Pravachansar Pravachano-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Date: 1-7-1979; Gatha: 112.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 36 of 44

 

Page 452 of 540
PDF/HTML Page 461 of 549
single page version

gāthā – 111 pravachanasār pravachano 4pa2
pravachanaḥ tā. 1–7–79.
‘pravachanasār’ ṭīkā. (kāle thoḍī ṭīkā chālī hatī āje pharīne.)
ṭīkāḥ– “ā pramāṇe yathodit sarva prakāre.” em kahevāmān āvyun chhe “yathodit sarva prakāre
akalaṅk lakṣhaṇavāḷun.” nirdoṣh jenun lakṣhaṇ chhe. “anādinidhan” ā dravya, dravya. chha gneyo chhe. gneyano
adhikār chhe ne...! ī gney chhe- vastu to anādi anant chhe. anādi (nidhan)
“ā dravya sat–
svabhāvamān (astitvasvabhāvamān) utpād pāme chhe.” āhā... hā! ī astitva svabhāv chhe. emān
utpād pāme chhe. sat utpād chhe. em kahīne (kahe chhe ke) bījo sanyog āvyo, māṭe tyān utpād-
vilakṣhaṇ rīte, viparīt rīte dekhāy chhe em nathī. e dravyanī anvayashaktiomānthī paryāy āvī chhe
ā. paradravyanā sambandhathī āvī nathī. jarī vichār māge chhe bhaī ā to! vichārano viṣhay chhe. “ā
dravya satsvabhāvamān (astitvasvabhāvamān) utpād pāme chhe.”
(shun kahe chhe?) astitvasvabhāvamān
utpād pāme chhe. utpādavyay (dhrauvya) eno svabhāv chhe emān utpād pāme chhe. āhā... hā!
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “dravyano te utpād, dravyanī abhidheyatā vakhate.” dravyanā mukhya kathan
vakhate, abhidheyatā chhe ne? (teno artha phūṭanoṭamān) kahevāyogyapaṇun; vivakṣhā; kathanī. “sadbhāvasambaddha
chhe.”
ātmāmān ke paramāṇumān je samaye anvayashakti je chhe- ātmānī gnān, darshan, ānand (ādi)
anvayashaktio, paramāṇumān varṇa, gandh, ras, sparsha (ādi) anvayashaktio -emān sadbhāvasambaddha chhe
emānthī paryāyo utpanna thāy chhe. dravyathī-draṣhṭie joīe to dravya ja kahevāmān āve chhe em kahyun ne...!
tyāre paryāyo nahi. āhā...! (“ane paryāyonī abhidheyatā vakhate asadbhāvasambaddha chhe. te spaṣhṭa
samajāvavāmān āve chheḥ–)
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “jyāre dravya ja kahevāmān āve chhe– paryāyo nahi, tyāre utpattivināsh
rahit,” andar, andar shaktio. satnī vastu chhe te sat chhe enī anvay shaktio paṇ sat chhe.
“yugapad pravartatī” yugapad (eṭale) sāthe pravartatī. “dravyanī nipajāvanārī anvayashaktio vaḍe.”
ā bhāṣhā badhī evī chhe! vastu chhe ātmā! enā gnān-darshan-ānand (ādi) anvayashaktio (te)
guṇ chhe. kāyam rahenārī shaktio guṇ- (te) anvayashaktio e “vaḍe utpattivināshalakṣhaṇavāḷī”
e vaḍe eṭalī vāt tyān. have
‘utpativināshalakṣhaṇavāḷī’ krame pravartatī paryāyonī nipajāvanārī.”
avasthāne nipajāvanārī te te vyatirek vyakitaone pāmatā dravyane sadbhāvasambaddha ja utpād chhe.”
āhā...! je vastu chhe. emān anvayashaktio eṭale guṇ chhe. ene sambaddhathī ja tyān paryāy utpanna thāy
chhe. dravyanun lakṣha chhe tey eno anvay chhe, sat chhe enāthī te utpanna thāy chhe. shaktio chhe te utpanna
thāy chhe. samajāy chhe āmān!

Page 453 of 540
PDF/HTML Page 462 of 549
single page version

gāthā – 111 pravachanasār pravachano 4pa3
(kahe chhe) vastu je chhe. emān anvayashaktio -guṇo chhe. anādianant vastu jem anādi
anant chhe, em (guṇo) anādi anant chhe. e shaktione avalambīne je vyatirekaparyāyo thāy chhe.
e navī thaī chhe em nahīn. ī chhe emānthī thaī māṭe tene sat-sambandh kahevāmān āve chhe. āhā..!
vāṇiyāne āvo vichār (vāno) vakhat kyān rahyo! āhā... hā!
“paryāyonī nipajāvanārī te te
vyatirekavyaktione pāmatā dravyane sadbhāvasambaddha ja utpād chhe.” sadbhāvasambaddhano artha chhe
(phūṭanoṭamān) sadbhāvasambaddhahayātī sāthe sambandhavāḷo-saṅkaḷāyelo.
[dravyanī vivakṣhā vakhate, dravyanī
jyāre mukhyatā (karīne) kathan karavāmān āve tyāre anvayashaktione mukhya ane
vyatirekashaktione gauṇ, anvayashaktio eṭale ātmāmān gnān, darshan, ānand ādi shaktio
trikāḷ (chhe.)
] enī mukhyatāthī kathan thāy, temānthī paryāy thāy chhe, ī sat, sat chhe temānthī
(paryāy) thāy chhe tethī satthī ī paryāy utpanna thaī em kahevāmān āve chhe. (shrotāḥ) shun dravyamān
paryāyanun baṇḍal vāḷīne (paḍīkun) paḍayun chhe? (uttaraḥ) ī anvayashakti chhe emānthī āve chhe.
ātmāmān anant guṇo chhe emānthī ja āve chhe ī sadbhāvasambaddha kahevāmān āve chhe. navī utpanna
thaī em nahīn dravyanī mukhyatāthī. āhā...! āhā...hā! āvun chhe. kriyākāṇḍ-tethī bichārā (temān)
chaḍī gayā! tattvanī vāt paḍī rahī ākhī!
(ahīnyān ī kahevā māge chhe) ke vastumān paryāy je utpanna thāy chhe. ī anvay shaktionā
sambandhathī thāy chhe. hatī te satsambaddhathī thaī chhe. ‘chhe emānthī thaī chhe’ samajāṇun kāī? āhā... hā!
ekadam navī paryāy lāge (koī) vilakṣhaṇaparyāy lāge ene koī em māne ke āvī vilakṣhaṇ paryāy
koī sanyog thayo māṭe āvī paryāy āvī, to ānhī kahe chhe ke ī vāt tārī jūṭhī chhe. ī
anvayashaktinā sambandhathī āvelī chhe māṭe sadbhāvasambaddha kahevāmān āve chhe. āhā.. hā! āvun badhun
shīkhavun! pādharun sāmāyik ne poṣhā ne paḍikkamaṇā karavā māṇḍe, thaī gayun bichārāne! mīṇḍā vaḷ chhe
ekalā! (dharmanā nāme.) āhā... hā! dharamanī khabar na maḷe! lokone bichārāne!
ek jaṇ (pāsethī) to evun sāmbhaḷ‌yun. nām nathī āpato ke ā sharīr chhe ī ā sompavun.
marī gayā pachhī (dān āpe) ī shun tamāre kahevāy ī? meḍikal kolej (ne sompavun) paṇ bhaī
āpaṇane (tamārā nām āvaḍe nahīn.) jīvatun sompavun paṇ marī gayā pachhī sompavun. tethī ahīn kām
āve chīravāmān (shikhāu dākatarane). āṅkhyun kāḍhīne āpavī. (chakṣhudān karavun) marī gayā pachhī.
āhā...! ā shun paṇ (gāṇḍapaṇ). ā sharīr par chhe. āṅkhyun par chhe. hun ā dau chhun (dehadān-chakṣhudān
karun chhun) e mānyatā ja mithyātva chhe.
(shrotāḥ) āṅkhyun kāḍhī ne āndhaḷā māṇasane (uttaraḥ) chaḍāve
chhe ne.... khabar chhe ne! chaḍāve chhe jotā’ tā ek phere. ī āṅkh to jaḍ hoy, paṇ olānī
(āndhaḷānī)

