Pravachansar Pravachano-Gujarati (English transliteration). Date: 31-05-1979.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 6 of 44

 

Page 55 of 540
PDF/HTML Page 64 of 549
single page version

gAthA – 94 pravachanasAr pravachano pap
pravachana tA. 31. pa. 79
‘pravachanasAr’ 94 gAthA. pharIne TIkA (laIe) “jeo jIvapudgalAtmak asamAnajAtIy
dravyaparyAyano - em kem na lIdhun (ke) jIvanI paryAyane pakaDatAn - paryAbuddhivALA (jIvo) paryAyane
pakaDatAn - em na lIdhun kemake paryAyane pakaDI shakato nathI agnAnI, ethI bhagavAn amRutachandrAchArya
(ahInyAn em lIdhun ke) paryAyabuddhivALAnI draShTi, e asamAnajAtIy pudgal (sharIr) upar jAy chhe,
ene e dekhI shake, mAnI shake, jANI shake (chhe). AhA... hA...! nahIntar, paryAy buddhimAn to - dravya-
guNathI utpanna thayelI paryAy em Avyun ne...! ane A to (paryAyabuddhivALAne) asamAnajAtIyane
mithyAtvamAn nAkhe chhe. paryAyabuddhimAn nahIn... shun kahyun? samajANun? rAte kahyun hatun ke paryAy ek samayanI
chhe ene (e jIv) pakaDI shake nahIn, ethI paryAyadraShTivALAnI draShTi sharIr - asamAnajAtIy
(dravyaparyAy) upar jAy chhe. ethI ene paryAyabuddhivALAne, paryAyanI draShTi chhe em na letAn,
paryAyabuddhivALAne asamAnajAtIy (dravyaparyAy) eTale sharIranI draShTi chhe em lIdhun chhe, AhA... hA!
samajAy chhe kAI? amRutachandrAchArya (TIkAkAr), emAn emanI bhUl kADhavI ke emaNe Am kem na
kahyun! AhA...! nahIntar paryAy (enI chhe) pATh to evo lIdho pahelI gAthAmAn (‘gney adhikAr’
TIkA gAthA-93
‘A vishvamAn je koI jANavAmAn Avato padArtha chhe te Akhoy)
vistArasAmAnyasamudAyAtmak ane AyatasAmAnyasamudAyAtmak (dravyathI rachAyelo hovAthI) dravyamay chhe.
anant guNano AdhAr te dravya eTale guNAtmak (chhe.) e dravya-guN (kahyA) ane paryAy beyathI
utpanna thayelI (kahyun) e to potAnI paryAy, potAthI- dravya-guNathI (utpanna) thayelI chhe. to
(ahInyAn) paryAyadraShTi (vALA jIvane) paryAyadraShTi na letAn asamAnajAtIy (dravyaparyAy) hovA chhatAn
- sharIr (upar draShTi chhe, dehAdhyAs chhe) lIdhun e yathArthapaNe lIdhun chhe, AhA... hA! kemake agnAnI
paryAyadraShTi- agnAnI paN ek samayanI paryAy pakaDI shakato nathI. ethI ahIn paryAyathI lambAIne
sharIr upar enI draShTi jAy chhe. AhA... hA... hA! samajAy chhe kAI?
(ahInyAn kahe chhe ke) “jeo jIvapudgalAtmak asamAnajAtIy dravyaparyAyano - paryAyamAn
A’ dravyaparyAy lIdhI, enI potAnI (jIvanI) dravyaparyAy-vyanjan (paryAy) ke arthaparyAy na lIdhI.
bhAI! nahIntar dravyaparyAy vyanjan paryAy chhe. kevaLInI jyAn vAt lIdhI chhe (pravachanasAr’ gAthA-80)
‘जो जाणदि अरहंत द्रव्यत्तगुणत्तपज्जयतेहिंtyAn enI (kevaLInI) paryAy Am vyanjanaparyAy chhe
e lIdhI chhe. ane arthaparyAy (paN) lIdhI chhe. - kevaL gnAn Adi. AhA.. hA! ahInyAn to
kahevAmAn emano (amRutachandrAchAryano) Ashay A chhe ke bhAI! jene dravyasvabhAv- trikALInI draShTi
nathI gnAyakadhruvasvarUp prabhu, paramAnandanI mUrti, nityAnand paramasvabhAvabhAv, enI jene draShTi nathI
enI draShTi sharIr upar jAy chhe. AhA... hA! samajANun kAI? je potAnI jAt nathI evun A jaD
(sharIr), enI jAt AtmAnI jAt (karatAn) bIjI jAt chhe, AhA... hA! “jeo
jIvapudgalasvarUp asamAnajAtIy dravyaparyAy’
ene (asamAnajAtIyane) dravyaparyAy kIdhI. olAmAn
(gAthA-93mAn) guNAtmak dravyaparyAy kahI hatI. ‘dravya’ ene kahIe ke sAmAnya - visheSh, guN ane
paryAyano pinD te ‘dravya’ (chhe). guN ene kahIe ke - je anant

