પર્યાય આવી. આહા... હા! સોનામાં અન્વયશક્તિઓ હતી, ‘કાયમ રહેનારી હતી’, એમાંથી ઈ
બાજુબંધની પર્યાય આવી એમ દ્રવ્યદ્રષ્ટિથી-દ્રવ્યની મુખ્યતાથી એને (સદ્ભાવસંબદ્ધ જ ઉત્પાદ)
કહેવામાં આવે છે. આહા.. હા... હા! કો’ સમજાય છે કે નહીં?
(જ્ઞાન) થયું. તો કહે છે કેઃ કેવળજ્ઞાનનીય પર્યાય, ઈ અન્વયશક્તિ (જે) સદ્ભાવસંબદ્ધ છે. તેના
સંબદ્ધે થઈ માટે ‘છે તે થઈ છે’ એમાં ‘હતી તે થઈ છે’ હતીમાંથી આવી છે’ છતીમાંથી છતી થઈ
છે’ આહા... હા... હા... હા! સમજાણું કાંઈ? ‘સુવર્ણનો દાખલો દીધો ને...! સુવર્ણમાં એની પીળાશ,
ચીકાશ, વજન આદિ અન્વયશક્તિઓ પડી છે. એમાંથી ઈ બાજુબંધ આદિ પર્યાયો થઈ. બાજુબંધ
આદિ એટલે કડાં, વીંટી (વગેરે) એ સુવર્ણમાં અન્વયશક્તિઓ છે એમાંથી ઈ પર્યાયો થઈ છે. કોઈ
હથોડો, એરણ કે (કારીગરે) ઘડી (એટલે થઈ) એમ નહીં એમ કહે છે. આહા... હા! સમજાણું કાંઈ?
અહીંયાં તો હજી દ્રવ્યનીય મુખ્યતાથી કથન આવે છે. પર્યાયની મુખ્યતાથી આવશે ત્યારે એમ આવશે.
ઈ પર્યાય પણ દ્રવ્યની જ છે, દ્રવ્ય જ છે. દ્રવ્ય, પર્યાયરૂપ છે. ઈ પર્યાય છે તે જેમ દ્રવ્ય છે
અન્વયશક્તિ (ઓ) થી પ્રાપ્ત થઈ માટે ઈ પણ દ્રવ્ય છે. પર્યાય પણ દ્રવ્ય છે. જેમ દ્રવ્ય છે તે પર્યાય
છે તેમ પર્યાય છે તે દ્રવ્ય છે. આહા... હા! વીતરાગ મારગ બહુ ઝીણો બાપુ! તત્ત્વજ્ઞાનની દ્રષ્ટિ વિના,
તત્ત્વનો વાસ્તવિક ભાવ અંદર શું છે? એનું જ્ઞાન થયા વિના ક્યાં એને અટકે છે ને ક્યાં છૂટે છે
એની એને ખબરું નથી. આહા... હા!
ટકનારી-પર્યાય જેટલું, ક્રમે પ્રવર્તતી
સદ્ભાવસંબદ્ધ જ ઉત્પાદ છે.” છે એવું ઉત્પન્ન થયું છે’ એવો -એવો સંબંધ છે. કો’ દેવીલાલજી!
ચીમનભાઈ! સમજાણું કે નહિ આમાં?
ઈ દ્રવ્યનું સ્વરૂપ જ ઈ છે. એને તું બીજી -બીજી ચીજ કહી દે કે આ અમુક પર્યાય આવી એકદમ,
માટે કોઈ બીજાને લઈને ને બીજી ચીજ છે, બીજું દ્રવ્ય છે એમ નહીં. આહા... હા!