88 ] [ puruShArthasiddhiupAy
तत्रापि भवति हिंसा रागाद्युत्पत्तितन्त्रत्वात्।। १०९।।
anvayArtha– ane [अपि] e uparAnt [मदनोद्रेकात्] kAmanI utkaTatAthI [यत् किञ्चित्] je kAI [अनङ्गरमणादि] anangakrIDA [क्रियते] karavAmAn Ave chhe [तत्रापि] temAn paN [रागाद्युत्पत्तितन्त्रत्वात्] rAgAdinI utpattine kAraNe [हिंसा] hinsA [भवति] thAy chhe.
TIkA– ‘यत् अपि मदनोद्रेकात् अनङ्गरमणादि किञ्चित् क्रियते तत्रापि हिंसा भवति रागाद्युत्पत्तितन्त्रत्वात्’– je jIv tIvra chAritramoh karmanA udayathI (udayamAn joDAvAthI) tIvra kAmavikAr thavAne lIdhe anangakrIDA kare chhe tyAn paN hinsA thAy chhe. kemake hinsAnun thavun rAgAdinI utpattine AdhIn chhe. jo rAgAdi na thAy to hinsA kadI thaI shakatI nathI. mATe e siddha thayun ke anangakrIDAmAn paN hinsA thAy chhe. 109.
निःशेषशेषयोषिन्निषेवणं तैरपि न कार्यम्।। ११०।।
anvayArtha– [ये] je jIv [मोहात्] mohane lIdhe [निजकलत्रमात्रं] potAnI vivAhitA strIne ja [परिहर्तुं] chhoDavAne [हि] nishchayathI [न शक्नुवन्ति] samartha nathI [तैः] temaNe [निःशेषशेषयोषिन्निषेवणं अपि] bAkInI strIonun sevan to avashya ja [न] na [कार्यम्] karavun joIe.
TIkA– ‘ये (जीवाः) हि मोहात् निजकलत्रमात्रं परिहर्तुं हि न शक्नुवन्ति तैरपि निःशेषशेषयोषिन्निषेवणं न कार्यम्’– je jIv apratyAkhyAnAvaraN chAritramohanIyanA udayathI (–udayavashe)potAnI vivAhitA strIne chhoDavAne shaktimAn nathI teoe (vivAhitA strI sivAyanI) sansAranI samasta strIo sAthe kAmasevan na karavun potAnI vivAhitA strImAn ja santoSh rAkhavo. e ekadesh brahmacharyavrat chhe, tathA strImAtranI sAthe kAmasevan karavAno tyAg karavo te mahAvrat chhe. 110.