIne (eTale shun ke) I to paryAyane jovAnI chakShu sarvathA bandh karI, paN dravyane jonArun
gnAn ughaDelun chhe. AhA.. hA! ek lITI! (samaje to beDo pAr!) AhA... hA! jo to kharo prabhu! tun
koN chho? AhA.. hA! sAmAnya - visheShamAn paN. visheShanI Ankhyun sarvathA bandh karI dIdhI. eTale ke
visheShane jonArI Ankhane sarvathA bandh karI. paN visheShamAn svane jonArI Ankh to ughaDI gaI (chhe.)
AhA... hA... hA! samajAy chhe kAI? te (paryAyachakShu) bandh thaI paN “ekalA ughADelA dravyArthik
chakShu vaDe”
svane jovAno bhAv - ekalA dravyane jovAno bhAv ughaDI gayo chhe. vastu chhe tene jovAno
bhAv rahI gayo chhe. thaI gayo chhe. AhA... hA! paryAyane jovAnun jyAn bandh karyun. tyAn dravyane jovAnun
(gnAn) ughaDI gayun chhe. AhA... hA! jANanAro chhe I jANanAro - ene paryAyamAnthI andhArun thaI jAy
em to chhe nahIn. hen? bhale kahe chhe ke paryAyane (jovAnI chakShu) sarvathA ten bandh karI - tArI paryAyane
jovAnI sarvathA bandh karI - paranI vAt to chhe ja nahIn. AhA...! paranI chIj ke paryAyane jovAnI to
vAt ja nathI. ahInyA to potAnI paryAy (sahit) pAnch paryAy leshe. nArakI -tiryanch - manuShya -
dev ane siddha paryAy - e pAnch paryAyo. (potAnI) paranI nahIn. paN e (jIvadravya) potAnI pAnch
paryAyamAn varte chhe tene jovAnun bandh karI daIne... AhA... hA! bhagavAn! vAt bIjI chhe! AhA... hA!
(ahInyAn kahe chhe ke) “ekalA ughADelA dravyArthik chakShu vaDe” joyun? I TANe dravyArthik chukSha chhe.
chhe to I e paryAy. samajAy chhe kAI? have A kahe ke ame pravachanasAr vAnchI gayA! to ek jaNo
vaLI kahe mahArAj samayasAranA (bahu vakhAN kare chhe to hun to) pandar di’ mAn vAnchI gayo! paN bApun!
e ek kaDIno ke ek shabdano pAr na maLe bhAI! (bhAvo brahmAnDanA bharyAn) AhA..! I paramAtmAnI
A vANI chhe! digambar santonI vANI chhe A. kevaLInA keDAyatonI A vANI chhe! AhA... hA!
(ahInyAn kahe chhe ke) “ekalA ughADelA dravyArthik chakShu vaDe jayAre avalokavAmAn Ave chhe.”
paryAyArthik (chakShune) sarvathA bandh karI - paryAyane jovAnun sarvathA bandh karI ane dravyane jonArI paryAy
dvArA jayAre dravyane avalokavAmAn Ave chhe. samajAy chhe kAI? AmAn to bhAI! ame jANIe chhIe
(paN) bApA pAr na maLe! AhA... hA! prabhunI vANI ane santo digambar muni! eTale ke kevaLInA
keDAyato! jene kevaLagnAn pragaTashe. paN kahe chhe ke paryAyane jovAnun (sarvathA bandh karI daIne) AhA...
hA! amAre to dravyane ja jovun chhe - em kahe chhe. ane te paryAyane jovAnI (sarvathA) bandh karI daIne
kIdhun to jovAnI paryAy rahI ke nahIn? paryAyane jovAnun bandh karI dIdhun eTale dravyane

Page 521 of 540
PDF/HTML Page 530 of 549
single page version

gAthA – 114 pravachanasAr pravachano pa21
jovAnun gnAn ughaDI gayun! AhA... hA! ramaNikabhAI! AvI vAt AvI! AhA... hA! “ekalA
ughADelA dravyArthik chakShu vaDe” eTale be (chakShu) thayAne! olAne bandh karIne ane Ane ughADelA
vaDe. AhA... hA! “ekalA ughADelA” dravyArthik eTale potAnA puruShArthathI ughADelA em. AhA...
hA! paryAyane jovAnun jyAn bandh karyun AhA.. hA! tyAn dravya jovAnI paryAy ughaDI gaI!! AhA.. hA!
ratibhAI! AvI vyAkhyA chhe, AvI vastu chhe.