Page 454 of 540
PDF/HTML Page 463 of 549
single page version

gāthā – 111 pravachanasār pravachano 4pa4
āṅkhamān tej hoy ne-andar ātmā. joḍāy jāy andar. ī dekhāy em. ane ā to kahe sharīr
meḍikal (kolejo ne sompī devun ane āṅkhyun ya sompī devī. ī jāṇe emānthī kāī moṭo dharam karyo
(em māne.) āhā..hā! are.. re shun kare chhe jīv! ī sharīrane ane ene sambandh enā dravyano, ī
sharīrane ane ātmāne sambandh shun chhe? ī sharīr hatun kyān ātmānun te ātmā tene āpe, ke ā
sharīr, marī gayā pachhī ā sharīr mārun nahīn tethī (āpī jāun chhun.) te tamāre chīravun hoy to chīrajo
ne ām karajo ne ām karajo. ī to jaḍanun (paramāṇunun) hatun. kāī ātmānun hatun nahīn. ī āpyun -men
āpyun ī vāt ja jūṭhī chhe. (jūṭho abhiprāy chhe.) (shrotāḥ) shubhabhāv to kharo ne...! shubhabhāv.
(uttaraḥ) ī shubhabhāv! pāp mithyātvanun. shubhabhāv (māne) emān. āhā...hā! ā kāī..
āhā...hā...hā...hā!
ahīnyān to em kahevā māge chhe. ke tamām, bāhya sanyogomān, e vakhate ātmānī paryāy,
vilakṣhaṇ-ekadam navī dekhāy. ke matignānamānthī ekadam shrutakevaḷ thāy. āhā... hā... hā! ane
mithyātvano nāsh thaīne ekadam kṣhāyik samakit thāy. kṣhayopasham thaīne bhale kṣhāyik thāy. ām
kṣhāyik! jāṇe ke āhā... hā! to ī chīj thaī ī paranā sambandhane laīne chhe emān? ke nā. enī
anvayashaktio je chhe guṇo enā sambandhathī thayelī- satthī thayelī chhe ī (paryāyo) āhā... hā!
āvun samajavun paḍatun hashe, dharam māṭe? jentībhāī! samajaṇ vinā na thāy kāī dharam? āhā... hā!
ahīnyān to em kahe chhe prabhu! ke paramāṇuo (chhe.) paramāṇumān paṇ varṇa, gandh, ras, sparsha
anvay shaktio chhe. kāyam rahenārī (anvayashaktio-guṇo) emānthī paryāy thāy chhe te satthī thaī
chhe. koī sanyog āvyo māṭe ekadam dhoḷīnī pīḷī thaī, pīḷīnī kāḷī thaī em nathī. ī avasthā
(o) anvayashaktinā sambaddhathī thayelī chhe. ‘chhe te thaī chhe’ āhā...! samajāṇun kāī? em tārā
tattvanī (ātmānī) andar, bhagavān ātmāmān, gnān-darshan-anant anant anant atīndriy gambhīr
shaktiono bhaṇḍār prabhu! enā sambaddhamānthī thayelī paryāy ‘te chhe te thaī chhe’ em kahevāmān āve chhe.
chhe emān juo! (pāṭhamān)
“sadbhāvasambaddha ja utpād chhe.” āhā..! sadbhāvasambaddha ja utpād chhe. ‘chhe
e bhāv te utpād chhe’ chhe emānthī thayun māṭe sadbhāv utpād chhe.’ āhā... hā! mūḷ tattvanī khabar
na maḷe eṭale paryāyamān ām-ekadam navun lāge. jāṇe kāīk sanyog āvyo māṭe navun thayun e moṭī
bhramaṇā-mithyātva chhe em kahe chhe. paranī hāre kāī sambandh chhe ja nahīn. emānthī sat-vastu chhe-
shaktio chhe (anvay) enā sambandhamānthī āvelī vastu chhe. māṭe sadbhāv sambaddha sat chhe te āvī
chhe. ‘hatī te thaī chhe’ āhā... hā! samajāy chhe āmān? tethī to haḷave-haḷave kahevāy, vāṇiyāno
dhandho bījo, ā vichār māge chhe. āhā... hā.. hā!

