Pravachansar Pravachano-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Date: 12-07-1979.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 42 of 44

 

Page 527 of 540
PDF/HTML Page 536 of 549
single page version

gāthā – 114 pravachanasār pravachano pa27
pravachanaḥ tā. 12–7–79.
‘pravachanasār’ 114 gāthā. pharīne dravyārthik pahelun kahyun ke paryāyārthikane na jotān dravyārthik
nayano viṣhay ughaḍayo. ughaḍayun chhe. gnān. e gnān vaḍe dravyārthik dravya ne jo. to ī sāmānya tane
najare paḍashe. paṇ paryāy (nay) nī āṅkhyun bandh karī daīne. parane jovānī (āṅkhyun) bandh karīne
nahīn. parane to ī joto ja nathī. paryāyanī āṅkhyun - potāno paryāy chhe tanmay chhe temān ātmā rahe
chhe. āhā... hā! jevī paryāyanayanī āṅkhyun bandh karī, dravya nayane jotān badhun ya ek ātmā chhe em
bhāse chhe. āvī vāt chhe! have (ene (jayāre) “dravyārthik chakṣhune sarvathā bandh karīne” eṭale
ughaḍelun gnān to chhe. phakat enun lakṣha nathī. lakṣha to paryāy ughaḍelī chhe temān chhe. dravyārthik chakṣhu bandh
karīne “ekalā ughāḍelā paryāyārthik chakṣhu vaḍe avalokavāmān āve chhe” paryāyathī jayāre jīvanī
dashāo jovāmān āve chhe. (kharekhar to) ene jovānun enāmān ne enāmān chhe. sāmānya ne visheṣh.
bahāramān kyān’ya nahīn. āhā...hā! bahāramān karavānun to kāī nathī, tārā dravya-paryāy sivāy
bahāramān kāī karavānun to chhe nahīn, paṇ bahārane jovānun ya nathī. juve chhe te tārī paryāyane (juve
chhe.) āhā.. hā! āvī vāt chhe.
(kahe chhe keḥ) ātmā sivāy koī kaṣhāyane ke karamane ke parane kāī karun e nahīn. nishchayathī to
chaitanyane sharīr kahyun chhe. chaitanyavigrah em puṇyane pāp - kaṣhāyabhāv e paṇ vigrah chhe. chhe enī
paryāyamān. paṇ e paṇ ek sharīr chhe. ā sharīr chhe je chaitanyabhagavān! param pāriṇāmik
svabhāvabhāv, e chaitanyasharīr chhe. chaitanyavigrah chhe. vigrah shabda chhe ne..! em puṇya ne pāpanā bhāv,
ke gatinā ā udayabhāv. siddhabhāv ekakor rākho. ahīnyān to siddhaparyāyane jovānī vāt chhe. paṇ
chār gati je chhe uday, chaitanyasharīr chhe bhagavān, chaitanyavigrah e apekṣhāe to chaitanya vigrah chhe.
(sharīr chhe chaitanya.) chaitanya sharīr ja chhe. āhā... hā.. hā! traṇ prakāranā sharīraḥ chaitanyasharīr, kaṣhāy
sharīr, karma sharīr, audārik sharīr, āhārak sharīr vaikreyik sharīr, pachhī āhārak, taijas, kārmaṇ e
jaḍ (sharīr (chhe.) ane ātmāmān thato vikār e chaitanyanun vikr̥ut sharīr ane eno trikāḷī
svabhāv, paramasvabhāv, gnāyakabhāv e enun nijasharīr (chhe.) nij vastu chhe ī.
(kahe chhe keḥ) e nijavastu gney thavā māṭe tun ek vār paryāyane (jovānun) chakṣhu (sarvathā)
bandh kar. paṇ have svane joyun. ane svane jāṇyun to paryāyamān paṇ ī sāmānya varte chhe. ethī ene
jovā māṭe paṇ ā bājunun (dravyanun) lakṣha chhoḍīne ā bāju (paryāyane) jo. kāraṇ ke ī paryāy paṇ
tārā astitvamān chhe. jem bījā (koīpaṇ) dravyano ansh tārā anshīmān nathī, kāraṇ sharīrano -
paryāyano ek ansh tārāmān nathī. tārā astitvamān paryāyanun astitva na hoy to, chār gatinī ane
siddhanī paryāyanun astitva (sābit ja na thāy.) paṇ e pāñche paryāyanun astitva chhe.

