Pravachansar Pravachano-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Date: 26-06-1979.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 30 of 44

 

Page 378 of 540
PDF/HTML Page 387 of 549
single page version

gāthā – 106 pravachanasār pravachano 378
pravachanaḥ tā. 26–6–79.
‘pravachanasār’ 106 gāthā. bījo peregrāph. jhīṇun chhe ā.
(kahe chhe ke ahīnyān) “ām hovā chhatān” eṭale keḥ ātmā chhe (emān) sattā guṇ chhe.
paramāṇu chhe emān varṇa, gandh, ras, (sparsha) guṇ chhe. emān ī sattā chhe. paṇ sattā guṇ chhe ī dravya
nathī. ane dravya chhe te ek guṇarūp nathī. evo be vachche ‘atadbhāv anyatva’ chhe. ‘te- nahīn’ e
rīte atadbhāv anyatva chhe. pr̥uthakatva anyatva nathī. eṭale shun? sharīr, vāṇī karma ādi, strī-kuṭumb-
parivār lakṣhmī ādi, e to pr̥uthak pradesh chhe. pr̥uthak pradesh chhe tethī anya chhe. ahīnyān ātmāmān chhe
astitvaguṇ, e guṇ ane ātmāne pradeshabhed nathī. chhatān guṇ te dravya nahīn, dravya te guṇ nahīn. guṇ
dravyane āshraye rahe chhe. tethī be vachche atadbhāv chhe. āhā... hā! ane atadbhāvane laīne, dravyane
ane guṇane anyatva kahevāmān āve chhe. anerāpaṇun chhe em kahevāmān āve chhe. ko’ sāmbhaḷ‌yun?
(kahe chhe keḥ) ā sharīr, vāṇī, karma, strī, kuṭumb, parivār, paiso makān e to ātmānā
pradeshathī bhinna chhe, pr̥uthak pradesh chhe. ane tethī anyatva chhe ja. emān nathī ā ātmā, ātmāmān nathī
e. āhā... hā! paṇ ātmāmān ek sattā nāmano guṇ chhe. ‘astitva’ . (ā) astitva na hoy
to tenun ‘chhe-paṇun’ rahī shake nahīn. astitva ‘chhe’ ī sattāguṇane laīne chhe. chhatān sattāguṇanī ne
dravyanī vachche ‘atadbhāv’ chhe. (eṭale) je dravya chhe te guṇ nahīn ne guṇ chhe te dravya nahīn. kem ke
guṇ chhe te ātmānā-dravyanā āshraye rahe chhe. āhā.. hā! āvī vātun have dharamanī nāmanī! kyān paḍī
chhe, duniyāne! āhā.. hā! kyān marīne jashun kyān āhā... hā! dehanī sthiti kṣhaṇamān chhūṭī jāy, phaḍāk
daīne! jāy... rakhaḍavā (chār gatimān!) ā tattva ja andar chhe, e kaī rīte chhe, enun yathārtha (paṇe)
padārthanun gnān karāve chhe (ā.) eṭale kharekhar to ‘bhedagnān karāve chhe.’
(shun kahe chhe? keḥ) pahoḷo-pr̥uthak chhe, te anya chhe tethī enāthī judo ṭharāvyo, ane āmān
(eṭale) ātmāmān guṇ chhe sattā, chhatān pradeshabhed nathī, paṇ te anya chhe. eṭale (anubhav māṭe)
guṇabhed upar draṣhṭi rākhavānī nathī. āhā... hā... hā! ī shailī kahevā māge chhe. guṇī je chhe ‘vastu’
anantaguṇo jene āshraye rahel chhe. tenī draṣhṭi karatān, badhethī (draṣhṭine) saṅkelīne (ekāgra thatān) tene
samyagdarshan thāy. tene dharamanī sharūāt thāy. āhā... hā... hā!
“ām hovā chhatān eṭale? ke ātmā
enī sattā (bannene) pradeshabhed nathī. em hovā chhatān, pradeshabhed nathī em hovā chhatān “temane (sattā
ane dravyane) anyatva chhe.” āhā... hā! sattā nāmano guṇ chhe astitva, astitva. ane ātmā
anantaguṇano dharanār chhe, to be vachche pradeshabhed nathī. benā kṣhetra judā nathī. benun raheṭhāṇ-rahevun e
judun nathī, paṇ benā ‘bhāv’ bhinna chhe. āhā... hā... hā! dharam karavāmān āvun shun kām hashe? āhā...
hā... hā... hā! ā bhedagnān karāve chhe bāpu! jem parathī

