Pravachansar Pravachano (Gujarati).

< Previous Page   Next Page >


Page 66 of 540
PDF/HTML Page 75 of 549

 

background image
ગાથા – ૯૪ પ્રવચનસાર પ્રવચનો ૬૬
માત્ર કેમ કહ્યું? તેમાં જરીપણ રાગના અંશથી મદદ નથી. ‘અવિચલિત ચેતના માત્ર’ -
વ્યવહારરત્નત્રયનો વિકલ્પ છે એની જરીએ સદાય - મદદ નથી. આહા... હા! “આત્મવ્યવહારથી
ચ્યુત થઈને” આત્મવ્યવહારથી ચ્યુત થઈ ગયા એ તો. હું મનુષ્ય છું, હું (શરીરનું - પરનું) કરી શકું
છું (એમ માન્યતા અભિપ્રાયવાળા) ચેતન વ્યવહાર - આત્મવ્યવહારથી એ ભ્રષ્ટ છે. નિશ્ચયથી તો
ભ્રષ્ટ છે પણ આત્માના વ્યવહારથી ય ભ્રષ્ટ છે. આહા... હા! સમજાણું કાંઈ?
“જેમાં સમસ્ત ક્રિયાકલાપને છાતીસરસો ભેટવામાં આવે છે” દેખો! આ મેં દયા પાળી, ને
મેં વ્રત કર્યાં, ને મેં ઉપવાસ કર્યાં, ને (ભક્તિ કરી) - (એ બધા ભાવને) છાતી સરસો ભેટે છે.
છોકરાને આમ છાતીએ પકડે ને...! એમ ક્રિયાકાંડને છાતીએ પકડી રાખ્યો છે. આહા... હા! આરે!
(કેવી ગંભીર) ટીકા છે કંઈ ટીકા! ગજબ છે!! ‘સમસ્ત ક્રિયા કલાપને’ - દયા ને દાન ને વ્રત ને
ભક્તિ ને તપ ને જાત્રા ને મંદિર બનાવવાને હાથીએ (રથયાત્રા) કાઢયાં ને, ઇન્દ્ર બનાવ્યાં ને -
એવા ક્રિયાકલાપને છાતી (સરસો)
‘ભેટવામાં આવે છે એવા મનુષ્ય વ્યવહારનો આશ્રય કરીને”
(ક્રિયાકાંડ) મનુષ્યવ્યવહાર છે. દેખો! છે? એ મનુષ્યપણાની ગતિનું વર્ણન છે, એ જીવનું
(વર્તન) નહીં. આહા... હા! દેહથી કંઈ (પણ) ક્રિયા થાય એ બધી મનુષ્યવર્તન છે. જડનું વર્તન છે
આત્માનું નહીં. સમજાણું?
“એવા મનુષ્યવ્યવહારનો આશ્રય કરીને રાગી અને દ્વેષી થતા થકા પરદ્રવ્યરૂપ કર્મ સાથે
સંગતપણાને લીધે (–પરદ્રવ્યરૂપ કર્મ સાથે જોડાતા હોવાને લીધે).” – પરદ્રવ્યરૂપ કર્મના સંગતપણે
(એટલે) પરમાં જોડાઈ ગયો! (તેથી) “ખરેખર પરસમય થાય છે અર્થાત્ પરસમયરૂપે પરિણમે
છે”
- તે મિથ્યાદ્રષ્ટિ છે, પરસમય છે ને...! જે જીવ પર સાથે એકપણાની માન્યતાથી જોડાય તેને
પરસમય કહેવામાં આવે છે, એ આત્માથી બાહ્યમાં જોડાઈ ગયો, પરસમય તે મિથ્યાદ્રષ્ટિ છે. ખરેખર
પરસમય છે. અર્થાત્ પરસમયરૂપે પરિણમે છે, મિથ્યાત્વરૂપે પરિણમે છે. આહા.. હા!
વિશેષ કહેશે...