(kahe chhe ke) em ke samayasAr! bApA A to pravachanasAr! niyamasAr aShTapAhuD -
(emAn) alaukik vAtun chhe! AhA... hA! e kaI em ne em maLe evun nathI. AhA... hA! pahelethI
ja kahe chhe ke paryAyane jANavAnun (bandh karI daIne.) AhA.. hA! (paryAy) ene to bandh karI daI jovun
tyAre ek bandh karyun tyAre ek ughaDe ja te. AhA... hA! kahevAno Ashay evo chhe ke paryAyadraShTi jyAn bandh
karI, tyAn dravyadraShTi - dravyane jovAnI ughaDelun gnAn thayun. ughaDelun dravyArthik chakShu AhA..hA! e vaDe “jayAre
avalokavAmAn Ave chhe, tyAre nArakapaNun, tirthanchapaNun, manuShpaNun, devapaNun ane siddhapaNun – e
paryAyosvarUp”
have visheShane kaheshe. “visheShomAn rahelA” e visheSho chhe paN e visheShamAn rahel
sAmAnya chhe. AhA.. hA! paryAyone jovAnun bandh karIne ‘A’ jovAnun chhe. AhA.. hA!
“e paryAyo
svarUp visheShomAn rahelA” (arthAt) “paryAyo svarUp visheShomAn rahelAn.” AhA.. hA! paramAn rahelA
nahi paN phakat tArI je paryAyo - e pAnch prakAranI, chAr gatinI ne pAnchamI (siddhanI) e pAnch
paryAy visheSh chhe. emAn rahelA
“jIvasAmAnyane” enI sandhi to karI. “e paryAyosvarUp visheShomAn
rahelA (ek) jIvasAmAnyane” evun je jIvasAmAnyane - kahevun chhe to sarva dravyo sAmAnya - visheSh
chhe paN lokone samajAy tethI jIvadravyano draShTAnt Apyo. samajANun? bAkI badhA dravyone visheShane
jonAro to chho ne tun? eTale visheShatA to AvI gayo tun. samajANun kAI? e visheShomAn rahelo je
sAmAnya. je (paryAyane) jovAnI Ankhyun hatI tene bandh karI daIne. chhatAn te paryAyamAn rahelo jIv
(sAmAnya) AhA... hA.. hA! samajANun kAI?
(ahInyAn kahe chhe ke) “e paryAyo “svarUp visheShomAn rahelA (ek) jIvasAmAnyane
avalokanArA” ‘ek’ ‘jIv’ ‘sAmAnyane’ avalokanArA - avalokan chhe to paryAy, paN jonAr
juve chhe dravyane (sAmAnyane) AhA... hA! (‘samayasAr’) 320 gAthAmAn kahyun ne...! chhellA jayasen
AchArye! (TIkAmAn chhe ne...!) -
je sakalanirAvaraN – akhanD – ek – pratyakSha – pratibhAsamay –
avinashvar – shuddhapAriNAmik – paramabhAv lakShaN – nijaparamAtmadravya te ja hun chhun – em paryAy jANe
chhe.
kemake ‘Avun dravya hun chhun’ - em jANavun (kArya) dravyane chhe nahIn. paryAyamAn jANavun (kArya) thAy chhe.
tethI paryAy em kahe chhe ke “hun to A chhun’ nijaparamAtmadravya te ja hun chhun. bhale visheShomAn rahelo chhun,
paN chhun A -em paryAy jANe chhe. ej kahe chhe ke -
“jIvasAmAnyane avalokanArA ane visheShone
nahi avalokanArA e jIvone ‘badhun ya

Page 522 of 540
PDF/HTML Page 531 of 549
single page version

gAthA – 114 pravachanasAr pravachano pa22
jIvadravya chhe’ em bhAse chhe.” lo! tyAn (320 gAthAmAn) je kahyun chhe, badhe ek ja vAt chhe.