Page 56 of 540
PDF/HTML Page 65 of 549
single page version

gAthA – 94 pravachanasAr pravachano pa6
chhe chhatAn - ekane (dravyane Ashraye rahe te guN (chhe). paryAy ene kahIe ke je dravyaparyAy (chhe) ane
guNaparyAy (paN) chhe. paryAyanA be prakAr chhe. AhA... hA! ek samAnajAtIy dravyaparyAy, ek
asamAnajAtIy dravyaparyAy (chhe). tyA samAnajAtIy (dravyaparyAy) mAn prashna thayo uThayo hato ne...!
panDit (jI) no...! ke tyAn AtmA ane AtmA kem na lIdho? samAnajAtIy (dravyaparyAy
samajAvavA) mAn pudgalane lIdhA. to (kahevAmAn Ave chhe ke) AtmA, AtmAno ekarUp skandh nathI.
paramANumAn paN nathI. (chhatAn) paramANu (ekarUp) skandh kahevAy chhe. sharIrAdi pinD, skandh (chhe) to
ene AtmA ane sharIr (sAthe dekhAtA hovAthI) asamAn jAtIy dravyaparyAy lIdhI. ane
samAnajAtIyamAn paramANunA pinDanI dravyaparyAy lIdhI. paramANunA skandhanI avasthAne (samAnajAtIy)
dravya-paryAy lIdhI. guNaparyAy to pachhI (lIdhI chhe) svabhAvik guNaparyAy ane vibhAvik guNaparyAy
e to agurulaghuguNanI (paryAy) te svabhAvaparyAy (kIdhI) ne gnAnAdik ane rUpAdik (guNanAn)
pariNamanamAn nimitta thatAn hInAdhik avasthA thAy chhe ane nimittapaNAmAn karma chhe e dashAmAn
vibhAvaguNaparyAy kIdhI. e vibhAvaguNaparyAy (chhe). AhA...! ahInyAn bhagavAn amRutachandrAchArye Am
upADayun. kem? ke e paryAyabuddhivALo trikALI svabhAvane to joto nathI paN enA guNane (paN)
joto nathI ane tenI ek samayanI paryAyane (te) pakaDI shakato nathI. oho...ho...ho! shun shAstranI
gambhIratA (chhe)! digambar santonI shailI! gajab vAt chhe!! enA jyAn UnDAn peT jovA jaIe tyAn to
em lAge oho... ho... ho! (amAp, amAp, amAp tattva chhe)!
AhA...hA! ene (gurune) batAvavun chhe to Akhun (pUrNa) jIvadravya, dravyano svabhAv Akhare
batAvavo chhe. dravya-guN-paryAy (svarUp) AtmAne traN (bhed) chhe em kaheshe. chhelle (TIkAnA bIjA
phakarAnI sharUAtmAn kahe chhe) “asankIrNa dravya – guN–paryoyo vaDe susthit (chhe) evA bhagavAn
AtmAnA svabhAv
evA AtmAnA svabhAv - dravya, guNane paryAy chhe kharI! paN eno je
trikALIsvabhAv je bhagavAn pUrNAnand, dhruv, gnAyakabhAv enI ene (agnAnIne) sambhAvanAno abhAv
chhe. (shun) kIdhun sakaL gnAnano, guN - vidyA eno agnAnIne abhAv chhe. samajAy chhe kAI?
AhA...hA! asamAnajAtIy (dravpaparyAy hun chhun) evo abhiprAy ke je sakaL avidyAonun
mUL chhe. agnAn ne mithyAtva e sakaL avidyAnun mUL chhe. paryAyabuddhimAn asamAnajAtIy - sharIramAn
pote chhe em mAne chhe, enI (sharIranI) kriyA thAy e potAnI mAne chhe. lokonA manuShyavyavahAramAn
e to kriyA leshe. shun kIdhun? AtmavyavahAramAn enI (jIvanI) paryAy, ane manuShyavyavahAramAn (hun)
manuShya chhun, dev chhun em leshe. manuShya vyavahAramAn - e chhun e to ThIk! (paN) e chhun emAn rAg-
dveShanA pariNAm (je) karyA chhe temAn te kriyAne (potAne) ekapaNe mAne chhe. chhAtIe (vaLagyAn chhe)
Ah... hA!
“ke je sakaL vidyAonun ek mUL chhe” AhA...hA...! paryAyanI draShTimAn (agnAnI) paryAy
pakaDI shakato nathI tethI te asamAnajAtIy (sharIr) ene pote pakaDe - jANe chhe. enun lakSha sharIr
upar jAy chhe. ane te sharIr mArun chhun evI je buddhi te ‘sakaL avidyAonun mUL chhe! mahAmithyAtva
ane agnAnanun e mUL chhe. AhA.. hA! samajAy chhe kAI?
“ke je sakaL AvidyAonun ek mUL chhe teno – Ashray karatA thakA” sharIr ne hun bey ek
chhIe, hun manuShya chhun; dev chhun-evI mAnyatA hon! teno Ashray karatA thakA “yathokat AtmasvabhAvanI

Page 57 of 540
PDF/HTML Page 66 of 549
single page version

gAthA – 94 pravachanasAr pravachano pa7
sambhAvanA” yathokat eTale yathArtha. jyAn vistArasAmAnyane ne AyatasAmAnya (svarUp) dravya kahyun te
e yathokat svabhAv dravyano chhe (shabdano Ashay chhe). shun kahyun e?
‘yathokat AtmasvabhAvanI sambhAvanA” yathAukat dravya je kahyun je anant sAmAnya - vistAr
sAmAnya samudAy, AyatasAmAnya samudAy (no pinD) te dravya. e dravyano, eTale dravyano
AtmasvabhAvano anubhav ‘karavAne napunsak hovAthI” AhA...hA..! e asamAnajAtIy (dravyaparyAy)
upar draShTi paDIne e (ja) mArun svarUp chhe. em mAnIne avidyAnun mUL je chhe. e AtmasvabhAv je
kahyo - ke dravya-guN - paryAy enA kIdhA paN (je) dravya-guN-paryAyano pinD - Akho - akhanD
(chhe) evA je dravyasvabhAvanI vAt karI hatI. yathokat (eTale) yathA ukat (arthAt) yarthAth kahyun.
“AtmasvabhAvanI sambhAvanA” - evo je AtmasvabhAv (kahyo hato) - anantaguNanI
anantIparyAyanun ekarUp te dravyasvabhAv AtmasvabhAv te vastu (chhe). enI sambhAvanA (eTale)
anubhav. sambhAvanAnA ghaNA artha (phUTanoTamAn) karyA chhe. sanchetan; anubhav; mAnyatA; Adar.
AhA... hA! bhagavAn AtmA anant guN vistAr sAmAnya ane anant paryAy - lambAI -
Ayat, e dravya - vastu chhe. vastu (je chhe) e vastunA svabhAvanI sambhAvanA - e vastunA
svabhAvanI mAnyatA - e vastunA svabhAvanun sanchetan, jAgRut emAn, teno anubhav karavo, ene
potAnun mAnavun - em karavAne ‘nupunsak” chhe, kahe chhe. AhA.. hA! are, vIrya je chhe enun
asamAnajAtIy ne paryAyabuddhimAn tyAn jatAn (e vIrya tyAn rokI dIdhun chhe) ne ene potAnun chhe avI
mAnyatA (mAn rokAI gayo chhe) e napunsak chhe. e vIrya tyAn rokayun chhe. e rokelun vIrya te vAstavik
vIrya nathI. AhA... hA! e napunsakatA chhe. bhAI! (shrotA) e mahinAnA upavAs kare ne! (uttara)
e game e kare ne... dhandhA! chhoDIne beThA kalakattA mATe thaI gayun! eno dAkhalo daIe! (bahAranA
kriyAkAnD karyA) paN andaramAn... (yathArtha pariNaman thavun joIe), yathokat dravyasvabhAvanI (paryAy) -
anubhavanI (paryAy) karavAne asamartha (hovAthI)
“napunsak” A to vItarAganI vAtun chhe bApA! shun
kahIe! enA pUraN rahasya to santo jANe; kevaLI jANe!! hen...! AhA...hA...hA...!
(ahInyAn) kahe chhe ke evo paryAyabuddhi eTale asamAnajAtIy (dravya paryAy) no Ashray
karatAn (agnAn) chhe. yathokat AtmasvabhAvano Ashray karavo joIe, Ashray karavo kaho ke
anubhav karo kaho (ekArtha chhe). ‘sanchetan’ eTale jevun Atmadravya chhe tevun chetavun (kaho) ke
anubhav kaho ke mAnyatA kaho ke AtmasvabhAvano anubhav kaho (e sarva ekArtha chhe). e anubhav
karavAne
“napunsak hovAthI temAn ja baL dhAraN kare chhe (arthAt te asamAnajAtIy dravyaparyAy pratye
ja joravALA chhe),” AhA...hA! gajab vAt karI chhe ne!! ene (munine) kaI paDI chhe..! samAj
samatol raheshe ke nahIn? samAjane A (vAt) besashe ke nahIn? (munio to vItarAgIsvarUp chhe!)
bApu! mArag A chhe bhAI! (mAn ke na mAn bhagavAn chho!)
AhA...hA! bhagavAn AtmA, pUraN svabhAv-eno je anubhav ne eno ja Ashray, enun
sanchetan (eTale) jAgavun (jAgRuti) eno abhAv je chhe te napunsakatA chhe (em) kahe chhe. je vIrya
dravyasvabhAvane avalambIne, dravya-trikALI- gnAyakano anubhav kare te marad chhe (marda chhe). te mardanun vIrya
chhe. e AtmAnun vIrya