Page 528 of 540
PDF/HTML Page 537 of 549
single page version

gāthā – 114 pravachanasār pravachano pa28
āhā... hā! ene jovāne ughaḍelun gnān chhe. kīdhun ne...? “ekalā ughāḍelā paryāyārthik chakṣhu vaḍe.”
paryāyanun astitva jovā māṭe svane joyun chhe te gnān paryāy jovāne ughaḍelun chhe. āhā... hā! āvī
badhī vātun jhīṇī! lokone bahārathī (sukh meḷavavun chhe.) paṇ e bahār chhe ja nahīn ne...! bahāramān to
paranun kāī to karato nathī, paṇ bahāramān ī viṣhay - kaṣhāy -shubhabhāv e paṇ ene paramārthe
parasharīr kīdhun chhe ene. āhā.. hā! paṇ ahīnyān kahe chhe ke tārī paryāyanun astitva chhe ene jovānī
ughaḍelī āṅkhyathī jo - jāṇ. āhā... hā! chhe? (pāṭhamān.)
(kahe chhe keḥ) “e paryāyosvarūp anek visheṣhone avalokanārā” “jīvadravyomān rahelā”
chhe? (pāṭhamān.) olāmān to ek anshe ya rahelo nathī. karamane sharīr ādi (paramān to rahelo ja
nathī.) āhā... hā! are.. are! kyāre phurasad le ne kyāre nirṇay kare! chorāshīnā avatār karī -
karīne sothā nīkaḷī gayā chhe ne hajī ene darakār nathī. ke hun koṇ chhun? kyān chhun? kyān (shun karī rahyo
chhun?) ahīnyān gati chhe ī paṇ paryāyanā anshamān chhe. te trikāḷī chījamān nathī. āhā... hā! kaṣhāy-
shubh dayā -dān vrat-bhaktinā pariṇām paṇ mārī paryāyamān, paryāyamān, paryāyamān varte chhe jarī. emān
varte chhe vastumān to ī nathī. paṇ vastunun gnān thayā pachhī enā astitvamān chhe (paryāy) ene jo.
parane jovānī vāt ja nathī. parane juve chhe ī to potānī paryāyane juve chhe. āhā.. hā! kharekhar to
rāg - dveṣhane juve chhe e paṇ gnānanī paryāy chhe ane ene jove chhe. āhā.. hā.. hā!
(kahe chhe keḥ) paṇ, enī paryāyamān gati chhe. e paryāyane jotān “jīvadravyamān rahelā” em chhe
ne...? (ahīn pāṭhamān) karma-sharīr ke (bījun kāī) jīvadravyamān rahel nathī. ā sharīr je chhe e
jīvadravyamān rahyun nathī. āhā.. hā! jīvadravyanī paryāyamān (je) rahelun chhe. enā sāmānya (dravyamān) e
rahel nathī. have enā visheṣhamān rahelun je - e jīvadravyamān rahelā chhe? (pāṭhamān) jīvadravyamān rahelā
(nārakapaṇun - tiryañchapaṇun - manuṣhyapaṇun - devapaṇun ke siddhapaṇun) em kīdhun chhe tyān. āhā... hā! e to
pahelān āvī gayun ke jīvadravyamān rahelā eṭale trikāḷīmān rahelā em nahīn. āhā.. hā! “jīvadravyamān
rahelā”
jīvadravya bhagavān chaitanya paramātmasvarūp enun jyān gnān ughaḍayun tyāre nyān jīv (nī)
paryāyane jovānun. ī bhaṇatarathī ughaḍayun ke ī prashna ahīnyān chhe ja nahīn. ī shun kahyun? shāstrathī -
bhaṇatarathī paryāyane jovānī ī vāt ahīnyān līdhī nathī. āhā... hā!
ahīnyān to jīv trikāḷī gnāyakamūrti prabhu! ene jotān paryāyane jovānun ughaḍelun gnān (chhe
tenāthī paryāyanun gnān chhe) samajāy chhe āmān kāī? are! ā to traṇ lokanā nāth, jineshvaradev!
parameshvar eṭale koṇ? āhā..! jenī pāse ekāvatārī indro galuḍiyā- bachchānnī jem bese! āhā...
hā! evā trilokanāth! jineshvaradevanī vāṇī chhe ‘ā’. e vāṇīnī gambhīratāno pār na maḷe!
āhā.. hā!