Page 455 of 540
PDF/HTML Page 464 of 549
single page version

gāthā – 111 pravachanasār pravachano 4pap
satnī paryāy, satnā anvayathī thaī em kahevāy, dravyanī mukhyatāthī. ane ī paryāy no’ tī ne
thaī ethī asat utpanna thaī em paṇ kahevāy. āhāhā... hā! ‘emān chhe’ emānthī thaī, ethī ‘chhe
te thaī’ em kahevāy. anvayashaktine sambaddhane laīne. guṇane laīne. ane pahelī nahotī ne thaī,
paryāyadraṣhṭithī juo, vastutaḥ nahotī ne thaī chhe. eno sambandh anvay hāre no rahyo. ī to ānhī
paryāyane ja (mātra) joīe to e paryāy nahotī ane thaī e asadutpād, paryāy-draṣhṭithī kahevāmān
āve chhe. dravyadraṣhṭithī anvayashakti (o) nā sambaddhamānthī utpanna thaī māṭe te ‘chhatī āvī chhe’ ‘chhe
te āvī chhe’, hatī te āvī chhe’ hatī te thaī chhe’ āhā... hā!
(shrotāḥ) āmān kāī samajāṇun
nahīn... (uttaraḥ) he? ko’ āmān samajātun nathī e... devīlālajī! āhā... hā! vastu to vastu chhe.
have vastumān dravya-guṇ ne paryāy traṇ chhe. paranī hāre kāī sambandh nahīn. vastu chhe ātmā, paramāṇu-
paramāṇu chhe ene ek kor rākho, atyāre ātmānī (vāt) laīe. ātmā vastu chhe temān traṇ
prakār-ke dravya, guṇ ne paryāy (e traṇ prakār chhe.) have e dravyanī sāthe anvayashaktio -guṇ je
rahel chhe. anvay chhe ī. (eṭale) sāthe rahenārā. chhechhechhechhechhechhechhe. have emānthī thayelī paryāy - ī
anvayamānthī thayelī paryāy māṭe te chhatīmānthī thayelī paryāy em kahevāmān āve chhe. ‘hatī te thaī’
‘chhe te thaī’ āhā...! ko’ chetanajī bhaī ā pravachanasār chhe! ghaṇā vakhate vañchāy chhe. chār varas
pahelān (vañchāyun hatun.) āhā... hā!
ahīnyān to paryāy utpanna thāy chhe. thāy chhe enā be prakār. antaraṅgamān anvay (rūp) je
shaktio chhe. vastu anvay chhe ane shaktio (paṇ) anvay chhe. anvay eṭale kāyam rahenārī.
chhechhechhechhechhe. ī chhechhechhe emānthī thaī, ene dravyadraṣhṭie kahevun hoy tyāre chhe emānthī thaī, hatī emānthī
thaī, ethī (sadbhāvasambaddha) kahevāmān āve chhe. ko’ ā to samajāy chhe ke nahīn? parane laīne nahīn.
parano sanyog ekadam āvyo ne thaī (chhatān) parane laīne nahīn. draṣhṭāntaḥ- ke jem ātmāmān matignān
chhe ane ekadam bīje samaye kevaḷagnān thayun, have kevaḷagnān je thayun e anvayashaktionā sambaddhe thayun
eṭale chhatun te thayun chhe. andar-andar anvayashaktinā sambaddhe thayun māṭe chhatun te thayun chhe kevaḷagnān e
sadbhāvasambaddha (chhe.) sadbhāvasambaddha utpād chhe. āhā... hā! hīrābhāī nathī? gayā kyāy gayā?
(shrotāḥ) rājakoṭ gayā chhe. (uttaraḥ) rājakoṭ? ṭhīk!
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “suvarṇanī jem”. te ā pramāṇeḥ jyāre suvarṇa ja kahevāmān āve
chhe.” sonun ja kahevāmān āve chhe. “–bājubandh vagere paryāyo nahi” . kuṇḍaḷ, kaḍān ādi paryāyo nahīn.
“tyāre suvarṇa jeṭalun ṭakanārī.” tyāre sonā jeṭalun ṭakanārī “yugapad pravartatī” anvay
(shaktio) ho andar.
“suvarṇanī nipajāvanārī anvayashakti.” eṭale guṇ-sonānā guṇo -
anvayashaktio. e anvayashaktio “vaḍe, bājubandh vagere paryāyo jeṭalun ṭakanārī” krame pravartatī
bājubandh vagere paryāyonī nipajāvanārī te te

Page 456 of 540
PDF/HTML Page 465 of 549
single page version

gāthā – 111 pravachanasār pravachano 4pa6
vyatirekavyakitaono paryāyone pāmatā suvarṇane sadbhāvasambaddha ja utpād chhe.” sonāmān hatī te
paryāy āvī. āhā... hā! sonāmān anvayashaktio hatī, ‘kāyam rahenārī hatī’, emānthī ī
bājubandhanī paryāy āvī em dravyadraṣhṭithī-dravyanī mukhyatāthī ene (sadbhāvasambaddha ja utpād)
kahevāmān āve chhe. āhā.. hā... hā! ko’ samajāy chhe ke nahīn?
(shrotāḥ) koī ‘hā pāḍatun nathī...
(uttaraḥ) hā pāḍe to... ī kevī rīte? pūchhe to... (paṇ) ā sādī bhāṣhā to chhe!
(kahe chhe) vastu chhe. ātmā vastu chhe. ane vastu chhe to temān vaselī anvayashaktio chhe.
gnān-darshan ādi. have jo anvayashaktimānthī kevaḷagnān thayun. mati (gnān) mānthī ekadam kevaḷ
(gnān) thayun. to kahe chhe keḥ kevaḷagnānanīy paryāy, ī anvayashakti (je) sadbhāvasambaddha chhe. tenā
sambaddhe thaī māṭe ‘chhe te thaī chhe’ emān ‘hatī te thaī chhe’ hatīmānthī āvī chhe’ chhatīmānthī chhatī thaī
chhe’ āhā... hā... hā... hā! samajāṇun kāī? ‘suvarṇano dākhalo dīdho ne...! suvarṇamān enī pīḷāsh,
chīkāsh, vajan ādi anvayashaktio paḍī chhe. emānthī ī bājubandh ādi paryāyo thaī. bājubandh
ādi eṭale kaḍān, vīṇṭī (vagere) e suvarṇamān anvayashaktio chhe emānthī ī paryāyo thaī chhe. koī
hathoḍo, eraṇ ke (kārīgare) ghaḍī (eṭale thaī) em nahīn em kahe chhe. āhā... hā! samajāṇun kāī?
ahīnyān to hajī dravyanīy mukhyatāthī kathan āve chhe. paryāyanī mukhyatāthī āvashe tyāre em āvashe.
ī paryāy paṇ dravyanī ja chhe, dravya ja chhe. dravya, paryāyarūp chhe. ī paryāy chhe te jem dravya chhe
anvayashakti (o) thī prāpta thaī māṭe ī paṇ dravya chhe. paryāy paṇ dravya chhe. jem dravya chhe te paryāy
chhe tem paryāy chhe te dravya chhe. āhā... hā! vītarāg mārag bahu jhīṇo bāpu! tattvagnānanī draṣhṭi vinā,
tattvano vāstavik bhāv andar shun chhe? enun gnān thayā vinā kyān ene aṭake chhe ne kyān chhūṭe chhe
enī ene khabarun nathī. āhā... hā!
ahīnyān kahe chhe ke ātmāmān je sadbhāvasambaddha chhe, anvayashaktio vaḍe- chhe andar? suvarṇanī
anvayashakti (o) je pīḷāsh, chīkāsh ādi, emānthī bājubandh vagere- kaḍān-kuṇḍaḷ paryāyo jeṭalun
ṭakanārī-paryāy jeṭalun, krame pravartatī
“bājubandh vagere paryāyonī nipajāvanārī te te vyatirek”.
vyatirek eṭale judī judī paryāyone “vyakitaone” judī judī paryāyone “pāmatā suvarṇane
sadbhāvasambaddha ja utpād chhe.”
chhe evun utpanna thayun chhe’ evo -evo sambandh chhe. ko’ devīlālajī!
chīmanabhāī! samajāṇun ke nahi āmān?
(shrotāḥ) prāptanī prāpti chhe... (uttaraḥ) chhe emānthī āve chhe.
‘chhe’ (emānthī āve chhe) ī ahīnyān atyāre (vāt kahevī chhe) pachhī bījī (vāt) kaheshe... āhā...!
ī dravyanun svarūp ja ī chhe. ene tun bījī -bījī chīj kahī de ke ā amuk paryāy āvī ekadam,
māṭe koī bījāne laīne ne bījī chīj chhe, bījun dravya chhe em nahīn. āhā... hā!
(shrotāḥ) bījāne
laīne thaī nathī. e vāt ja barābar chhe...! (uttaraḥ) ī sāṭu to kahevun chhe ahīnyān..! ‘ke ekadam’!
(paryāyo badale chhe.) sonāmān anvayashaktio chhe-pīḷāsh, chīkāsh,