Page 58 of 540
PDF/HTML Page 67 of 549
single page version

gAthA – 94 pravachanasAr pravachano pa8
chhe. AhA... hA! AvI vAtun have. (olI) IryAvAhI, tassa uttarImAnthI (kriyAkAnDamAnthI) nIkaLIne
AmAn (gnAnakAnDamAn) Avavun (kaThaN paDe chhe lokone paN) A to param satya chhe prabhu! jagat hAre
meL na khAy ethI kaI (satya) asatya thaI na jAy! (A vastusvarUp) param satya prabhu! Avo
je bhagavAn AtmasvabhAv - chhe bhale AtmA dravyaguNaparyAyasvarUp - paNe e dravyasvabhAv chhe
(akhanD, abhed) eno je anubhav karavo joIe, e anubhav karavAne e (agnAnI) napunsak chhe
ane manuShya - dehAdi upar lakSha karIne teno anubhav karavAne udAr chhe e napunsak chhe. AhA... ha!
AvI vAtun chhe! oho... ho! digambar santo (e) gajab kAm karyAn chhe!! kevaLInA (virah), kevaLIne
bhulAvI dye! pAnchamA ArAmAn kevaLI nathI ene bhulAvI dye evun kAm santoe karyun chhe! AhA... hA!
evI vAt (bIje) kyAn chhe? prabhu!
AhA.... hA! jemAn bhavano ant Ave, evI draShTi karI nathI. AtmasvabhAvano anubhav karyo
nathI! bhagavAn pUrNAnand gnAyak (chhe). (eno anubhav karavAne napunsak hovAthI agnAnI dehAdhyAsamAn
ja baL dhAraN kare chhe) olun Avyun ne...! (‘samayasAr’ gAthA-1pa6) “vidvajajano bhUtArtha tajI
vyavahAramAn vartan kare, paN karmakShayanun vidhAn to paramArtha-Ashrit santane” - tyAn em kahyun (ke)
vidvAno nishchay chhoDIne, vyavahAramAn varte chhe. (ane) ‘niyamasAramAn’ shlok-98 chhe e gAthA-41no
chhe. (temAn kahe chhe ke e AtmasvabhAv AgaL vidvAnono samudAy DhaLI paDe chhe). shun kahyun?
(‘niyamasAr’) 41mI gAthAmAn em kIdhun chhe kShAyikabhAv paN jIvamAn nathI. (shrotA) trikALI
jIvamAn nathI....! (uttara) hA, ethI e gAthAmAn Am nAkhyun (chhe). olakaLash - 98 (mAn kahyun ke)
jenAmAn kShAyikabhAv nathI (evo) AtmasvabhAv jo! AhA... hA! Atma dravyasvabhAvamAn udayabhAv
to nathI, upasham to nathI, kShayopasham to nathI, paN kShAyikabhAv nathI. (e chAr bhAv rahit) je
AtmadravyasvabhAv (chhe). ene vidvAno panchamagatinI prApti mATe (e) pancham bhAvane smare chhe. Ane
vidvAn kIdhA.. . hen! AhA... hA! olAmAn (‘samayasAr’ gAthA- 1pa6mAn vidvAn ene kIdhA (ke)
shAstrabuddhimAn rachyA-pachyA rahyA - vyavahAramAn rachyApachyA rahyA (ane) nishchay paDayo rahyo. (eTale
ke AtmAno anubhav karyo nahIn mAtra shAstrabhyAs karyo). (shrotA) be jAtanA vidvAn kahyA...!
(uttara) be jAtanA (kahyA). chhe ne...? niyamasAramAn! olun to ApaNe AvI gayun chhe ‘samayasAr’
mAn vyavahAr abhUtArtha chhe. (ahInyAn) A to (‘niyamasAr’) 41mI (gAthA) chhe ne...! (temAn)
mUL to kahevun chhe ke kShAyikabhAv AtmAmAn nathI!! tethI em kahyun (‘niyamasAr’ shlokArtha-pa8.)
‘gnAn, darshan, chAritra, tap ane vIryarUp) pAnch AchArothI yukta ane kAI paN parigrahaprapanchathI
sarvathA rahit evA vidvAno pUjanIy panchamagatine prApta karavA mATe
- e (pUrNa) sAdhya lIdhun ane
dhyey
panchamabhAvane smare chhe.” AhA... hA! kShAyikabhAv paN jemAn nathI! AhA! evo chetanapinD,
chetanadaL, atIndriy AnandaguN-guNInun ekarUp prabhu bhagavant! jin svarUp bhagavAn AtmA (ne)
e panchamagatine mATe, vidvAno AvA pancham bhAvane yAd (smaraN) kare chhe. panchamabhAvane anubhave chhe.
kAraN ke uparamAn (TIkAmAn) kahI gayAne...! ‘chAr bhAvo AvaraNasanyukta’ chhe. (kShAyikAdi) chAr
bhAvo AvaraNasanyukta chhe. em kahyun chhe. (AvaraN) sanyukta (kahyun) eTale kShAyik (bhAv) mAn paN
karmanA abhAvanI apekShA Ave chhe ne...! panchamabhAv - svabhAvabhAv chhe ene koI apekShA ja chhe nahIn
(e to nirapekSha bhAv chhe) evo

