(માત્ર દાખલો) આપ્યો. મનુષ્ય છે ને...! આહા... હા..! (કહે છે) કે અંદર આત્મા અને જડ
(શરીર) માટી -ધૂળ એ અસમાનજાતીય દ્રવ્યપર્યાય છે. પરમાણું-પરમાણુ (નો સંબંધ- એક સાથ
દેખાય તે શરીર) કાંઈ એક નથી, આ તો અનંતા રજકણ - પોઈંટ છે. (શરીર) સમાનજાતીય
(દ્રવ્યપર્યાય) છે. કારણ કે પરમાણુ - પરમાણુ (એક સ્કંધરૂપે દેખાય છે) એ સમાનજાતીય
દ્રવ્યપર્યાય છે. ભગવાન આત્મા અને જડ (શરીર) એ બે (એક સાથ દેખાય એ મનુષ્યપર્યાય)
અસમાનજાતીય દ્રવ્યપર્યાય છે. આહા... હા..! અહીંયાં એવી પર્યાયનો દ્રષ્ટાંત આપ્યો (છે). ગુણપર્યાય
તો (બીજી વાત છે).
એમાં જે સત્તા નામનો ગુણ છે- હોવાપણા નામની શક્તિ છે. એ શક્તિને અને આને ભેદથી જોઈએ
તો પર્યાયનયથી ભેદ છે, પણ જ્યારે વસ્તુ આખી છે, આહા... હા...! એમ જ્યારે જોઈએ ત્યારે
અતદ્ભાવ (ભેદ) નિમગ્ન થઈ જાય છે. ત્યારે ગુણ ગુણીનો છે અને ગુણીનો ગુણ છે, એ ભાવ નાશ
પામી જાય છે. આહા... હા...! પર્યાયની તો વાતે ય ક્યાં કરવી....? (ગુણભેદ પણ રહેતો નથી.)
આહા... હા.. હા...! કો’ ભાઈ! આવી વાત છે’ આ... આહા...હા...હા..!
(એમ) ઉત્પાદ- વ્યય (ભેદ છે ને..!) અહીંયાં અતદ્ભાવ (ભેદ) છે એ (ઉત્પાદ- વ્યય) પર્યાય
અને આત્માને સંયોગસંબંધ તરીકે છે. એ જ્ઞેય - જ્ઞાયક સંબંધ કીધું. અરે, ક્યાં આવ્યું પાછું
‘પંચાસ્તિકાય’. આહા...! વસ્તુ જે ત્રિકાળ! નિત્ય રહેનાર..! પ્રભુ છે (આત્મા) એમાં જે
નિર્મળપર્યાય થાય, એ પણ સંયોગે છે, સ્વભાવે નથી. (આત્મા) એ તો ત્રિકાળી (પર્યાય) એ તો
સંયોગે ઉત્પન્ન થાય છે, અને વિયોગે (એટલે) વ્યય થાય છે. આહા... હા... હા.! સમજાણું આમાં..?
ભાઈ, એ નથી સમજાણું એમ કહે છે. (તો કહે છે કે) આ શરીરનો સંયોગ આત્માને નથી, એ તો
ક્યાંય રહી ગ્યું. એ પંડિતજી..! અહીંયા તો આત્મામાં જે પર્યાય થાય છે - એ પર્યાય થાય છે ઈ તો
એક સમયની છે. - તો ઈ સંયોગસંબંધ છે, સ્વભાવ સંબંધ નથી...! ત્રિકાળ રહેનાર નથી...!
આહા....હા...હા...! સમજાણું...? આત્મા જે છે, એમાં જે ગુણો છે - જ્ઞાન, દર્શન, આનંદ (આદિ)
ત્રિકાળ! એવો જે ભેદ (ગુણ-ગુણીનો) એ (દ્રવ્યમાં) નથી. હવે અહીંયાં તો પર્યાય છે એને સંયોગી
કીધી. ઉત્પન્ન થાય છે ને વ્યય થાય છે. અવસ્થા નવી થાય ને જુની થાય. નવી થાય તેને સંયોગ
કહીએ, વ્યય થાય તેને વિયોગ કીધો. સંયોગ ને વિયોગ એની પર્યાયમાં આવ્યો. પરમાં એને કાંઈ
સંબંધ નથી. આહાહાહાહા...! ક્યાં સુધી ખેંચવું છે કહે. આહા... હા..!
બધુંય (આખું ય), એક દ્રવ્ય જ થઈને રહે છે.” દ્રવ્ય - વસ્તુ, વસ્તુ, વસ્તુ, વસ્તુ જેમાં આ