Page 457 of 540
PDF/HTML Page 466 of 549
single page version

gāthā 111 pravachanasār pravachano 4pa7
vajan (ādi) chhe. temānthī kaḍānnī, kuṇḍaḷanī paryāyo thaī, te kaḍānnī-kuṇḍaḷanī paryāy hathoḍāthī ne
eraṇathī ne sonīthī (kadī thāy) nahīn, ī em nathī kīdhunḥ (enāthī te paryāyo thaī nathī) paṇ
ahīnyā to ānāthī (sonāthī) ā ām thaī chhe e asti siddha karavun chhe. āhā... hā! vāṇiyāne
vakhat maḷe nahī. ane vakhat maḷe to ā sansāramān...! āhā..! pustako āpe chhe (paṇ) pustako
vāñchatā nathī māḷā... ke ā shun kahe chhe? vāñch to kharo! ī vāñche to ardho kalāk vāñchene... kahe ke...!
ahīnyān āve chhe keṭalī’ ka bāīyun! ī pustak paḍayun hoy ī laī, be miniṭ vāñchī ne ek sūtra
vāñche! ī vāñchyun kahevāy! āhā... hā... hā!
are! bāpu mārag judā bhāī! ahīnyān to dravyanī paryāyanā be prakār pāḍavā chhe. ek to
satsambandhe pragaṭī chhe māṭe sat hatī te thaī. ek vāt kīdhī. (bījī vāt have.)
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “ane jyāre paryāyo ja kahevāmān āve chhe.” ane jayāre (paryāyo) ja
kahyun. olāmān shun hatun? “jyāre dravya ja kahevāmān āve chhe.” em hatun. peregrāphano pahelo shabda!
āhā... hā! bījā peregrāphano pahelo shabda (vākya chhe.)
“jyāre dravya ja kahevāmān āve chhe – paryāyo
nahi.” ane ahīnyān (kahyun chhe) “jyāre paryāyo ja kahevāmān āve chhe– dravya nahi.” āhā...! “tyāre
utpatti–vināsh jemanun lakṣhaṇ chhe paryāyanun (lakṣhaṇ utpatti vināsh chhe.) “evī, krame pravartatī.”
krame-krame pravarte chhe ā krame pravartatī, kramabaddha āvī gayun ke nahīn? (āvyun) āhā... hā! are! bhāī,
āvo vakhat kyāre maḷe! māṇḍ māṇas (thayo) nīkaḷavāno vakhat āve, e vakhate baphamamān bapham
kāḍhī nākhe! are ī pāchho nigodamān jāy, mithyātvanā jore! āhā... hā.. hā! kundakundāchārya to em
kaheḥ ek vastrano ṭukaḍo rākhīne munipaṇun mānashe, manāvashe āhā... hā! prabhu eṇe nave tattvano
virodh karyo chhe. ī nigodamān jāshe. āhā...! ī, ī shun kahevāy? (shrotāḥ) kākaḍīnā chor ne...
(uttaraḥ) kākaḍīnā chorane dyo phānso! em hashe? em nathī bhāī! eṇe tattvano pūro- pūro virodh
karyo chhe. tattvano pūro virodh karyo chhe. āhā... hā! ek paṇ vastrano ṭūkaḍo rākhīne (potāne) muni
māne, manāve, mānatāne guru jāṇe nigodamānthī kīdho chhe bāpā! kem ke ī rāgano ṭukaḍo- (vastra) no
ṭukaḍo rākhyo chhe māṭe rāg chhe, tīvra rāg chhe tyān munipaṇun hoy nahīn. vastra rākhavāno bhāv chhe tyān
tīvra rāg chhe, tene munipaṇun hoy nahi. tyān munipaṇun nathī ne munipaṇun manāve chhe āhā... hā! sādhune
kusādhu māne kusādhune sādhu māne-pachīs mithyātva kahevāmān āvyā chhe ne..! vichār kyān chhe? potānā
sampradāyamān mānelo sādhu! are! je nārāyaṇ ‘āhāradān’.
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “ane jyāre paryāyo ja kahevāmān āve chhe– dravya nahi, tyāre
utpattivināsh jemanun lakṣhaṇ chhe” paryāyonun “evī krame pravartatī.” krame pravartanārī paryāyo.

Page 458 of 540
PDF/HTML Page 467 of 549
single page version

gāthā – 111 pravachanasār pravachano 4pa8
(ī) “paryāyonī nipajāvanārī te te vyatirekavyakitao paryāyonī nipajāvanārī judī judī -
vyatirek vyakitao “vaḍe” vyatirek judī-judī vyakitao “vaḍe” “utpattivināsh rahit” anvay
(shaktio) “yugapad pravartatī dravyanī nipajāvanārī anvayashaktione pāmatā dravyane
asadbhāvasambaddha ja utpād chhe.”
je anvayashaktiovāḷun dravya chhe. paryāyanī draṣhṭie jotān ī
asadbhāvasambaddha chhe. ‘nahotī ne thaī chhe.’ anvayashaktinā sambaddha vinā ‘nahotī ne thaī chhe’ āhā...
hā! samajāy chhe?
(kahe chhe) “dravyanī nipajāvanārī anvayashaktio pāmatā dravyane asadbhāvasambaddha ja
utpād chhe” je nahotī ne thaī chhe’ paryāyadraṣhṭie paryāy nahotī ne paryāy utpanna thaī, chhatān te paryāy
dravya chhe. e paryāy dravyathī judī chhe em nahi. paryāy judī-judī bhinna bhinna thaī chhatān te dravyathī
thaīne te dravya chhe. āhā... hā! nyān paryāy bhinna bhinna chhe māṭe bījun dravya chhe ane bījā dravyane
kāraṇe bhinna bhinna thaī chhe (em nathī). samajāṇun kāī? pahelān to sadbhāvasambaddha kīdho! (eṭale)
‘chhe’ emānthī thaī’ paṇ ‘nathīmānthī thaī’ māṭe ko’ ka nā sambandhe thaī em’ nathī. ī to
paryāyadraṣhṭie jotān mukhyapaṇe jyāre joīe ke anvayamān je hatun te āvyun em na jotān (‘je nathī
te thaī’ em paryāyathī jotān asadbhāvasambaddha kahevāmān āvyo chhe).
(kahe chhe keḥ) tattvanun je svarūp (chhe) ethī (koī) ochhun, adhik ke viparīt mānyatā kare
to ī mithyātvane pāme chhe. tethī mithyātva, satyane asatya (paṇe) sthāpe chhe. ethī mithyātvanā phaḷ
mān-asatyanā (phaḷamān) chorāshīnā avatār chhe. āhā... hā! ane satyanā phaḷamān kevaḷagnān ne mokṣha
chhe! āhā... hā! eṭale keḥ je andar shakti hatī ene sambaddhe paryāy thaī māṭe asadbhāvasambaddha - ‘chhe
te thaī’ e paṇ sat. ane ‘nahotī ne thaī, ekadam nahotī ne thaī, ekadam nahotī ne thaī’ māṭe
te paradravyathī thaī em nathī. e (asadbhāvasambaddha paryāy) paṇ anvayanā sambaddhamān rahīne anerī
(anerī) paryāy thaī chhe. āhā.. hā! samajāṇun kāī? e navī thaī (māṭe) anvayano sambandh chhūṭī
gayo chhe em nathī. phakta ‘nahotī ne thaī’ ī apekṣhāe e paryāyane asadsambandh kahevāmān āve chhe.
āhā... hā! chhe? (pāṭhamān) “suvarṇanīy jem ja.” te ā pramāṇeḥ jyāre bājubandh vagere paryāyo.”
kaḍān-kuṇḍaḷ vagere paryāyo
“ja kahevāmān āve chhe suvarṇa nahi.” paryāyane kahevāmān āve sonāne nahi.
tyāre bājubandh vagere paryāyo jeṭalun.” e kuṇḍaḷ-kaḍān jeṭalo kāḷ rahe teṭalun “ṭakanārī”
teṭalun ṭakanārī “krame pravartatī” ek pachhī ek thatī- kramabaddhapaṇe ek pachhī ek thatī (eṭale
krame) “pravartatī bājubandh vagere paryāyonī nipajāvanārī te te vyatirek–vyakitao.” bhinna
bhinna pragaṭatāo “vaḍe suvarṇa jeṭalun ṭakanārī.” āhā... hā! “yugapad pravartatī, suvarṇanī
nipajāvanārī anvayashaktione pāmatā suvarṇane asadbhāvayukta ja utpād