(kahe chhe ke) jonArI paryAy ek sAmAnyane joyun - bIDAI gayelI paryAy - bandh thaI
gayelI paryAye ane te bandh thaI eTale ughaDelI dravyArthik paryAy (thI) sAmAnyane jotAn (badhun ya
jIvadravya chhe em bhAse chhe) AhA.. hA! be - traN lITImAn keTalun nAnkhyun chhe! apAr vAt chhe bApu!
koI sAdhAraN vAt nathI. A to digambar santonI vANI chhe! kyAn’ ya chhe nahIn. (bIje) kyAn’ ya chhe
nahIn. emAn rahelun tattva, te tattvane jANanAr. (chakShu) ughaDayun kahe chhe. AhA... hA! e paryAy upar
draShTi hatI tyAre dravyane jANanArun gnAn asta thaI gayun hatun. AhA... hA! paN rpAyane jovAnun jyAn
sarvathA bandh karyun AhA...! eTale tane avalokavAnun ughaDayun gnAn - te visheShomAn rahelo je
jIvasAmAnya chhe? (pAThamAn) “visheShomAn rahelA (ek) jIvasAmAnyane” avalokanArA ane
visheShone na avalokanArA”
chhe ne? sAmun pustak chhe ke nahIn? AhA..! A kaI kathA nathI prabhu! (ke
je nArAyaN!) A to bhAgavatakathA chhe. AhA.. hA! kenA garva karavA? konA abhimAn karavA
jANavAnA? bhAI! paramAtmAnI ek-ek gAthA! (alaukik chhe!) badhun rahasya bharyun chhe prabhu! I
santo jayAre enI vyAkhyA karatA hashe, enI vyAkhyAno pAr na maLe! bhagavAnanI vANImAn Avyun
hashe eTalun to jhIlANun nahIn. AhA.. hA! bhagavAne joyun enun anantame bhAge kahevAyun - divyadhvanino
divas chhe kAl! kAl A sharU thayun chhe (A gAthAnun vyAkhyAn)
“divyadhvani chhe A” e
divyadhvanimAn Avelun chhe A. (Ave chhe ne ke..) “mukh onkAr dhuni suni artha gaNadhar vichArai, rachi
Agam upadesh bhavik jIv sanshay nivArai.” AhA.. hA! ahInyAn kahe chhe ke AgamamAn AvelI A
vAt jeNe jANI chhe andar, ene sanshay raheto nathI, dravyane - (jANanAr) ughaDelun gnAn, jyAn
visheShomAn rahelA (shuddhasAmAnya) jIvane joyo - sAmAnyane joyo (bhAL‌yo) tyAn sanshay raheto nathI.
mithyAtvano koI ansh raheto nathI. AhA... hA!
(ahInyAn kahe chhe ke) “ane visheShone nahi avalokanArA e jIvone” badhAy jIvo lIdhA
ne..! ek ja jIv lIdho nathI. je A paryAy chakShune bandh karIne dravyArthik chakShu vaDe jue chhe evA
badhA jIvone ‘te badhuy jIvadravya chhe.’ AhA.. hA! are.. re! pAnchamA ArAnA prANIne (jIvane) paN
Am chhe em kahe chhe. panchamaArAnA sant (panchamaArAnA) shrotAne em kahe chhe. AhA.. hA! tArAthI
na thAy em kahetA nathI ahInyAn (munirAj) AhA... hA! ‘mane na samajAy’ e vAt mUkI de.
paryAy chhe ene jANavAnun bandh karI de, hun nahIn jANI shakun - nahi jANun e prashna ja kyAn chhe? (em
AchArya) kahe chhe. AhA.. hA! evA
“visheShone nahi avalokanArA e jIvone” jIvane nathI lIdhun.
