Pravachansar Pravachano (Gujarati).

< Previous Page   Next Page >


Page 531 of 540
PDF/HTML Page 540 of 549

 

background image
ગાથા – ૧૧૪ પ્રવચનસાર પ્રવચનો પ૩૧
કહેવામાં આવે છે.) અહીંયાં (કહે છે) પર્યાયમાં તું તન્મય છો. એનું જ્ઞાન કરાવવા (કહેવામાં આવે
છે.) આહા.. હા! આવી વાતું છે. “તે તે વિશેષોના કાળે” તે તે સમયે એમ. “તન્મય હોવાને
લીધે”
આહા... હા! દ્રવ્ય છે તેની પર્યાય નારકપણું (આદિ) શરીર નહિ હોં? એ (નારકાદિ) નું
શરીર નહીં. ગતિની જે પર્યાય છે તેમાં ઈ તન્મય હોવાને લીધે. આહા.. હા! એ ગતિની પર્યાય છે
એમાં ઈ તન્મય છે. પણ પર્યાયઅપેક્ષા (કહ્યું છે.) હોં? આહા..!
“તે તે વિશેષોથી અનન્ય છે.” તે તે
વિશેષોથી તે અનન્ય છે. અન્ન અન્ય છે પણ અનન્ય છે. પર્યાય છે. અહા.. હા.. હા! એટલે
વિશેષોથી તે અનન્ય છે. અન્ય - અન્ય નહીં પણ તે તે વિશેષોથી (દ્રવ્ય) અનન્ય છે. તે તે
(પર્યાયોથી) વિશેષોથી જીવદ્રવ્ય તન્મય (હોવાને લીધે) અનન્ય છે. અનેરા - અનેરા (પણે) છે
એમ નહીં. આહા... હા! આ તો ભગવદ્વાણી છે! સંતો-કુંદકુંદાચાર્ય! સાક્ષાત્ ભગવાન પાસે (સીમંધર
ભગવાન પાસે વિદેહમાં) ગયા. સાક્ષાત્ વાણી સાંભળી, હતા તો મુનિ! પણ ભગવાન પાસે ગયા
હતા. કે એટલી યોગ્યતા હતી મનુષ્ય હોવા (છતાં પણ) એ આવીને (અહીંયાં) જગત પાસે જાહેર
કરે છે. આહા...હા!
(કહે છે કેઃ) પ્રભુ! તારામાં બે જ ભાવ છે. એક સામાન્ય અને એક વિશેષ. બીજા કોઈ
દ્રવ્યનો અંશ. તારામાં ત્રણ કાળ, ત્રણ લોકમાં નથી. આહા... હા! જેની વ્યવસ્થામાં જ પ્રભુ! તું
રોકાણો!! શરીરને આમ રાખું - વાણીને આમ રાખું (કરું), આમ થોડા-સરખા રાખું તો શરીરને
આમ ઠીક રહે ને, છોકરાંવ ઠીક રહે. માળે..! એ બધાની પરદ્રવ્યની અવસ્થા (વ્યવસ્થા) તારાથી થતી
જ નથી ને. તેની અવસ્થામાં જ રોકાઈ ગયો પ્રભુ!
शरीरमाद्यं खलु धर्मसाधनम्। પુરુષાર્થસિદ્ધિ
(ઉપાયમાં) આવેે એ તો નિમિત્તની વાતું છે. આહા... હા! સાધન તો રાગથી ભિન્ન પડવું -
પ્રજ્ઞાબ્રહ્મથી એ સાધન છે.
(અહીંયાં તો જ્ઞાન-જ્ઞાનનું છે પણ હારે જે ગતિ છે મનુષ્યપણા (આદિની) એનું જ્ઞાન કરવું,
મુનિ! અહીંથી તો દેવમાં જશે ગતિ, અહીંયાંથી તો દેવમાં જવાના છે. આહા... હા! મુનિઓને કે
ધર્માત્માને કે આના ધર્મના સંસ્કાર પડેલા છે એને સ્વર્ગમાં જવાના છે કહે છે કે ત્યાં એ જીવ ત્યાં
ગતિમાં તન્મયપણે હશે. એમાં (જીવદ્રવ્ય) તન્મય છે. અનેરું - અનેરું નથી. એમાં તન્મય છે. આહા..
હા! ભાઈ આવ્યા? હસમુખભાઈ છે? આહા.. હા!
(અહીંયાં કહે છે કેઃ) “અન્ય અન્ય ભાસે છે” , કારણ કે દ્રવ્ય તે તે વિશેષોના કાળ તન્મય
હોવાને લીધે તે તે વિશેષોથી અનન્ય છે.” એક પર્યાય છે ત્યારે બીજી પર્યાય નથી. શું કીધું ઈ?
નારકપર્યાય છે એમાં મનુષ્યપર્યાય નથી, મનુષ્યર્પાય છે તંયે સિદ્ધપર્યાય નથી. સિદ્ધપર્યાય છે તંયે
નારક -મનુષ્ય (તિર્યંચ કે દેવપર્યાય) નથી. આહા.. હા! (એક સમયે) એક જ પર્યાય છે. તેથી તે
અન્ય અન્ય છે છતાં (તે તે વિશેષોથી) અનન્ય છે. પર્યાયથી અન્ય અન્ય છે, વસ્તુથી (દ્રવ્યથી એક
જ છે) માટે અનન્ય છે. એથી પર્યાયો અન્ય છે એનાથી (દ્રવ્ય) અનન્ય છે. આહા...હા!