Page 459 of 540
PDF/HTML Page 468 of 549
single page version

gāthā 111 pravachanasār pravachano 4pa9
chhe.” āhā... hā... hā! joyun? asadbhāvayukta utpād (kahyo) paṇ anvayashaktionī sāthe sambaddha
to chhe ja. adhdharathī nathī. samajāṇun kāī? paṇ paryāyadraṣhṭinī mukhyatāne jotān ‘nahotī ne thaī’ em
kahevāmān āve chhe. āhā...! paṇ thaī chhe ī to anvayasambaddhe to chhe ja. paryāy dravyanī ja chhe. ī
dravyanā sambaddhe ja thaī chhe. ī paryāy dravyanī chhe ne paryāy dravya chhe. ī dravya chhe ī pote paryāy chhe.
āhā... hā... hā! āvī vātun chhe! ā to ekaso ne agiyār gāthā!!
“asadbhāvayukta ja utpād
chhe.” joyun ne? jor to tyān chhe.
(kahe chhe) ‘ī nahotī ne thaī’ e paṇ barābar chhe ane ‘hatī ne thaī’ e paṇ barābar chhe.
āhā... hā! anvayashaktio hatī te pariṇamī chhe. ane pahelī nahotī ne pariṇamī chhe māṭe
asadutpād kahevāmān āve chhe. chhatān ī paryāyane paṇ anvayashaktio sāthe sambandh to chhe. sambaddha
chhūṭīne adhdharathī thaī chhe em nahīn. āhā... hā! samajāṇun kāī?
(kahe chhe keḥ) samajāy eṭalun samajavun bāpu! ā to vītarāgano mārag! mahā gambhīr chhe!
traṇ lokanā nāth! āhā... hā! ek dravyamān anantī shaktio chhe bāpu! ek dravya bhale aṅgūlanā
asaṅkhyamān bhāgamān paramāṇu rahyun paṇ enī shaktio anant... anant... anant... anant... e shun chhe?
ane e shakti je anvay chhe tenīy shaktiomānthī je paryāyo thaī ‘je hatī te thaī’ e apekṣhāe
ene sadbhāv sambandh chhe. ane enī paryāyanī mukhyatāthī jayāre kahevun hoy tyāre pahelī nahotī ne
thaī’ e asadsambandh em’ kahevāmān āve chhe. chhatān ‘nahotī ne thaī’ em kahevāmān āve chhe te
anvayanā sambandhamān to chhe ja te. paṇ mukhyapaṇe ‘nahotī ne thaī’ em kahevāmān āve chhe. āhā...
hā! āvun dharam karavāmān shun kām hashe enun? kahe chhe dharam (te shun chhe) dharamanī paryāy je chhe.
āhā...! dharamanī paryāy je chhe. ī shun chhe? e kyāthī āvī? koī rāganī kriyā karī-dayā- dānanī
emānthī āvī? emān hatī? dayā-dān-vrat-bhaktinā pariṇām karyā emānthī (dharamanī) paryāy
āvī? emān (ā shāntinī) paryāy chhe? anvayamān chhe. anvayamān shaktirūp chhe, māṭe āve chhe.
āhā... hā! ane ‘nahotī ne āvī’ (em asadparyāy) kahevāy chhe paryāyanī mukhyatāthī paṇ ene
sambandh to anvay (shaktio) no chhe ja. gauṇapaṇe. ī ‘nahotī ne thaī’ e apekṣhāe asadparyāy
(kahevāy chhe.) paṇ ‘nahotī ne thaī’ māṭe koī sanyog āvyā, māṭe nahotī ne thaī ekadam -em
nathī. āhā...hā! satno sambandh ne satno asambandh-emān ne emān samāī jāy chhe. samajāṇun kāī?
[have, paryāyonī abhidheyatā vakhate paṇ, asat–utpādamān paryāyonī nipajāvanārī te te
vyatirek vyakitao yugapadvr̥utti pāmīne anvayashaktipaṇāne pāmatī thakī paryāyone kare chhe
(paryāyonī vivakṣhā vakhate paṇ, vyatirekavyakitao
anvayashaktirūp banatī thakī paryāyone dravyarūp
kare chhe.)
]

