Pravachansar Pravachano-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Date: 02-06-1979,03-06-1979.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 9 of 44

 

Page 89 of 540
PDF/HTML Page 98 of 549
single page version

gāthā – 9p pravachanasār pravachano 89
pravachanaḥ tā. 2 tathā 3–6–79.
‘pravachanasār’ gāthā–9p
(kahe chhe keḥ) have dravyanun lakṣhaṇ darshāve chheḥ- pahelun padārshanun svarūp batāvyun hatun. have padārthanun
lakṣhaṇ batāve chhe. (gāthā-93) mān dravya kone kahevun, guṇ kone kahevā, paryāy kone kahevī - em
batāvyun’ tun. have ā dravyanun lakṣhaṇ batāve chhe, je lakṣhaṇathī (vastu) oḷakhī shakāy. “have dravyanun
lakṣhaṇ darshāve chheḥ-
अपरिच्चत्तसहावेणुप्पादव्वयधुवत्तसंबद्धं।
गुणवं च सपज्जायं जं तं दृव्वं ति बुच्चंति।। ९५।।
āhā... hā... hā!
munirāj em kahe chhe kundakundāchārya, bhagavān ām.... kahe chhe. em kahe chhe. ‘बुच्चंति’ chhe ne!
bhagavān ām kahe chhe. kundakundāchārya to trīje nambare āve chhe. ‘मंगल भगवान वीरो, मंगलं, गणी।
मंगलं कुंदकुंदार्यो [जैनधर्मोस्तु मंगलम्।।’ shvetāmbaramān [मगलं] sthūlabhadra āve chhe. ānhī to
bhagavān kundakundāchārya trīje nambare... jain dharma e maṅgaḷik! ‘maṅg’ nām pavitratāne ‘la’ nām lātī.
pavitratānī prāpti tene maṅgaḷik kahīe. e maṅgaḷik ā, shuddhasvasvarūp bhagavān trikāḷ maṅgaḷāsvarūp
chhe, teno āshray laīne, nirvikalpa-rāgavinānī dashā-shraddhā-gnān-ane shānti thāy, ene maṅgaḷik
kahevāmān āve chhe. āhā... hā!
‘अरिहंता मंगलम् सिद्धा मंगलम्’ e badhī to vyavahāranī vātun!
‘केवलीपण्णत्तो धम्मो मंगलम्’ atyāre (ā paryāy kahevī chhe) paṇ kharun maṅgaḷik to dravya chhe ke
jeno āshray laīne (paryāy maṅgaḷik thāy chhe) paṇ ahīnyā paryāyane ātmatattva kahyun ne...! (gāthā-
94 svasamay ja ātmānun tattva chhe). āhā.. hā! pūrṇānandanī prāpti athavā pūrṇānandaprabhu enī pratīti
- anubhav, ene maṅgaḷik kahevāmān āve chhe. enun ā (ahīnyān ā gāthāmān) lakṣhaṇ darshāve chhe.
āvun gayun ne...?
chhoḍayā vinā ja svabhāvane utpād– vyay–dhruvayukta chhe,
vaḷī guṇ ne paryāy sahit je, ‘dravya’ bhākhyun tehane. (9p.)
dravya kahyun bhagavāne tene. eno
anvayārtha laīe thoḍo’ ka ‘svabhāvane chhoḍayā vinā’ chhe ne? anvayārtha (mān) ‘je utpād vyay–
dhrauvyasanyukta chhe tathā guṇavāḷun ne paryāyasahit chhe” dravya-guṇ-ne paryāy (e) traṇ shun enī khabar
na maḷe! je jainanā ekaḍānā mīṇḍānī vātun (chhe). paryāy shun? e vaḷī jaṇe prashna karyo’ to! paṇḍit
hato ne (āvo) prashna karato hato! kevā shāstrī aho, paṇḍit! dravya kone kahevun, guṇ ne paryāy (kone
kahevā) e hajī to nām (enī kāī khabar na hoy ne) ek jaṇo ke’ paisāne dravya kahevun. āhā...
hā... hā! ahīnyān to kahe chhe
‘chhoḍayā vinā ja svabhāvane utpād – vyay – dhruvayukta chhe, vaḷī guṇ ne
paryāy sahit

Page 90 of 540
PDF/HTML Page 99 of 549
single page version

gāthā – 9p pravachanasār pravachano 90
je, ‘dravya’ bhākhyun tehane. bhagavāne ām kahyun (chhe) svabhāvane chhoḍayā vinā je utpād-vyay-
dhrauvyasanyukta chhe tathā guṇavāḷun ne paryāyasahit chhe, tene ‘dravya’ kahe chhe. tene paramātmāe, vītarāg
kevaḷī paramātmāe, gaṇadharo ne indronī vachche tene ‘dravya’ kahyun chhe.
ṭīkāḥ– “ahīn (ā vishvamān) je” , jhīṇī vāt chhe. dravya kone kahevun, guṇ kone kahevā,
paryāy kone kahevī? dravya (je) ek (rūp chhe) utpād-vyay (hovā chhatān) svabhāvabhed karyā vagaranun
abhed chhe. svabhāvabhed karyā vinā, utpād – vyay–dhrauvyatrayathī” . navī avasthā utpanna thāy, purāṇī
avasthā vyay-nāsh thāy, ane dhruvapaṇe kāyam rahe. āhā... hā! darek vastumān āvo svabhāv chhe.
ātmā paṇ potānā utpād - vyay karīne dhruv sahit (ṭakatun) te dravya chhe. enā utpād- (vyay)
māṭe bījānī (bījā dravyanī) jarūr nathī. tem bījā dravyanā- ātmā sivāy sharīr, vāṇī ādi
badhī chījo, enī avasthā je utpanna thāy, e enā utpād-vyay-dhrauvya svarūp, svabhāvabhed karyā
vinā, enun dravya svarūp chhe. enā utpādanī paryāy karavā māṭe (koī) bījun dravya (e utpād
avasthā) kare em bane nahīn. jhīṇī vāt chhe, bhāī! tattvanī vāt anantakāḷamān eṇe sāmbhaḷī nathī.
samajayo nathī! āhā...! svabhāvabhed karyā vinā dravya-vastu ‘utpād–vyay–dhrauvyatrayathī ane guṇ–
paryāyadvayathī lakṣhit thāy chhe.”
darek vastu (nun svarūp ā chhe). em ātmā (mān) navī avasthā
utpanna thāy, purāṇī (avasthā) vyay thāy. dhruv (avasthā ṭake) ane guṇ je dhruv (chhe) paryāy
(eṭale) avasthā. ane dhruv (dravya) e traṇ utpād-vyay-dhruv ane guṇane paryāy enāthī dravya
lakṣhya thāy chhe. e lakṣhaṇo chhe. ne enāthī dravya jaṇāy chhe. āhā.. hā...!
ā ātmadravya, sachchidānand prabhu, pūraṇ svarūpathī bharelo prabhu! e paṇ enā utpādavyay-dhruv
ane guṇ-paryāyathī jaṇāy chhe, (e) dev - guru - shāstrathī ke par shāstrathī e jaṇāy evo nathī,
em kahe chhe.
(shrotāḥ) kāle āpe em kahyun ke gurugam vinā jaṇāy nahīn... (uttaraḥ) e to
gurugam eṭale tene nimitta hoy evun. ā bhavamān kāī ke parabhavamān kanīk satsamāgam hoy. sācho
sat samāgam hoy eṭalun. bākī enāthī pāme chhe, em nathī. em to deshanālibdha hoy chhe. ethī
enāthī pāme chhe, em nathī. enun (ātmadravyanun) bhagavān ātmā sachchidānand prabhunun lakṣhaṇ utpād
- vyay - dhruv thī te jaṇāy kān guṇ eṭale dhruv ane paryāy (eṭale) guṇ - paryāyathī jaṇāy.
em ā (sharīr) paramāṇu chhe jaḍ-dhūḷ. e ek-ek paramāṇu paṇ enā utpād- vyay-
dhruvathī jaṇāy ane tenā guṇ-paryāyathī jaṇāy. jhīṇī vāt chhe bhāī! sarvagna, parameshvar, trikāḷagnānī
paramātmānī ā vāṇī (chhe). bahu (tattva) jhīṇun! (ahīnyān kahe chhe) svabhāvabhed karyā vinā utpād-
vyay-dhruv ane guṇ-paryāyano svabhāvabhed karyā vinā vastu chhe. āhā... hā! utpād-vyay-dhruv paṇ
eno svabhāv chhe ane guṇ-paryāy (paṇ) eno (dravya-vastuno) svabhāv chhe. have ām - kāī
samajavun nahīn, bahārathī kāī bhakti karīe ne pūjā-dān dayā karīe ne dharma thaī jāy? bhāī!
(vītarāgī tattvanī) jhīṇī vāt chhe bāpu! (evī kriyā) to anantavār karī chhe. ahīnyān to (kahe
chhe) dravya je chaitanyabhagavān! pūrṇānandane atīndriy ānandano piṇḍ prabhu ātmā (chhe) e enā
utpād vyay-dhruvathī svabhāvabhed karyā vinā, tenāthī jaṇāy