Page 59 of 540
PDF/HTML Page 68 of 549
single page version

gAthA – 94 pravachanasAr pravachano pa9
trikALI, Anandakand prabhu, dravyasvabhAv, gnAyak svabhAv, dhruvasvabhAv, bhUtArthasvabhAv (chhe!) AhA...
hA! jene karmanA (sadbhAvanA) nimittanI ke abhAvanA nimittanI paN apekShA nathI. kShAyikabhAvamAn
to nimittanA (karmanA) abhAvanI apekShA nathI. kShAyikabhAvamAnto nimittanA (karmanA) abhAvanI
apekShA AvI. ahInyAn kevun chhe to I ke ek kor vidvajajano - vidvAno nishchayane chhoDIne, vyavahAramAn
varte chhe te mithyAdraShTi chhe ane (bIjI kor) vidvAno panchamagati mATe pancham bhAv - je dhruv (bhAv)
ne anubhave chhe te vidvAn sAchA chhe. AhA... hA! AvI vAtun (tattvanI) chhe! A vAt) bese bApu
ho! e to AtmA chhe ne nAth! AtmA andar! eTale na samajAy em e vAt na levI. e AD
na nAkhavI emAn... AhA... hA!
bhagavAn AtmA (no anubhav karavAne) pAnchamI gAthAmAn (‘samayasAr’ mAn) kundakundAchArye
kahyun ne..! जदि दाएज्जdekhADIsh. [तं] एयत्तविहत्तं दाएहं अप्पणो सविहवेण’ ek
shabdamAn दाण्हं pahelun kahyun paN kadAch bahAr rahyun kahevAnun kAI (topaN) pramAN karaje. svabhAvano
anubhav karaje. kahe chhe पम्माणं AhA... hA! trikALI dravya-svabhAvano anubhav karaje. em kahe chhe
‘पम्पाणं’ kahIne, hA pADI ekalA tyAn ne tyAn Ubho rahIsh nahI, (eTale) ekalA manasahitanA
gnAnamAn aTakIsh nahIn) AhA... hA! panchamaArAnA sant, panchamaArAnA jIvane, ATalI moTI vAt kare
chhe! bApu! e moTap tArI kevaDI chhe ene kAL naDato nathI bhAI! jemAn kShAyikabhAv nathI pachhI kyo
prashna levo chhe tAre! AhA... hA.. hA! param amRutano sAgar! andar pUraN bharyo paDayo (dhruv) chhe!
atIndriy guNano sAgar, pUraN... pUraN... pUraN... anAdithI pUraN e prabhu anAdithI pUraN ja chhe!!
jene AvaraN nathI, jenAmAn ochhap nathI, jemAn viparItatA nathI. (vaLI) nirAvaraN chhe, aviparIt
chhe ane pUraN chhe. AhA... hA! evo je dravyasvabhAv (chhe). ahInyAn yathokat AtmasvabhAv kIdho chhe
ne...! AtmasvabhAv to pahelo e gaNyo hato ke vistArasAmAnyasamudAy ane AyatasAmAnya-
samudAy-paN vastu shun chhe, e badhun thaIne dravya chhe e. dravya upar draShTi nAkh, bhale vistAr sAmAnya
samadAy - anant guNo chhe, AyatasAmAnyasamudAy - anantaparyAyo chhe, paN enun guNonun rUp to dhruv
(ekarUp) chhe! (AhA.. hA! evo je dhrav AtmA je kIdho hato (teno Ashray kar) em kahIne
(sadguru chetave chhe). prabhu, tane A avatAr manuShyanA maL‌yA bhAI! (AmAn svano Ashray nahIn kar
to) A (manuShyabhav) khovAI jashe! tyAn kyAn jaIsh bhAI! AhA...! tAro patto nahIn lAge
bApA! (A vAt) duniyAmAn kaThaN paDe! duniyA bIjI na mAne, ekAnt kahe, to paN chhoDI de haTh
(ane A vAt svIkAr ne bIjun badhun chhoDIne ek svadravyano Ashray kar!) ekalo dravyasvabhAv
(grahaN kar.) e puNyathI dharma thAy e bhale kahe. (e to agnAnIo kahyA kare!)
AhA.... hA! vastu, dravya-guN-paryAy (traN bhedavALI) chhe, chhatAn Ashray karavA lAyak to
(abhed) dravyasvabhAv chhe. je guNane paryAyano pinD kIdho’ to (te) dravya (chhe). A ‘gney adhikAr’
chhe (to) dravya je ‘gney’ pUrun (pUrNa) chhe, e to anantaguN ne anantIparyAyanun - beyanun ekarUp te
dravya chhe. (e svadravyane gney banAvo). ‘evo je yathokat AtmasvabhAv” kahyo hato te (svagney
chhe). hindImAn? hindI karatAn gujarAtImAn spaShTa (bhAv) Ave, kAle eTalun badhun spaShTa nahotun Avyun
bhAShApher chhe ne..! eTale... AhA... hA!
‘yathokat’ yathA kahel... chhe? (phUTanoTamAn artha juo) pUrva
gAthAmAn kahyo tevo. AtmasvabhAv te

Page 60 of 540
PDF/HTML Page 69 of 549
single page version

gAthA – 94 pravachanasAr pravachano 60
anantaguNasAmAnyavistAr ane tenI anantIparyAyo - tenun ekarUp te dravya chhe. e ‘yathokat’ kahelo
je AtmasvabhAv (chhe). tenI ‘sambhAvanA’ (eTale) chetavun - jANavun, teno anubhav karavo, tene
mAnavun (teno Adar-satkAr karavo) ‘evun karavAne’ jenI draShTi paryAyabuddhine asamAnajAtIy
(dravyaparyAy-sharIr) upar chhe e ‘napunsak hovAthI’ AhA... hA! AchAryo to! (Avun karuNAjanak
kahI shake!) AhA.. hA.. hA!
(shrotA) Am to khAlI sharIr ja dekhAy chhe ne...! (uttara) dekhAy
chhe, paN dekhanAro koN chhe? dekhanAro dekhAy chhe temAn nathI. par dekhAy chhe temAn dekhanAro nathI.
dekhanAro dekhAy (dekhavAnI paryAy) dekhe chhe temAn chhe, jANanAro jANanAramAn chhe. jANanAro dehane jANe
chhe temAn e nathI!! AhA... hA! Avun Akarun (kAm) chhe! lokone Akarun paDe! abhyAs nahIn, ane
ek bIjI rIte sampradAy chalAvyA. Avun mULatattva hatun e rahI gayun! vItarAg sarvagna emAn digambar
munioe to gajab kAm karyAn bApA!! kevaLInA virahamAn, kevaLagnAn prApta kem thAy? eno upAy
batAvyo chhe, (vItarAgI karuNAthI kahe chhe) tane kevaLagnAn kem thAy? kevaLI bhagavAn nathI atyAre
ahInyAn (A kShetre) (paN), prabhu! dravyasvabhAv kIdho ne tane! e vistArasAmAnyasamudAy dravya;
AyatasAmAnyasamudAy dravya-e be thaIne ek ja chhe ho! be dravya nathI. (teno Ashray le). evo je
dravyasvabhAv (tenI)
‘sambhAvanA karavAne napunsak hovAthI temAn ja baL dhAraN kare chhe.” AhA... hA!
(agnAnI mAne chhe ke) sharIr te hun (chhun) (vaLI) evI paradravyaparyAyamAn baL - vIrya dhAraN kare chhe.
tethI tene napunsak kahevAmAn Avyo chhe. AhA... hA!
(kahe chhe ke) je vIrya, svabhAvanI rachanA ne svabhAvanI draShTi karatAn, rachanAnun je kArya kare -
te vIrya, jemAn nathI ane e baL - vIrya asamAnajAtIy (sharIramAn) joDANun ene ahInyAn napunsak
vIrya kIdhun! prabhu! AhA.. hA! thoDAmAn ghaNun santoe to (kahyun chhe) hajI to hajAr varSha pahelAn
(munirAj) thayA tenI A vAt chhe. TIkA enI chhe. bhagavAne (mahAvIr bhagavAnane) to pachIso varSha
thayAn, bhagavAn mokSha padhAryAn (tene) pachIso varSha thayAn. A to, hajAr varSha (pahelAn) thayA sant
mahAmuni! (A) bharatakShetramAn vicharatA hatA! e amRutachandrAchArya prabhu! em kahe chhe prabhu! tane
Atmadravya to batAvyun (gAthA) 93mAn. e dravyanA svabhAvano anubhav karavAne napunsak - eno
anubhav karavAne nAlAyak - (evA mUDhe) asamAnajAtiy (dravyaparyAy) eTale sharIr emAn tArun
baL tyAn joDI dIdhun eNe! AhA.. hA! e ek mAravADI Avyo’ to ne..! e mAravADI panDit hato,
kAI bese nahIn vAt. e em kahe ke manuShyabhav hoy to kevaLagnAn thAy, bIjA bhavamAn thAy chhe kyAy?
chAr gatimAn? manuShyabhav hoy to kevaLagnAn thAy to manuShyabhav sAdhan chhe ne? are! prabhu, tun shun
kahe chhe A! (shrotA) manuShyabhavamAn sukhethI prApta thAy..! (uttara) svabhAv (grahaN karatAn) eno
abhAv thaI jAy chhe, eno abhAv karavo paDato nathI. dravyasvabhAv Avo je chhe
sAmAnyavistArasamudAy (guNonun ekarUp) dravya-eno draShTimAn ne anubhav karatAn asamAnajAtIy
(sharIr) nI ekatA buddhi tyAn tUTI jAy chhe. AhA...hA...hA!
‘ab ham amar bhaye na marenge’ Ave chhe ne...! chhe Anand dhanajInun! ApaNe AmAn
(brahmavilAsamAn) nAkhyun chhe panDitajIe! ‘yA kAraN mithyAtva diyo taj, ab ham amar bhaye na
marenge - yA kAraN mithyAtva diyo taj, kayun kar bhav dhAraN karenge - ab ham bhav dhAraN karenge
nahIn. AhA... hA! e kaI joDatA nathI!