Page 529 of 540
PDF/HTML Page 538 of 549
single page version

gāthā – 114 pravachanasār pravachano pa29
kahe chhe keḥ āṅkhyun paryāye (jovānī) bandh karī, sarvathā hon? tyāre (dravya) jovāmān āvyun,
ughaḍelun gnān (dravyārthik nay) thī jovāmān āvyun - have ī ughaḍelā gnānathī “jīv (dravyamān) rahelā
paryāyo. chhe ne...? (pāṭhamān.) “nārakapaṇun, tiryañchapaṇun, manuṣhyapaṇun, devapaṇun ane siddhapaṇun e
paryāyosvarūp anek visheṣhone avalokanārā”
paryāyasvarūp anek visheṣhatone jāṇanārā. “ane
sāmānyane nahi avalokanārā” ek
ānā taraph lakṣha chhe eṭale ene nahi jonārā em. “evā e
jīvone (te jīvadravya) anya anya bhāse chhe.” paryāy
chhe te jīvadravyamān anerī - anerī bhāse chhe.
siddhaparyāy ne devaparyāy ne e (ādi paryāyo) anerī - anerī chhe. āhā..!
“anya anya bhāse
chhe kāraṇ ke dravya te te visheṣhonā kāḷe tanmay hovāne līdhe” bhagavān ātmā, dravya! te te
visheṣhonā kāḷe - te te koṇ? nārakī - manuṣhya - dev - tiryañch ane siddha (paryāyo) te visheṣhonā
kāḷe tanmay hovāne līdhe” te te paryāyamān jīvadravya (te kāḷe) tanmay chhe. āhā.. hā!
(kahe chhe keḥ) jem kārmaṇ sharīr, audārik sharīr ane strī-kuṭumb parivār ādi eno
traṇeyano ekake ya ansh ahīnyān (jīvadravyamān) tanmay nathī. e to svatantra (paṇe) judā chhe. āhā..
hā! ā to olā (bhāī) kahetā’ tā ne..! ke bāvo thāy to samajāy. olo amr̥utalāl nahīn?
vaḍiyāvāḷo. bairān marī gayā! pachhī ek phere (kahe ke ā vāt to bāvo thāy to samajāy.) paṇ
bhāī! bāvo ja chhe. (ātmā) tārāmān rāge ya nathī ne kharekhar to sāmānyamān to gatie ya nathī
paṇ paryāyanun astitva tārāmān chhe e (ahīnyān) siddha karavun chhe. e parane laīne paryāy nathī. āhā..
hā! em kahyun ne..?
“jīvadravyamān rahelā” em kīdhun. jīvanī paryāyamān rahelā (em na kīdhun.)
āhā.. hā! e jīvadravya paryāyamān chhe. e jīvadravya paryāyadraṣhṭie paryāyamān (te te kāḷe) chhe. āhā...
hā! “anya anya bhāse chhe.” anerī - anerī dashā (o) chhe. sāmānyane dekhatān ananya - ananya
te te te bhāse chhe. visheṣhane jotān te anya - anya paryāy bhāse chhe. āvun chhe bāpu!! āhā..! janam
- maraṇ rahit! āhā...! vījaḷīnā chamakāre jem motī parove! āhā..! ā to chamakāro āvī
gayo chhe em vītarāg māraganī vāṇī (alaukik) ā badhun tūt chhe! jovānun jāṇavānun hoy to tārun
sāmānya ane visheṣh be. āhā.. hā.. hā! parane jovāne - jāṇavāne to vāt ja nahīn. āhā.. hā!
parane chhoḍī - kāī bāyaḍī-chhokarān - kuṭumbane -vyavasthit kāī vyavasthā karī shakun - e vāt to traṇ
kāḷamān chhe ja nahīn ātmāmān. (e vāt) dravyamān to nathī paṇ paryāyamān ya nathī. āhā.. hā! āvo
je bhagavān ātmā, sāmānyane joīne (dekhīne) - sāmānyanun (lakṣha) bandh karīne, pachhī visheṣhane
jāṇavun chhe. eṭale chhadmasthano upayog sāmānyamān hoy tyāre visheṣhamān hoto nathī. ethī te upayogane
paryāyamān lāvavo chhe ethī (sāmānyane) jovānun bandh karīne kīdhun. āhā.. hā! samajāṇun kāī..?

Page 530 of 540
PDF/HTML Page 539 of 549
single page version

gāthā – 144 pravachanasār pravachano pa30
(ahīnyā kahe chhe keḥ) “–e paryāyosvarūp anek visheṣhone avalokanārā ane sāmānyane
nahi avalokanārā evā e jīvone (te jīvadravya) anya anya bhāse chhe.” ī paryāy anya anya
bhāse. nārakīpaṇun. - tiryañchapaṇun - manuṣhyapaṇun - devapaṇun ane siddhapaṇun - e paryāy chhe ne...? āhā..
hā! sāmānya je trikāḷ chhe te ananya chhe. e nahīn. atyāre to sāmānya jonāre, visheṣh jovā māṭe
gnān ughaḍayun chhe. khulyun chhe, khīlyun chhe. te paṇ potānī paryāyane jovā māṭe (khīlyun chhe.) āhā.. hā!
ahīn to hajī bahār āḍe navaro thato nathī. ar... ra... ra! are! kyān jāshe? ānhī moṭā paisāvāḷā
kahevāy, ā badhā karoḍapati! chīmanabhāī gayā?
(shrotāḥ) jī hā! (uttaraḥ) moṭā sheṭh! pachās
karoḍ rūpiyā! mumbaīmān, chīmanabhāī to temān nokar hatā ne...! sheṭhanī pāse pachās karoḍ rūpiyā!
āvyo’ to mumbaī āvyo’ to. emān - emānne māṇas ām! paisā ne vepār ne ā bāyaḍī ne
chhokarāmv ne je tārī paryāyamān paṇ e nathī. āhā.. hā! tenī sāmbhaḷamān tun (paḍayo chho ne) temān
tāro kāḷ badho jāy chhe! āhā... hā! kāntibhāī! āvun chhe. tārāmān je chhe ene jovāne phurasade ya
nathī maḷatī tane. āhā.. hā! tāre karavun chhe shun? e karyun (atyār sudhī) rakhaḍavānun to kare ja chhoḍ
anant kāḷathī ī to anant kāḷathī anant jīvo (ā) kare chhe. āhā.. hā!
(kahe chhe ke) āchārya mahārāj to judā pāḍī ane jīvadravya badhuy chhe em jonārane kahe chhe.
have tun paryāy paṇ tārāmān chhe ene jo. āhā.. hā! ī paryāyathī jīv (dravya) anya bhāse chhe. bhale
“jīvadravyamān rahelān” paṇ anerī (anerī) bhāse chhe. “kāraṇ ke dravya te te visheṣhonā kāḷe tanmay
hovāne līdhe.”
āhā... hā! joyun? kāraṇ ke vastu je bhagavān ātmā - dravya je paramagnāyakabhāv
bhagavān - param svabhāvabhāv, te visheṣhonā kāḷe tanmay hovāne līdhe - paryāyamān tanmay chhe. strī
- kuṭumb, parivār ke paiso makān emān koī di’ e chhe ja nahīn, rahī shakato ja nathī. āhā... hā...
hā! emān tanmay nathī (e) anant kāḷathī. are.. re! ene (enī) dayā nathī. ke tārī tane dayā
nathī. āhā... hā!
(kahe chhe keḥ) “jīvadravyamān rahelā” ene jāṇatān em kīdhun ne...? olā (strī-kuṭumb
ādi) jīvadravyamān rahelā nathī. strīkuṭumb (ke koī) jīvadravyamān rahelā chhe? (nathī rahelā.) āhā...
hā! ā sharīr jīvadravyamān rahelun chhe? (jī, nā.) andar āṭh karam chhe ī jīvadravyamān rahelā chhe? (jī,
nā.) enī paryāyamān (mātra) ā chār gatinī ne siddhanī paryāy - e rahelā chhe. e jīv rahyo chhe
(emān.) āhā...hā!
“dravya te te visheṣhonā kāḷe tanmay hovāne līdhe.” āhā...hā! ek bāju em
kahevun - trikāḷī sāmānya - svabhāvamān gatie nathī ne bhed ya nathī ne guṇabhed nathī āhā... hā!
bhagavān paramasvabhāv bhāv, param gnāyak pāriṇāmik svabhāvabhāv, emān to paryāy chhe ī e nathī.
āhā... hā! e vastunī sthiti trikāḷī chhe. emān najar ṭharāvavā (em