Page 91 of 540
PDF/HTML Page 100 of 549
single page version

gāthā – 9p pravachanasār pravachano 91
evo chhe. ane tenā guṇ- paryāyathī (jaṇāy evo chhe) guṇ e dhruv chhe ane paryāy chhe e utpād -
vyay. pelā traṇ (lakṣhaṇ kahyā) utpād - vyay - dhruv (tray) ane guṇ ne paryāy (dvay) be
(lakṣhaṇ kahyā). e traṇ thaīne paṇ svabhāvabhed karyā vinā dravya chhe. ane guṇ-paryāy (be thaīne)
paṇ dravya chhe. dravya eṭale ā paiso nahīn ho! āhā... hā.. hā!
dravya eṭale vastu anādi. paramātmā - ātmā anādi chhe em ā paramāṇu - sharīr je
jaḍ- māṭī chhe emān je paramāṇu chhe e anādi chhe. (sharīr to paramāṇuno piṇḍ chhe) e paramāṇunā
utpād- vyay- dhruvathī paramāṇu dravya jaṇāy. kān enā guṇo kāyam rahenārā ane enī badalatī
avasthāthī jaṇāy, em bhagavān ātmā, enā utpād- vyay - dhruvathī jaṇāy kān guṇ-paryāy (thī
jaṇāy) kaho e badhun ek ja chhe. guṇ-paryāyathī tenun dravya lakṣhya thāy. lakṣha karanār chhe paryāy ne
utpād. vyay ane lakṣha (jenun) thāy (te) dhruv (chhe) - dravya je vastu chhe. pūrṇānandano nāth prabhu!
atīndriy ānandano sāgar anant guṇanun dhām, anant chaitanyaratnākar te ātmā chhe. enī draṣhṭi
karavā māṭe (ahīnyā) kahe chhe ke tenā utpād -vyay-dhruvathī te jaṇāy evo chhe. (e lakṣhaṇathī lakṣhit
thāy chhe). kemake draṣhṭi je thāy chhe te utpād chhe. pratham dharam-samyagdarshan thāy e paṇ utpād chhe.
pūrvanī paryāyano vyay chhe. ane kāyam ṭakatā ene dhruvane guṇ ane dravya chhe. eṭale draṣhṭino viṣhay
(dhyey) trikāḷīdravya chhe. utpādathī te jaṇāy evun dravya chhe. ā... re! e rāg ne dayā-dān ne vrat -
bhakti. e vikāranī paryāy chhe to enī paryāy, paṇ enāthī khasīne jāṇavun chhe dravya. eṭalun jenun
lakṣhya thāy e dravya, utpād - vyay dhruv (nun ekarūp) te dravya, guṇ ne paryāy te dravya e utpād
vyayamān vikārī paryāy paṇ āvī gaī guṇaparyāyamān vikārī - avikārī be ya (paryāy) āvī gaī.
ānhī to ene lakṣhaṇ kahyun chhe. e lakṣhya ākhun pūrṇānand prabhu! enī utpādaavasthā (eṭale) navī
avasthā utpanna thāy pūrvanī avasthā vyay thāy e badalīne nāsh thāy ane kāyam sadrashapaṇe rahenāro
bhagavān dhruv (chhe) eno guṇ chhe e kāyam rahenār chhe, paryāy te utpād- vyayavāḷī chhe. (e)
guṇ, paryāyathī paṇ te jaṇāy (ane) utpād-vyay-dhruvathī svabhāvabhed karyā vinā te jaṇāy.
āhā.... hā! have āvun (tattvasvarūp) ko ī’ sāmbhaḷ‌yun na hoy! ane emane em dharam thaī jāy
bahārathī? (na thāy.) (atyāre to chālyun chhe) dev-gurunī bhakti karo bas, enāthī (dharma) thaī
jashe. dhūḷey nahīn thāy sāmbhaḷane...!
(ahīnyān kahe chhe keḥ) (dev - gurunī bhaktino vikalpa) e to rāg chhe, rāg ānhī
(paryāyamān) thāy chhe. ātmānī paryāyamān thāy chhe. e lakṣhaṇathī jāṇavun hoy to dravya jaṇāy. ene
(rāgane) paṇ lakṣhaṇ kahyun (paryāy chhe ne...!) āhā... hā! ‘pañchāstikāy’ mān līdhun chhe ne...! (gāthā
62) bhale e vikāraparyāy utpanna thāy, ane (paryāy) vikār rahit thāy, e nirvikārī paryāy ane
dhruvaguṇ rahe. ane vikārī, avikārī paryāy-e paryāyane guṇathī jaṇāvālāyak to dravya chhe! ar! have
āvun (vastunun svarūp alaukik) navarāsh kyān āmān? (ā svarūp samajavā) jhīṇī vāt chhe! loko
pachhī em kaye ke (ekānt chhe, ekānt chhe) bāpu! anantakāḷ-anantakāḷ vītyo bhāī! e dravyavastu
shun chhe? chaitanyabhagavān koṇ chhe? enī ene (kāī) khabarey nathī. (agnānīloko kahyā kare) bahār
dekhāto viṣhay chhoḍo ne bāyaḍī-chhokarān chhoḍo ne dukān-dhandhā chhoḍo (paṇ emān) dhūḷey (dharma) nathī.
anantavār chhoḍayā chhe!! e kyān (ātmāe) grahaṇ

