કરાવે એમ નથી. તેમ કાળ બીજાને બદલાવે એમ નથી. આહા... હા! ‘નિયમસાર’ માં આવે છે. કાળ
ન હોય તો પરિણમન ન હોય બીજામાં લો! એવું આવે. આહા...! એ તો કાળદ્રવ્યની સિદ્ધિ કરવા
(કથન) છે. ‘કાળદ્રવ્ય ન હોય, તો પરમાં પરિણમન થાય નહીં’ એમ પાઠ છે. એ તો ફક્ત
કાળદ્રવ્યને સિદ્ધ કરવા કહ્યું છે. એક દ્રવ્યની પર્યાય બીજા દ્રવ્યની પર્યાયને કરે, એ ત્રણકાળમાં બનતું
નથી. આહા... હા... હા! ઝીણું બહુ!
રૂપિયા ભેગા કર્યા છે. હુકમ કેવા? નાનો ને ઈ બે એ! કોણ કરે ભાઈ! જે એક દ્રવ્ય છે ઈ બીજા
દ્રવ્યને, ક્ષેત્રથી ફેરવી શકે, કાળથી ફેરવી શકે, કાળથી ફેરવી શકે- ઈ કાંઈ બની શકે નહીં. આહા...
હા... હા! એની વાત તો એક બાજુ રહી ગઈ કેઃ આત્મા, શરીરને અડતો નથી. માટે આત્મા શરીરની
પર્યાય કરતો નથી. ગજબ વાત છે!! આ હાથ હાલે ને આ આંગળી હાલે! રોટલી તૂટે તો કહે છે કે
રોટલી તૂટે છે એને હાથ અડતો નથી. તૂટે છે ઈ એની પર્યાય છે, રોટલીની. હાથ (એને) અડતો
નથી. હાથ આત્માને અડતો નથી. આત્મા હાથને અડતો નથી. એવું પરથી તો આ રીતે જ ભિન્ન છે.
બધા દ્રવ્યોમાં! અનંત દ્રવ્યોમાં!! આહા... હા! જ્યાં સિદ્ધભગવાન બિરાજે છે ત્યાં અનંતા નિગોદના
જીવ છે. (ઓહો) જ્યાં સિદ્ધ ભગવાન બિરાજે છે ત્યાં. છતાં એક દ્રવ્યને, બીજા દ્રવ્યને-કોઈ (કોઈ)
અડતું નથી. આહા... હા! એમ નિગોદના જીવ અનંતા, એક અંગૂલના અસંખ્યભાગમાં (છે.) બધે
ઠેકાણા ભર્યાં છે આંહી- આખા લોકમાં. પણ એક નિગોદનો જીવ, બીજા નિગોદના જીવને અડતો
નથી, ને એક-એક જીવને- બે-બે શરીર છે. તૈજસ ને કાર્માણ. (એ) તૈજસ- કાર્માણ શરીર (છે)
પણ એને આત્મા અડતો નથી. તૈજસ (શરીરમાં) અનંત પરમાણું છે. તેમાં એક પરમાણું, બીજા
પરમાણું ને અડતો નથી. એ તો જાણે મુખ્ય-મુખ્ય વસ્તુ છે. આહા... હા... હા!
છતાં -તેમાં એ ભાવ આ નહીં, દ્રવ્ય ભાવ તે ગુણ (ભાવ) નહીં, ને પર્યાય નહીં, (એવો)
અતદ્ભાવ સિદ્ધ કરે છે. આહા... હા... હા... હા! છે ને? (પાઠમાં)
“અને ‘સિદ્ધત્વાદિપર્યાય’ તરીકે– એમ નિશ્ચયે, એક આત્મદ્રવ્ય છે ઈ