Page 531 of 540
PDF/HTML Page 540 of 549
single page version

gāthā – 114 pravachanasār pravachano pa31
kahevāmān āve chhe.) ahīnyān (kahe chhe) paryāyamān tun tanmay chho. enun gnān karāvavā (kahevāmān āve
chhe.) āhā.. hā! āvī vātun chhe. “te te visheṣhonā kāḷe” te te samaye em. “tanmay hovāne
līdhe”
āhā... hā! dravya chhe tenī paryāy nārakapaṇun (ādi) sharīr nahi hon? e (nārakādi) nun
sharīr nahīn. gatinī je paryāy chhe temān ī tanmay hovāne līdhe. āhā.. hā! e gatinī paryāy chhe
emān ī tanmay chhe. paṇ paryāyaapekṣhā (kahyun chhe.) hon? āhā..!
“te te visheṣhothī ananya chhe.” te te
visheṣhothī te ananya chhe. anna anya chhe paṇ ananya chhe. paryāy chhe. ahā.. hā.. hā! eṭale
visheṣhothī te ananya chhe. anya - anya nahīn paṇ te te visheṣhothī (dravya) ananya chhe. te te
(paryāyothī) visheṣhothī jīvadravya tanmay (hovāne līdhe) ananya chhe. anerā - anerā (paṇe) chhe
em nahīn. āhā... hā! ā to bhagavadvāṇī chhe! santo-kundakundāchārya! sākṣhāt bhagavān pāse (sīmandhar
bhagavān pāse videhamān) gayā. sākṣhāt vāṇī sāmbhaḷī, hatā to muni! paṇ bhagavān pāse gayā
hatā. ke eṭalī yogyatā hatī manuṣhya hovā (chhatān paṇ) e āvīne (ahīnyān) jagat pāse jāher
kare chhe. āhā...hā!
(kahe chhe keḥ) prabhu! tārāmān be ja bhāv chhe. ek sāmānya ane ek visheṣh. bījā koī
dravyano ansh. tārāmān traṇ kāḷ, traṇ lokamān nathī. āhā... hā! jenī vyavasthāmān ja prabhu! tun
rokāṇo!! sharīrane ām rākhun - vāṇīne ām rākhun (karun), ām thoḍā-sarakhā rākhun to sharīrane
ām ṭhīk rahe ne, chhokarāmv ṭhīk rahe. māḷe..! e badhānī paradravyanī avasthā (vyavasthā) tārāthī thatī
ja nathī ne. tenī avasthāmān ja rokāī gayo prabhu!
शरीरमाद्यं खलु धर्मसाधनम्। puruṣhārthasiddhi
(upāyamān) āvee e to nimittanī vātun chhe. āhā... hā! sādhan to rāgathī bhinna paḍavun -
pragnābrahmathī e sādhan chhe.
(ahīnyān to gnān-gnānanun chhe paṇ hāre je gati chhe manuṣhyapaṇā (ādinī) enun gnān karavun,
muni! ahīnthī to devamān jashe gati, ahīnyānthī to devamān javānā chhe. āhā... hā! munione ke
dharmātmāne ke ānā dharmanā sanskār paḍelā chhe ene svargamān javānā chhe kahe chhe ke tyān e jīv tyān
gatimān tanmayapaṇe hashe. emān (jīvadravya) tanmay chhe. anerun - anerun nathī. emān tanmay chhe. āhā..
hā! bhāī āvyā? hasamukhabhāī chhe? āhā.. hā!
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “anya anya bhāse chhe” , kāraṇ ke dravya te te visheṣhonā kāḷ tanmay
hovāne līdhe te te visheṣhothī ananya chhe.” ek paryāy chhe tyāre bījī paryāy nathī. shun kīdhun ī?
nārakaparyāy chhe emān manuṣhyaparyāy nathī, manuṣhyarpāy chhe tanye siddhaparyāy nathī. siddhaparyāy chhe tanye
nārak -manuṣhya (tiryañch ke devaparyāy) nathī. āhā.. hā! (ek samaye) ek ja paryāy chhe. tethī te
anya anya chhe chhatān (te te visheṣhothī) ananya chhe. paryāyathī anya anya chhe, vastuthī (dravyathī ek
ja chhe) māṭe ananya chhe. ethī paryāyo anya chhe enāthī (dravya) ananya chhe. āhā...hā!