Page 379 of 540
PDF/HTML Page 388 of 549
single page version

gāthā – 106 pravachanasār pravachano 379
pr̥uthak man kīdhun, have guṇ ne guṇīne pradeshabhed - pr̥uthakatā nathī, paṇ anyatva chhe evun chhe svarūp!
anyatva chhe ī bhed chhe. āhā.. hā! tethī ene abhed draṣhṭi-dravya upar draṣhṭi karāvavā, guṇano
atadbhāv chhe te (draṣhṭimānthī) chhūṭī jāy chhe. samajāy chhe kāī? āhā... hā... hā!
(kahe chhe) dravya eṭale ātmā, emān sattā (ādi) gnān, darshan koī (paṇ) guṇ, e guṇ
je chhe ane guṇī je ātmā, be vachche pradesh-kṣhetrabhed nathī. chhatān atadbhāvarūp-atad (eṭale) ‘te’
nahīn (hovun te). guṇ te dravya nahīn ne dravya te guṇ nahīn e rīte “atadbhāvarūp anyatva chhe.” chhatān
e anyatva āshray karavā lāyak nathī ī bhed (chhe.) āhā... hā! bījā dravyomān to enī meḷe thāy
chhe. āne to (ātmāno to) āshray karavāno chhe ne? jīvane to. āhā... hā!
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “kāraṇ ke temane anyatvanā lakṣhaṇano sadbhāv chhe.” kone? ātmāne
ane sattāne. paramāṇune ane sattāne. ene anyatva lakṣhaṇano sadbhāv chhe. anerāpaṇun chhe evā
lakṣhaṇanī tyān hayātī chhe. āhā... hā... hā! ‘samayasār’ to ūñchun chhe ja paṇ ā ‘pravachanasār’ paṇ
ūñchī chīj chhe! ‘gney adhikār’ ā samakitano adhikār chhe ‘ā’ . samyagdraṣhṭine ātmā sivāy,
anya vastu chhe ī to anya chhe. emān anyamānthī koī chīj mārī nathī (evo draḍhapaṇe abhiprāy
chhe.) sharīr, vāṇī, man, strī, kuṭumb, parivār, dīkarā-dīkarī koī chīj enī nathī. eṭalethī had
nathī. have enāmān rahelo gnānaguṇ chhe, te guṇ chhe te dravyane āshraye chhe. tethī te guṇane ane dravyane
(bannenī) vachche atadbhāv (chhe.) eṭale ‘te-bhāv’ nahīn. guṇabhāv te dravyabhāv nahīn ne dravyabhāv te
guṇabhāv nahīn. evā atadbhāvanun anyapaṇun siddha thāy chhe. (guṇ ane guṇī vachche.) āhā.. hā..
hā! āhā.. hā! lokone bahārathī maḷe, bichārāne jindagī vaī (chālī) jāy chhe! andar vastu shun chhe
enī khabarun na maḷe! ākho di’ dhandhānā pāpanā poṭalā bāndhe! āhā..! vīs varasano thāy te
(chhek) 60-70 varas sudhī majūrī kare! ā dhandhānī! emān ā ātmā shun ne guṇ shun ne guṇī shun?
āhā.. hā.. hā!
(kahe chhe) (shrotāḥ) vepār dhandho karatān, karatān ā thāy ne..! (uttaraḥ) vepār dhandho have
dhūḷamāny, e to thavāno hashe te thāy chhe. e ātmāthī kyān thāy chhe! ahā.. hā! āhā.. hā! vikalpa
kare. (īchchhā kare.) bākī dhandhānī kriyā ī karī shake (em nahīn) enī paṇ samay, samayanī avasthā
kramamān dhandhāmān je paramāṇu chhe, paisānā ne makānanā (dukānanā), mālanā, e mālanī je samay je
paryāy chhe ī tyān thavānī ja chhe te (thashe ja.) āhā... hā.. hā! (shrotāḥ) roṭalī je vakhate thavānī te
vakhate thavānī, tor bāīe shun karyun? ...
(uttaraḥ) ī tyāre ja thavānī chhe ī. (shrotāḥ) rāndhyā vinā?
(uttaraḥ) rāndhe nahīn to paṇ ī vakhate vikalpa hoy. (roṭalī thavā kāḷe vikalpa hoy bāīne) uchit
nimitta hoy. (vaḷī) uchit nimitta hoy. ī nimitta chhe māṭe nyān (kārya) thāy chhe em nathī.

Page 380 of 540
PDF/HTML Page 389 of 549
single page version

gāthā – 106 pravachanasār pravachano 380
āhā... hā! āvī vāt chhe! shāntibhāī! āmān kyān, ā tamārā rūpiyāmān kyān āmān sūjh paḍe
evun chhe?
āhā... hā! ek ek bol keṭalo ūtāryo chhe ūṇḍo!! “kāraṇ ke temane anyatvanā lakṣhaṇano
sadbhāv chhe.” ātmā ane sattā tenī e benī vachche (ane) ātmā ne gnānaguṇanī vachche
anyatvanā lakṣhaṇano sadbhāv chhe. be ek nathī em tyān anyatva lakṣhaṇanī hayātī chhe. guṇ ane
guṇī vachche anyatva (lakṣhaṇano) sadbhāv-hayātī chhe. āhā... hā... hā!
“atadbhāv anyatvanun
lakṣhaṇ chhe.” ‘te’ nahīn. sattā te dravya nahīn, ne dravya te sattā nahīn. em ene atadbhāv (artha nīche
phūṭanoṭamān) atadbhāv= (kathañchit) ‘te’ nahi hovun te; (kathañchit) te-paṇe nahi hovun te; (kathañchit)
atatpaṇun,
[dravya (kathañchit) sattāpaṇe nathī ane sattā (kathañchit) dravyapaṇe nathī māṭe temane
atadbhāv chhe.) ko’ āvun vāñchyun’ tun ke’ di shāntibhāī! to chopaḍā bahu pherave chhe nyān! hīrānā ne
hīrā, hīrā. hīrāmān herān! ahā..hā..hā! āhā.. hā! chaitanya hīro! ‘jemān guṇ ne guṇīnī bhedatā
lakṣhamān levā jevī nathī’
āhā...! shun sambhāḷe chhe!! (tārā svarūpane) prabhu, tun ātmā chho ne..! ane
te ātmā anantaguṇanun ekarūp chhe to anantaguṇano āshray chhe. guṇane āshraye dravya nathī, dravyane
āshraye guṇ chhe chhatān guṇ ne dravya be vachche atadbhāv chhe. (eṭale guṇ chhe te dravya nathī ne dravya chhe
te guṇ nathī. āhā... hā... hā! ānhī sudhī jyān atadbhāv chhe. (sudhī) lye chhe. bhale ī atadbhāv
anyanun kāraṇ chhe-anero ī (guṇ chhe.) guṇ anero chhe, dravya anerun chhe. ā pradeshabhedamān to vastu
(jāt na judī (hoy chhe.) āhā..! eno arthaḥ shun kahevāy tamāre? lādī! popaṭabhāīnī lādī āvī
yād. lādī ne rajakaṇe-rajakaṇ, ene samayathī (tenī) te te paryāy thāy, te te paramāṇunā guṇ-
sattā-ne (paramāṇu) dravya to ī paramāṇu ne sattā (vachche) atadbhāv chhe. bhale paramāṇumān varṇa-gandh-
ras-sparsha (ādi guṇ) chhe. paṇ (e) varṇa- gandh- ras- sparsha ne paramāṇu (dravya) be vachche
ekabhāv nathī atadbhāv chhe, atadbhāvachhe eṭalun anyatva chhe. ahā... hā! āhā... hā! samajāy
evun chhe, bhāṣhā to sādī chhe paṇ. ā (vāt) koī di’ sāmbhaḷī no hoy (eṭale) ākarī paḍe!
(ā to kriyākāṇḍ) dayā pāḷo, vrat karo ne īchchhāmi, vandāmi, payāhiṇan sāmāyikan,
pāyaīchchhitan, karaṇeṇan, visehi karaṇeṇan (pāṭh bolyāne) thaī gaī sāmāyik! shenī ya khabar na maḷe
ne! are.. re!
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “atadbhāv anyatvanun lakṣhaṇ chhe” guṇ te dravya nahīn ne dravya te guṇ
nahīn (e atadbhāv chhe.) evo je atadbhāv anyatva-anerāpaṇānun lakṣhaṇ chhe. eṭale te anerun chhe.
pradeshabhedathī bhale anerun nahīn, paṇ ā rīte anerun chhe.
“te to sattā ane dravyane chhe