Page 92 of 540
PDF/HTML Page 101 of 549
single page version

gāthā – 9p pravachanasār pravachano 92
karyun tun te chhoḍe? paravastuno grahaṇatyāg ātmāmān chhe ja nahīn! ā... hā! ākarī vāt chhe bhāī!
(kahe chhe) ātmā prabhu chhe. enā guṇ, paryāyathī ne utpād-vyay-dhruvathī svabhāvabhed karyā
vinā te jaṇāy. e paravastuno to emān tyāg ja chhe anādithī. paravastu to eṇe (ātmāe)
grahī nathī. bhagavān ātmā, eṇe ek paramāṇu paṇ grahyo nathī to bāyaḍī-chhokarān ne paisā -
dukānane ene grahyān’ tā ane eṇe chhoḍayā, e vāt (enā) svarūpamān nathī! āh.. hā! ke ame
bāyaḍī hatī te chhoḍī, hajāro rāṇīo chhoḍī dīkṣhā līdhī. ethī e dīkṣhā chāritra chhe em nathī!
āhā.. hā! paranā tyāgagrahaṇathī rahit prabhu (ātmā) trikāḷ chhe. have e trikāḷī je vastu chhe,
enī draṣhṭi karavī hoy ne ene oḷakhavo hoy, to enā guṇ, paryāy ane utpād- vyay-dhruvano
svabhāv chhe. svabhāv judo pāḍīne ātmā jaṇāy em nathī!!
āhā... hā! chhe? nīche chhe. (phūṭanoṭamān artha chhe) utpād- vyay-dhrauvyatray=utpād, vyay ne
dhrauvyae tripuṭī (traṇano samūh), guṇaparyāyadvay=guṇ ne paryāy -e yugal (beno samūh). lakṣhit
thāy chhe - lakṣhyarūp thāy chhe; oḷakhāy chhe. utpād -vyay-dhrauvya tathā guṇ-paryāy te lakṣhaṇo chhe ane
dravya te lakṣhya chhe. āhā... hā! have āvī vātun bāpu!
(ahīnyān shun kahe chhe) ā to jaḍ chhe sharīr chhe, māṭī - dhūḷ chhe. karma andar chhe e paṇ māṭī
- dhūḷ chhe. strī kuṭumb parivār e tattva anyavastu chhe. emān kāī tāro svabhāv chhe ne tārī paryāyamān
e chhe em chhe. nahīn. hā! tārī paryāyamān vikārī ne avikārī dashā thāy. ane kāyam rahenārun dhruv
rahe. to e dhruv ane utpād-vyayathī lakṣhya to dravya karavānun chhe ke konā chhe ā? samajāṇu kāī...?
jhīṇī vāt chhe bhāī! (tattvanī vāt). anantakāḷamān eṇe ātmatattvano vāstavik vichār ja karyo
nathī em ne em jīvan gāḷ‌yān ane (kriyākāṇḍ ja karyā chhe) emān jāṇe dharam thaī gayo. mānyu
(chhe). āhā... hā!
utpād-vyay-dhrauvyatrayathī ane guṇ-paryāy dvayathī nakkī thāy chhe, te dravya chhe. chha ye dravya ho!
(badhā dravyonī vāt chhe). ā (ek) paramāṇu chhe, e gati kare chhe evī je paryāy, ane sthir rahe
chhe evī je paryāy, (eṭale) utpād-vyay, ane kāyam rahe chhe evun je dhruv-e utpād-vyayathī ane
dhruvathī te paramāṇu (dravya) jaṇāy chhe, e ām (paramāṇu) nī gati thaī eṭale e gati ātmāe
karī (em chhe nahi, e gatinī paryāy paramāṇuthī thaī chhe). āhā.. hā! shun vastu (sthitinun
svarūp!) ā sharīr chāle chhe. ām e ātmāthī e utpād chhe, em nathī, (paṇ) e utpād-
vyay-dhruvathī to paramāṇu jaṇāy chhe. āhā... hā! are... re! āvī satya vāt (bīje) kyān chhe?
loko odhe - odhe ākhī jindagīyun gāḷe! tattvanī vātanī khabar na maḷe! āhā... hā!
(ahīnyān) kahe chhe ke e utpād- vyay-dhruv ne guṇ - paryāyadvay te lakṣhaṇ, (te lakṣhaṇathī)
lakṣhit te dravya chhe. paramāṇu hoy ā raj kaṇ, ā sharīr) kāī ek chīj nathī ānā kaṭakā karatān -
karatān enān chhello poīṇṭ (ansh) rahe te paramāṇu (chhe). e paramāṇu paṇ tenā utpād- vyay-dhruv ne
guṇ-paryāy, svabhāvabhed karyā vinā tenā lakṣhaṇathī lakṣhya chhe. āhā.. hā! (ā tattva) jhīṇun chhe!)
(ā hāthane, paramāṇune) bījā

Page 93 of 540
PDF/HTML Page 102 of 549
single page version

gāthā – 9p pravachanasār pravachano 93
ātmāe tene halāvyo, ane ā bole māṭe bhāṣhā ātmāe karī chhe, em chhe nahīn. kemake e
bhāṣhānā paramāṇumān paṇ, bhāṣhāparyāyapaṇe utpanna thavun, ane pūrvanī vachanavargaṇāmuchchay hatī teno vyay
thavo, ane paramāṇupaṇe kāyam rahevun evun ek utpād-vyay-dhruv (lakṣhaṇothī) bhāṣhānā paramāṇu
oḷakhāy chhe. enāthī ātmā chhe andar bole chhe e, em chhe nahīn.... āhā... hā! āvun svarūp
(chhe). sarvagna bhagavān, parameshvar trilokanāth ek samayamān traṇ kāḷ, traṇ lok prabhue joyā, e
parameshvaranī ā vāṇī chhe bhāī! āhā... hā! tun paṇ parameshvar chhe! paṇ tārā parameshvarane oḷakhavā
māṭe, tārā utpād- vyayane dhruv (lakṣhaṇo) joīe. bhale chhe dhruv paṇ ene jāṇavā utpād- vyayane
dhruv jāṇavā joīe. chhe to dhruv, dravya!! paṇ utpād - vyayane dhruvathī jaṇāy evo eno svabhāvagat
karyā vinā (na jaṇāy) enāthī jaṇāy. āhā... hā.. hā! em, bhāṣhā to sādī chhe prabhu!
(bhāvabhāsan kaṭhaṇ chhe) vastugat evī chhe prabhu! atyāre to garabaḍ evī chālī chhe. ā vāt
(sāmbhaḷatān) evun lāge ke ā kyānnī vāt kare chhe ā? bhāī! tārā gharanī vāt chhe prabhu! tane
tārī khabar nathī! tun sharīr chāle chhe (māṭe em māne ke hun chalāvun chhun ene) em kahe chhe ne...! ke
hāle-chāle te tras, em nathī kahe chhe. hāle - chāle chhe e (hālavānī-chālavānī) paryāy chhe ane
pahelān sthir hatī. temān paramāṇupaṇe paramāṇu kāyam rahe chhe. enāthī paramāṇu dravya jaṇāy chhe. enāthī
ātmā jaṇāy chhe, (em nathī) ke. bhāṣhā kare te ātmā chhe nathī prabhu! āvī (ākarī) vāt chhe!!
have “temān (svabhāv, utpād, vyay, dhrauvya, guṇ ne paryāy e chha shabdo kahyā temān)
svabhāv, ek svabhāv āvyo. ek utpād (ek) vyayane ek dhrauvya em chār āvyā. guṇ ne
paryāy chha āvyā. e chha shabdo kahyān. svabhāv, utpādavyay ne dhruv, guṇ ne paryāy. have chha nī
vyākhyā. chha shabdo thyā tenī vyākhyā. temān dravyano svabhāv darek paramāṇu ane darek bhagavān ātmā,
eno dravyano svabhāv,
“svabhāv te astitvasāmānyarūp anvay”. (nīche phūṭanoṭamān ‘anvay’ no
artha) ‘chhe, chhe, chhe’ ‘chhe, chhe’ evun je astitva (jeno) ekarūp svabhāv, anvay nām ekarūpatā,
sadrashabhāv trikāḷī, (te svabhāv chhe.) āhā... hā! te dravyano svabhāv te astitvasāmānyarūp
anvay, chhe chhe, chhe chhe, chhe, chhe, chhe ādi ke ant nathī (evī anādi- anant), evī chīj
(vastutattva) andar chhe! chāhe to paramāṇu ho ke chāhe to ātmā ho. e chhe, chhe, chhe, astitva nām
hayātī, e astitva sāmānyarūp teno anvay eṭale kāyam rahenārī chīj kahīe. have e
astitvanā be prakār (chhe). chhe, chhe e hayātīnun - astitvanun svarūp, ātmānun paramāṇuunnun (chhe).
paramāṇu paṇ chhe chhe ne (svarūpe) chhe ne...!
(shrotāḥ) chha e nun ā (svarūp chhe) (uttaraḥ) bījā
chār (dravyo) to bhale jāṇavāmān na āve. (īndriyagnānanā e viṣhay nathī) paṇ ā (sharīr) chhe
ne...! ā hāth! ekavār ‘niyamasār’ mān kahyun (padmaprabhamaladhārīdev’ shlokārtha 79.) prabhu.! tun
strīnā sharīranī vibhūtine smaratān, āvun sundar chhe ne āvu ā sharīr ne... ā āvun chhe enī
smr̥utimān prabhu tun bhūlāī jāsh! enā sharīranī ākr̥uti, sharīranun sansthān, sharīranā avayavonī
sthiti, strīnā (deh) pramāṇe (chhe) prabhu! e vibhr̥uti jaḍanī vibhūti chhe. e strīnī vibhūtine dekhī
prabhu tun bhūlāī jāy chhe. tārī vibhūti andar enā guṇ, paryāyathī jaṇāy evī chhe ne...! (bījānī
vibhūti jovāmān rokāī gayo, potānī vibhūti bhūlāī gaī) āhā.. hā! em strīne puruṣh (nā
sharīranī vibhūti) puruṣhanā e sundar

