puruShArthasiddhiupAy ] [ 93
anvayArtha– [जिनप्रवचनज्ञाः] jain siddhAntanA gnAtA [आचार्याः] AchAryo [उभयपरिग्रहवर्जंनम्] banne prakAranAn parigrahanAn tyAgane [अहिंसा] ahinsA [इति] em ane [द्विविधपरिग्रहवहनं] banne prakAranA parigrahanAn dhAraNane [हिंसा इति] hinsA em [सूचयन्ति] sUchave–kahe chhe.
TIkA– ‘जिन प्रवचनज्ञाः आचार्योः उभयपरिग्रहवर्जनं अहिंसा (भवति) इति सूचयन्ति तथा द्विविधपरिग्रहवहनं हिंसा (भवति) इति सूचयन्ति’– artha– jain siddhAntane jANanAr AchAryo, ‘banne prakAranA antarang ane bAhya parigrahano tyAg karavo te ahinsA chhe ane banne prakAranA parigrahane dhAraN karavo te hinsA chhe’ em kahe chhe. parigrahatyAg vinA ahinsAnI siddhi nathI. 118.
anvayArtha– [हिंसापर्यायत्वात्] hinsAnA paryAyarUp hovAthI [अन्तरङ्गसङ्गेषु] antarang parigrahomAn [हिंसा] hinsA [सिद्धा] svayamsiddha chhe [तु] ane [बहिरङ्गेषु] bahirang parigrahomAn [मूर्छा] mamatvapariNAm [एव] ja [हिंसात्वम्] hinsAbhAvane [नियतम्] nishchayathI [प्रयातु] prApta thAy chhe.
TIkA– ‘अन्तरंगसंगेषु हिंसापर्यायत्वात् हिंसा सिद्धा तु (पुनः) बहिरङ्गेषु नियतं मूर्छैव हिंसात्वं प्रयातु’– antarang 14 prakAranA parigrahomAn badhA ja bhed hinsAnA paryAy hovAthI hinsA siddha ja chhe. bahirang parigrahamAn nishchayathI mamatvapariNAm chhe te hinsAne prApta thAy chhe.
bhAvArtha– antarang parigrah je mithyAtvAdi 14 prakArano chhe te badhun jIvanun vibhAv (–vikArI) pariNAm chhe. te kAraNe te to hinsA ja chhe, parantu bAhyavastumAn paN nishchayathI mamatvapariNAm chhe te ja hinsAnun kAraN chhe. bAhyavastumAn je mamatvapariNAm chhe tenun ja nAm parigrah chhe. kevaLIne samavasaraNAdi vibhUti hoy chhe paN mamatvapariNAm vinA parigrah nathI. athavA je koI parigrahane angIkAr karIne kahe ke mAre to mamatvapariNAm nathI to te jUThun chhe, kAraN ke mamatva vinA angIkAr thAy nahi. 119.
jo bahirang padArthamAn mamatvapariNAmanun hovun ja parigrah chhe to badhAmAn sarakho ja parigrahajanya pApabandh thavo joIe.