Page 532 of 540
PDF/HTML Page 541 of 549
single page version

gāthā – 114 pravachanasār pravachano pa32
ātmānī sāthe (e) paryāyo tanmay chhe māṭe ananya chhe. āhā... hā.. hā! bhāī! āvo mārag chhe!
“te te visheṣhonā kāḷe tanmay hovānī līdhe te te visheṣhothī ananya chhe” ananya chhe eṭale anero
nahīn. te te paryāyamān te kāḷe te te visheṣhothī ananya chhe. āhā.. hā! bhale narakagatinī paryāy ho,
shreṇik rājā! samakitī chhe pahelī narakamān (chhe.) tenā (narakanā) sanyoganī sāthe tanmay nathī.
kṣhāyik samakitī chhe. chhatān narak gatinī (paryāy) sāthe tanmay chhe. te kāḷe te te visheṣho pūratī
tanmay chhe. āhā.. hā! chhatān te gati mārī chhe em ī mānato nathī. vastudraṣhṭie paṇ paryāyamān
tanmay chhun em jāṇe chhe. e mārāmān ne mārāthī chhe ā paryāyamān māro jīv chhe. āhā.. hā!
jāṇavānī vāt chhe ne..! narakagatimān pahelī narak chhe. tīrthaṅkar thavānā chhe. āhā... hā! traṇ gnān
ane kṣhāyik samakit laīne nīkaḷavānā chhe. mātānā peṭamān āvashe tanye traṇ gnānane kṣhāyik samakit
chhe. āhā... hā! paṇ ī jāṇe chhe ke ā paryāy chhe ī mārāmān chhe. te te kāḷe te paryāyamān hun tanmay
chhun paryāy (draṣhṭie) paryāyathī, dravyathī nahīn. āhā... hā!
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “kāraṇ ke dravya te te visheṣhonā kāḷe tanmay hovāne līdhe te
visheṣhothī ananya chhe.” konī peṭhe? have draṣhṭānt āpe chhe. “–chhāṇān, tr̥uṇ, paṇr eṭale pāndaḍān kāṣhṭhamay
(athavā) lākaḍāmmay agninī māphak.” kāṣhṭhamay agninī māphak (arthāt jem tr̥uṇ, kāṣhṭha vagereno
agni te te kāḷe tr̥uṇamay, kāṣhṭhamay vagere hovāne līdhe”
e agni tr̥uṇamay, kāṣhṭhamay pariṇame chhe
ne...! āhā.. hā!
“tr̥uṇ, kāṣhṭha (taṇakhalān, lākaḍān vagerethī ananya chhe. ananya chhe, anerā - anerā
(paṇe) agni nathī. e agni lākaḍānthī - pāndaḍāthī tanmay chhe. ananya chhe. āhā..hā..hā! ā to
draṣhṭānt āpyo hon? e gatimān jem ātmā tanmay chhe - vastune jeṇe jāṇī chhe ī jāṇe chhe ke ā
paryāyamān mārun tanmayapaṇun chhe. āhā...hā! e paryāy koī paradravyamān thaī chhe (em nathī.) āhā..
hā! olāmān to em āvyun chhe, jīvanā chaud bhedo nāmakarmanā karmane kāraṇe thayā chhe. nām karam karaṇ
chhe enā kāraṇe (thayā chhe.) (‘niyasār’ gāthā-42) tyān ekadam vastunun svarūp shuddha chaitanya!
pūrṇānandano nāth! emān e nathī em batāvavun chhe. ahīnyān enī paryāyamān anshamān jeṭalun nārakapaṇun,
tiryañchapaṇun, manuṣhyapaṇun ūpajayun chhe, manuṣhyapaṇun eṭale (ā) sharīr nahīn, paṇ e manuṣhyapaṇā (rūp)
gati, gati! je tanmayapaṇe chhe jem agni lākaḍān ke pāndaḍā je - may hoy tem tanmay thaī jāy chhe.
agni e vakhate judī rahe chhe em nathī. em ātmā je je paryāyane pāme chhe, e pāñchamānthī (pāñch
prakāranī paryāyamānthī) te vakhate temān tanmay chhe. āhā.. hā!
(ahīnyā kahe chhe keḥ) “agni te te kāḷe tr̥uṇamay, kāṣhṭhamay vagere hovāne līdhe tr̥uṇ, kāṣhṭha
vagerethī ananya chhe.” ananya chhe eṭale -anerī nathī. agni lākaḍānne chhāṇāne bāḷe chhe jayāre, to
agni tyāre tyān tyān tanmay chhe - bāḷe chhe. agni ane lākaḍān (chhāṇān) judā paḍī jāy chhe em
nathī. āhā... hā! ek ṭhekāṇe em kahe chhe ke ī tr̥uṇādinī agni (athavā judān chhe