Page 94 of 540
PDF/HTML Page 103 of 549
single page version

gāthā – 9p pravachanasār pravachano 94
avayavo ādi dekhī enī viūbhati ane enā smaraṇamān tun rokāī gayo prabhu! tārun smaraṇ ten na
karyun. āhā... hā! smaraṇ chhe utpādanī paryāy paṇ e utpādanī paryāy dravyane jaṇāve chhe. enun
(dravyanun) lakṣha na karyun paṇ utpādamān (olī (sharīranī) vibhūti dekhīne (enun lakṣha karyun). āhā..
hān... hā! sharīr sundar chhe ne... rūpāḷun chhe ne... ā (strīnā) sharīranā avayavo (aṅgo) chhe ne...!
(enun ja lakṣha karyun) paṇ bhūlamān paḍī gyo ho! bhūl-bhūlāmaṇī nathī! (shrotāḥ) e vaḍodarāmān chhe.
(uttaraḥ) joyun chhe. e shun kahevāy mendī. mendīnī (bhūl-bhūlāmaṇī) tyān vaḍodarāmān chhe moṭī (samvat)
63nī sālamān mahino kes chālyo hato ne..! mahino (tyān hatā) tyān gayā. to andar garyā paṇ have
nīkaḷavun kaī rīte? vaḍodarāmān ek moṭī chhe bhūlabhalāmaṇī! mendīnī banāvelī. emān garyā to nīkaḷī
shakāy nahīn. olo māṇas ūbho hato ke kahyun nīkaḷavun kaī rīte? 63nī vāto chhe samvat-1963.
sattar varṣhanī ummar hatī. 73 varas pahelānī vāt chhe. vaḍodarāmān moṭo kes chālato hato
amāro aphīṇano moṭo kes chālato hato. e bhūl-bhūlāmaṇī jovā gayelā. ghaṇā māṇaso amārī
hāre hatā. garyā tā andar koīne pūchhayā vinā, have nīkaḷavun kaī rīte āmān (thī), (tyān) māṇas
hato (kahyun) paisā le tun paṇ have ānun (nīkaḷavānun) batāvo. (teṇe kahyun) ām thaīne ām jāv,
eṭale nīkaḷī gyā. e bhūlabhalāmaṇī kahevāy. em ātmā anādino, potānī vibhūtine bhūlī,
potānī andar ānandano nāth, atīndriy sāgar chhe ene bhūlī ane paranī riddhi bhūlabhalāmaṇī - je
strī - puruṣhanā sharīranī ne paisānī, makānanī, kīrtinī bhūlabhūlāmaṇīmān phansī gayo, have nīkaḷavun shī
rīte? (sadguru) kahe chhe nīkaḷavāno e upāy chhe ene (e vibhūtine) tun bhūlī jā. enā utpād-
vyay-dhruvathī to e paramāṇu (dravya) sharīrādinā lakṣhya thāy. ane ātmā to enā utpād - vyay-
dhruvathī tene jaṇāy. evun (vastusvarūp) tane na jāṇavāmān āvyun ī (tethī bhūlabhalāmaṇīmān aṭavāyo
chhe) tane jāṇavāmān to tyāre āve ke tāro je utpād chhe, paryāy thāy chhe, e lakṣhaṇ (tārā) dravyanun
chhe tyān jā to tane tun maḷe. paryāyamān dravyasvabhāvanī smr̥uti pragaṭ kar. paryāyamān dravyasvabhāv (chhe)
kāraṇ ke utpād-vyay-dhruv e svabhādabhed karyā vinā lakṣhaṇ chhe. āhā... hā... hā! samajāṇun?
shun (tattvanī vastusthiti) thoḍī vātamān (kahī chhe)!! ā to (ā vastusthiti jāṇyā vinā
dharma thaī jāy) em ne em. vrat karyā ne dayā pāḷī, kāīk shāstra bhaṇyone (hajāro shlok) moḍhe
karyā. (emān) dharam) dhūḷey nathī. shāstra anekavār moḍhe karyān sāmbhaḷane...! shāstra par vastu chhe. ene
yād karatān, tārun svarūp je chhe e paryāyamān bhulāī jāy chhe. ahīnyān to ātmā andar sachchidānand
prabhu! enī navī paryāy utpanna thāy, pūrvanī avasthā vyay thāy, samakitanī utpatti thāy,
mithyātvano vyay thāy ne guṇapaṇe dhruv trikāḷ rahe, evā lakṣhaṇathī te (ātmā) jaṇāy evo chhe!
āhā... hā! ā kaī jātanī vāt! (ā potānī jātanī vāt) bāpu, satya mārga ā ja chhe bhāī
(bākī) badhā mārag bahāranā (rakhaḍavānā chhe bhāī!)
(ahīnyān kahe chhe keḥ) dravyano ‘svabhāv te astitvasāmānyarūp. anvay.” chhe.... chhe... chhe..
e to sāmānyasvarūp thayun. have e astitvanā be prakār. (1) svarūp– astitva ne (2) sādrashya –

Page 95 of 540
PDF/HTML Page 104 of 549
single page version

gāthā – 9p pravachanasār pravachano 9p
astitva utpād te prādurbhāv.” astitvanā be prakār (temān) svarūp astitva (eṭale) potānun svarūp
chhe te potānun svarūp astitva. ane pote ane bījā badhā chhe e sādrashya astitva (chhe). badalavun ām
ām “utpād te prādurbhāv (arthāt pragaṭ thavun, utpanna thavun); vyay te prachyuti pūrvanī avasthāno vyay
thavo, bhraṣhṭa thavun. naṣhṭa thavun “dhrauvya te avasthiti (arthāt ṭakavun) ā to artha kare chhe ho! “guṇo te
vistāravisheṣho,
ātmāmān guṇ je chhe (e) vistāravisheṣh (svarūp) chhe. gnān, darshan, ānand, shānti
svachchhatā, prabhutā, evā-evā atīndriy anant guṇono vistār ām chhe (āḍotīrachho- ek sāthe)
jem sonāmān pīḷāsh, chīkāsh ne vajan ek sāthe ām chhe tīrachhā, em ā prabhu ātmāmān, gnān-
darshan-ānandādi anantaguṇ vistār sāmānya ām tīrachhā, vastumān ek sāthe ām ek sāth-tīrachhā
svabhāv rahelā chhe. ene guṇ kahīe. chhe? “guṇo te vistār visheṣho.” teo “sāmānya – visheṣhātmak
hovāthī”
(e guṇonā) be prakār. astitvanā paṇ be prakār (ek) svarūp astitva ane (ek)
sādrashya-astitva em guṇanā (paṇ) be prakār (sāmānya ane visheṣh) āhā... hā! (āmān have)
keṭaluny yād rākhe koī dī’ sāmbhaḷ‌yun ya na hoy! olā kaye ke gurunī bhakti karo! ethī kalyāṇ thashe.
ahīn kahe ke lākh bhakti karane! e to paradravya chhe. bhaktimān to rāg chhe, e to vikalpa chhe. puṇyabandhanun
kāraṇ chhe e kāī dharam - pharam nathī!! āhā... hā... hā! samajāy chhe kāī?
āhā... hā! anant - anant guṇasvarūp prabhu (ātmā) ene oḷakhāvo hoy to kahe chhe
enā utpād- vyay-dhrauvyathī e oḷakhāy. bījā vaḍe oḷakhāy evun (ātma dravya) nathī. ane enā
guṇ oḷakhavā hoy to? te guṇo vistāravisheṣho chhe. ātmānā gnān-darshan-ānand evā anantaguṇo
vistār ām-ām (tīrachhā-ekasāth) paḍayā chhe. (dhrav chhe). paramāṇumān, ek rajakaṇamān paṇ varṇa,
gandh, ras, sparsha anantā ek paramāṇumān ām (tīrachhā-āḍā-ek sāth) paḍayā chhe (dhruvapaṇe guṇo
chhe) “teo
sāmānya – visheṣhātmak hovāthī be prakāranā chhe.” have emān sāmānyanī vāt kare chhe. darek
ātmāmān paṇ hoy darek paramāṇumān paṇ hoy em chha e dravyomān hoy (chhe.) āhā... hā! 9p gāthā
(vastu svarūpanī alaukik gāthā chhe.)
“temān, astitva ‘chhe’ astitva guṇ chhe e sāmānya guṇ chhe.
eṭale ek-ek ātmāmān paṇ chhe ane paramāṇumān (ek-ek paramāṇumān) astitva guṇ chhe. (ā
vishvamān) chha dravya chhe. bhagavāne to chha dravya joyān chhe - anant ātmāo, anant paramāṇuo, asaṅkhya
kālāṇuo, ek dharmāstikāy, (ek) adharmāstikāy, (ek) ākāsh. em chha dravya bhagavāne -
kevaḷī (sarvagna) paramātmāe joyān chhe. emān darek dravyamān guṇ paṇ sāmānya, astitva (guṇ chhe).
ātmāmān paṇ guṇ astitva chhe, paramāṇumān paṇ chhe. dharmāsti, adharmāsti, (ākāsh, kāḷ) badhāmān -
chha e dravyamān astitva guṇ chhe. tethī tene sāmānya (guṇ) kahevāmān āve chhe.
“nāstitva” parathī
nāsti. ātmā parathī nathī, paramāṇu parathī nathī. evun nāstitva (e) sāmānya guṇ chhe. e
nāstitva (guṇ) chha e dravyamān chhe. māṭe tene sāmānya kahevāmān āve chhe. āhā... hā!
“ekatva”,
chhe? ekatvapaṇun - ekapaṇun. dravya jemān guṇādik chhe paṇ chhe ekapaṇun (‘samayasār’) 47 shaktimān e
āve chhe. ek, anek (shakti), ekapaṇun ā. e (guṇ)