(bahuvachan lIdhun chhe) evA jIvone, AhA.. hA! panchamaArAnA sant sAme (beThelA) badhAy jIvone -
(keje) paryAyachakShune (sarvathA) bandh karIne ekalA ughaDelA dravyArthik chakShu vaDe avalokanArA evA
panchamaArAnA jIvone - chothA ArAnI vAt chhe A? AhA... hA!

Page 523 of 540
PDF/HTML Page 532 of 549
single page version

gAthA – 114 pravachanasAr pravachano pa23
“te badhun ya jIvadravya” em bhAse chhe.” AhA... hA!
(kahe chhe ke) (panchamaArAmAn samakit) olun paDashe, A to phalANA shlok (mAn kahyun chhe.)
A (dravyadraShTi) paDashe tyAn Ubho thaI jaIsh andar jo to kharA! ughaDelun gnAn jyAn paryAy (chakShune)
bandh karIne thayun andar, tyAn bhagavAn tane bhaLAshe. (dekhAshe.) AhA... hA! bhagavAnano tane bheTo
thashe. e bhagavAn chhAno nahIn rahe. AhA... hA! gajab vAt chhe! chAr lITI! AhA!
“evA
jIvone” - avalokanAr jIvane em nathI lIdhun (“evA jIvone” lIdhun chhe). e panchamaArAnA
prANIne kahe chhe. prabhu! tun Avo chho ne...! ane paryAyachakShune bandh karIne jonArA ghaNA jIvone (“–e
paryAyosvarUp visheShomAn rahelA jIvasAmAnyane avalokanArA ane visheShone nahi avalokanArA”)
e jIvone
“te badhuy jIvadravya chhe.” paryAyanun lakSha chhUTI gayun. chhe. Akho jIvadravya chhe A to. AhA..
hA!
(ahInyAn kahe chhe ke) dravyArthik nayanA ughaDelA gnAnathI visheShamAn rahenArA sAmAnyane
avalokan karanArane “te badhuy jIvadravya chhe’ em bhAse chhe.” chhe? (pAThamAn) A jIvadravya chhe em
bhAse chhe. AhA... hA! kAle Avyun’ tun thoDun! A to tame AvyA to jarI pharIne lIdhun. A (no)
to pAr na maLe bApA! game teTalI vAr lo ne...! AhA.. hA! enA bhAvanI gambhIratA! (apUrva.)
enA bhAvanI aparimitatA! (athAg) (shrotA) param parameshvaranI vAt... (uttara) ho! parameshvar
thavAnI ja vAt chhe.
(kahe chhe ke) “te badhuy jIvadravya chhe” em kIdhun ne..! AhA..! em kIdhun ne..? ‘te badhuy
(jIvadravya chhe) eTale pAnch paryAyo (svarUp) jIv nathI. ek paryAy (jevaDo) jIv nathI. AhA..
hA! are... re! AvI vAt kyAn maLe? bhagavAnanA virah paDayA!! vANI rahI gaI!! vANIe virah
bhUlAvyA!! hen? (vaLI) vANIe virah bhUlAvyA (bhagavAnanA.) AhA... hA! ek
‘jIvasAmAnyane
avalokanArA’ - ek ja jIvasAmAnyane jonArA ane visheShone nahi avalokanArA - (joyun?)
bahuvachan chhe.
panchamaArAnA jIvo paN ghaNA A pramANe avalokashe. AhA.. hA! (em AchAryadev
kahe chhe.) vishvAs–vishvAs lAv, tArAmAn tAkAt chhe, prabhu! tun pUraN vIryathI bhare lo prabhu! sukhanA
sAgar, jaLanun (daL), sukhano sAgar! e sukhanun jaL, e bharelA bhagavAnane tun jo! AhA... hA!
tane tyAn ‘jIvadravya’ te badhun ya chhe tem bhAsaro. (dekhAshe.)
chhe? (pAThamAn) AhA.. hA!