Page 381 of 540
PDF/HTML Page 390 of 549
single page version

gāthā – 106 pravachanasār pravachano 381
ja.” sattā nāmano guṇ chhe. ane dravya chhe ī guṇī chhe. be vachche āṭalo to- atadbhāv-lakṣhaṇ
anyatva to sābit thāy chhe. āhā... hā!
“kāraṇ ke guṇ ane guṇīne.” guṇ je sattā-gnān
ādi, ane dravyane “tadabhāvano abhāv hoy chhe.” te bhāvano be vachche abhāv hoy chhe. āhā...
hā! ‘te-paṇe’ hovun; guṇ dravyapaṇe hovun ane dravyane guṇapaṇe hovun (evā tadbhāvano abhāv hoy
chhe) āvī vātun have! ahā... hā... hā! vītarāgano mārag bahu jhīṇo bātu! dharam shailī evī chhe
ā. ā to dhīrānā kām chhe! āhā.. hā... hā!
kahe chhe (keḥ) jenā pr̥uthak pradesh chhe ī to anya chhe. ene ne māre to kāī sambandh nathī.
āhā... hā! paṇ tārāmān rahel guṇ-sattā ane ātmā, be vachche ekabhāv nathī. je guṇ chhe e rūpe
dravya nathī ne je dravya chhe e rūpe guṇ nathī. e rīte
“tadabhāvano abhāv hoy chhe.” bemān tadbhāvano
abhāv hoy chhe. sattā te dravya nahīn ne dravya te sattā nahīn. evo tadbhāvano be vachche abhāv chhe.
ahā... hā! āhā... hā! ghoḍachandajī! āvun kyān’ ya sāmbhaḷavā kalakattāmān maḷe nahīn kyān’ ya! ā
phere vaḷī paḍayā chhe āvī ne! āhā... hā!
ekalo prabhu tun chhe em kahe chhe. āhā... hā! ekalaḍāmān paṇ guṇane guṇīnī anyatā chhe.
āhā... hā! āhā...! e... ī? pr̥uthak pradeshe ā sharīr, vāṇī, karam, ābaru, dīkarā, dīkarī (e
to) kyāy anya chhe. ī (to) ātmāmān chhe ja nahīn. paṇ ātmāmān, je gnān ne sattā guṇ chhe tene
ne ātmāne atadbhāv lakṣhaṇ siddha thāy chhe. tadbhāvano abhāv (siddha) thāy chhe. tadbhāvano abhāv
siddha chhe. āhā... hā! je sattā chhe te dravya nathī ne dravya chhe te sattā nathī. tevo be vachche (atadbhāv
chhe.) tem gnān chhe te ātmā nathī ne ātmā chhe te gnān nathī, em ānand chhe te ātmā nathī ne
ātmā chhe te ānand nathī. evo
“tadbhāvano abhāv chhe.” ā te ā chhe ne ā te ā chhe. evā
tadbhāvano tyā abhāv chhe. āhā... hā... hā... hā! dukānamān ‘ā’ āve nahīn, bāyaḍī-chhokarān vachche
ā vāt ke di’ āve? apāsare (upāshraye) jāy to ā vāt maḷe nahīn, āhā... hā!
(shrotāḥ)
digambar mandire jāy to nyān’ya maḷe nahīn? (uttaraḥ) nyān’ya kyān chhe? badhī vātu bahu pher! digambar
mandiromān bichārā, pher karī nākhyā!
āhā... hā! vastu chhe ‘ā’. te parane sparshatī nathī. je chīj sva chhe. e sharīr, karamane
sparshatī ja nathī. ethī to te pr̥uthak-anyatva chhe (tenāthī) paṇ ātmā ane guṇ to sparshelā
chhe. āhā... hā! chhatān be vachche ‘tadbhāvano abhāv chhe.’ guṇ te ātmā ne ātmā te guṇ
evā “tadbhāvano abhāv chhe.” āhā... hā! āvun jhīṇun chhe!! (shrotāḥ) ā na jāṇīe to kāī
vāndho kharo?
(uttaraḥ) ā na jāṇe ene guṇabhed upar draṣhṭi raheshe. par anya chhe em nahīn jāṇe to
enā upar draṣhṭi raheshe. ane guṇ ane dravya, be bhinnabhinna chhe em na māne to, ene guṇabhed,
guṇī-guṇanā bhedanī draṣhṭi