Page 61 of 540
PDF/HTML Page 70 of 549
single page version

gAthA – 94 pravachanasAr pravachano 61
(shrotA) shvetAmbaranA shAstro sAchA mAne to to mithyAtva thaI jAyane...! (uttara) koNe kIdhun?
AnandadhanajIe. AnandadhanajInI vAt nathI. A to bIjA ApaNA panDitanI vAt karI hatI. e
AnandadhanajInA shabdo chhe paN ApaNe AmAn chhe. shun kahevAy chhe e? ‘brahmavilAs’ mAn chhe. digambaranA
panDitamAn A (pad) chhe. mAre I kahevun chhe mAre. AnandadhanajInA shabdo lIdhA chhe paN panDite (padanI
rachanA), karI chhe bhAI! ‘ab ham amar bhaye na marenge, yA kAraN mithyAtva diyo taj, kayun kar deh
dharenge? kayun kar deh dharenge? AhA.... hA! abadhU! ab ham amar bhaye na marenge’ amaravastu jyAn
anubhave ke tyAn amar thaI gyA’ ame to AhA...hA...hA!
(kahe chhe) bhagavAn dravyasvabhAv je trikAL chhe. gnAyakabhAvane jyAn pakaDayo ane anubhavyo,
mAnyo ane te tun to chho ne (em anubhavIne) jagADayo. (anAdithI) rAg ne asamAnajAtIyamAn
sUto chho ne! jagADayo. jAgRut thayo bhagavAn AtmA. ene have bhav nathI. e - be bhav hoy I to
gnAnanA gney chhe. AhA.... hA!!
ahInyAn kahe chhe (ke) e bhAvanA karavAne asamartha (evA agnAnI) temAn ja baL dhAraN kare
chhe. shemAn? asamAnajAtIy je sharIr chhe, e hun chhun emAn (sharIramAn sAthe rahenAro) hun Atmadravya chhun
A bAju Avo hun chhun - evI ene draShTi nathI. tethI e A (sharIr) hun chhun evI draShTi ene thaI chhe,
paryAy jeTalo chhun em nahIn paN e sharIr (ja) hun chhun em draShTi thaI gaI chhe. ahA... hA! (tethI
agnAnI - mUDh)
“temAn ja baL dhAraN kare chhe (arthAt te asamAnajAtIy dravyaparyAy pratye ja
joravALA chhe,” olAmAn Ave chhe ne...! ‘puruShArthasiddhi (upAy) ‘शरीरमाद्यं खलु धर्मसाधनम्’ e
to nimittanA kathananI vAt chhe. sharIrAdi sAdhan kevAn...? jyAn dayA, dAn vrat, bhakti bhagavAnanI e
bhAv paN sAdhan nathI. AhA...hA...hA! are, AvI vAt kyAn maLe prabhu! Avo manuShyadeh (maL‌yo
chhe) ane emAn paN manuShyamAn jainapaNun maL‌yun, emAn A (vItarAganI) vANI sAmbhaLavAno jog, e
kAI ochhI vAt chhe prabhu! oho...ho...ho.. are! bichArA kyAnnA kyAn paDayA chhe keTalAy (bichArA
jIvo!) ahA...hA...hA! atyAre to evun badhun (hinsAnun vAtAvaraN chAle chhe). kalAsamAn (bhaNavA)
chhokarA Ave InDAn Apo. (chhApAmAn) moTo lekh Ave chhe! kalAsamAn chhokarAmvane InDA Apo. are
are! A! (samAj). kyAn gayA? InDAne khavarAvo, Am karo. have ene A vAt sAmbhaLavA maLe
nahI. (bichArA kyAthi dharma pAme?) .
(kahe chhe ke) potAnA svabhAvane anubhav karavAne napunsak ane asamAnajAtIy
(dravyaparyAyamAn) sarva baL joDavAthI (ekAntadraShTivALA chhe) kIdhun ne tyAn? “temAn ja baL dhAraN kare
chhe’ (arthAt te asamAnajAtIy dravyaparyAy pratye ja joravALA chhe.”
AhA... hA! (tene) baLavALA kahyA!
asamAnajAtIyane potAnI mAnavAvALA baLavALA chhe! (paN) UndhA, ahA... hA... hA... hA!
“teo
jemane nirargaL ekAnt draShTi UchhaLe chhe evA” - chhe? nirargaL eTale (phUTanoTamAn juo ankush
vinAnI, behad). (jeo manuShyAdiparyAyamAn lIn chhe, temane behad ekAntadraShTi UchhaLe chhe. A
ekAntadraShTi thaI. joyun? (vaLI) A svabhAv samajyo ane vibhAv - manuShyapaNun mArAmAn nathI
(mArun e svarUp nathI, mAro svabhAv nathI) e anekAnt draShTi chhe. AhA... hA... hA! shrImade
(shrImadrAjachandre) kahyun ne...! (patrAnk nan-