(kahe chhe) prabhu! tun strIn-puruSh ke napunsak nathI. tun e sharIrane ane lRugaDAnne ane AkRutine
na jo parane jovAnI ja vAt bandh karI daIne - A strInun sharIr chhe ne A puruShanun sharIr chhe e

Page 524 of 540
PDF/HTML Page 533 of 549
single page version

gAthA – 114 pravachanasAr pravachano pa24
to (jovAnI) vAt ja bandh karI de. em kahe chhe (uparAnt) potAnAmAn jovAmAn paN (tArI) paryAyane
jovAnun bandh karI de. (dravyArthik nayanI AnkhathI tane jo.)
‘A vastu’ ‘A siddhAnt’
(trikALAbAdhit chhe.) AhA...! “badhuy jIvadravya chhe” A badhun ya jIvadravya chhe em bhAse chhe. kahe chhe
(ke) bhAse chhe. em kIdhun chhe ne...? ghaNA jIvone ne...? ughaDelI AnkhathI ne...? bandh karI Ankh ek
(paryAyanI ne?) e bandh karI ane (bIjI) ughaDelI AnkhathI (jue chhe ene ne?) “te badhuy
jIvadravya chhe’ em bhAse chhe.”
AnA pachhI saptabhangI Avashe. ekaso pandaramAn. A to ahInthI... A
to kundakundAchAryanI vANI! sAkShAt bhagavAn pAse gayA hatA. AhA..hA! ane enI TIkA karanAr
amRutachandrAchArya! I bhagavAn pAse gayA’ tA. bhagavAn (potAno) kundakundAchAryadev paN potAnA ane
sImandharadev pAse gayA’tA. AhA..hA! e amRutachandrAchArya A kahe chhe. shlokamAn to (mUL gAthAmAn to)
ATalun ja chhe.
दव्वठ्ठिएण सव्वं दव्वं तं पज्जयठ्ठिएण पुणो paryAyathI paryAy siddha thaI chhe. हवदि य
अण्णमणण्णparyAyathI anya chhe, anya chhe. (तक्काले तम्मयत्तादो) dravyathI ananya chhe. paryAy
apekShAe anya-anya chhe, vastuthI ananya chhe. anero-anero nathI. AhA..hA! AvI vAtun paryAy
apekShAe anya-anya chhe, vastuthI ananya chhe. anero-anero nathI. AhA...hA! AvI vAtun
तक्काले
तम्मयत्तादो te kALe te te paryAyamAn-visheShamAn chhe. paN visheShane na jotAn sAmAnyane jovA jA tun bApu!
- jemAn atIndriy sukhano sAgar UchhaLe chhe. je indriyagamya nathI. vikalpagamya nathI. paryAyachakShuthI gamya
nathI. AhA... hA! je dravyArthik chakShu vaDe ja jaNAy (evun) tattva chhe. AhA... hA!
(kahe chhe ke) (pelAmAn Avyun ne...! (gAthA) ekaso teramAn. “ane paryAyono dravyatvabhUt
anvayashakti sAthe gUnthAyelo (–ekarUpapaNe joDAyelo) je kramAnupAtI (kramAnusAr) svakALe
utpAd thAy chhe.”
chhe ekaso teranI TIkA (mAn). “je kramAnupAtI - kramAnusAr ne te kALe (svakALe)
utpAd thAy chhe e visheShane jovAnI Ankhyun bandh karI de. AhA.. hA.. hA! svakALe te tenI paryAy
thashe ja. e ‘kAL’ te nakakI thaI gayelo ja chhe. tenI ‘janmakShaN’ chhe. AhA.. hA! paN te paryAyane
jovAnun bandh kar. AhA... hA! svakALe paryAy utpanna thashe ja. chhatAn tene jovAnun bandh karI, bandh karI
eTale bandh ja thaI gaI - jovAnun (bandh thaI gayun) em nahIn. paryAyanayane jovAnun ten sarvathA bandh
karyun evI have ene paryAyamAn kaI jANavAnun rahyun nahIn em nahIn. AhA.. hA! paryAyane jovAnun jyAn
sarvathA bandh karyun tyAre dravyArthik nayathI ughaDelun gnAn, e gnAn vaDe te jANavAmAn Avyo. Are...!