Page 460 of 540
PDF/HTML Page 469 of 549
single page version

gāthā – 111 pravachanasār pravachano 460
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “jem bājubandh vagere paryāyonī nipajāvanārī te te
vyatirekavyakitao yugapadpravr̥utti pāmīne anvayashaktipaṇāne pāmatī thakī bājubandh vagere
paryāyone suvarṇa kare chhe.” tem. dravyanī abhidheyatā vakhate paṇ, sat–utpādamān dravyanī
nipajāvanārī anvayashaktio kramapravr̥utti pāmīne te te vyatirekapaṇāne pāmatī thakī dravyane paryāyo
(–paryāyorūp) kare chhe.”
dravyane paryāyorūp kare chhe. thoḍun vāñchavun joīe, vichāravun joraīe. emane em
adhdharathī hāle em nahīn hāle! āhā... hā! ā emane em anādi-agnān to hālyun chhe! āhā...
hā! vastunī sthiti je chhe emānthī kaīpaṇ ochhun, adhik, viparīt (māne.) paranā sambandhe (kārya)
thāy. e jo kāī thaī jāy to ī viparītadraṣhṭi chhe ī. āhā.. hā! (paryāy) ‘nahotī ne thaī’ māṭe
paranā lakṣhe ne paranā sambandhe thaī- ekadam kevaḷ (gnān) thāy, ekadam kṣhāyik samakit thāy, ekadam
mati-shrutagnān, jhaḷahaḷ jyoti prabhu! chaitanya pragaṭe, e sambaddha nahoto ne pahelo thayo, e to
paryāyanī mukhyatāthī kahevāmān āve chhe. bākī enī paryāyanī sāthe, anvayanī sāthe sambaddha gauṇ-paṇe
chhe. āhā... hā! ane jyāre anvayanā sambaddhathī jyāre sadsambaddhaparyāy thaī jayāre em kahīe to
anvay chhe emānthī ja e āvī chhe. ene sadsambaddha paryāy (ahīnyān) kahevāmān āve chhe. ahā...
hā... hā! have āvī vātun! enā chopaḍāmān āve nahīn, dukānamān (āve nahīn.) apāsare jāy to ya
sāmbhaḷavā maḷe nahīn. derāsar jāy to ya sāmbhaḷe nahīn. āhā...! āvī vātun chhe bāpu! jhīṇī bahu
bhāī! shun thāy?
dīpachandajī kahī gayā chhe. (temaṇe) ek ‘adhyātmapañchasaṅgrah’ shāstra banāvyun chhe. emān kahī
gayā chhe ke hun joun chhun to āgam pramāṇe shraddhā koīnī dekhātī nathī. kāraṇ ke ene āgam shun kahe chhe
enī ene khabarun nathī. moḍhe kahīe to sāmbhaḷatā nathī. paṇ ī to ekānt chhe-ekānt chhe em
ekānt kahīne (tattvanī vātane) uḍāḍī dye. (tethī) ā lakhī jāun chhun em kahīne āmān lakhyun chhe.
‘pañchasaṅgrah’ adhyātmanun (shāstra) emān lakhī gayā chhe. lakhī jāun chhun bāpu! māragaḍā koī judā chhe!
āhā... hā! samyagdarshananī paryāy, e anvay andar darshan-shraddhāguṇ chhe enā sambanddha ‘chhe emānthī
āvī chhe’ e dravyadraṣhṭine mukhya karatān em kahevāy. (ane) paryāyane mukhya karīne (kahīe to paṇ)
anvay ne guṇ to rākhavā ja te-abhāv chhe em bilakul nahīn. e paryāyanī mukhyatāthī (kahīe
tyāre) mithyātva gayun, samakit thayun ī paryāy asad thaī ‘nahotī ne thaī’ (samakitanī paryāy)
em kahevāmān āve chhe. āhā... hā... hā! ane emey kahevāmān āve chhe ke mithyātva chhe e upādān
chhe. ane samakit chhe te upādāy chhe eṭale keḥ mithyātva chhe teno kṣhay thāy chhe tyāre samakitanī
paryāyanī utpatti thāy chhe em eno (upādān-upādey) no artha chhe. āhā... hā! ākarī vātun bahu
bāpu! lokone kāī kāne paḍī nathī! emane em āndhaḷe āndhaḷā, jagat chālyun jāy chhe. tattva je chhe
andar ātmā! anant-anant guṇano gambhīr sāgar! enī paryāy je thāy-avasthā te avasthā chhatī

Page 461 of 540
PDF/HTML Page 470 of 549
single page version

gāthā – 111 pravachanasār pravachano 461
thāy chhe. ‘chhe te thāy chhe’ chhatī thāyachhe’ āhā..! e dravyatānī mukhyatāthī kahīe tyāre em chhe.
paryāyanī mukhyatāthī kahīe tyāre achhatī thāy chhe ‘nahotī ne thaī’ chhatān gauṇapaṇe anvayano sambandh
to chhe ene. adhdharathī ām ne ām thaī chhe (em chhe nahīn.) samajāṇun kāī? āhā... hā! āvī
vātun chhe have! thayun ne? (spaṣhṭīkaraṇ) “dravyane paryāyo (–paryāyorūp) kare chhe.”
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “jem suvarṇanī nipajāvanārī anvayashaktio kramapravr̥utti pāmīne te
te vyatirekavyaktipaṇāne pāmatī thakī suvarṇane bājubandh ādi paryāyamātra (–paryāyamātrarūp) kare chhe
tem.”
āhā... hā! ī paryāy suvarṇane kare chhe ne suvarṇa paryāyane kare chhe. āhā... hā... hā... hā! e
suvarṇanī paryāy je chhe, tethī suvarṇanī siddhi thāy chhe kahe chhe. ane suvarṇanī siddhi chhe tenāthī paryāyanī
siddhi thāy chhe- āhā...hā! koī paradravya chhe māṭe (suvarṇanā) paryāyanī siddhi thāy chhe- paryāyanī
siddhi thāy chhe navī ekadam (bājubandh vīṇṭī, vīṇṭīmānthī kaḍān) ethī paradravyano sambandh chhe tethī thāy chhe
em nathī. devīlālajī! āhā... hā!
(shrotāḥ) bhagavānanā samavasaraṇamān āvatā āndhaḷā ya dekhatā
thaī jāy? (uttaraḥ) āhā...hā! mithyādraṣhṭi paḍayā chhe nyān. anantavār samosaraṇamān gayo chhe.
anantavār sāmbhaḷ‌yun chhe. paṇ andar paryāy chhatī, chhatān dravyamān chhatī paḍī chhe- shaktio ne shaktivān
par draṣhṭi na gaī. āhā...hā! shaktivān ne shaktivāḷo ne shakti chhe anant-anantaguṇano sāgar
gambhīr prabhu! e par draṣhṭi na gaī-bhagavānanā samosaraṇamān (bhagavānane) anantavār sāmbhaḷ‌yā.
bhagavānanī āratī anantavār utārī. āhā...hā! maṇiratananā dīvā! hīrānā thāḷ! kalpavr̥ukṣhanā
phūl- laī bhagavānanī āratī utārī emān shun vaḷ‌yun anantavār utārī ī to rāg chhe! āhā...! e
kāī dharam nathī. āhā...hā...hā!
ahīnyān to kahe chhe ke paryāyanī utpatti bhale rāganī thaī. to paṇ andar shaktinīy yogyatā
to hatī, e yogyatā vinā thatī nathī. parane laīne thaī nathī em siddha karavun chhe. āhā... vāh!
āhā... hā!
“māṭe dravyārthik kathanathī sat–utpād chhe; shun kīdhun? ‘dravyārthik’ shun sāmbhaḷ‌yun na hoy
keṭalāke to. vāṇiyāmān janam thayo ne janmīne...! ‘dravyārthik’ eṭaleshun? (tenī khabar na maḷe!)
dravyārthik eṭale je vastu chhe- dravya chhe. enā- dravyanā prayojanavāḷī je draṣhṭi chhe e dravyārthik draṣhṭi
kahevāy chhe. āhā... hā! āndhaḷe-āndhaḷun hālyun! ā bāju dekhanār ne (ek) āndhaḷo hato. āve chhe
(padamān) ‘andhoandh palāy’ āndhaḷo chhun ke dekhanār vichārey karato nathī. ke shun paṇ. samyagdarshan shun
chhe? ane dharamanī sharūāt thāy tyāre shun thāy? ane kem thāy? āhā... hā! tenī sharūāt thavā
dravyamān chhatī shakti paḍī chhe. ethī tene dravyanī draṣhṭi thatān tene samakit thāy chhe. samajāṇun kāī?
āhā.. hā! dravyamān shraddhā nāmanī shakti to anādi anvay paḍī chhe. ane e shaktino dharanār
bhagavān (ātmā) e paṇ anvayasvabhāv chhe. āhā... hā! paṇ enā upar draṣhṭi dīdhī nahīn
jemānthī