Page 533 of 540
PDF/HTML Page 542 of 549
single page version

gāthā – 114 pravachanasār pravachano pa33
tr̥uṇ ane agni) em jīv paryāyapaṇe pariṇamelo chhe ī paryāy chhe ātmā nathī, e dravyadraṣhṭinī
apekṣhāe (kīdhun chhe.) āhā.. hā! paṇ ī dravyadraṣhṭimān gnān thayā ne kāḷe, tyāre enī paryāyamān shun chhe
tenun ahīnyā gnān karāvyun chhe. pravachanasār gnānapradhān granth chhe. āhā... hā! jem agni te te kāḷe
lākaḍān - chhāṇān - tr̥uṇ - pāndaḍā ādi sāthe tanmay chhe paryāyathī. “tem dravya te te paryāyorūp
visheṣhonā samaye”
te te samaye “te – may hovāne līdhe” te te paryāyorūp visheṣhonā samaye te te
samaye te - may hovāne līdhe “temanāthī ananya chhe – judun nathī” e gati tenī paryāyathī judī nathī.
āhā... hā! jem par judun - sharīr judun - kārmaṇ sharīr judun em ā paryāy enī jem judī em
nathī. āhā... hā! e paryāy ananya chhe enāthī tanmay chhe. āhā.. hā! āvo upadesh!! koī di’
sāmbhaḷ‌yo na hoy bāpu! sāmbhaḷe to vichāravānī navarāsh na maḷe! ekalā pāp āḍe ākho di’
pāp! raḷavun ne bāyaḍī - chhokarān sāchavavān - ekalān pāp!! e poṭalān pāpanā bāndhīne hālyā jashe.
(chār gatimān rakhaḍavā.)
ahīnyān to hajī dravyane jeṇe joyun chhe enāmān gnān ughaḍayun chhe. potāne jāṇatān par - paryāyane
jāṇavānun gnān ughaḍayun chhe. ethī te jāṇe chhe ke ā paryāy mārāmān chhe. bījī chīj koī mārāmān nathī.
dīkaro māro, bāyaḍī mārī, chhokarān mārān, paisā mārā, baṅgalā mārā, ābaru mārī moṭī. e badhī dhūḷ
tārā paryāyamān ya nathī. āhā.. hā! ene tun potānun mānīne shun karavun chhe prabhu tāre? rakhaḍī maravun chhe
tāre? āhā... hā! duniyāne bese ke na bese vastusthiti ā chhe. ā bahāranī - ātmā sivāy
bahāranā bhapakānī ethī jarī paṇ ṭhīk! lāge. āhā.. hā! gajab vāt chhe prabhu!! to kahe chhe ke (e
ṭhīkanī mānyatā) mithyādraṣhṭi chhe. ene nathī dravyanun gnān ke ene nathī paryāyanun gnān. (mātra mūḍh chhe.)
āhā... hā!
(kahe chhe keḥ) ātmāmān dravya ane paryāy sivāy, parapadārthanī game teṭalī vibhūti - vaibhav
khaḍakāyel dekhāy ene ne tāre paryāyamān paṇ sambandh nathī. āhā.. hā! phakat tārī paryāyamān, gati
thaī chhe te tārāmān tanmay chhe. āhā.. hā!
“te te kāḷe” pāchhun kahe chhe te te kāḷe - sadāy e gati
nathī em kahe chhe. manuṣhyagati pharīne ekadam devagati thashe, devagati pharīne ekadam manuṣhya gati thashe.
manuṣhyagati pharīne ekadam siddhadashā thashe. āhā.. hā! e paryāy tārāmān anya - anya chhe, e anya
- anya chhe chhatān tārāmān ananya chhe. (judun nathī.) e.... ya? ī to pāñch chhe paryāy māṭe anya -
anya kīdhī. paṇ tārī hāre e (paryāy) ananya chhe. āhā... hā! have āvun samajavā māṭe rokāvāy
te. kyān vakhat maḷe? āhā..! oho... ho! santoe to amr̥utanān velaṇān vāyān chhe! āhā.. hā!
prabhu! tāre ne paradravyane kāī sambandh nathī hon? ā māro dīkaro ne ā mārā dīkarānī vahune..
āhā...! ene dāgīnā chaḍāvyā hoy, pāñch - dash vīsh hajāranā! paherīne nīkaḷe tyāre khushī thāy,
mārā paisā ne kharachāṇā ne lokamān jāṇe māṭe āvī gayun! āhā.. hā! (hāsya) āhā... hā!