Page 96 of 540
PDF/HTML Page 105 of 549
single page version

gāthā – 9p pravachanasār pravachano 96
sāmānya chhe... kemake ātmā dravya-guṇ-paryāyathī ek chhe. paramāṇu paṇ dravya-guṇ-paryāyathī ek
chhe. evun ekapaṇun chhe. e ātmāmān paṇ chhe, paramāṇumān paṇ chhe. māṭe te sāmānya (guṇ) chhe.
“anyatva”. anerāpaṇun. ātmāthī paramāṇu anyatva chhe paramāṇunthī ātmā anyatva chhe, paramāṇunthī
ātmā anyanva (anyatva) eṭale anyapaṇun chhe. ātmāthī sharīranun anyapaṇun chhe. ane sharīrathī
ātmāmān anyapaṇun chhe. e sāmānyaguṇ chhe, ātmāmān anyatva (guṇ) chhe ane sharīramān paṇ
anyatva (guṇ) chhe. jaḍamān paṇ anantaguṇ āmānnā (sāmānya) guṇ chhe, āhā... hā... hā!
“dravyatva”. dravyatva sāmānya guṇ chhe. e to chha bol āve chhe..... ne (jain siddhānt praveshikā’)
astitva, vastutva, dravyatva, prameyatva, agurulaghutva, pradeshatva. e āve chhe tyān, ahīnyān to vadhāre
nākhyā chhe, dravyapaṇun (eṭale) drave chhe. darek padārtha drave eṭale jem pāṇīmānthī taraṅg ūṭhe e drave chhe
em kahevāy em drave chhe. em darek dravyamān dravyatva nāmano ek guṇ chhe, ke jene laīne dravya drave...
drave.. drave.. drave eṭale pariṇame.. enun pariṇamavun enā dravyatvane laīne chhe. darek dravyanun, paryāyanun
pariṇamavun enā dravyatvane laīne chhe. bījā dravyanun pariṇamavun bījā dravyane laīne chhe em chhe nahīn.
(ā vāt gaḷe utāravī) ākarun kām chhe prabhu! atyāre viṣhay ja chālato nathī, atyāre kaṣhāny na
maḷe āvun! (sāmbhaḷavā āvī vāt) atyāre to bhakti karo... ne vāñcho shāstra. gurunī kr̥upāthī dharam
thaī jashe. dhūḷey nahīn thāy, sāmbhaḷ ne! āhā.. hā! (dev-guru-shāstrī paradravyanī kr̥upānī paryāy to
emān rahī, tārī paryāy (emānthī) kyān āvī? bahu jhīṇī vāt bāpu! āhā.. hā! e dravyatva (nī
vyākhyā thaī).
(e guṇ) dravyatva ātmāmān paṇ chhe ane chhae dravyamān paṇ chhe. “paryāyatva” joyun? chhae
dravyamān paryāyatva nāmano guṇ chhe ke jene laīne paryāy thāy. paradravyane laīne thāy em nathī.
paryāyatva nāmano darek dravyamān chhae dravyamān guṇ chhe. sāmānya guṇ chhe. badhāmān chhe māṭe sāmānya guṇ
chhe. visheṣh (guṇo) pachhī leshe. “sarvagatattva”.
sarvagatattva vyāpak chhe ne...! darek, potāmān sarvagatapaṇun
chhe ne potānāmān e darek dravyamān sarvagatapaṇun chhe. asarvagatattvae paṇ sarvamān ‘nathī’ e
potāmān ja chhe evā paṇ ek asarvagatattva guṇ chhe, sāmānya guṇ chhe. ‘sapradeshatva’ (eṭale)
pradeshapaṇun. ene ya (ahīnyān) sāmānya kīdhun. bhale kālāṇu chhe paṇ (ene) pradesh chhe. ne ekapradesh
bhale pradesho nathī, paṇ (ene) pradesh chhe ne...! ‘pradeshatva’ sāmānya guṇ chhe. chha e dravyamān chhe. āhā..
hā!
“apradeshatva” e bhed vinānun apradeshapaṇun, e paṇ darek dravyamān e guṇ chhe. apradeshatva (eṭale
bhed jyān nathī e apradeshasvarūp. sāmānya guṇ chhe. “mūrtatva” āhā... hā... hā! (shrotāḥ) badhā
padārthomān kahyun! (uttaraḥ) badhā. mūrtatvapaṇun sāmānya chhe. jaḍamān mūrtatva chhe ne...? e sāmānya chhe.
chetanamān mūrtatva kahevun e apekṣhit chhe. (ahīnyān) mūrtatvane sāmānya guṇamān līdho chhe. “amūrtatva”
e (guṇ) paṇ sāmānya chhe. paranī apekṣhāe mūrtatva kahevun e paṇ sāmānya chhe. ane paranī apekṣhā
vinā amūrtapaṇun e paṇ sāmānya chhe. “sakriyatva” sakriyapaṇun - e gati kare. gati kare. sakriyapaṇun
e sāmānya (guṇ) chhe. bhale dharmāsti ādimān nathī paṇ ātmāmān chhe ne...! ane paramāṇumān chhe
ne...! māṭe ghaṇāmān chhe e apekṣhāthī sāmānya guṇ kahyo chhe
“akriyatva” gati na kare evo
akriyatva guṇ chhe eno sāmānya. “chetanatva” āhā... hā!

