ઉપર (અનંત આગમના ભાવ સમાયેલાં છે!) “તદ્ભાવનો અભાવ હોય છે.” હવે દ્રષ્ટાંત આપે છે.
એની માફક. “તે આ પ્રમાણેઃજેવી રીતે એક ચક્ષુ–ઇન્દ્રિયના વિષયમાં આવતો, બીજી બધી
ઇન્દ્રિયોના સમૂહને ગોચર નહિ થતો એવો જે શુક્લત્વગુણ.” શું કહે છે? આ ધોળો ગુણ છે ઈ
આંખનો વિષય એકલો રહ્યો. બીજી કોઈપણ ઇન્દ્રિયોનો વિષય (એ) નહીં. આ ધોળું છે ઈ આંખનો
વિષય છે. બીજી કોઈપણ ઇન્દ્રિયોનો વિષય (તે) નહીં. અને આ ‘વસ્ત્ર’ છે ઈ બધી ઇન્દ્રિયોનો
વિષય છે. બે ‘ભાવ’ ફેર પડી ગ્યા! સમજાણું કાંઈ? ફરીને...! ‘શુક્લત્વ અને વસ્ત્રની માફક. ‘જેવી
રીતે એક ચક્ષુ - ઇન્દ્રિયના વિષયમાં આવતો’, કોણ? ધોળો ગુણ. ‘બીજી બધી ઇન્દ્રિયોના સમૂહને
ગોચર નહિ થતો.’ (કોણ?) ધોળો ગુણ (બીજી) ઇન્દ્રિયનો વિષય જ ન થાય. બીજી ઇન્દ્રિયનો
વિષય ન થાય. ધોળાપણું નાકથી જણાય? (કાનથી જણાય, જીભથી જણાય, ચામડીથી જણાય?
આહા... હા! ધોળાપણું વસ્ત્રનું જે છે ઈ આંખ ઇન્દ્રિયનો એકનો જ વિષય છે. બીજી બધી ઇન્દ્રિયોનો
વિષય એ (ધોળાપણું) નથી. આહા... હા! દાખલો કેવો આપ્યો, જુઓને!!
ઇન્દ્રિયસમૂહને ગોચર છે. શું કીધું? આ ધોળો જે ગુણ છે. એ એક ચક્ષુ-ઇન્દ્રિયનો જ વિષય છે, બીજી
બધી (ઇન્દ્રિયોનો) એ વિષય નથી, વસ્ત્ર છે ઈ બધી ઇન્દ્રિયોનો વિષય છે. સ્પર્શ-રસ-ગંધ-વર્ણ બધા
વિષય (ગુણો વસ્ત્રમાં છે.) માટે વસ્ત્ર અને ધોળાપણામાં અતદ્ભાવપણે અન્યત્વ છે. (પણ) પૃથક-
પ્રદેશપણે અન્યત્વ નથી. આહા... હા!
ઇન્દ્રિયો વડે એ ન જણાય. આંખ બંધ કરે તો (ધોળપ) નાકથી જણાય? (ના. ન જણાય.) અને આ
વસ્તુ (વસ્ત્ર) છે તે આખી (બધી) ઇન્દ્રિયોથી જણાય. આહા... હા! સમજાણું કાંઈ? (શ્રોતાઃ)
ન્યાય સરસ છે.
તે વસ્ત્ર ને વસ્ત્ર તે ધોળાપણું એમ’ નથી. માળે’...! આ...રે...! આ વકીલોનો વિષય