Pravachansar Pravachano (Gujarati).

< Previous Page   Next Page >


Page 414 of 540
PDF/HTML Page 423 of 549

 

background image
ગાથા – ૧૦૭ પ્રવચનસાર પ્રવચનો ૪૧૪
ગુણનું ગુણપણે (ધ્રુવ) રહેવું ઈ. પર્યાયનું પ્રયોજન પર્યાય દ્રવ્યને આશ્રયે રહે તે. એમ પ્રયોજનાદિ “ભેદ
હોવાને લીધે પુરુષાર્થગુણને તથા આત્મદ્રવ્યને, જ્ઞાનાદિ અન્યગુણને કે સિદ્ધત્વાદિપર્યાયને અતદ્ભાવ
છે.”
બે ય વચ્ચે અતદ્ભાવ છે. આહા... હા!
(કહે છે કેઃ) જ્ઞાનગુણ છે તે દર્શનગુણ નથી, અને જ્ઞાનની પર્યાય છે તે જ્ઞાન (ગુણ) પણે
નથી. આહા.. હા! જ્ઞાનગુણ છે તે એની પર્યાયપણે નથી. સમકિત-સમકિત-શ્રદ્ધા નામનો ગુણ ત્રિકાળ
છે. ઈ એની વર્તમાન પર્યાય સમકિતપણે નથી. એ સમકિતપર્યાય તે ત્રિકાળીશ્રદ્ધા ગુણપણે નથી. અને
તે દ્રવ્યપણે નથી. આહા.. હા.. હા! આ તો આંખનો મોતિયો ઊતારવો હોય, એની વાત છે. આહા...
આહા! મોતિયો ઊતારવા જવાના છે ને...? બીજી આંખનો આહા.. હા! આંખમાં પડળ વળી ગયા છે
કહે છે. તારી દ્રષ્ટિમાં-જ્ઞાનમાં પડળ વળી ગયા છે અજ્ઞાનના (મિથ્યત્વના.) આહા.. હા! છતાં તે
અજ્ઞાનની પર્યાય, મિથ્યાત્વ-અજ્ઞાનપણે છે. એ ગુણપણે થઈ નથી. દ્રવ્યપણે છે એ ગુણમાં ભૂલ નથી.
અને એ ભૂલ (આત્મ) દ્રવ્યમાં નથી. આહા.. હા! આવું છે! કઈ જાતનો ઉપદેશ આ તે!! અહીંયાં
ક્યાં’ય આવ્યા છ- કાય જીવને સામાયિક કરવી ને પોષા કરવા ને પડિક્કમણા કરવા ચોવિહાર કરવો
ને ઈ તો કાંઈ આવ્યું નહીં આમાં!!
ભાઈ! તું શું કરી શકે છો એ તો પહેલું સમજ! કે તારી મર્યાદા શું છે? તારી કરવાની મર્યાદા
તારી પર્યાયમાં છે. તારી કરવાની મર્યાદામાં એ પરને કાંઈ તું કરી શકે (એમ માન) તો તારી
મર્યાદામાં તું નથી. આહા... હા... હા! (શ્રોતાઃ) બાવો બનાવી દીધો! (ઉત્તરઃ) હેં! બાવો બનાવી
દીધો! અહા.. હા! આહા... હા! દુકાન ઉપર બેસે! હવે દરરોજ આમ હજારોની પેદાશ હોય, અનેત્રપ
પાંચ-પાંચ, દશ-દશ, વીસ હજાર પૈસાનું (રૂપિયાનું) રોકાણ થતું હોય, શું કહેવાય તમારે ઈ?
લાકડાનો ઈ? (શ્રોતાઃ) ગલ્લો. (ઉત્તરઃ) હા, ઈ ભરાય આમ પેટ ભરીને. પહેલાં તો આ... આ
નહોતું ને...! નોટું નો’તી. રૂપિયા રોકડા (ચાંદીના સિક્કા) અમારે નાનો હડફો રાખતા હડફો!
સમજ્યા? શું કીધું ઈ? હડફો! હડફાનું શું કીધું? ગલ્લો! ઈ રાખતા એમાં કોઈ વખતે ઈ આખો
રૂપિયાથી ભરાઈ ગયો’ તો! વેપાર હતો. ઈ તો સીતેર વરસ પહેલાની વાત છે. એકવાર રોકડા
રૂપિયાથી ઈ આખું ભરાઈ જાય, આમ! દાણા ને (માલનું) વેંચાણ થઈ ગયું હોય તો, ત્યારે આ
(જીવ) ખુશી થાય કે ઓહોહોહો! આ જ તો ત્રણસે રૂપિયાનું ભરાણું, ત્રણસેં રોકડા! તે દિ’ ઓલી-
નોટ ક્યાં હતી. આ ભ્રમ છે બધો!
(શ્રોતાઃ) આખો ખોવાઈ જાય છે..! (ઉત્તરઃ) હેં? ખોવાઈ જાય
છે. આહા... હા! ક્યે રસ્તે ચડી જાય છે? અજ્ઞાનને રસ્તે ચડી જાય છે. આહા.. હા! સત્નો રસ્તો
મૂકી દઈને અસત્ને પંથે ચડી જાય છે. ખબર નથી એને. આહા... હા! નગ્ન સાધુ થાય તો ય પણ
‘કુ-પંથે’ ચડી જાય છે. ઈ રાગની ક્રિયા - દયા-દાન છે ઈ ધરમ છે, એ મને ધરમનું કારણ છે. ઈ
મિથ્યાત્વભાવમાં