Page 382 of 540
PDF/HTML Page 391 of 549
single page version

gāthā – 106 pravachanasār pravachano 382
raheshe. āhā...hā...hā! e...ī? āhā...hā! ā to vītarāganā vachan chhe!! enā ek ek vachan
upar (anant āgamanā bhāv samāyelān chhe!) “tadbhāvano abhāv hoy chhe.” have draṣhṭānt āpe chhe.
(ahīnyā kahe chhe keḥ) draṣhṭāntathī samajāve chhe keḥ “shuklatva ane vastranī māphak.” shuklatva
eṭale dhoḷāpaṇun, ā vastranun dhoḷāpaṇun (chhe ne) ane vastra (je chhe.) ā dhoḷāpaṇun ane ā vastra.
enī māphak. “te ā pramāṇeḥjevī rīte ek chakṣhu–indriyanā viṣhayamān āvato, bījī badhī
indriyonā samūhane gochar nahi thato evo je shuklatvaguṇ.”
shun kahe chhe? ā dhoḷo guṇ chhe ī
āṅkhano viṣhay ekalo rahyo. bījī koīpaṇ indriyono viṣhay (e) nahīn. ā dhoḷun chhe ī āṅkhano
viṣhay chhe. bījī koīpaṇ indriyono viṣhay (te) nahīn. ane ā ‘vastra’ chhe ī badhī indriyono
viṣhay chhe. be ‘bhāv’ pher paḍī gyā! samajāṇun kāī? pharīne...! ‘shuklatva ane vastranī māphak. ‘jevī
rīte ek chakṣhu - indriyanā viṣhayamān āvato’, koṇ? dhoḷo guṇ. ‘bījī badhī indriyonā samūhane
gochar nahi thato.’ (koṇ?) dhoḷo guṇ (bījī) indriyano viṣhay ja na thāy. bījī indriyano
viṣhay na thāy. dhoḷāpaṇun nākathī jaṇāy? (kānathī jaṇāy, jībhathī jaṇāy, chāmaḍīthī jaṇāy?
āhā... hā! dhoḷāpaṇun vastranun je chhe ī āṅkh indriyano ekano ja viṣhay chhe. bījī badhī indriyono
viṣhay e (dhoḷāpaṇun) nathī. āhā... hā! dākhalo kevo āpyo, juone!!
(ahīnyā kahe chhe keḥ) “bījī badhī indriyonā samūhane gochar nahi thato evo je
shuklatvaguṇ chhe te samasta indriyasamūhane gochar thatun evun vastra nathī.” koṇ vastra. vastra te samasta
indriyasamūhane gochar chhe. shun kīdhun? ā dhoḷo je guṇ chhe. e ek chakṣhu-indriyano ja viṣhay chhe, bījī
badhī (indriyono) e viṣhay nathī, vastra chhe ī badhī indriyono viṣhay chhe. sparsha-ras-gandh-varṇa badhā
viṣhay (guṇo vastramān chhe.) māṭe vastra ane dhoḷāpaṇāmān atadbhāvapaṇe anyatva chhe. (paṇ) pr̥uthak-
pradeshapaṇe anyatva nathī. āhā... hā!
(shrotāḥ) atadbhāv puravār kare chhe... (uttaraḥ) hen, atadbhāv
chhe be vachche, dhoḷapaṇ chhe ne ī ek indriyano viṣhay chhe. āṅkhathī jaṇāy. ane bījī (koī)
indriyo vaḍe e na jaṇāy. āṅkh bandh kare to (dhoḷap) nākathī jaṇāy? (nā. na jaṇāy.) ane ā
vastu (vastra) chhe te ākhī (badhī) indriyothī jaṇāy. āhā... hā! samajāṇun kāī? (shrotāḥ)
nyāy saras chhe.
(uttaraḥ) hen? saras nyāy chhe. āhā... hā! “shuklatvaguṇ chhe te samasta
indriyasamūhane gochar thatun evun ‘vastra’ nathī.” āhā...hā...hā!
āhā... hā! ek indriyane gamya chhe, dhoḷo raṅg. ī bījī badhī indriyane gamya nathī. (ane)
vastra chhe ī badhī indriyone gamya chhe. māṭe vastra ane dhoḷapaṇamān atadbhāvarūp anyatva chhe. dhoḷāpaṇun
te vastra ne vastra te dhoḷāpaṇun em’ nathī. māḷe’...! ā...re...! ā vakīlono viṣhay

Page 383 of 540
PDF/HTML Page 392 of 549
single page version

gāthā – 106 pravachanasār pravachano 383
e vepārīone āvī gyo! āhā... hā... hā! (shrotāḥ) vāṇiyāne... āhā... hā! ā to draṣhṭānt
āpyo hon? (vastusthiti) siddha karavā. sattā nāmano guṇ athavā gnān ādi guṇ ane ātmā,
benā bhāvano tadbhāv nathī. benā tadbhāvano abhāv chhe. kem? ke vastranī dhoḷap chhe ī ek āṅkh
indriyathī ja jaṇāy chhe, bījī indriyothī nahīn. ane vastra chhe ī to badhī indriyothī jaṇāy chhe. māṭe
tene atadbhāv chhe. dhoḷāpaṇā ane vastrane tadbhāv nathī tadbhāvano be vachche abhāv chhe. āhā...
hā! samajāṇun?
(shrotāḥ) lūgaḍā sivāy bījāne āve ke no’ āve? (uttaraḥ) hen? (shrotāḥ)
kapaḍānnun (udāharaṇ chhe) to bījāmān, chhatrīmān lāgu paḍe ke nahīn? (uttaraḥ) ā kapaḍāno dākhalo ā
to. samaje māṇas eṭale. ā chhe te āṅkhe (thī) jaṇāy, kāne (kānathī) jaṇāy? ā ākhun vastra
to kāne ya jaṇāy. āṅkhyun bandh karīne ā ām kānathī jaṇāy, sparshathī jaṇāy, (kapaḍānnā
pharapharāhaṭathī jaṇāy.) āhā...hā! āvo upadesh kyān? āhā...hā! evī vāt chhe! (lokone) darakār
nathī! eṭale ene jhīṇun lāge chhe. ‘jhīṇun nathī satya chhe.’ param satyanī sthiti ja āvī–maryādā
chhe.’
je satnī maryādā je pramāṇe chhe ī pramāṇe nahīn samaje, to ī satgnān nahīn thāy, satgnān nahīn
thāy to satsvarūp tene maḷī shakashe ja nahīn. āhā... hā! satsvarūp prabhu! jevun sat chhe enā taraph
ī vaḷī nahīn shake. āhā... hā! asatgnānathī te sat taraph vaḷī shake? āhā... hā...!
(ahīnyā kahe chhe keḥ) “tathā je samasta indriyasamūhane gochar thatun evun vastra.” badhā-pāñchey
indriyanā samūhane jaṇātun evun vastra. “te ek chakṣhu–indriyanā viṣhayamān āvato, bījī badhī indriyonā
samūhane gochar nahi thato evo shuklatvaguṇ nathī”, vastrathī shuklatvaguṇ kem judo paḍayo? e ek ja
indriyano viṣhay chhe. ane bījī badhī indriyono viṣhay te nathī. vastra badhī indriyono viṣhay chhe.
māṭe beyane bhinnatā chhe. āhā... hā!
“tethī temane tadbhāvano abhāv chhe.” are! guṇ-guṇīnī
(vachche) bhinnatā! gajab vāt chhe!! āhā... hā!
hajī to ā bāyaḍī-chhokarān bījā nahīn, ā sharīr mārun nahīn. (e mānavun) parasevo ūtare
ene. ā sharīr to jaḍ-māṭī dhūḷ chhe. ā enī paryāy je samaye-samaye thāy ī enāthī thāy chhe.
ane ī jāṇe ke mārāthī thāy chhe, men ām karyu. sharīranun ām karyune...! sharīr dvārā kām karyun (ākho
di’) sharīr dvārā kām karyun (em ja ghūṇṭaṇ chhe!) āhā... hā!
(shrotāḥ) thapāṭ māre to sharīr dvārā
ja māre ne...! (uttaraḥ) koṇ māre? ī to paramāṇunī paryāy thavānī te thāy. thapāṭ mārī shakato
nathī ī (ātmā) a... hā... hā... hā! e paramāṇunī paryāy ī rīte thavānī hoy to ja thāy. ane
e (bījānā hāthanī thapāṭ) aḍatī nathī āne (gālane). thapāṭ ene aḍatī nathī gālane. āhā...
hā... hā! āvun (vastu) svarūp!! je pote potāmān chhe e bījāthī abhāvasvarūp chhe potāthī
bhāvasvarūp chhe, bījāthī abhāvasvarūp chhe. atyant abhāv chhe. have atyantābhāv (hovāthī) ene aḍe