Page 534 of 540
PDF/HTML Page 543 of 549
single page version

gāthā – 114 pravachanasār pravachano pa34
prabhu! tun kyān gayo? kyān khovāī gayo tun? paramān - aṭavāī ne khovāī gayo prabhu tun! paryāyathī
khovāī gayo, dravya to ṭhīk! (shrotāḥ) khovāī to paryāyathī ja hoy ne..? (uttaraḥ) hā, āhā..
hā! gāthā dīṭh te amr̥ut bharyān chhe. vāratā nathī prabhu ā! ā to bhagavat - kathā chhe. e abajo
rūpiyā ne karoḍo rūpiyā ne mahel ane makān, ā to hajī sādhāraṇ makān chhe. abajonā makān
(hoy) ā to koī kahe paḍayun ī gayā bhavanun hatun, ā paḍayun ne...? gayā bhavanun hatun. kāīk paḍayun
chhe ā bāju kahe chhe no’ hoy. e to je prakāre, je kṣhetre je hoy thavānun emān kāī nahīn. prabhu! tane
ḍar lāgyo eṭalun! lokone (bhay thāy) ke ahīnyān paḍashe ke (āpaṇun) paḍashe. paradravyanī avasthā to
tane aḍatī ya nathī ne...! āhā.. hā! ene shenī tane chintā chhe? phakat dravyanā svabhāvane joīne,
paryāyamān - astitvamān pāñch gati chhe pāñch (gati) chhe ne ī...? chār gati ane ane siddhagati -
pāñch gati chhe. e paryāy tanmayapaṇe chhe tārāmān te te kāḷe.. āhā.. hā! siddhane. vakhate siddhanī
paryāy tārāmān tanmayapaṇe chhe. tyāre bījī gati chhe ja nahīn. ane jayāre bījī gatimān tanmay chhe
tyāre siddhagati ane bījī gati nathī. āhā... hā!
(kahe chhe keḥ) manuṣhyagatine kāḷe tārī paryāyamān manuṣhyagati tanmay chhe. tārun dravya temān tanmay
chhe. te vakhate devagati ke siddhagati ke (manuṣhya gati sivāy) bījī gati tārāmān chhe ja nahīn. āhā...
hā! samajāṇun kāī?
“tem dravya te te paryāyorūp visheṣhonā samaye te – may hovāne līdhe temanāthī
ananya chhe – judun nathī.” e paryāyane jovānī vāt karī. paṇ ī paryāy eṭale gati. āhā... hā!
emān krodh - mān, rāg - dveṣhanī vāte ya karī nathī. ā to gati chhe, ī gati chhe ja. ane ī gati
paṇ āyuṣhya hoy tyān sudhī rahe chhe. chhatān samay - samayamān tanmayapaṇun bhinnabhinna chhe. āhā... hā!
ī pachās- sāṭh varas manuṣhyapaṇun rahe, māṭe ī ne ī paryāy te - paṇe rahī chhe e varasamān em
nathī. te te paryāy e avasthāmān te dravya te kāḷe tanmay chhe. agni lākaḍāmān ne chhāṇāmān jem
tanmay chhe em (dravya paryāyamān tanmay chhe.) āhā.. hā! have trījī vāt kare chhe. ā to (ahīnyān)
to ek āṅkhya bandh karīne bījī (kholīne) em kahyun hatun. (have ek hārenī vāt- pramāṇanī vāt
kare chhe.)
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “ane jayāre te banne chakṣhuo – dravyārthik ane paryāyārthik – tulyakāḷe
(ekasāthe) khullān karīne” pramāṇe chhe. tulyakāḷe pāchhun ek samayamān (khullān karīne kīdhun.)
sāmānyane jāṇe. jāṇavānī vāt ne ahīnyān...! sāmānyano ādar chhe ī to ek ja prakārano chhe.
emān visheṣhano ādar em nathī (kahyun.) paṇ ahīnyān to gnānamāñjem sāmānyane jāṇe chhe tem
visheṣhane jāṇe chhe. visheṣh bhale ādaraṇīy nathī. āshray karavā lāyak nathī. āhā... hā! kṣhāyikabhāv
paṇ āshray karavā lāyak nathī chhatān udayabhāv atyāre gatinī hāre tanmay chhe kahe chhe. samajāṇun
kāī? samay - samayanun astitva, dravya ane paryāyanun kaī rīte chhe? tenī sandhi kare chhe?

Page 535 of 540
PDF/HTML Page 544 of 549
single page version

gāthā – 114 pravachanasār pravachano pa3p
āhā... hā! “ane jayāre te banne chakṣhuo – dravyārthik ane paryāyārthik tulyakāḷe (ekīsāthe)
khullān karīne.”
kṣhayopasham chhe ne..! ughāḍ chhe ne beyane jāṇavāno...! “te dvārā ane ā dvārā
(dravyārthik chakṣhu dvārā tem ja paryāyārthik chakṣhu dvārā)
bey dvārā “avalokavāmān āve chhe” dravya,
sāmānya chhe te avalokavāmān āve chhe ane te dravya paryāyamān tanmay chhe ene paṇ avalokavāmān āve
chhe. bey ekasāthe jovāmān āve chhe. āhā... hā! jāṇavānī-apekṣhāe vāt līdhī chhe ne...!
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “dravyārthik chakṣhu dvārā tem ja paryāyārthik chakṣhu dvārā avalokavāmān
āve chhe.” jāṇavāmān (āve chhe.) , tyāre nārakatva–tiryañchatva–manuṣhyatva–devatva–siddhatva–paryāyomān
rahelo jīvasāmānya”
paryāyamān rahel jīvasāmānya, pāñch paryāy chhe te ek samaye pāñch (paryāy)
nahīn. paṇ te te samaye - ek-ek samaye (ek paryāy) em judī judī paryāy jude jude samaye pāñch
paryāyamān rahelo jīv (sāmānya). āhā... hā! nārakatva-tiryañchatva-manuṣhyatva-devatva-siddhatva paryāyomān
‘rahelo’ jīvasāmānya em kīdhun ne...! āhā... hā!
“paryāyomān rahelo jīvasāmānya ane
jīvasāmānyamān rahelā” anyatvamān rahelā jīvasāmānya - anya-anya paryāyomān rahelo jīvasāmānya
ane “jīvasāmānyamān rahelā nārakatva–tiryañchatva–manuṣhyatva–devatva–siddhatva paryāyo svarūp visheṣho
tulya – kāḷe ja dekhāy chhe.”
āhā... hā! pahelun mukhya ne gauṇ karīne sāmānyane jovānun kahyun’ tun.
ane paryāyane jovāne ṭāṇe dravyane jovānun chhoḍī (lakṣha chhoḍī kahyun’ tun) e beyane samakāḷe jovā māṭe
pramāṇagnān chhe. āhā...! parane jovā māṭe ī prashna ja ahīnyān chhe nahīn. kāraṇ ke parane jāṇe chhe ī
paryāy potānī chhe. ī kāī parane laīne thaī chhe ne parane māṭe (ene jāṇavā) ā paryāy thaī chhe
em nathī. āhā... hā!
(kahe chhe) ek ātmā, dravya ne paryāy sivāy - anant dravyanā ane paryāyanā garvane uṭhāvī
devānī vāt kare chhe. jo kyān’ ya paṇ (parano karavāno) garva rahyo. (mithyādraṣhṭi chhe.) āhā... hā!
sāmānya evun dravya trikāḷī ane visheṣh je enī pāñch (prakāranī) paryāyo, e (paryāyamān) te samaye
te tanmay chhe. pāñche ya (paryāy) ek sāthe nahīn. (ek paryāy hoy.) te te samaye ek ja gatimān
anya chhatān ananya, evī rīte bījā (dravya) sāthe anya ke ananya koī di’ thāy nahīn. paryāy chhe
ī anya anya chhe, chhatān ananya chhe. paryāy pragaṭe (manuṣhyagatinī) e vakhate bījī gati nathī. chhatān
te paryāyanī sāthe ananya chhe. jem bījān dravyo anya chhe tenī sāthe koī di’ ek samay paṇ ananya
chhe e traṇakāḷamān nathī. āhā... hā! ā pustak ne pānān ane āṅgaḷīnī paryāy chhe ane ene
jāṇavun ī e nathī (ātmāmān) ene jāṇavā kāḷe tārī gnānanī paryāy chhe temān tun tanmay chho. ene
jāṇavāmān tanmay chho em nathī. āhā... hā! shun kīdhun samajāṇun?