Page 62 of 540
PDF/HTML Page 71 of 549
single page version

gAthA – 94 pravachanasAr pravachano 62
702) “anekAntikamArga samyak ekAnt evA nijapadanI prApti karAvavA bIjA anya hetue upakArI
nathI... A bAju (AtmAmAn) DhaL‌yA vinA, anekAntapaNun sAchun nahIn thAy.” (A ek lITI upar
vyAkhyAn) Apyun chhe ne...! te dI’ ek kalAk vyAkhyAn Apyun’ tun vavANiyAmAn. bApu! anekAnt
ane (samyak) ekAnt (kahevAy chhe paN) anekAntamAn - (eTale) samyak ekAnt evA (nij)
dravyasvabhAv taraph DhaL‌yA vinA anekAntanun sAchun gnAn nahInthAy. Ah.... hA... hA!! antaramAn
dravyasvabhAv taraph jhUkayA vinA, rAg chhe paryAyamAn paN enun vyavahAranun gnAn paN yathArtha nahIn thAy.
I to (‘samayasAr’) bAramI gAthAmAn AvI gayun ne..! (‘vyavahAr jANelo prayojanavAn chhe) enA
paN artha UndhA kare chhe! vyavahAr sambhALo! evo artha kare chhe (digambar sAdhue) evo artha karyo chhe!
vyavahAr-vyavahAr prayojan (kIdhun chhe) eTale vyavahArane sambhALo. are! sambhALavAnI vAt nathI
(karI) prabhu! e to te samaye paryAy hINI ane shuddhatAnI pUrNatA nathI tene te kALe te gnAn jANe
chhe. te gnAnano paryAy te kALe tevo ja hoy. e enI (gnAnInI) dashA chhe enun varNun karyun chhe.
jANavA mATe chhe. ene ThekANe nyAnthI upADe chhe pahelo prashna lAvyA chhe ne...! vaDhavANano ek chhokaro
hushiyAr hato pahelo (prashna) e lAvyo’ to. bAramI gAthAmAn Am kahyun chhe. (kahyun) have tamAre...
sthAnakavAsIne kyAn? (nishchay - vyavahAr chhe?) ahA... hA! AvI (vAtun) bAramI gAthAmAn Am
kIdhun chhe. ‘vyavahAr prayojanavAn chhe’ prashna nyAnthI ja upADayo chhe bhAI...! 94mAn AvyA ne..
‘(sAl) 94mAn te makAnamAnthI AnhI AyA. 94 nI vAt chhe. (e chhokarAe je vAt karI hatI)
have InI I vAt atyAre dingabaranA panDito kare chhe! juo! bAramI gAthAmAn vyavahAr prayojanavAn
(kahyo chhe). te potAnA sthAnamAn prayojanavAn chhe. prayojanavAn eTale shun paN? e jANavA lAyak chhe
ane I vastu chhe paryAyamAn ashuddhatA Adi paryAyamAn chhe ene jANe bas! te vakhate, te kALe, te te
samayanI je paryAy chhe, tene te te kALe te gnAn jANe. bIje samaye temAn thoDI ashuddhatA ghaTI ne shuddhatA
vadhI to tene te (kALe) te (gnAn) jANe. - jANavAnun prayojan chhe. AdaravA lAyak (chhe) e vAt
chhe nahIn. have Ano (bAramI gAthAno) e artha I kare ane olo I artha kare ‘puNyaphalA
arihantA’ AhA...hA! gajab kare chhe ne...! (panDito evo artha kare chhe ke) puNyanun phaL arihant
(pad) maLe chhe. ahIn to kahe chhe I vAt tyAn karI (chhe)? tyAn to pATh evo chhe. puNyaphaL AtmAne
atyant ahitakar chhe, em lIdhun chhe pATh (mAn chhe) TIkAmAn, to have TIkA jotA nathI. pahelAn shabdane
(pakaDI rAkhe chhe) ne pachhI TIkA kADhIne pote TIkA kare chhe enI (ane samajyAn vinA artha kare chhe ke)
puNyA phaLathI arihant (pad) maLe chhe. (puNyaklA arihantA) (tyAn to artha e chhe ke) e to emane
(tIrthankarane) vANInI - hAlavAnI - bolavAnI (riddhi chhe) e badhun phaL, puNyanun phaL chhe. - em
batAvavun chhe. arihantapad thayun chhe e kaI puNyanA phaLathI thayun chhe e prashna chhe ja nahIn tyAn. AhA...hA!
have AvA (UlaTA) artha kare ene prabhu kahevun shun?
(shrotA) evA UndhA artha karanArA hoy ja
chhe...! (uttara) hoy chhe. ahInyAn (kahe chhe) sansAr anAdi (anant) raheshe. Asravane bandhane (dharma)
mAnanAr raheshe nahIn (to) sansAr raheshe nahIn. je muktimAn gayA evA anantasiddho karatAn sansArInI
sankhyA anantI raheshe. AhA... hA! muktimAn (gayA) tenI sankhyA karatAn, athavA mokShamArganA jIvanI
sankhyA karatAn, sansAramArgamAn jIvanI sankhyA anant...anant...anant sadAy raheshe! AhA... hA.. hA!

Page 63 of 540
PDF/HTML Page 72 of 549
single page version

gAthA – 94 pravachanasAr pravachano 63
(ahInyAn kahe chhe ke) “jemane nirargaL” - ankush vinAnI, behad - had vinAnI manuShya
Adi paryAyo je chhe (temAn) behad “ekAntadraShTi UchhaLe chhe” juo! A manuShyapaNun hun chhun manuShya
(paNA) thI mane lAbh thAy, e draShTine (abhiprAyane) ekAntadraShTi- mithyAdraShTi kIdhI chhe. have A
loko - e panDit tedI’ Avyo hato I (mAnyatA laIne beThA chhe ke) manuShyapaNun hoy to kevaLagnAn
thAy! are prabhu! sAmbhaL ne! (te kahe chhe) vajranArAchasanghayaN (sanhanan) hoy to, kevaLagnAn thAy..!
are bhAI em nathI bApu! kevaL gnAnanI paryAy, mokShamArganI paryAyathI paN thatI nathI. e to
trikALI (Atma) dravyamAn evI anantI, evI shaktio chhe, emAn ekAgra thAy chhe (to) paryAyamAn
kevaLagnAn thAy chhe. AhA... hA... hA!! e dravya svabhAvanI bhAvanAmAnthI kevaLagnAn thAy chhe. pUrvano
mokShamArga chhe enAthI paN nahIn kAraNake pUrvanI mokShamArganI (paryAy) to vyay thaI jAy chhe. ane
utpAd, utpAdamAnthI Ave, vyayamAnthI utpAd kyAthi Ave? (na Ave) AhA... hA! e mokShanI
paryAy - kevaLagnAnanI, dravyasvabhAvano anubhav karatAn - antar ekAgra thatAn, te (paryAy) Ave chhe.
nathI ene manuShyapaNAnI jarUr. nathI ene vajAnArAchasanhananI jarUr, nathI ene karma, akarmarUpe
pariName (enI jarUr). karma je gnAnAvaraNIy (Adi) chhe te akarmarUpe pariName to (kevaL gnAn)
thAy em paN nathI. AhA... hA.. hA! bhagavAn AtmAmAn sarvagna jineshvaradev (trilokanAthe jANyun chhe
ke) paramapadArtha, anant- anant guNano dhruvadhAtu (chhe). jeNe dhArI rAkhyun chhe gnAyakapaNun, anantaguNane
jeNe dhArI rAkhyA chhe. e chaitanyadhAtu (svarUp dravyasvabhAv) teno Ashray karavAne napunsak ane
asamAnajAtIy dravyaparyAyamAn baL dhAraN karavAne joravALo (mUDh-agnAnI) chhe tethI “ekAntadraShTi
UchhaLe chhe”
(em) kahe chhe. e mithyAdraShTi chhe. AhA... hA!
(vaLI) tyAre em (koi kahe ke) anekAnt karavun hoy to svabhAvane Ashraye thAy ane
AnAthI (vyavahArathI paN thAy enun nAm anekAnt to em nathI. em anekAntanun svarUp nathI.
anekAntamAn samyak ekAnt jayAre thAy chhe tyAre paryAyanun gnAn kare (dravya ekalAno Ashray kare) enun
nAm anekAnt (chhe). AhA... hA! shun thAy bhAI! vAstavik paramAtmA! kevaLagnAnanA virah paDayA!
santonI vANI AvI, te AvI te (AvA shAstramAn) rahI gaI! AhA... hA..!
(ahInyAn kahe chhe) jemane nirargaL ekAntadraShTi UchhaLe chhe evA – A hun manuShya ja chhun, mArun ja
A manuShya sharIr chhe em ahankAr–mamakAr vaDe ThagAtA thakA. - AhA... hA! A hun manuShya ja chhun
(eTale) gati andar mArun ja A manuShya sharIr chhe. (sadgurue) AtmA kahyo nathI? (kahyo chhe).
jIvane sharIr traN hoy, chAr hoy, pAnch hoy em nathI kahyun? (kahyun to chhe (sansArI) AtmAne traN
sharIr to hoy ja te. taijas, kArmANane audArik. vaikrayik hoy to vaikrayik taijasane kArmAN. ane
AhArak hoy to vaLI ene chAr thaI jAy. vaikrayik karavAnI shakti ene hoy to vaLI pAnch
(sharIr) thaI jAy chhe! AhA.... hA! (agnAnI mAne chhe ke) jIvane sharIr hoy, jaDane hoy? em
vAt karI chhe. ahInyAn kahe chhe ke jaDamAn jaDane hoy, jIvane jaD hoy ja nahIn, AhA.. hA! A hun
manuShya ja chhun ethI “A mArun ja A manuShyasharIr chhe”
- hun manuShya chhun ne mArun A sharIr chhe em
ahankAr
(humpaNun) mamakAr (mArApaNun) e (abhiprAy) “vaDe ThagAtA thakA” ThagAy chhe bhAI!
AhA.. hA!