Page 97 of 540
PDF/HTML Page 106 of 549
single page version

gāthā – 9p pravachanasār pravachano 97
chetanatva ahīnyān sāmānyamān līdhuen. kemake ghaṇāmān chhe ne...! bhale ‘chetan’ to chha e dravyamān nathī
(bījā pāñch to achetan chhe) paṇ chetanatva anantamān chhe māṭe ‘chetanatva’ ne sāmānyaguṇamān līdho
chhe. nahīntar ‘chetan’ (guṇ) to visheṣh (guṇ) chhe. paṇ anant ātmāmān chetanapaṇun chhe ethī tene
sāmānya kahevāmān āve chhe. bhāī (ā) viṣhay judī jātano chhe bāpu! “achetanatva” āhā...!
jaḍanun achetanatva. (ā guṇ) paṇ sāmānya chhe. “kartr̥utva” ā sāmānyaguṇ chhe. ātmāmān kartr̥utva
chhe, bījāmān ya katr̥utva chhe, “akartr̥utva” paranun na karī shake (koī dravya) evun akartr̥utvapaṇun sāmānya
chhe. “bhokatr̥utva” potānī dashāne bhogave evo bhokatr̥utva nāmano guṇ darek dravyamān chhe. āhā... hā...
hā! jaḍanī jaḍ paryāy bhogave. olāmān (‘samayasār’ mān) to em āve ke bey jaṇā kare to
jaḍane bhogavavun paḍe evun āve, ‘samayasār’ mān āve chhe ne...! ke vikār pariṇām jīv kare ne jaḍ
kare (bey kare) to beyane bhogavavun paḍe. ahīnyān bījī apekṣhā chhe enī je paryāy chhe ene bhogave chhe
ne...!
(shrotāḥ) sukh-duḥkhane bhogave chhe. (uttaraḥ) sukh duḥkh bhogave e to chetananī (paryāyanī)
vāt chhe. paṇ jaḍamān (jaḍ) enī paryāyane bhogave chhe, paryāy enī chhe te eṭale bhogave em kīdhun
chhe jaḍ ene bhogave chhe. māṭe bhokatr̥utvaguṇ sāmānya (guṇ) chhe.
“abhokatr̥utva”. e paṇ sāmānya
guṇ chhe. parane bhogavato nathī. potāne bhogave chhe e bhokatr̥utva guṇ paṇ badhāmān chhe, ane parane
bhogavato nathī evo ‘abhokatr̥utva’ guṇ badhāmān chhe. āhā... hā! ā ātmā sharīrane bhogavato
nathī. ātmā strīnā sharīrane bhogavato nathī. āhā.. hā! (e sharīr) to jaḍ chhe, māṭī, dhūḷ chhe,
enāmān abhokatr̥utva guṇ chhe e ātmāne bhogavī shakatun nathī. ane ātmā enun karī shakato nathī.
sharīrane ātmā bhogavī shakato nathī. āhā... hā! chhe? abhokatr̥utva parane bhogavī shakato nathī. darek
dravya parane bhogavī shakatun nathī. āhā... hā... hā! potānī paryāyane bhogave evo bhokatr̥utvaguṇ
badhāmān chhe. ane bījāne na bhogave evo sāmānya (guṇ) abhokatr̥utva darekamān chhe, ātmā āhār -
pāṇī karī shakato nathī. (shrotāḥ) lāḍavā to khāy chhe..! (uttaraḥ) e abhokatr̥utva guṇ (enāmān)
chhe. lāḍavā, dāḷ- bhāt ke strīnun sharīr ātmā e bhogavato nathī. (ātmā) bhogave chhe to rāg-
dveṣhane bhogave chhe. kān ānandane bhogave. dharam pāmelo hoy to atīndriy ānandane bhogave. (dharam) na
pāmyo hoy to rāg dveṣhane bhogave. paṇ parane to bhogavī shake nahīn. āhā... hā... hā! bhāre ākarun
bhāī! dāḷ - bhātane shākane (ātmā) bhogavī shakato nathī. e lūgaḍānne aḍī shakato nathī.
lūgaḍānne ātmā bhogavī shakato nathī. bāpu! e vastu chhe! e ātmāne bhogavī shake nahīn, ātmā
ene bhogavī shake nahīn. evo sāmānya guṇ darek dravyamān ā ‘abhokatr̥utva’ chhe. ājano viṣhay
jarī’ ka jhīṇo chhe. dhīmethī dhīrethī bāpu! (gaḷe utāravun) ā to anantakāḷ chālyo gayo tattvanī
draṣhṭi vinā, vāstavik tattvanī shun sthiti chhe! ene paranī apekṣhā kartā- bhokatāmān chhe nahīn. āhā...
hā! paramāṇune paṇ ātmā bhogave, em nathī. (paṇ) paramāṇune na bhoge evo enāmān guṇ chhe.
āhā... hā.. hā! ek paramāṇu bījā paramāṇune karī shake nahīn. em bījāne bhogavī shake nahī. bahu
lāmbī vāt līdhī chhe. āhā... hā! 9p gāthā jhīṇī chhe. shāstra ne siddhānt, paramātmāe kahelān tattvone
samajavān ane enī svatantratānī prasiddhi thavī e bahu alaukik vāt chhe!

Page 98 of 540
PDF/HTML Page 107 of 549
single page version

gāthā – 9p pravachanasār pravachano 98
ahīnyān to kahe chhe ke strīnun sharīr men bhogavyun em koī kaye. kahe chhe jūṭhī vāt chhe.
ātmāmān, parane bhogave evo koī guṇ (ja) nathī. potānī paryāyane bhogave ne paranī paryāyane na
bhogave evo guṇ chhe. āhā.... hā... hā! ām tr̥uṣhā! (bahu lāgī hoy, baraph - āiskrīm,
(hamaṇān koī kahetun hatun ke mumbaimān tyān āīskrīm āpyo hato) are! āīskrīmanā paramāṇu
ātmā bhogave, traṇakāḷamān nahīn. e āīskrīmane ātmā aḍī shakato nathī prabhu! tane jhīṇun paḍe
(ā samajavun bāpā) āīskrīmane ātmā aḍī shakato nathī. aḍī shakato nathī (to) khāy e kyāthī,
āvyun? prabhu tane (khabar nathī). āhā... hā! e rasagullā, mesubane ghevarapūrīne mumbaīmān
(jamaṇamān) koī kahetun nahotun.... ek thāḷīnā pāntrīs rūpiyā! chhokarīnun sagapaṇ karyun. traṇaso jamāḍayān
vīshīmān (lojamān) e ek thāḷī dīṭh pāntrīs rūpiyā! āpatān hashe andar kanīk ūñchun badhun! dhūḷ....!
kahe chhe ke dhūḷane - thāḷīne ātmā bhogavī shakato nathī. āhā... hā... hā! mesub hoy, pūrī ghīnī
hoy, pataraveliyān hoy - aḷavīnā pāndaḍānān ene ātmā bhogavī shakato nathī. āhā...hā...hā!
nāno chhokaro (bāḷak) hoy ne pachhī nāno, ene bachchī bhare chhe ne...! enā hāthane ā
hoṭhathī (bachchī bhare to kahe chhe ke e bāḷakanā hāth-gāl-hoṭhe, bachchī bharanāranun hoṭh - mon aḍayun
nathī) ā te vāt koṇ māne? jagatanā tattvanī khabar na maḷe! e bachchīyun bhare chhe ne... chhokarāne
paṇ kahe chhe ke e ene aḍayun ya nathī. ā paramāṇu te paramāṇune aḍayā ja nathī. to ene bhogave
shī rīte ane kare shī rīte?
(shrotāḥ) santoṣh to thāy chhe! (uttaraḥ) santoṣh? e rāg kare.. māro
chhokaro rūpāḷo chhe ne pahelo janmyo chhe ne chha mahinā thayā chhe, rūpāḷun sharīr chhe ne ām dekhe āhā...
hā... hā! bhāre rūp laīne āvyo! bāpano aṇasār āve chhe kanīk emān aṇasār to āvene...?
hā, bāpano aṇasār āvyo. are tun kyān? ne (e kyān?) (shrotāḥ) e aṇasār kem āvyo?
(uttaraḥ) e to jaḍano (chhe).
bāpano aṇasār chhokarānī paramāṇunī avasthāmān āve? vyavahārathī kahevāy. jaṇāy eṭale
paṇ vyavahār-e to jūṭho vyavahār chhe. (shrotāḥ) bāp evā beṭā kahevāy ne...! (uttaraḥ) kahevāy.
e bhāṣhāthī kahevāy. bākī chhe. nahīn. koī dīkarā konā ne bāp konā? (koī koīnā nathī, ek
dravyane bījā dravya sāthe sambandh nathī)
āhā.. hā! bhagavān ātmā! (ne) sharīr sāthe, paramāṇun sāthe kāī sambandh nathī. enā
dīkarānun sharīr enun kyān chhe? e to enun tattva to tyān chhe. e tattvane bhagavān ātmā aḍato ya
nathī to e mārā kyāthī thyā? bahu jhīṇī vāt bāpu!! āvī vāt (sarvagna sivāy bīje) kyān
(chhe) ko’ ka dayā pāḷavāmān rokāī gayā ne.... ko’ ka vrat pāḷavāmān rokāī gyāne apavās karavāmān
koī gyāne, ko’ ka bhakti bhagavānanī karī ne badhā rokāī gyā tyān (shubhabhāvarūp kriyākāṇḍamān) paṇ
e bhāv to rāg chhe, dayāno bhāv rāg chhe. enī paryāy to tārāmān chhe. e bhāvane laīne tyān
parane jīvatar thayun chhe, dayā pāḷī chhe, em chhe nahī. āhā... hā! have āvun kyāre (samaje) navaro
(thāy nahīn dhandhā āḍe.) samajāṇun?
“agurulaghutva” jeṭalā guṇ ane paryāy chhe (dravyamān) temān ghaṭe-vadhe nahīn. koī guṇ (no)
abhāv thaī jāy, em nahīn. darek paramāṇu (dravya) ne darek ātmāmān. (e agurulaghutva (guṇ)
āhā... hā!