AvI vAtun kayA chhe? bahAranI vAtun - kriyAkAnD are prabhu! tAro jyAn bhavano ant na Ave (e
vAtamAn shun sAr chhe ke tun tyAn rokANo!) AhA..! chorAshInA avatAr! narakanA dukhonun varNan
sAmbhaL‌yun na jAy! bApu! tane jotAn AnandanI vyAkhyA e kahI na jAy evo Anand Avashe tane.
AhA.. hA! ughaDelA gnAn vaDe dravyane! jotAn - pahelun e gnAn bandh hatun paryAyadraShTimAn (bandh hatun
ughaDelu nahotun) paranI draShTimAn nahI AhA...hA! avasthAne jonArI tArI draShTi tane jotI nahotI
(tArA dravyane jotI nahotI.) AhA.. hA! I avasthA (ne jovAnI draShTi) bandh karIne - to pachhI
kaI (jovAnun) rahyun ke nahIn? bhagavAn gnAnamUrti prabhu! kevaLagnAnano kand chhe ne...! A (paryAyane

Page 525 of 540
PDF/HTML Page 534 of 549
single page version

gAthA – 114 pravachanasAr pravachano pa2p
jovAnun) bandh karyun to pachhI paryAyamAn kAI vikAs rahyo ke nahIn? vikasit - chamatkAr je vastu chhe e
bandh vakhate paN prabhu! parichit nahi shake em karIsh mA sarvagna prabhu! parichit pari eTale samasta
prakAre ne chid eTale gnAn - parichit eTale sarvagna! Ano parichay! olun ‘shrutaparichitA
anubhUtA’ e nahIn gulAnT khAIne Am parichit thAy chhe. pahelo parichit rAgane eno parichay chhe,
paryAyadraShTino parichay chhe. AhA.. hA! gulAnT khAy chhe. tyAre dravyane jonArI Ankhyun vaDe jotAn tyAre
parichit nAm sarvagnapaNun pragaT thaI jAy chhe. pari + chit chhe. I. pari nAm sarvathA prakAre (chit)
nAm jovun gnAnane. parane jovun nahIn. gnAnane jovun hon? bhAI! AhA.. hA! AvI vAtun chhe.
(ahInyAn kahe chhe ke) “te badhuy jIvadravya chhe” em bhAse chhe.” te badhuy jIvadravya chhe. em
bhAse chhe. AnhI sudhI to paryAyane jovAnun bandh karIne ane bandh thaI eTale ughaDayun gnAn, dravyane
jovAnun ughaDayA vinA rahe ja nahIn. AhA... hA! jeNe paryAyane jovAnun chakShu bandh karI, ene svane
jANavAnun ughaDelun gnAn ughaDayA vinA rahe ja nahIn. (e gnAn ughaDe ja.) AhA.. hA! ane e ughaDelA
gnAn vaDe (eTale) dravyArthik nay vaDe - dravyArthik nay paN gnAn chhe ne..! nay chhe ne...! I to
gnAnano ansh chhe ne...! dravyArthik eTale dravyane (jonArun) gnAn, dravyArthik nayathI jonArun dravya (chhe.)
AhA... hA! e ughaDelun gnAn te dravyArthik nay chhe enAthI jotAn dravya jovAy. (dekhAy.) AhA.. hA!
lakhe chhe ne...? pAchhun nAkhashe, AtamadharamamAn Avashe I. AhA.. hA! have A jayAre bhAsyun tyAre have
paryAyane jANavAnun yathArtha gnAn thayun. pahelI dravyArthik (nay) ne bandh karIne paryAyane jovAnun nathI
kIdhun. (parantu) paryAyArthik chakShune (sarvathA) bandh karIne dravyArthik chakShu vaDe jo. (em kIdhun chhe.) ane
dravya bhAsyun tyAre have paryAyane jANavAnun yathArtha gnAn thayun. pahelI dravyArthik (nay) ne bandh karIne
paryAyane jovAnun nathI kIdhun. (parantu) paryAyArthik chakShune (sarvathA) bandh karIne dravyArthik chakShu vaDe jo.
(em kIdhun chhe.) ane dravya bhAsyun tyAre paryAyanun yathArtha gnAn thayun. ko’ samajANun kAI?