Page 384 of 540
PDF/HTML Page 393 of 549
single page version

gāthā – 106 pravachanasār pravachano 384
ya kyān? āhā...! ākarī vāt bahu bāpu, ā to! āhā... hā! e hīrāne aḍato nathī ātmā,
em kahe chhe.’ ā ātmā (to) nahīn paṇ hāthe ya aḍato nathī. (shrotāḥ) enun shun kām chhe paṇ
paisā āve chhe ne...! hāth na aḍe to kāī nahīn, amāre to paisānun kām chhe ne! (uttaraḥ) paisā konī
pāse āve? āhā...! paisāno mālik hato ke di’? paisāno mālik paiso chhe. āhā... hā! (are!)
paramāṇummān varṇa-gandh-ras-sparsha (guṇo) chhe te paṇ paramāṇumān anyabhāv chhe. atadbhāv chhe. ī
paramāṇummān sparsha (nāmano guṇ chhe) ā sparsha, ṭāḍhun-ūnun ī ane paramāṇu (dravya) vachche atadbhāv
chhe. kemake (ṭāḍhun-ūnun) sparsha ek indriyano viṣhay chhe ane ā ākhun tattva chhe e pāñchey indriyano
viṣhay chhe. eṭale (ākhā tattvane-dravyane) atadbhāvano abhāv chhe. ahā... hā... hā... hā! paṇ,
atadbhāv tarīke visheṣh chhe. pradesh tarīke. paṇ tadbhāv tarīke, tadbhāvano bhāv hovā chhatān bhinnabhinna
bhāv hovā chhatān, teno abhāv te enun svarūp chhe. āhā... hā... hā! samajāṇun kāī? āvī vāt
kyān sūkṣhma! dharam karavo emān āvī vāt shun karavī? paṇ dharam koṇ kare chhe? khabar chhe tane?
āhā... hā! dharam karanāro shun kare chhe? dharam karanāro’ ... parapadārthanī sāmun joto nathī, ane
potānā guṇ-bhedane karato nathī! e dharam kare chhe ī draṣhṭi dravya upar jāy chhe ne e dharam kare chhe.
devīlālajī! āhā... hā... hā!
(kahe chhe keḥ) dharam to paryāyamān thāy ne? āhā... hā! paryāy kyān vaḷe chhe? enun lakṣha kyān
jāy chhe? dhyey kone banāve chhe? ī jo parane dhyey banāve to agnān chhe. have pote chhe paryāy, emān
ātmāne gnānaguṇ be bhinna, em jo paryāyamān lakṣha kare to ī vikalpa ūṭhe chhe. kāraṇ ke be (vachche)
atadbhāv chhe. āhā... hā! āv vātu chhe jhīṇī! paṇ jyāre guṇ ne ātmā, bhale anyapaṇe-
atadbhāvane (laīne) anyapaṇe kahevāy, chhatān evā (bhedanun) lakṣha chhoḍī daīne, ek dravya upar-
gnāyak upar draṣhṭi kare to satya hāth āve (eṭale ātmatattva jaṇāy.) āhā... hā! have āvun kyān!
āhā... hā! mumbaī jevā shaheramān āvī vāt thāy tyān to (loko būmo pāḍe ke) shun kahe chhe ā?
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “tethī temane tadbhāvano abhāv chhe.” kone? vastrane ane dhoḷā
svabhāvane. dhoḷāguṇane tadbhāvano abhāv chhe.’ āhā... hā... hā! ek-ek shabdano artha to dhīme’
kathī thāy chhe paṇ have. āhā... hā! nirṇay-parathī bhinna chhe. evā nirṇay karavāno paṇ avasar na
le, ī ke di’ ātmānā-antaramān jāy. āhā... hā! he prabhu! mārun svarūp ja parathī taddan bhinna,
karmathī-karmanā pradesho bhinna ane ātmānā pradesho bhinna, ethī karmanā udayathī ātmāne rāg thāy,
em nathī. āhā...! moṭo vāndho ‘ā’!!
(shrotāḥ) jain dharma to karmane ja māne chhe... (uttaraḥ)
temane nahīn āhā... hā! ahīnyā to karmano pahelethī ja nakār daīe chhīe. āhā...! sanshay thāy ī
jīvanī potānī bhūl chhe. e karamane laīne sanshay thāy, darshanamohane laīne em nathī. chhatān
sanshayabhāvane