Page 99 of 540
PDF/HTML Page 108 of 549
single page version

gāthā – 9p pravachanasār pravachano 99
e (‘aguralaghutva guṇ’) darek dravyamān chhe. ane agurulaghuguṇ potapotānā darek guṇamān paṇ chhe.
āhā... hā... hā! gāthā jhīṇī chhe. bhāī! bārobār rakhaḍayā! āvun āve! sharīramān ek - ek
rajakaṇanī avasthā (ne) ātmā karī shake nahīn ne (ene) ātmā bhogavī shake nahīn. evo
ātmāmān akartā ne abhokatā guṇ chhe. em paramāṇumān paṇ akartā ne abhokatā (guṇ) chhe. ek
paramāṇu bījā paramāṇune.. aḍato nathī tethī (te tene) kare ne bhogave (evun) kyāthī āve? (kadī
na āve!) āvun (kyāṅk sāmbhaḷavā na maḷ‌yun hoy evun) ek kalāk (tattvasvarūp sāmbhaḷī) yād
rākhavun! dukānanā dhandhā, nokarīyunnā dhandhā, ākho dī’ majurīyun bhale pachhī be - pāñch lākh pedā thāy!
moṭā majūr chhe!! tattvanī vastu shun! (tattvanī) kem maryādā chhe? vastunī, sthitinī, maryādā āmān
kem chhe? (e samajavun paḍashe) āhā.. hā!
(kahe chhe keḥ) jem gaḍh pāko hoy ane (temān) pravesh na thaī shake, em paramāṇu bījā
paramāṇumān pravesh na kare (na thaī shake). ātmā paramāṇumān jāy nahīn (pravesh na thaī shake) paramāṇu
ātmāmān pravesh na kare (na thaī shake). evo vajrakillo chhe darek dravya āhā.. hā... (aguralaghutva
guṇ) sāmānya guṇ chhe.
āmān ‘chetanatva’ guṇane paṇ sāmānya (kahyo chhe) kāraṇ ke jhājhā ātmā (o) chhe ne...!
(e darekamān chetanatva’ chhe. (e apekṣhāe (sāmānya guṇamān kahyun chhe). ane mūrtapaṇun paṇ. (mūrtatva
guṇ) paramāṇu jhājhā chhe ne...! e apekṣhāe sāmānya guṇ kahyo chhe ho! ātmāmān mūrtapaṇun nathī (e
to amūrtik chhe). paramāṇumān mūrtapaṇun ghaṇāmān chhe. ne māṭe (sāmānya guṇamān ahīnyān kahyun chhe).
mūrtapaṇun ātmāmān nathī, paṇ ghaṇā paramāṇumān chhe māṭe mūrtatva sāmānya guṇ kīdho. ane amūrtatva
(guṇ) ghaṇā ātmāomān chhe ne paramāṇumān nathī tethī tene paṇ (amūrtatvane) sāmānya guṇ kīdho
chhe. samajāṇun kāī? (ahīnyān ‘mūrtatva’ guṇ ne sāmānya kahyun) tethī ātmāmān mūrtatva chhe em nathī.
e to upachārathī (kahyun chhe) paṇ ā to vāstavik kathan chhe ke ātmāmān mūrtatva chhe ja nahīn ane
ahīn mūrtatva (guṇ) ne sāmānya kahyo to te ghaṇā dravyomān (ghaṇā paramāṇu dravyomān) chhe māṭe (kahyun
chhe.) paṇ badhā dravyamān (e guṇ chhe) em nahīn. āhā.... hā!
(kahe chhe) olo, ī ja vāndho kahetā’ tā... ne! e hindī... bhāī! kahetā’ tā ne..!
(ātmāne mūrta kīdho chhe. (ahīnyān) mūrta kīdho chhe (ātmāne), (kīdhunḥ) bāpu! e mūrta to upachārathī
chhe. bākī mūrtapaṇun to anant paramāṇumān chhe ane ghaṇāmān chhe māṭe (sāmānya guṇ kīdho chhe). paṇ
ātmā (mān paṇ mūrtapaṇun chhe māṭe sāmānya kahyo chhe em nahīn. (em to chetanatva guṇane ahīn kahyo
chhe) to chetanapaṇun guṇ badhā (dravyomān) chhe māṭe sāmānya (guṇ kahyo chhe (em nahīn) paṇ
chetanapaṇun ghaṇāmān-ghaṇā ātmāomān chhe ne badhā ātmāmān chhe māṭe tene sāmānya (guṇ) kīdho chhe.
paṇ chetanapaṇun jaḍamān paṇ chhe māṭe sāmānya kīdho chhe em nathī. āhā... hā! keṭalun yād rākhavun
āmān?! magajamān lākaḍā keṭalān’ka (abhiprāyo) garī gyā chhe ūndhā. anādinā lākaḍā chhe. have emān
(magajamān) ā tattvanī vāt pahoñchavī (kaṭhaṇ lāge chhe lokone!)
have visheṣh (guṇ). “avagāhetutva” ākāshamān avagāhahetupaṇun visheṣh (guṇ) chhe. e
ākāshamān ja chhe, bījāmān nathī. “gatinimittatā”, dhamāsti (kāy) nāmano ek padārtha chhe.
bhagavān sarvagne joyo chhe. te gatinimittatā te dharmāstikāyano visheṣh guṇ chhe. ethī badhāmān
gatinimittatā