(ahInyAn kahe chhe ke) “ane jayAre dravyArthik chakShune sarvathA bandh karIne” je dekhavAmAn Avyun
chhe. paN tenA taraphanun lakSha chhoDI daI atyAre AhA.. hA! sAmAnya jIv “A badhuy chhe’ ‘A badhuy
chhe’ evun gnAn thayun chhe. chhatAn te taraphanun jovun bandh karI paryAy paN tArI chhe - tArAmAn chhe ene jovA
mATe A (chakShu- dravyArthikanay) bandh kar. AhA... hA! bahu jhINI vAt chhe bhAI chandubhAI! gambhIr chhe
bApu! paramAtmAnI vANI! digambar santonI vANI! shvetAmbaramAn to kathan paddhati ya mithyAdraShTi thayA
pachhI kare chhe Are! prabhu! Akarun lAge! shun thAy? A vAt chhe AkarI! AhA... hA... hA! jyAn
kevaLagnAn relAy chhe Am!! alpakALamAn kevaLagnAn thavAnI taiyArIvALun chhe gnAn! AhA.. hA!
chhatAn kahe chhe paryAyane jovAnun – tArI paryAyane jovAnun bandh karI de.
ane have, dravyArthik (chakShune) bandh
kar. jovAI gayun - jaNAI gayun! paN te taraphanun lakSha bandh kar. samajANun...? AhA... hA.. hA!
“dravyArthik chakShune sarvathA bandh karIne.” eTale tenA taraphanun lakSha chhoDI daIne “ekalA ughADelA
paryAyArthik chakShu vaDe”
olAmAn “ekalA ughADelA dravyArthik chakShu vaDe” hatun. pahelI lITImAn.
AmAn “ekalA ughADelA paryAyArthik chakShu vaDe”

Page 526 of 540
PDF/HTML Page 535 of 549
single page version

gAthA – 114 pravachanasAr pravachano pa26
paryAyapaN enAmAn chhe ne...? emAn (paryAyamAn) vartutun dravya chhe ne...! parane ne ene kAI sambandh nathI.
e vAt ahInyAn siddha karavA (kahe chhe) paryAy enI chhe paN parane ne ene kAI sambandh nathI. AhA...
hA!
(kahe chhe ke) ahInyAn kevaLagnAn thayun mATe vajranArAy (sanhanan) hatun mATe thayun, are chAr
gnAn ne mokShano mArag hato mATe kevaLagnAn thayun - eme ya nahIn. AhA... hA! paryAyane andar bhale
jo. kahe chhe. paN I paryAy paryAyathI siddha chhe hon? nArakI - tiryanch - manuShya - dev e chAr gatinI
ne siddhaparyAy - e pAnch paryAy chhe. chhe? (pAThamAn)
“ekalA ughADelA paryAyArthik chakShu vaDe
avalokavAmAn Ave chhe, tyAre jIvadravyamAn rahelA” joyun? e visheShomAn rahelA (em) hatun pahelAmAn.
“e paryAyosvarUp visheShomAn rahelA” nyAn em hatun. have ahInyAn “jIvadravyamAn rahelA” (kahyun.)
dravyamAn rahelA!! AhA... hA! paryAyano sambandh (batAvavo) chhe ne...! paranI hAre kAI sambandh nathI
(em batAvavAnun jor chhe.) AhA.. hA!
(ahInyA kahe chhe ke) “tyAre jIvadravyamAn rahelA nArakapaNun, tiryanchapaNun, manuShyapaNun, devapaNun
ane siddhapaNun–e paryAyosvarUp anek visheShone avalokanArA ane sAmAnyane nahi
avalokanArA”
lakSha e parathI chhoDIne ekalun paryAyanun lakSha hon? AhA...hA..hA! “evA e jIv ne
(te jIvadravya) anya anya bhAse chhe.”
paryAyadraShTimAn ekarUp badhun bhAsatun hatun. have anya dravya chhe
anya paryAy chhe anya anya bhAse chhe. have anerI-anerI-anerI, anya, anya, anya...anya...
anya...anya... anya bhAse chhe.
visheSh kaheshe...