Page 462 of 540
PDF/HTML Page 471 of 549
single page version

gāthā – 111 pravachanasār pravachano 462
paryāy āve chhe- thāy chhe tenā upar draṣhṭi āpī nahīn. ām-ām draṣhṭine-bhagavānane sāmbhaḷī ne
thāshe ne...! āhā... hā! ane navī paryāy thaī, ene to mukhyapaṇe paryāy ‘nahotī ne thaī’ em
kahyun. gauṇapaṇe to eney anvayano sambandh chhe. samajāy chhe kāī...? āhā... hā! shun shailī!! gajab
shailī chhe!!!
(kahe chhe sadguru keḥ) tane jo dharmanī paryāy pragaṭ karavānī hoy. to ī pragaṭ thavānī te
kyāthī (thashe) kāī adhdharathī te thashe? adhdharathī thashe. ākāshamān phūl (ūgatā) nathī, te phūl thaī
jashe adhdhar! ī chhe andar bāpu! āhā..! anvay nām kāyam rahenārun dravya chhe. temān anvay-kāyam
rahenārā guṇo-shaktio chhe. āhā... hā... hā! chhe’ ... enī pratīti karatān paryāy thāy chhe. chhe’
ākhun-dravya ākhun, tenī pratīti-tenun gnān karatān te paryāy nirmaḷ thāy chhe. āhā.. hā! ane tene
paryāyathī juo ke ‘no’ tī ne thaī’ to paṇ te anvay trikāḷ chhe eno gauṇapaṇe sambaddha to chhe ja.
emānthī samakitadarshan thāy chhe. āhā... hā! ko’ praviṇabhāī! āmān kyān! loḍhānā vepāramān āvun
sāmbhaḷ‌yun chhe kedī’ koīe? āhā... hā!
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “māṭe dravyārthik kathanathī sat–utpād chhe” eṭale chhe’ ... emānthī āve
chhe. (ane) “paryāyārthik kathanathī asat–utpād chhe” te vāt anavagh (nirdoṣh, abādhya) chhe.” e
bey rīte nirdoṣh ne abādhya chhe. āhā... hā! chhe? (pāṭhamān) have emān paṇḍitajīe sahelun karī nākhyun
chhe. sādī bhāṣhāmān. (bhāvārtha.) “je pahelā hayāt hoy tenī ja utpattine sat –utpād kahe chhe.”
sādī bhāṣhā karī nākhī. je.. pahelān... hayāt... satā ‘chhatī chīj hoy’ tenī ja utpatine sat-utpād
kahe chhe. “ane je pahelān hayāt na hoy tenī utpatine asat–utpād kahe chhe.” jayāre paryāyone
gauṇ karīne”
gauṇ karīne hon? dravyanun mukhyapaṇe kathan karavāmān āve chhe, tyāre to je hayāt hatun te
ja utpannathāy (chhe) ”
hayāt hatun te utpanna thāy. “kāraṇ ke dravya to traṇe kāḷ hayāt chhe.” tethī
dravyārthik nayathī
dravyārthikanay eṭale vastunā prayojananī draṣhṭie kahīe to “dravyane sat–utpād chhe.
dravyane satutpād chhe eṭale ‘chhe’ te utpanna thāy chhe. e dravyamān chhe te paryāyamān āve chhe. āhā... hā!
bhāṣhā to samajāy evī chhe paṇ have ene (ruchithī sāmbhaḷavun joīe) koī dī’ sāmbhaḷ‌yun no’ hoy
ne... namo arihantāṇan... namo arihantāṇan... namo arihantāṇan... michchhāmi paḍikakamāṇi īriyā-
vihiyā-tassa uttarī michchhāmi.. karīne jāv thaī gaī sāmāyik! āhā.. hā! prabhu! vītarāgano
mārag! ane tun ja moṭo prabhu chho! prabhu? āhā..! hā! tārī moṭapano pār nathī nāth!! tārāmān
eṭalā guṇo!! eṭalā guṇo bharyā chhe!!! ke eno jo sambandh kar, to paryāy andaramānthī utpanna thayā
vinā rahe nahīn. ene sat-utpād kahe chhe. āhā.. hā.. hā! mukhyapaṇe. ane gauṇapaṇe (ā ane)
paryāyane mukhyapaṇe kahīe je nahotī ne thaī tyāre tene (ā) paryāyane anvay sāthe chhe.

