હો, એ સ્વદ્રવ્યને પોતાના દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય સિવાય, બીજા કોઈ પદાર્થની સાથે ભેળસેળ નથી. ભિન્ન
છે. આહા.... હા! ‘અસંકીર્ણ’ (એટલે) ભેળસેળ વિનાનો. “દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાય વડે સુસ્થિત એવા
ભગવાન આત્માના સ્વભાવનો.” એમાંથી પણ આત્માનો સ્વભાવ અહીંયાં તો સ્પષ્ટ - ભિન્ન, દ્રવ્ય-
ગુણ-પર્યાયથી સુસ્થિત લખ્યો છે. અસંકીર્ણનો અર્થ નીચે (ફૂટનોટમાં લખ્યો છે) પણ ખરેખર તો
દ્રવ્ય જે વિસ્તારસામાન્યસમુદાયનો પિંડ અને આયતસામાન્ય (સમુદાય) નો પિંડ દ્રવ્ય - એમાં ગુણ
અને પર્યાય તે પોતે પરથી ભેળસેળ વિનાનું છે, છતાં આશ્રય લેવા લાયક તો ત્રિકાળી દ્રવ્ય છે.
આહા.. હા! જ્ઞાયકભાવ, ધ્રુવભાવ; સ્વભાવભાવ; એકરૂપ ભાવ તેનો આશ્રય લેતાં સમ્યગ્દર્શન -
જ્ઞાન-ચારિત્ર થાય છે. આહા... હા! જે આત્મસ્વભાવનો (આશ્રય તે
વિદ્યાઓનું મૂળ છે” સમ્યગ્દર્શન, સમ્યગ્જ્ઞાન, સાચી વિદ્યા, એનું એ મૂળ છે, ભગવાન દ્રવ્યસ્વભાવ,
ત્રિકાળી અનંતગુણનું ચેતન, અમૃતનો સાગર, અમર ઈ-તેનો આશ્રય કરવો એ બધી વિદ્યાઓનું
મૂળિયું છે, બધા ભણતરનું મૂળિયું છે. ગમે તે રીતે ભણ્યો હોય. આહા... હા! “(કે જે) સકળ
વિદ્યાઓનું એક મૂળ છે.” એના ભેદો નહીં (પણ) એકરૂપ જે ત્રિકાળ સ્વભાવ, કાયમ રહેનાર દ્રવ્ય
સ્વભાવ, ધ્રુવ સ્વભાવ, જ્ઞાયકભાવ, ભૂતાર્થભાવ એક જ તે આશ્રય કરવા લાયક છે, આહા... હા! આ
‘જ્ઞેય અધિકાર’ છે અને એ
ધીરાના કામ છે આ તો ભાઈ! અરે, અનંતકાળથી જનમ - મરણ કરે છે! (તો) કહે છે કે એવા
જનમ - મરણના નાશનું - વિદ્યાનું મૂળ - સમ્યગ્જ્ઞાનની વિદ્યા અને એ જ વિદ્યા (છે) એ વિદ્યાનું
મૂળ ત્રિકાળી દ્રવ્ય સ્વભાવનો આશ્રય કરવો તે સકળ વિદ્યાનું મૂળ છે. આહા... હા!
મૂળ છે. આહા... હા! બાર અંગ અને શાસ્ત્રની જે સમ્યક્વિદ્યા, એના હેતુ આ પ્રભુ (આત્મ સ્વભાવ
છે) પોતે! દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાયની પરમાં ભેળસેળ વિનાની સ્થિતિ છે, છતાં, એનો આશ્રય કરવા માટે
તો ત્રિકાળ દ્રવ્ય સ્વભાવ છે. આહા... હા... હા! (તેનો આશ્રય કરે) ત્યારે તેને સમ્યગ્દર્શન થાય.
ધર્મની એને શરૂઆત થાય. કેમકે દ્રવ્યસ્વભાવ જે મહાપ્રભુ! ચૈતન્ય મહાપ્રભુ! અનંત-અનંત ગુણની
શક્તિથી (સભર) મહાપ્રભુ પોતે (છે). એનો આશ્રય લેતાં, આશ્રય લેનાર પર્યાય છે એટલે
પર્યાયની હયાતી આવી ગઈ (એમાં). ગુણ ને દ્રવ્ય અભેદ છે. આહા... હા! આવી વાતું (આત્મ