એકાશી કેટલા થયાં? પ૪ (ચોપન વરસ પહેલાંની વાત છે). જુઓ વાત તો કાંઈ કરે નહીં! દીકરી
નો’ તી. પણ મળ્યા હશે (ને વેવાઈ) પૈસાવાળાને છોકરાઓ તો પૈસા થ્યા તો દસ લાખ. પછી વધી
ગયા કરોડોપતિ થઈ ગ્યા. અહીં તો કાંઈ નહિ. પણ એ વાત કરતા બોલ્યા વ્યાખ્યાનમાં બેઠા. ને
એટલું બોલ્યાઃ જ્ઞાનાવરણીયનો જેટલો ક્ષયોપશમ થાય એટલું જ્ઞાન થાય. કીધુંઃ એમ નથી પોતાના
પુરુષાર્થથી જેટલો જ્ઞાનનો પર્યાય ઊઘડે એટલો ક્ષયોપશમ થાય. કર્મ તો સામે નિમિત્તરૂપ છે એને શું
છે? આ.. રે! આવી વાતું! લખાણ ઈ આવે નિમિત્તના જ્ઞાનાવરણીય કરમ જ્ઞાનનો રોકે લ્યો! હવે,
છે? જ્ઞાન ને જ્ઞાનાવરણીય જુદ ચીજ છે.
પોતે છે. આહા... હા! ઈ બીજી ચીજ તો નિમિત્તમાત્ર વસ્તુ છે. પણ નિમિત્તથી કાંઈ આમાં ફેરફાર
જરીએ - ઓછું - અધિક - વિપરીત કાંઈ મદદ થાય એમ નથી. ઈ તો આજ ઘણું આવ્યું’ તું ને
ઉપાદાનનું (વ્યાખ્યાનમાં). સવારે નહોતું આવ્યું!’ ઉપાદાન-નિમિત્ત’ દોહરા, સઝજાયમાં
માં)
નિમિત્ત એને કાંઈ કરતું નથી. પાઠ જ આ છે ઉચિત નિમિત્ત. એથી કરીને (કાંઈ તે કરે છે એમ
નહીં) ઈ તો નિમિત્તને નિમિત્તતા ઉચિત કીધી.
હોય ને...! (ઉત્તરઃ) એમ જ. ઘડાને (કુંભાર) ઉચિત નિમિત્ત કહેવાય, પણ ઉચિત નિમિત્તથી ઘડામાં
કાંઈપણ થાય છે એમ નહીં. આહા.... હા! સારા અક્ષર લખનારને એવો ક્ષયોપશમ હોય તે ઉચિત
નિમિત્ત કહેવાય, પણ એને લઈને (સારા) અક્ષરો પડે છે ને લખે છે એમ બિલકુલ નહીં જરીએ
(નહીં). આહા.. હા! જેમ કે આ પાપડ થાય, વડી જાય, પુડલા થાય, એમાં હુશિયાર બાઈ હોય ઈ
આમ સરખા કરે - આમ ઘી પાય ને (સરખા ફેરવે ને.) તો એ ઉચિત નિમિત્ત હોય, પણ ઉચિત
નિમિત્તથી એમાં કાંઈ થ્યું (એમ નથી.)
(છે)?
નિમિત્ત કીધું છે. ઉચિત નિમિત્તનો અર્થ એ જ એ લીધો છે કે તે (ચીજા સામે છે તેથી સારું થાય છે
પણ તેનાથી કાંઈક થાય છે એમ નથી એ તો નિમિત્તની યોગ્યતા, એ કાર્યકાળે આવું નિમિત્ત હોય
એમ જણાવ્યું છે. પણ એ