Pravachansar Pravachano (Gujarati).

< Previous Page   Next Page >


Page 439 of 540
PDF/HTML Page 448 of 549

 

background image
ગાથા – ૧૦૯ પ્રવચનસાર પ્રવચનો ૪૩૯
દેવીલાલજી! આવી વાત છે. બેસવી કઠણ પડે! (શ્રોતાઃ) બેસે તો સમાધાન થાય... (ઉત્તરઃ)
વસ્તુસ્થિતિ આમ છે.
(કહે છે) અહીંયાં બતાવવામાં એટલો ભાવ છે કે કોઈપણ તત્ત્વને એકદમ બદલતી અવસ્થા
દેખીને, સંયોગ આવ્યો માટે બદલતી અવસ્થા (એકદમ) થઈ એમ નથી. પહેલાં આમ હતું ને પછી
કેમ આમ થયું? પહેલાં આ રીતે, આ પર્યાય નહોતી ન્યાં બેઠો ત્યારે અહીંયાં (બેઠો ત્યારે) આ
જ્ઞાનની પર્યાય આવી થઈ આંહી. સાંભળવામાંથી થઈ તો એનું કારણ શું? આહા... હા! કહે છે કે
એનો જ્ઞાનગુણ ને સત્તાગુણ જ. ઉત્પાદવ્યયધ્રૌવ્યરૂપ (પરિણમે) છે. એથી તેના ગુણનું ઉત્પાદવ્યય ને
ધ્રૌવ્ય કરીને જ એ (જ્ઞાન) થયું છે. અને એ ગુણ ગુણીનો એટલે દ્રવ્યનું જ એ પરિણમન છે. બીજાનું
છે નહીં’ . દેવીલાલજી! આહા... હા! હવે આમાં પરની દયા ને પરની હિંસા... મંદિર બનાવવા ને...
રથયાત્રા બનાવવા ને.. આહા..! ભારે વાત ભઈ!
કોઈ પણ દ્રવ્ય, તે તે કાળે-સંયોગો ભલે વિવિધ પ્રકારના આવે- એથી અહીંયાં વિવિધ
પ્રકારની પર્યાયો થઈ એમ’ નથી. તે ક્ષણે જ તેના ઉત્પાદનો, વ્યયનો, ધ્રૌવ્યનો- સત્તાગુણનું પરિણમન
છે. માટે થાય છે. તે ગુણ છે ગુણીનો તે, ગુણી તો ધ્રુવપણે પડયું છે. સંયોગોરૂપે પરિણમ્યા’ તા માટે
સંયોગોને લઈને પરિણમ્યા છે એમ’ નથી. આહા... હા! આ તો બેસે એવું છે.
(અહીંયાં કહે છે કેઃ) “ગુણ જ છે. – આ રીતે સત્તા ને દ્રવ્યનું ગુણ–ગુણીપણું સિદ્ધ થાય છે.”