Pravachansar Pravachano (Gujarati).

< Previous Page   Next Page >


Page 444 of 540
PDF/HTML Page 453 of 549

 

background image
ગાથા – ૧૧૦ પ્રવચનસાર પ્રવચનો ૪૪૪
છે? આહા... હા! થોડામાં બહુ-ઘણું ભર્યું છે ભાઈ! દ્રવ્યત્વ તે ભાવ કહેવાય છે એ દ્રવ્યનો ‘ભાવ’
કહેવાય ને...! દ્રવ્ય (જે છે) ભે ભાવવાળું ને દ્રવ્યત્વ (તે) ભાવ. (અથવા) દ્રવ્ય ભાવવાળું-ગુણવાળું
અને સત્તા-દ્રવ્યત્વ તે ગુણ. તે ‘ભાવ’ નામથી કહેવાતો ગુણ જ હોવાથી કહે છે ને દ્રવ્યનો આ
‘ભાવ’. તો એ ભાવ તે ગુણ જ છે. આહા... હા! દ્રવ્યનો ‘અસ્તિત્વ’ ભાવ. દ્રવ્યનો સત્તાભાવ. પણ
ઈ દ્રવ્યનો સત્તાભાવ તે દ્રવ્ય જ છે. આહા... હા! આહા... હા... હા... હા! આચાર્યોએ! દિગંબર
સંતોએ! કામ કર્યું છે! માણસને આગ્રહ છોડીને જરી (વિચારવું જોઈએ) ખોટું લાગે કે આ બધું
(ત્યારે) અમારું શું ખોટું? બાપુ! માણસને. વિચાર તો કર ભાઈ! આહા...! આવી વાતની ગંધ ક્યાં
છે બીજે શાસ્ત્રમાં ય. આ કરો.. આ કરો... આ કરો... આ કરો.. અહીંયાં કહે છે કે તું કરવાનું કહેછે,
(તો સાંભળ) એની સત્તાના પરિણામ એનામાં ને તારી સત્તાના પરિણામ તારામાં (થઈ જ રહ્યા
છે.) શું કરવું છે તારે? આહા.. હા! કેમ કે ઈ દ્રવ્ય (શું) સત્તા વિનાનું છે? અને ઈ સત્તા
ઉત્પાદવ્યયધ્રૌવ્ય વિનાની છે? અને ઉત્પાદવ્યયધ્રૌવ્ય વિનાનું એ દ્રવ્ય છે? (નથી જ.) આહા.. હા!
આવી વાત છે. (લોકો તો) વાદ-વિવાદ કરે પછી, નહીં? આનાથી આમ રહ્યું- કર્મનો આકરો ઉદય
આવે ત્યારે વિકાર થાય જ. નહીંતર વિકાર છે ઈ સ્વભાવ થઈ જાય. અહીંયાં કહે છે કે વિકાર થવાનો
પર્યાય તે સમયે સત્તાનામના ગુણનું એ જાતનું અસ્તિત્વ પરિણામ થવાનું છે ઈ ઉત્પાદવ્યયધ્રૌવ્યરૂપે
પોતાથી થયું છે. કર્મને લઈને નહીં. આહા... હા!
હવે આ રતનચંદજી તો જ્યાં આવે ન્યાં ઈ જ નાખે છે. આવે તે એ કર્મને લઈને થાય,
કરમને લઈને થાય, કરમને લઈને થાય- જ્ઞાનાવરણીયને લઈને જ્ઞાન થાય. આહા... હા! અહીંયાં કહે
છે કે ઈ જ્ઞાનનું જે ઓછા-વત્તાપણું થાય છે ઈ જ્ઞાનમાં સત્તા નામનો ગુણ છે અથવા જ્ઞાનમાં જ્ઞાનનું
હયાતીવાળો ગુણ છે ને...! એ હયાતીવાળી પોતે જ ઉત્પાદવ્યય (ધ્રૌવ્ય) પણે થાય છે. ધ્રૌવ્યપણું
રાખીને, ઉત્પાદપણે (પોતે જ થાય છે. હીણી પર્યાય થાવ કે અધિક થાવ. એ પોતાના જ ઉત્પાદવ્યય
(ધ્રૌવ્ય) થી થાય છે, પરને લઈને નહીં’. આહા... હા... હા! આ મોટો વાંધો હતો ને..? વર્ણીજી હારે.
ઈ એણે લખ્યું છે બધા પુસ્તકો (માં). સોનગઢનું સાહિત્ય જૂઠું છે. બૂડાડી મૂકશે બધાને! આહા.. હા!
એણે આ વાત સાંભળી નો’તી. આહા... હા!
(કહે છે કેઃ) કોઈ પણ સમયે, કરમનો ઉત્પાદ-વ્યય, એની સત્તાના ને સત્થી છે. શું કીધું? ઈ
કરમ છે તેની સત્તાથી છે ને ‘ઉત્પાદવ્યયધ્રૌવ્ય યુક્તં સત્ તેનું દ્રવ્ય છે. એટલે ઈ સત્થી સત્તા છે ને
સત્તાથી પરિણમન છે ને ઈ બધું અભેદ છે. આહા..હા! એમ ભગવાન આત્મામાં, વિકારના પરિણામ છે
ઈ ઉત્પાદપણે, સત્તા નામના કે અસ્તિત્વગુણને લઈને ઉત્પાદવ્યયપણે પરિણમે છે તે સત્તાગુણનું પરિણમન
છે. ઈ કરમને લઈને નહીં. આહા...હા! (માથે હાથ મૂકીને લોકો બોલે છે ને) અમારે શું કરવું ભાઈ,
કરમનું જોર છે. કરમનું જોર છે. કરમનું જોર છે. ઈ તદ્ન બધી મિથ્યા-ભ્રમણા છે. આહા...હા!