Page 100 of 540
PDF/HTML Page 109 of 549
single page version

gāthā – 9p pravachanasār pravachano 100
(guṇ) chhe. nahīn “sthitikāraṇatva” adharmāstikāy nāmano ek padārtha chhe. temān sthitikāraṇatva
nāmano visheṣh guṇ chhe. bījā badhā (dravyomān) e nathī. ek ja dravyamān chhe. “vartanāyatanatva”
kāḷanun lakṣhaṇ (chhe). vatuvun e kāḷanun lakṣhaṇ. (e kāḷanun visheṣh lakṣhaṇ chhe). rūpādimattva jaḍ.
rūpādipaṇun-varṇa, ras, gandh, sparshapaṇun. e visheṣhaguṇ chhe. olāmān (sāmānyamān mūrtatva kahyun hatun e to
ghaṇāmān chhe ane ā rūpādimattva-rūpādipaṇun visheṣh (guṇ) chhe. paramāṇu pudgal sivāy bījāmān
(bījā jaḍ dravyomān) (ā guṇ) nathī. āhā... hā! “chetanatva”. joyun? pharīne līdhun āmān.
olāmān (sāmānyamān) chetanatva kahyun e to ghaṇāmān chhe (ghaṇā-sarva-ātmāomān chhe māṭe) ane
ahīnyān chetanatva visheṣhaguṇ kahyo. chetanatva be prakāre. ek chetanatva ghaṇāmān chhe māṭe sāmānya ane
ek chetanatva ātmāmān ja chhe ne jaḍamān bījā (dravyomān) nathī māṭe visheṣh. “ityādik visheṣhaguṇo
chhe.”
(darek dravyomān) sāmānya guṇ paṇ anant chhe, visheṣhaguṇ paṇ anant chhe. ā to nām āṭalān
āpyān āhā.. hā! ek-ek ātmāmān sāmānya astitvādi, sāmānya guṇ anant chhe. ane gnān-
darshan ānandādi visheṣh (guṇ) paṇ anant chhe. anantano gaj chhe prabhu! are... re! (ā kem bese?)
āhā.. hā! amaranāth! bhagavān amaranāth chhe. koī dī’ nāsh thāy nahīn, nityānand rahe, dhruvasvarūp
rahe. āhā... hā! enun ‘chetanapaṇun’ chhe e visheṣh guṇ chhe. bījā jaḍamān nathī e apekṣhāe. ane
ghaṇā ātmāmān (chetanapaṇun) chhe e apekṣhāe ene sāmānya kahyun’ tun! ek ne (ek ja guṇane) be
lāgu pāḍayān. (be apekṣhā lāgu pāḍī) e to guṇanī vyākhyā kīdhī pahelī dravyanī kīdhī. dravya-svarūp
astitva ane sādrashya astitva em karīne dravya chhe. guṇamān ā prakār pāḍayān. sāmānya ane visheṣh.
(have paryāyanī vyākhyā kare chhe).
(ahīnyān kahe chhe keḥ) “paryāyo to āyatavisheṣho” darek dravyamān paryāy krame, krame ām
lambāīthī thāy. ek pachhī ek (thāy). guṇ chhe te ām (tīrachhā-ek sāthe chhe). ām pahoḷāī
ane paryāy chhe te (lambāīthī) ām thāy krame. tethī tene āyat-lambāī kīdhī. āhā... hā... hā!
ek gāthāmān to keṭalun samāḍī dīdhun chhe!!
(kahe chhe keḥ) ātmāmān (je vikār dekhāy chhe te) vikāranā mūrta kīdho chhe. paṇ e kāī
vāstavik nathī. e to upachārathī kīdho chhe. e mūrtaguṇ-jem jaḍamān chhe em ātmāmān chhe, em nahīn.
mūrtaguṇ to jaḍamān ja chhe. ātmāmān chhe (ja) nahīn. āhā.. hā! paṇ apekṣhāthī kahyun hoy ne jāṇavā
māṭe. kemake mūrtakarma nimitta chhe ne ene (vikārane). enāthī thayelā svabhāv chhe anant guṇano piṇḍ
prabhu (ātmāmān) to koī guṇ vikār kare, evo to koī guṇ chhe nahīn. e apekṣhā gaṇīne, jyāre
svabhāvane arūpī ne amūrta kīdho tyāre vikārane rūpī ne mūrta kīdho chhe. ane rūpī gaṇīne
(apekṣhāe) mūrta kīdho, paṇ e vāstavik nathī. āvī. vātun bhāī! kyāy jajamān ya nathī āvī
vātu, nyān kyāy nathī! atyāre to vāḍāmān (sampradāyamān) kyāy nathī. bahu ākarun paḍe bichārāne, shun
kare? are, bhāī! ā to sarvagna parameshvar, jineshvaradev trilokanāth! emanā kahelān vachano chhe. ane
vastunī maryādā ām ja chhe. em jyān sudhī na jāṇe, evo vivek na kare, tyān sudhī ene samyagdarshan
na thāy. āhā... hā! samajāṇun kāī?

Page 101 of 540
PDF/HTML Page 110 of 549
single page version

gāthā – 9p pravachanasār pravachano 101
āhā.... hā! māro prabhu mārī paryāyane bhogave, paṇ parane bhogave nahīn traṇ kāḷamān, to
ene paryāyanun bhogavavun (chhe). kāraṇ ke e dravyanun lakṣhaṇ chhe. bhogavavun lakṣhaṇ chhe emānthī to
ātmānun lakṣhya karavānun chhe, dravyanun lakṣhya karavānun chhe, (ātmāmān) abhokatr̥utva (guṇ) chhe. parano
abhokatā paryāyathī (chhe) paṇ emānthī lakṣhya dravyanun karavānun chhe. trikāḷī dravya chhe ātmā, enā upar
lakṣhya karavānun chhe. āvun jhīṇun have keṭalāke to jindagīmān sāmbhaḷ‌yun na hoy. (tethī tene evun lāge ke)
āvo te navo mārag kyāthī kāḍhayo chhe? (shrotāḥ) navo chhe ke jūno! (uttaraḥ) ā to anādino chhe
bāpu!
(ahīnyā kahe chhe keḥ) “paryāyo te āyatavisheṣho” e āpaṇe āvī gayun chhe. (93mī
gāthānī ṭīkāmān) vistārasāmānyasamudāy. ane āyat eṭale krame krame paryāy thāy ām avasthā,
hālat darek paramāṇumān, darek ātmāmān ek pachhī ek avasthā paryāy badale. e āyat eṭale
lambāīthī thāy chhe. bhāī! ek sāthe badhī paryāy em nathī. ek pachhī ek, ek pachhī ek, ek
pachhī ek (thāy chhe) e āyatavisheṣho (chhe). “teo pūrve ja (93mī gāthānī ṭīkāmān) kahelā
chār prakāranā chhe.”
lyo! paryāyo kīdhā’ tā ne...! samānajātīy dravyaparyāy, asamānajātīy
dravyaparyāy ane guṇaparyāyo - svabhāvaparyāy ne vibhāv paryāy (em chār prakāranā paryāyo chhe).
āhā... hā!
“dravya te utpādādik sāthe”. have vastu je chhe ātmā. dravya te utpādādik sāthe - vastu je chhe
ātmā ane ā paramāṇu je chhe. ene utpād- vyay-dhruv sāthe athavā guṇaparyāyo sāthe lakṣhya –
lakṣhaṇabhed hovā chhatān.
shun kīdhun? utpād - vyay - ne dhruv te lakṣhaṇ chhe ane guṇ - paryāy te lakṣhaṇ
chhe. ane dravya te, tenun lakṣhya chhe. e lakṣhyane lakṣhaṇano bhed hovā chhatān “svarūpabhed nathī” emān
pradeshabhed nathī, e kāī judā nathī. ek paramāṇunā bhedathī jem bījo paramāṇu judo chhe, ek
ātmāthī (bījo ātmā judo chhe) evun judāpaṇun ā traṇamān (utpād- vyay-dhruv athavā guṇ-
paryāy) mān judāpaṇun (dravyane) nathī. enā pradesho judā nathī. ānhī. (atyāre e kahevun chhe ho! vaḷī
‘samvar adhikār’ nī vāt āve tyāre utpādanī paryāyanā pradesh kṣhetra bhinna chhe e vaḷī judī vastu
āhā! ... hā! hā! e paryāy ek samayanī chhe teṭalānun kṣhetra ane dhruvanun kṣhetra, bey judā judā gaṇyā
chhe, ahīnyān e vāt nathī levīn. ahīnyān to phakat utpād- vyay-dhruvanun vastu ne ja dravya chhe. lakṣhya-
lakṣhaṇabhad hovā chhatān vastubhed nathī. utpād-vyay ne dhruv potānā ja pradeshamān chhe. guṇ ne paryāy paṇ
potānā ja kṣhetramān chhe, ā... re... ā kṣhetra ne pradesh ne shun ā te vāt hashe?! bāpu! dharamanī vāt
evī jhīṇī chhe. āhā.... hā! pañchāṇumī gāthā hen! pañchāṇu gāthā hāle chhe ā...
“svarūpathī ja dravya
tevun (utpādādivāḷu athavā guṇaparyāyavāḷun) chhe -darek vastu svarūpathī to utpād-vyay-dhruv ane
guṇ -paryāyavāḷun chhe! have eno draṣhṭānt kaheshe.
‘vastranī jem.”
visheṣh kaheshe....