Page 64 of 540
PDF/HTML Page 73 of 549
single page version

gAthA – 94 pravachanasAr pravachano 64
(ahInyAn) ek (mAravADI) panDit em kahetA’ tA ‘manuShyapaNun hoy to kevaL (gnAn)
thAy. vajranArAchasanhanan hoy to kevaL thAy. manuShyabhav hoy to thAy kAI bIjI gatimAn thAy chhe?
vajranArAch sanghayaN hoy to kevaL thAy, bIjA pAnch (sanghayaN) hoy to thAy chhe kadI? (mATe)
sanghayaN kAraN chhe. AhA.. hA! lAkaDA chhe UndhA! (shrotA) (nimitta) upar jor Ape chhe. (uttara)
ha
en...! jor Ape chhe. AhA... hA!
(ahInyAn ApaNe kahe chhe ke) “ahankAr–mamakAr vaDe” ThagAy chhe. “achalit chetanA vilAs
mAtra AtmavyavahArathI chyut thaIne” chaLe nahIn evo chetanAvilAs - AtmavilAs. AtmA chhe e
to nishchayatrikAL (chhe). eno vyavahAr je chhe samyagdarshan - gnAn - chAritra nishchay e
AtmavyavahAr chhe. paryAy chhe ne..! (mATe vyavahAr) bhagavAn trikALI dravyasvabhAv, eno Ashray
letAn je paryAy thAy samyagdarshan-gnAn-chAritranI e paryAy chhe (mATe vyavahAr) dravya chhe te to
trikALI chhe (e nishchay) e to trikAL upar draShTi paDatAn paryAyamAn samyagdarshan-gnAn-chAritra Ave
chhe. e AtmAno vyavahAr chhe. AhA.. hA... hA! A vyavahAravALA (vyavahAranA pakShavALA) kahe chhe
ne? (sonagaDh vyavahArane uDADe chhe) paN A vyavahAr nathI? A to vyavahAr-dayA, dAn, bhakti,
pUjAno bhAv e vyavahAr (te kahe chhe) to A vyavahAr nathI bApA! A sadbhUt vyavahAr chhe. olo
to asadbhUt vyavahAr chhe. e sadbhUt vyavahAr chhe (kAraN ke) potAnI paryAy chhe ne...? AvI
vAtun...!! AhA.. hA!
AhA... hA...! RuShabhadev bhagavAnanA vakhatamAn sAdhu jyAn Undhun karavA mAnDayA to deve AvIne
rokayA. gajab vAt chhe ne! kAL evo hato! dev AvIne (kahe) nagnapaNun rAkhIne jo A kAI
karasho bIjI chIj - sadoSh AhAr (Adi vartan) to ene mATe danD karashun. bIje karo. nagnapaNun
chhoDIne (sAdhuno vesh chhoDIne) AhA... hA! devo AvatA (sAdhu) viruddha (vartAv) karatA to. A to
(atyAre) anAdi (AmnAy) viruddha kare ne (Undhun prarUpaN kare) to devey na maLe koI santAI
gayA!! evA puNya (paN) rahyA nahIn. paN A dev chhe ne andar moTo, devAdhidev! trikAL bhagavAn!
e ek samayamAn panchamabhAv paripUrNa dhrav gnAyak bhUtArtha (AtmA chhe). e chhatI chIj chhe chhatAn
mAlavALI chIj chhe ene to gaNato nathI ne manuShyapaNun maL‌yun ne hun manuShya chhun. A mArunsharIr chhe.
paisA, bAyaDI, chhokarAn e to kyAy rahI gayA! paN A to najIkamAn chhe ne..! olI paryAyadraShTi chhe
to gnAn tyAn gayun chhe sharIradraShTi (thaI gaI chhe). e manuShya te hun ne e mArun sharIr. paisA (Adi)
te hun e to bahu dUr rahI gayun. ahInyAn to AmAn ja aTakayo chhe. paryAyabuddhivALo (sharIramAn ja
ahambuddhi kare chhe)
“em ahankAr – mamakAr vaDe ThagAtA thakA.”
(ahInyAn) pahelun e kahyun chaLe nahi evA “chetanAvilAsamAtra” chetanAlivAs AhA... hA...
hA..! samyagdarshan- gnAn-chAritra e chetanAvilAs chhe, rAgAdi- manuShyapaNun hun (chhun) e to
agnAnabhAv-cheShTA kaheshe. mithyAtva chhe. bhagavAn AtmA, amRutavistAr sAmAnya samudAyano pinD,
enun jyAn gnAn thayun, paryAyamAn nirmaLatA AvI, samyagdarshan - gnAn - chAritra thayAn (e)
nikShayamokShamArga, (tene) ahInyAn AtmavyavahAr kahevAmAn Ave chhe. AhA...hA! are, shun thAy chhe..?
bhAI! nishchay mokShamArga je chhe e to rAganI apekShAe tene nishchay kahyo paN dravyanI apekShAe to
(e) paryAyane vyavahAr kahevAmAn