Page 385 of 540
PDF/HTML Page 394 of 549
single page version

gāthā – 106 pravachanasār pravachano 38p
ane ātmāne- ā sanshayabhāv ātmāne āshraye thāy chhe - chhatān sanshayabhāv ne ātmā be ne
atadbhāv chhe. āhā... hā!
(ahīnyā kahe chhe keḥ) “tethī temane tadbhāvano abhāv chhe.” kone? dhoḷāpaṇun ane vastrapaṇun
(arthāt) dhoḷāpaṇun ane vastrapaṇun e ek nathī. kem ke dhoḷāpaṇun ek indriyano viṣhay thayo, ane
vastra pāñch indriyano viṣhay thayo. dhoḷāpaṇun e āṅkhano viṣhay chhe. bījī indriyono viṣhay nathī.
(ethī e be vachche tadbhāv nathī.) samajāṇun kāī? ek indriyano viṣhay thayo (bākīnī) chār
indriyono viṣhay (dhoḷāpaṇun) na thayo. ā vastra chhe ī (āṅkh sahit bākīnī) chārey indriyono
viṣhay chhe. (eṭale ke) pāñche ya no ahā... hā... hā.! māṭe be vachche atadbhāv chhe. atadbhāv
anerāpaṇe gaṇavāmān āve chhe. olā pradeshabhedanun anyatva jūdun, ā atadbhāvanun anyatva jūdun.
āhā... hā...! (shrotāḥ) pradeshabhed nām pr̥uthakatva... (uttaraḥ) hen! pr̥uthak chhe tadna (e to.) ā
bhāṣhā to sādī chhe āmān koī sanskr̥it ne vyākaraṇ ne... (evun nathī.) benun-dīkariyunne pakaḍāy evun
chhe! nahīn?!
(kahe chhe keḥ) tene ek vār haḷavo banāvī de. par mārān chhe ī bojo ūṭhāvī nākh. āhā...
hā... hā! (ātmā) haḷavo to chhe... paṇ māne (jūṭhī) mānyatāne laīne ā mārun, ā paisā mārā,
e paisā pedā karī shakun, paisāne hun vāparī shakun, chhokarānne barābar bhaṇāvī shakun, vyavasthā gharanī sarakhī
rākhun to e (badhā sarakhā) rahe. āhā... hā! dīkarīne paṇ ṭhekāṇe pāḍavī hoy to, dhyān rākhīne
(shodhī kāḍhun ke) var kevo chhe? ghar kevun chhe? evī badhī dhyān rākhe to ṭhekāṇe paḍe. e badhī bhramaṇā
chhe!! āhā... hā... hā... hā! bhāre jagat, to bhāī! āhā... hā! chhatān e chījomān rahyo dekhāy.
paṇ enāthī bhinnapaṇe ātmā bhāsyo hoy, tathā sanyogo hoy, sanyog sanyogane kāraṇe hoy,
indriyonā viṣhayo paṇ jyān sanyoge hoy, chhe pr̥uthak paṇ sanyoge āve. paṇ chhatān andar draṣhṭimān pher
hoy. āhā...! ke hun to ātmā gnāyak! chaitanyasvarūp abhed! guṇī ane guṇanā bhedathī paṇ vikalpa
ūṭhe chhe māṭe ī hun nahīn. (hun to abhed-ekarūp chhun.) āhā... hā! āhā... hā... hā! ko’ bābubhāī!
āvun jhīṇun chhe! āhā... hā! are... re! āvā ā! amāre hīrāchandajī mā’ rāj bīchārā! vayā
gyā! kāne paḍī nahīn vāt! ī karatān bhāgyashāḷīne jīvo atyāre! āhā... hā! chhentālīs varasanī
dikṣhā! bār varasanī ummare līdhelī. shānt māṇas! gambhīr! bahu hajāro māṇas-be hajār māṇas
vyākhyān sāmbhaḷe, shānti! are... re! ā shabda kāne nahīn paḍelā ‘ā’!! āhā... hā! keḥ parathī
pr̥uthak chhe to ī to (atyāre ke’ chhe ke) nahīn, paranī dayā pāḷī shake chhe.
एवं पमाणं सारं णाणसंजं
किंचन “ī paranī dayā pāḷavī ī ahinsā ne gnānano sār” have ānun shun karavun kaho? have ahīnyā
to (kahe chhe) ke paranī dayā to pāḷī shake nahīn kem ke par chhe ī pradeshathī pr̥uthak chhe. (vaḷī e be)
pradeshathī pr̥uthak chhe. tenī dayā koī pāḷī shake nahīn. paṇ enāmān je dayāno bhāv āve. āhā...! e
bhāvane ane

Page 386 of 540
PDF/HTML Page 395 of 549
single page version

gāthā – 106 pravachanasār pravachano 386
dravyane paṇ atadbhāv chhe. ahahahā! ekarūp nathī. āhā... hā! eno paṇ (vikalpa) chhoḍīne, guṇ
ane ātmāno paṇ vikalpa chhoḍīne - olo to vikār chhe. ā gnān chhe ātmāne jāṇanārun ane hun
ātmā chhun ī be vachche paṇ atadbhāv chhe. āhā... hā! ‘atadbhāv’!! atadbhāvamān ekalun karyun.
unmagna, nimagna nahīn? āhā...! paryāyadraṣhṭithī joīe to guṇ ne guṇī nimagna najare paḍe. (ane)
dravyadraṣhṭie joīe, to āhā...hā...hā! to nyān (bhed) ūḍī jāy chhe. bhed to ūḍī jāy chhe. āhā...
hā... hā... hā! unmagna-nimagna āvī gayun’ tun ne (gāthā-98 phūṭanoṭamān artha chhe.) kevī vāt em!
siddhānt ā chhe!!
(kahe chhe keḥ) paryāyadraṣhṭithī jue to bhed dekhāy, ī to vikalpa āve. āhā... hā... hā! tene
paryāyathī - avasthānā bhedathī dekhe ke ‘ā rāg chhe- ā māro chhe- (ā atadbhāv chhe.) tyān to
vikalpa ūṭhe. paṇ paryāyadraṣhṭi chhoḍīne dravyadraṣhṭithī dekhe to nimagna - bhed paṇ ḍūbī jāy chhe. bhed paṇ
būḍī (ḍūbī) jāy chhe. āhā... hā... hā! abhedapaṇun prasiddhimān āve chhe. abhedapaṇun draṣhṭimān āve chhe.
ā ānun nām dharam chhe!! are! kyān pahoñchavun! amr̥ut reḍayān! pañchamaārāmān, santoe to amr̥ut
reḍayān chhe!! bhāv kahevānī ā shailī!!
kahe chhe atadbhāv chhe. chhatān pr̥uthak pradesh nathī. āhā... hā! paṇ e atadbhāvamān pr̥uthak pradesh
nathī. chhatān atadbhāvane jovānī be draṣhṭi (chhe.) paryāyadraṣhṭithī jue to atadbhāv evun judāpaṇun
bhāse. ane dravyadraṣhṭithī dravyārthikanaye jue to te nimagna paṇ chhe. āhā... hā! olun unmagna hatun e
vikār, paryāy (bhed) nimagna thaī jāy chhe. dravyamān paṇ ī abhed thaī jāy chhe. āhā... hā!
(shrotāḥ) bahu khulāso... āvyo. (uttaraḥ) āvī vyākhyā chhe. āhā...! “tethī temane tadbhāvano
abhāv chhe.”
(ahīnyā kahe chhe keḥ) “tevī rīte koīnā āshraye rahetī”. have āvyun pāchhun jhīṇun! sattā je
chhe e dravyane āshraye rahe chhe. dravya chhe ī koīnā āshraye rahetun nathī. āhā...! chhe? (pāṭhamān) “tevī
rīte koīnā āshraye rahetī” āhā...! (eṭale) dravyanā āshraye rahetī. “nirguṇ” (eṭale)
guṇamān guṇ nathī (e nirguṇ). āhā... hā... hā!
द्रव्याश्रया निर्गुणा गुणाः। tattvārthasūtra’ nun sūtra
chhe. (a. pa. sūtra. 41) dravyane āshraye guṇ chhe paṇ द्रव्याश्रया निर्गुणा गुणाः। guṇane āshraye guṇ
nahīn. bhāre ākarun kām!! āhā... hā! haju enā palākhā sāchā (to gokhe.) prayogamān levun to
alaukik vātun chhe. āhā... hā! bhāī! nathī ne...? hasamukh nathī āvyo...! āhā...! “nirguṇ” shun
kīdhun? guṇ vinānī ‘sattā’ (guṇ) nirguṇ chhe. dravya guṇavāḷun chhe. jem nīche (phūṭanoṭamān juo!)
kerīmān varṇaguṇ chhe, kerīmān varṇa-gandh vagere chhe tem dravyamān sattā chhe. “nirguṇ” = guṇ vinānī.
[sattā nirguṇ chhe, dravya guṇavāḷun chhe. jem kerī varṇa guṇavāḷī, gandhaguṇavāḷī, sparshaguṇavāḷī vagere

