પર્યાયનું અસ્તિત્વ જોવા માટે સ્વને જોયું છે તે જ્ઞાન પર્યાય જોવાને ઉઘડેલું છે. આહા... હા! આવી
બધી વાતું ઝીણી! લોકોને બહારથી (સુખ મેળવવું છે.) પણ એ બહાર છે જ નહીં ને...! બહારમાં તો
પરનું કંઈ તો કરતો નથી, પણ બહારમાં ઈ વિષય - કષાય -શુભભાવ એ પણ એને પરમાર્થે
પરશરીર કીધું છે એને. આહા.. હા! પણ અહીંયાં કહે છે કે તારી પર્યાયનું અસ્તિત્વ છે એને જોવાની
ઉઘડેલી આંખ્યથી જો - જાણ. આહા... હા! છે? (પાઠમાં.)
નથી.) આહા... હા! અરે.. અરે! ક્યારે ફુરસદ લે ને ક્યારે નિર્ણય કરે! ચોરાશીના અવતાર કરી -
કરીને સોથા નીકળી ગયા છે ને હજી એને દરકાર નથી. કે હું કોણ છું? ક્યાં છું? ક્યાં (શું કરી રહ્યો
છું?) અહીંયાં ગતિ છે ઈ પણ પર્યાયના અંશમાં છે. તે ત્રિકાળી ચીજમાં નથી. આહા... હા! કષાય-
શુભ દયા -દાન વ્રત-ભક્તિના પરિણામ પણ મારી પર્યાયમાં, પર્યાયમાં, પર્યાયમાં વર્તે છે જરી. એમાં
વર્તે છે વસ્તુમાં તો ઈ નથી. પણ વસ્તુનું જ્ઞાન થયા પછી એના અસ્તિત્વમાં છે (પર્યાય) એને જો.
પરને જોવાની વાત જ નથી. પરને જુવે છે ઈ તો પોતાની પર્યાયને જુવે છે. આહા.. હા! ખરેખર તો
રાગ - દ્વેષને જુવે છે એ પણ જ્ઞાનની પર્યાય છે અને એને જોવે છે. આહા.. હા.. હા!
જીવદ્રવ્યમાં રહ્યું નથી. આહા.. હા! જીવદ્રવ્યની પર્યાયમાં (જે) રહેલું છે. એના સામાન્ય (દ્રવ્યમાં) એ
રહેલ નથી. હવે એના વિશેષમાં રહેલું જે - એ જીવદ્રવ્યમાં રહેલા છે? (પાઠમાં) જીવદ્રવ્યમાં રહેલા
(નારકપણું - તિર્યંચપણું - મનુષ્યપણું - દેવપણું કે સિદ્ધપણું) એમ કીધું છે ત્યાં. આહા... હા! એ તો
પહેલાં આવી ગયું કે જીવદ્રવ્યમાં રહેલા એટલે ત્રિકાળીમાં રહેલા એમ નહીં. આહા.. હા! “જીવદ્રવ્યમાં
રહેલા” જીવદ્રવ્ય ભગવાન ચૈતન્ય પરમાત્મસ્વરૂપ એનું જ્યાં જ્ઞાન ઉઘડયું ત્યારે ન્યાં જીવ (ની)
પર્યાયને જોવાનું. ઈ ભણતરથી ઉઘડયું કે ઈ પ્રશ્ન અહીંયાં છે જ નહીં. ઈ શું કહ્યું? શાસ્ત્રથી -
ભણતરથી પર્યાયને જોવાની ઈ વાત અહીંયાં લીધી નથી. આહા... હા!
પરમેશ્વર એટલે કોણ? આહા..! જેની પાસે એકાવતારી ઇન્દ્રો ગલુડિયા- બચ્ચાંની જેમ બેસે! આહા...
હા! એવા ત્રિલોકનાથ! જિનેશ્વરદેવની વાણી છે ‘આ’. એ વાણીની ગંભીરતાનો પાર ન મળે!
આહા.. હા!