Page 65 of 540
PDF/HTML Page 74 of 549
single page version

gAthA – 94 pravachanasAr pravachano 6p
Ave chhe! AhA...hA...hA! are! e chetanA vilAsamAtra (chhe). bhAShA chhe shun? (shrotA) ATalun badhun
yAd shI rIte rAkhavun? (uttara) AmAn yAd kyAn rAkhavun chhe? vastunI sthiti A rIte chhe em
(anubhavavun chhe!) sansthAmAn badhun yAd kem rAkhe chhe? (eTale sansthAnA kAryamAn badhun yAd rAkhe chhe
ne..!)
amAre tyAn (pAlejamAn) ek mahetAjI hato. bahu yAd rAkhe. pachhI to - pahele to evun thai
gayun ke upADIne basADe. pachhI chhelle kahe ‘mane koIe kahyun nahIn chhoDavAnun! em kahe. paN tane kahyun
(tyAre to mAnyun nahIn) ame to kahetA hatA. paN (te kahe ke) olA gharanA mANase na kahyun em,
dukAne Ave be kalAk chhApAmAn vAnche, olun vAnche A Ave, maTobhAI Ave, badhA ene mAne. mALAmAn’
dhAraNA ghaNI hatI. jayAre (sharIr sArun hatun) to e navo mAl kayA bhAve Avyo hato, kayA bhAve
vechANo, keTalo bAkI, have navA bhAve keTalo Avashe, e badhun yAd. mAl levA I jato. mumbaI, traN-
chAr, traN-chAr divase (javun paDe). pAs lIdho’ to. pAlejathI mumbaIno (relave) pAs. traN-chAr dI’
e jAvun paDe mAl levA. mahinAno pAs lIdho hato. dash-dash hajArano, vIs-vIs hajArano, pachIs-
pachIs hajArano (mAl lAve). dhandho moTo hato. A to te dI’ nI vAt chhe 64-6p-66 nI sAlanI.
(shrotA) jyAn ruchi hoy tyAn jAy...! (uttara) hen, ruchi! ahIn to hun thaDe beTho houn to
nIkaLe, TrenamAthI UtarIne, hAthamAn chhatrI ne Am ekadam, Am - Am te dI’ no (roph) ane
pachhI pag rahI gayA, ene upADIne besADe tyAre besI shake! AhA... hA! mAl laIne jayAre Avato
hoy, jANe relamAnthI Utare, hato maheto chhatAn tyAn mAl laI Ave - Am kare, emAn pag paDayA
rIyA (rahyA). upADIne besADe tyAre besAy. AhA... hA! emAn abhimAn (karyA sharIranA) ke Am
karIe ne tem karIe, men Anun karyun, tenun karyun - A to sharIr sudhInI (A) vAt lIdhI paN
AgaL jatAn badhAne men A karyun, A karyun, A karyun (evun abhimAn kartApaNAnun) kare te vaLI tIvra
mithyAtva (chhe). AhA... hA!
(ahInyAn kahe chhe ke) “avichalit chetanAvilAs’ kevo chetanAvilAs? bhAShAjuo?
ahInyA to samyagdarshan - gnAn - chAritra je dravyanA, dhruvanA dhyeye pragaTI paryAy tene avichalit
dashA kahI chhe, e dashA phare evI nathI, em kahe chhe. (e dashAmAnthI) paDashe ne paDI jashe ne e vAt
chhe ja nahIn ahInyAn! AhA... hA! “avichalit chetanAvilAs mAtra AtmavyavahAr” AhA... hA!
(AtmavyavahAr arthAt) AtmArUp vartan, e AtmAnun vartan kahevAy. samyagdarshanagnAn nishchay
(paryAy), nishchay samyak dravyasvabhAvamAn pragaT thayelI shraddhA-gnAn-chAritra (paryAy) e AtmAnun
vartan chhe, rAg e AtmAnun vartan nahIn. AhA... hA... hA! A... re! (AvI saras) TIkA!
mumbaImAn upAdhinA pAr na maLe! AvI vAtun kyAn? (shrotA) mumbaimAn loko AvatA... ne?
(uttara) AvatA ne bichArA mANaso! sAmbhaLavA AvatA. paN pachhI Take kyAn sudhI? are... re?
Avo deh manuShya (no), ane hAlyo jAy samay-samay. emAn kahe chhe ke A paramAn jene abhimAn
varte chhe, e AtmavyavahAr nathI e to manuShyano vyavahAr chhe, sansAravyavahAr chhe. AhA... hA..! dayA,
dAn, vrat, bhakti sharIrane (potAnun) mAnIne kare chhe e badho sansAravyavahAr chhe, AtmavyavahAr
(e) nahIn. AtmavyavahAr - (e to samyagdarshan- gnAn-chAritra paryAy chhe).
“avichalit chetanA
vilAsamAtra”

Page 66 of 540
PDF/HTML Page 75 of 549
single page version

gAthA – 94 pravachanasAr pravachano 66
mAtra kem kahyun? temAn jarIpaN rAganA anshathI madad nathI. ‘avichalit chetanA mAtra’ -
vyavahAraratnatrayano vikalpa chhe enI jarIe sadAy - madad nathI. AhA... hA! “AtmavyavahArathI
chyut thaIne” AtmavyavahArathI chyut thaI gayA e to. hun manuShya chhun, hun (sharIranun - paranun) karI shakun
chhun (em mAnyatA abhiprAyavALA) chetan vyavahAr - AtmavyavahArathI e bhraShTa chhe. nishchayathI to
bhraShTa chhe paN AtmAnA vyavahArathI ya bhraShTa chhe. AhA... hA! samajANun kAI?
“jemAn samasta kriyAkalApane chhAtIsaraso bheTavAmAn Ave chhe” dekho! A men dayA pALI, ne
men vrat karyAn, ne men upavAs karyAn, ne (bhakti karI) - (e badhA bhAvane) chhAtI saraso bheTe chhe.
chhokarAne Am chhAtIe pakaDe ne...! em kriyAkAnDane chhAtIe pakaDI rAkhyo chhe. AhA... hA! Are!
(kevI gambhIr) TIkA chhe kaI TIkA! gajab chhe!! ‘samasta kriyA kalApane’ - dayA ne dAn ne vrat ne
bhakti ne tap ne jAtrA ne mandir banAvavAne hAthIe (rathayAtrA) kADhayAn ne, indra banAvyAn ne -
evA kriyAkalApane chhAtI (saraso)
‘bheTavAmAn Ave chhe evA manuShya vyavahArano Ashray karIne”
e (kriyAkAnD) manuShyavyavahAr chhe. dekho! chhe? e manuShyapaNAnI gatinun varNan chhe, e jIvanun
(vartan) nahIn. AhA... hA! dehathI kaI (paN) kriyA thAy e badhI manuShyavartan chhe. jaDanun vartan chhe
AtmAnun nahIn. samajANun?
“evA manuShyavyavahArano Ashray karIne rAgI ane dveShI thatA thakA paradravyarUp karma sAthe
sangatapaNAne lIdhe (–paradravyarUp karma sAthe joDAtA hovAne lIdhe).” – paradravyarUp karmanA sangatapaNe
(eTale) paramAn joDAI gayo! (tethI) “kharekhar parasamay thAy chhe arthAt parasamayarUpe pariName
chhe”
- te mithyAdraShTi chhe, parasamay chhe ne...! je jIv par sAthe ekapaNAnI mAnyatAthI joDAy tene
parasamay kahevAmAn Ave chhe, e AtmAthI bAhyamAn joDAI gayo, parasamay te mithyAdraShTi chhe. kharekhar
parasamay chhe. arthAt parasamayarUpe pariName chhe, mithyAtvarUpe pariName chhe. AhA.. hA!
visheSh kaheshe...
OM