Page 387 of 540
PDF/HTML Page 396 of 549
single page version

gāthā – 106 pravachanasār pravachano 387
chhe. parantu varṇaguṇ kāī gandhavāḷo, sparshavāḷo ke anya koī guṇavāḷo nathī (kāraṇake varṇa kāī
sūṅghāto ke sparshato nathī); vaḷī jem ātmā gnānaguṇavāḷo, vīryaguṇavāḷo vagere chhe, parantu gnānaguṇ
koī vīryaguṇavāḷo ke anya koī guṇavāḷo nathī; tem dravya anantaguṇovāḷun chhe, parantu sattā guṇavāḷī
nathī. (ahīn jem daṇḍī daṇḍavāḷo chhe tem dravyane guṇavāḷun na samajavun; kāraṇ ke daṇḍī ane daṇḍane to
pradeshabhed chhe, dravya ne guṇ to abhinnapradeshī chhe.
] ‘jem daṇḍī daṇḍavāḷo chhe tem dravyane guṇavāḷun na
samajavun’ e shun kīdhun? daṇḍī-lākaḍīvāḷo ane daṇḍ-lākaḍī e be tadna judī chīj chhe. em ahīnyā na
samajavun. ī to pr̥uthak pradesh chhe (bannenā) em ahīnyā guṇ ane guṇī vachche em na samajavun.
(ahīn to) phakta guṇ te dravya nahīn ne dravya te guṇ nahīn eṭalo atadbhāv chhe. āhā... hā!
(shrotāḥ) ā vātamān kṣhetra ek chhe ne...! (uttaraḥ) kṣhetra ek chhe. ek ja chhe. guṇ levun chhe ne...!
guṇ ne dravya kṣhetra ek ja chhe. paryāy chhe e vaḷī pachhī vāt. ī (pradeshabhedanī) atyāre vāt nahīn.
ā to guṇ ne dravya vachchenī vāt chhe. āhā...hā!
anekānta mārag vastunā svarūpamān chhe e rīte hon? ane anekānt eṭale anek dharam emān
chhe ī rīte anekānta chhe. emān nathī ne anekānt ṭherāvavun bījī rīte - paranun paṇ karī shake, ī to
emān chhe nahīn enāmān. enamān chhe nahīn ne ī anekānt kyāthī lāgu paḍe ene...! āhā... hā! e
sattā nāmano guṇ chhe ātmāmān, e nirguṇ chhe. emān guṇ nathī (bījo). pote ek guṇ chhe paṇ
emān bījo guṇ nathī. (vastu) e guṇonī banelī chhe ane sattā ek ja guṇanī banelī chhe.
visheṣhaṇ chhe. (nīche phūṭanoṭamān) visheṣhaṇ
= khāsiyat; lakṣhaṇ; bhedak dharma. e khās bhed dharma chhe.
sattā ne ātmāne khās judā prakār chhe em. āhā... hā! vidhāyak chhe= rachanārī chhe. e guṇ chhe ī
dravyane rachanār chhe. dravya chhe te guṇono rachanār nathī. chhe? (pāṭhamān) vidhāyak= vidhān karanār;
rachanār chhe. āhā... hā! guṇ chhe ī dravyane batāve chhe. eṭale eno rachanār chhe. dravya eno rachanār
(guṇ) chhe. dravya ene-guṇane rachanār nathī. āhā... hā! chhe? (phūṭanoṭamān) vidhān karanār; rachanār.
“nirguṇ ek guṇanī banelī, visheṣhaṇ, vidhāyak (–rachanārī).
(ahīnyā kahe chhe keḥ) “ane vr̥uttisvarūp” vr̥uttisvarūp (nīche phūṭanoṭamān) vr̥utti=vartavun te;
hovun te; hayātīḥ utpādavyayadhrauvya. enī e sattā chhe. (tene) āṭalā bol visheṣhaṇ kahyā. ‘sattā
guṇ’
nirguṇ chhe, ekaguṇanī banelī chhe, visheṣhaṇ chhe, dravyanun visheṣhaṇ chhe, ane vidhāyak chhe –
rachanārī chhe ane vr̥uttisvarūp chhe. chhe ne vr̥uttisvarūp (eṭale) vartavun te. evī je sattā chhe “te koīnā
āshray vinā rahetun”
have dravya. have dravya kevun chhe? keḥ “koīnā āshray vinā rahetun” pahelī e
guṇanī vāt karī. āhā! sattā nāmano guṇ chhe. te nirguṇ chhe. guṇamān guṇ nathī. ekaguṇanī banelī
chhe. visheṣhaṇ chhe, vidhāyak chhe - rachanārī chhe ane vr̥uttisvarūp chhe evī je sattā chhe. bas tyān e vāt
pūrī. (have dravyanī vāt) “te koīnā āshray vinā rahetun”