Page 536 of 540
PDF/HTML Page 545 of 549
single page version

gāthā – 114 pravachanasār pravachano pa36
āhā... hā! jāṇavāmān āvyun ke chhe ā shāstra! te gnānanī paryāy temān (shāstramān) tanmay
nathī. te kāḷe visheṣh jāṇavāmān āvyun paṇ te kāḷe pote paranī hāre tanmay nathī. e anya-anya
paryāy chhe e te paryāyanī apekṣhāe anya kahevāy, chhatān dravyanī apekṣhāe tene ananya kahevāy.
dravyathī te (paryāyavisheṣh) judī nathī. āhā... hā!
āhā... hā! jem bījān dravyo ane paryāyo (ā dravyathī) taddan judān chhe. sheḍhe ne sīmāḍe kyān’
ya meḷ nathī. svadravyanī paryāy ane dravyane bījān dravya ke tenī paryāy hāre kyān’ ya meḷ nathī -
sambandh nathī. āhā... hā! jenī hāre pachās-pachās, sāṭh-sāṭh varas gāḷ‌yān hoy (dharmapatnī hāre)
sīter-sīter, so varas gāḷ‌yān hoy, paṇ kahe chhe ke ek samay (mātra) paṇ tenī tanmay nathī.
anya chhe te anya ja chhe. ane ā paryāy anya chhe te paryāy ananya (paṇ) chhe. āhā... hā! keṭale
ṭhekāṇethī āne upāḍī mūkavo! (badhethī khūṇṭīo upāḍī mūkavī.) āhā... hā!
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “tyān, ek chakṣhu vaḍe avalokan te ekadesh avalokan chhe” ek chakṣhu
vaḍe jotān ekadesh gnān chhe. ek bhāganun (avalokan chhe) “ane be chakṣhuo vaḍe avalokan te sarva
avalokan (–sampūrṇa avalokan) chhe”,
jāṇavānun-jāṇavānī apekṣhāe vāt chhe ne...! ādaravānun shun
chhe ī atyāre ahīnyān (vāt nathī.) ādaravānun to jyān kṣhāyikabhāv paṇ ādaraṇīy nathī. āhā...
hā! ek bāju ek kahe chhe ke kṣhāyikabhāv paradravya, parabhāv hoy chhe. ahīnyān udayabhāv gatino
(shrotāḥ) hey chhe. (uttaraḥ) chhe ī ja. chhe tārāmān. hen? eke-ek gāthā!! keṭalī gambhīratāthī chhe!!
em ne em vāñchī jāy. (rahasyanī gambhīratā na samajāy). “māṭe sarva avalokanamān dravyanān
anyatva”
anerī-anerī paryāy “ane ananyatva” vartamān-apekṣhāe ananyatva chhe. paryāy judī
nathī, dravyathī (ananya chhe.) e
“virodh pāmatān nathī.” (dravyanān) anyatva ane ananyatva virodh
pāmatān nathī. shun kīdhun ī?
je pāñch paryāyo chhe gatinī. ī gatinī paryāy chhe ek-ek te anya-anya chhe. siddha
sivāyanī olī chār chhe ī gatinī chhe. siddha chhe ī olī chār nathī. manuṣhyanī chhe te devanī nathī.
anya chhe, anerī-anerī chhe. paṇ ātmānī apekṣhāe - ātmā emān tanmayapaṇe varte chhe, (tethī)
ananya chhe. āhā... hā! have āvun samajavāno vakhat maḷe kyāre? ākho di’ jagatanā pāp!
bāyaḍī-chhokarān (nī upādhimān) e kyān jashe? ghaṇā (to) marīne ḍhoramān javānā. pashu thavānā. jene
hajī puṇyanā ya ṭhekāṇān nathī. dharam to kyān rahyo? are... re!
ahīnyān to paranā sambandhathī to sarvathā bhinna ja karī nākhyun. bhinna ja chhe. parathī-enāthī
bhinna chhe sarvathā-enī vyavasthāmān rokāī javun. āhā...hā! ko’ chīmanabhāī! āvun chhe. kyān bāyaḍī?