Page 463 of 540
PDF/HTML Page 472 of 549
single page version

gāthā – 111 pravachanasār pravachano 463
gauṇapaṇe. (te paryāyane asat-utpād kīdho.) samajāy chhe kāī? āhā...hā...hā! āvo kalāk jāy
have emān ghare pūchhe ke shun tame sāmbhaḷ‌yun? āhā...hā...hā! (shrotāḥ) eṭale to ame ghere chopaḍī
ughāḍatā nathī...! (uttaraḥ) ughāḍatā nathī! (mukta... hāsya) ahahāhā! āhā... hā!
pravachanasār!! bhagavānanī divyadhvanino pokār chhe. traṇalokanā nāthanī divyadhvani! avāj...
om kāradhvani sūnī, artha gaṇadhar vichārai. bhagavānane’ kār nīkaḷe, āvī vāṇī na hoy enī, kāraṇ
ke abhedasparshī thaī gaī, kevaḷagnān pūraṇ!! ene vāṇī abhed nirakṣharīvāṇī hoy chhe. omkār dhvani
sūni artha gaṇadhar vichārai. rachī āgam upadesh- e vāṇīmānthī (gaṇadhar) āgam rache ane upadeshe.
(sāmbhaḷīne) ‘sanshay bhavī jīv nivārai.’ je pātra jīv hoy ī sanshayane nivāre. āhā...hā...hā!
banārasīdāsanā vachan chhe. banārasīdāsanun chhe. ‘banārasī vilās’ chhe ne...? āhā...hā!
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “tyāre to je hayāt hatun te ja utpanna thāy chhe. (kāraṇ ke dravya to traṇe
kāḷe hayāt chhe); tethī dravyārthik nayathī to dravyane sat–utpād chhe.” āhā... hā! (have asat-utpād
kahe chhe.)
“ane jayāre dravyane gauṇ karīne paryāyonun mukhyapaṇe kathan karavāmān āve chhe, tyāre je
hayāt nahotun te utpanna thāy chhe.” āhā... hā! (asat) paryāyanī (vāt chhe.) hayāt nahotun te
utpanna thāy chhe. (eṭale) paryāyanī pahelī ī nahotī. anvayapaṇe guṇ (trikāḷ) chhe. “kāraṇ ke
vartamān paryāy bhūtakāḷe hayāt nahoto.”
vartamān paryāy gayākāḷamān-bhūtakāḷamān nahotī. “tethī
paryāyārthik nayathī dravyane asat–utpād chhe.”
(ene asat-utpād kahevāmān āve chhe.)
(vaḷī) “ahīn e lakṣhamān rākhavun ke dravya ane paryāyo judī judī vastuo nathī.” have ā
(mārmik) ānī siddhi karīe. dravya ane paryāy judī judī chīj nathī. jem paramāṇu ne bījā chha
dravyo (ā) ātmāthī judān chhe, em dravya ne paryāy judān nathī. āhā... hā!
“tethī paryāyonī
vivakṣhā vakhate paṇ” bhale paryāyanī (mukhyatāthī) kahevāmān āve, paṇ “asat–utpādamān” paṇ “je
paryāyo chhe te dravya ja chhe”
je paryāy utpatti chhe te dravya ja chhe. āhā... hā... hā... hā! dravyanā
gherāvāmān e utpanna thayelī chhe. paranā gherāvāmānthī e utpanna thaī nathī. āhā.. hā... hā are traṇ
lokano nāth divyadhvani karato hashe ane gaṇadharo ne sinh ne vāgh sāmbhaḷe, sinhane vāgh ne nāg!
kāḷā nāg hālyā āve ām jaṅgalamānthī (samavasaraṇamān) ī bāpu! vāṇī kevī hoy! bhāī!
āhā... hā! e vītarāganī vāṇī! enā rachelān shāstro, enā bhāv gambhīr keṭalā hoy?

Page 464 of 540
PDF/HTML Page 473 of 549
single page version

gāthā – 111 pravachanasār pravachano 464
bhāī! enī ūṇḍī gambhīratā hoy chhe. ene ūṇḍun lāge māṭe - āvun shun chhe? em eno kaṇṭāḷo na
āvavo joīe. gambhīratā lāge, ekadam na pakaḍāy, tethī emān kaṇṭāḷo na āvavo joīe.
(ūlaṭānī ruchi vadhavī joīe.) āhā...hā...hā...hā!
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “tethī paryāyonī vivakṣhā vakhate paṇ asat–utpādamān, je paryāyo chhe te
dravya ja chhe”, je paryāyo chhe te dravya ja chhe. āhā... hā! bījun dravya nathī em kahevun chhe. paryāyo chhe te
dravya ja chhe. paryāy badalīne bījī thaī māṭe dravya chhe, em nathī. “ane dravyanī vivakṣhā vakhate paṇ,
sat–utpādamān, je dravya chhe te paryāyo ja chhe.”
je dravya chhe te paryāyo ja chhe. je paryāyo chhe te dravya ja
chhe. ane je dravya chhe te paryāyo ja chhe. āhā.. hā! asat-utpādamān paṇ anvay gauṇ rākhīne
paryāyanī mukhyatāthī kathan karyu chhe. ane sat-utpādamān anvayane mukhya karīne satne sat utpanna
(sat-utpād) chhe em kahevāmān āvyun chhe. paṇ asat-utpād chhe (em kīdhun) eṭale bilakul
anvayano sambandh ja nahoto em nahīn (kāraṇ ke) paryāy pote dravya ja chhe. āhā.. hā.. hā! ane
dravya chhe te paryāyo chhe.
visheṣh kaheshe......
om

Page 465 of 540
PDF/HTML Page 474 of 549
single page version

gāthā – 112 pravachanasār pravachano 46p
have (sarva paryāyomān dravya ananya chhe arthāt tenun te ja chhe māṭe tene sat-utpād chhe- em)
sat-utpādane ananyapaṇā vaḍe nakakī kare chheḥ-
जीवो भवं भविस्सदि णरोऽमरो वा परो भवीय पुणो ।
किं दव्वंत णजहदि ण जहं अण्णो कहं होदि ।। ११२।।
जीवो भवन् भविष्यति नरोऽमरो वा परो भूत्वा पुनः ।
किं द्रव्यत्वं प्रजहाति न जहदन्यः कथं भवति ।। ११२।।
jīv pariṇame tethī narādik e thashe; paṇ te–rūpe
shun chhoḍato dravyatvane? nahi chhoḍato kayam anya e? 112.
gāthā – 112
anvayārthaḥ- [जीव] jīv [भवन्] pariṇamato hovāthī [नरः] manuṣhya, [अमरः] dev
[वा] athavā [परः] bījun kāī (-tiryañch, nārak ke siddha) [भविष्यति] thashe. [पुनः] parantu
[भूत्वा] manuṣhyadevādik thaīne [किं] shun te [द्रव्यत्वं प्रजहाति] dravyapaṇāne chhoḍe chhe? [न जहत्]
nahi chhoḍato thako te [अन्यः कथं भवति] anya kem hoy? (arthāt te anya nathī, teno te ja chhe.)
ṭīkāḥ– pratham to dravya dravyabhūt anvayashaktine sadāy chhoḍatun thakun sat ja (hayāt ja) chhe.
ane dravyane je paryāyabhūt vyatirekavyakitano utpād thāy chhe temān paṇ dravyatvabhūt anvayashaktinun
achyutapaṇun hovāthī dravya ananya ja chhe (arthāt te utpādamān paṇ anvayashakti to apatit -
avinaṣhṭa-nishchaḷ hovāthī dravya tenun te ja chhe, anya nathī.) māṭe ananyapaṇā vaḍe dravyano sat-utpād
nakkī thāy chhe (arthāt upar kahyun tem dravyanun dravya-apekṣhāe ananyapaṇun hovāthī, tene sat-utpād
chhe-em ananyapaṇā ddhārā siddha thāy chhe.)
ā vātane (udāharaṇathī) spaṣhṭa karavāmān āve chheḥ
jīv dravya hovāthī ane dravya paryāyomān vartatun hovāthī jīv nārakatva, tīryañchatva, manuṣhyatva,
devatva ane siddhatvamānnā koī ek paryāye avashyamev thashe- pariṇamashe. parantu te jīv te paryāyarūpe
thaīne shun dravyatvabhūt anvayashaktine chhoḍe chhe? nathī chhoḍato. jo nathī chhoḍato to te anya kaī rīte