Page 388 of 540
PDF/HTML Page 397 of 549
single page version

gāthā – 106 pravachanasār pravachano 388
dravya. dravya kevun chhe? ke “koīnā āshray vinā rahetun dravya.” āhā...hā...hā! ā...re!
“guṇavāḷun” chhe. olī to ekaguṇanī (vāt) hatī. e ekaguṇamān nahoto bījo guṇ.
ā dravya to guṇavāḷun chhe. āhā... hā! anek guṇonun banelun chhe. rachelun anādithī. “anek
guṇonun banelun” “visheṣhya” chhe. chhe?
(pāṭhamān phūṭanoṭamān).
āhā...! visheṣhya= khāsiyatono dharanār padārtha; lakṣhya; bhedya padārtha-dharmī. [jem gaḷapaṇ,
saphedapaṇun, suvānḷap vagere sākaranān visheṣhaṇo chhe, ane sākar te visheṣhaṇathī visheṣhit thato (-te te
khāsiyatothī oḷakhāto, te te bhedothī bhedāto) padārtha chhe, vaḷī jem gnān, darshan, chāritra, vīrya
vagere ātmānān visheṣhaṇo chhe ane ātmā te visheṣhaṇothī visheṣhit thato (oḷakhāto, lakṣhit thato,
bhedāto) padārtha chhe, tem sattā visheṣhaṇ chhe. āhā... hā! dravyanā lakṣhaṇathī sattānun lakṣhaṇ bhinna chhe ane
dravya visheṣhya chhe (eṭale) sāmānya chhe. ane guṇ chhe te visheṣhaṇ chhe. āhā... hā! (visheṣhya ane
visheṣhaṇone pradeshabhed nathī e khyāl na chūkavo.)
] jhīṇun badhun bahu jhīṇun! āhā... hā! mārag lokoe
bahārathī (mānyo chhe.) ā kāīk dayā pāḷone... ā pūjā karīne bhakti karīne mānīe ke hālyā
javānā, hālyā javānā ghaṇā to pashumān javānā. ā badhā vāṇiyā, marīne! kāraṇ ke māns ādi
nathī, puṇye ya nathī. be-chār kalāk hammeshā vāñchan hoy ne satsamāgamey atyāre to na maḷe, ene
kono karavo satsamāgam? ane konā samāgame vāñchavun- vichāravun? (enī gam nahīn) be-chār kalāk
vāñche to puṇye ya bandhāy. āhā...! ekā’ da kalāk maḷe emān evā maḷe kusaṅgī ke pāp bandhāy
mithyātvanun! have kyāthī uddhār! āhā... hā! chhe? (pāṭhamān).
(ahīnyā kahe chhe keḥ) “guṇavāḷun, anek guṇonun banelun, visheṣhya vidhīyamān (rachānārun)
ane vr̥uttimānasvarūp evun dravya nathī.” juo! chhe? (pāṭhamān) je koīnā āshray vinā rahetun dravya,
em vr̥uttimānasvarūp evun dravya nathī. “tathā koīnā āshray vinā rahetun, guṇavāḷun, anek guṇonun
banelun, visheṣhya, vidhīyamān ane vr̥uttimānasvarūp evun dravya chhe te koīnā āshraye rahetī, nirguṇ,
ekaguṇanī banelī, visheṣhaṇ, vidhāyak ane vr̥uttisvarūp evī sattā nathī.”
āhā... hā... hā!
ākarun paḍe evun chhe!
(kahe chhe keḥ) je ek sattā chhe. e ek guṇavāḷī chhe ne ī dravyane āshraye chhe. ane dravya chhe ī
anantaguṇavāḷun chhe. koīnā āshraye nathī. māṭe be vachche atadbhāv (eṭale) te te bhāv te te nahīn.
eṭale atadbhāvanun anyapaṇun andar chhe. āhā... hā! e sattā chhe te dravya nathī ne dravya chhe te sattā
nathī. āhā... hā! (shrotāḥ) banne anādinā chhe koṇ kone rache? (uttaraḥ) rache koṇ? e rachāyelun
chhe em kahevāy. chha dravyathī rachāyelo chhe lok em kahevāy. pāchhun āve! āhā... hā... hā! rachāyelun
eṭale banelun chhe em (samajavun.) rachāyel eṭale em ‘chhe’. ā lok paṇ chha dravyathī rachāyelo chhe
em

Page 389 of 540
PDF/HTML Page 398 of 549
single page version

gāthā – 106 pravachanasār pravachano 389
bolāy. ‘pañchāstikāy’ ‘chhe’ em bhāv em chhe. āhā... hā! ī to olāmān āvyun nahīn!
‘chhahaḍhāḷā’ mān (
तीनलोक तिहुँकाल माँही नहि, दर्शन सो सुखकारी, सकल धरम को मूल यही
इस बिन करनी दुखकारी–ḍhāḷ trījī–16) koīe lokane karyo nathī, koīe (lokane) dhārī rākhyo
nathī. em āve chhe ne...! vastu chhe ī chhe. āhā... hā!
ahīnyā to vastuno guṇ ane vastu, e paṇ kharekhar ekapaṇe nathī. beyanā lakṣhaṇo
(bannemān) bhinnapaṇun chhe. eṭalun be vachche anyatva chhe. paṇ paranā pradesho bhinna chhe e anyapaṇun ne ā
anyapaṇun bījī jātanun chhe. āhā... hā!
“tethī temane tadbhāvano abhāv chhe.” “ām hovāthī ja,
jo ke sattā ane dravyane kathañchit anarthāntarapaṇun (abhinnapadārthapaṇun, ananyapadārthapaṇun) chhe.” sattā
ne dravyane ekapadārthapaṇun chhe.
“to paṇ, temane sarvathā ekatva hashe em shaṅkā na karavī.” sarvathā- sattā
ane dravyane sarvathā ekatva chhe em shaṅkā na karavī. āhā... hā! “kāraṇ ke tadbhāv ekatvanun lakṣhaṇ
chhe.” tadbhāv= ‘te-bhāv’ te ekatvanun lakṣhaṇ chhe. āhā... hā! joyun? pāchhun te-bhāv te ekatvanun
lakṣhaṇ chhe. je shvetapaṇe jaṇātun nathī.
“je te–paṇe jaṇātun nathī te sarvathā ek kem hoy? nathī ja.”
sarvathā ek nathī. “parantu guṇ–guṇīrūpe anek ja chhe em artha chhe.” guṇ ne guṇīnā bhedathī
atadbhāv anyatva chhe. em samajavun joīe. tadna anyatva nathī (eṭale) ekadam pradesh bhinna chhe
māṭe anyatva chhe em nahīn. ā paryāyadraṣhṭithī jotān bhinnapaṇe chhe. dravya (draṣhṭi) thī jotān abhinna chhe.
chhe? (pāṭhamān) āhā... hā! badho viṣhay jhīṇo! abhyās na maḷe ne!
(shrotāḥ) āp to ‘hā’
paḍāvī dyo chho... (uttaraḥ) paṇ vāt ā kahevāy chhe e bese chhe ke nahī? āhā... hā... hā!
je vastu chhe. e to anantaguṇasvarūp chhe. ane ek guṇ chhe e nirguṇ svarūp chhe. nirguṇ chhe
eṭale guṇamān guṇ nathī. dravya to anantaguṇavāḷun chhe. nirguṇ (guṇ) ane guṇavāḷā (dravya) ne
atadbhāv chhe. bhedabhāv chhe. chhatān evo bhedabhāv nathī ke enā pradesho sattānā ne ātmānā pradesho
judā evun nathī.
visheṣh kaheshe .........