puruShArthasiddhiupAy ] [ 143 ene nyAsaapahAr kahe chhe. jUThI rasIdo lakhI ApavI athavA parANe lakhAvI levI kUTalekh chhe. 184.
राजविरोधातिक्रमहीनाधिकमानकरणे च।। १८५।।
anvayArtha– [प्रतिरूपव्यवहारः] pratirUp vyavahAr eTale sAchI vastumAn khoTI vastu bheLavIne vechavI, [स्तेननियोगः] chorI karanArAone madad karavI, [तदाहृतादानम्] chore lAvelI vastuo rAkhavI, [च] ane [राजविरोधातिक्रमहीनाधिकमानकरणे] rAjAe prachalit karelA niyamonun ullanghan karavun, mApavAnA ke toLavAnA gaj, kAnTA, tolA vagerenA mApamAn hInAdhik karavun–(एते पञ्चास्तेयव्रतस्य) e pAnch achauryavratanA atichAr chhe.
TIkA– ‘प्रतिरूपव्यवहारः स्तेननियोगः तदाहृतादानम् राजविरोधातिक्रमः च हीनाधिकमानकरणे इति अचौर्याणुव्रतस्य पञ्च अतीचाराः सन्ति।’ artha–1. jUThI vastune (ashuddha vastune) ThIk jevI karIne sAchI vastumAn bheLavIne chalAvavI, enun nAm pratirUp vyavahAr chhe, 2. chorInI preraNA karavI athavA chorI karavAno upAy batAvavo e bIjo stenaprayog atichAr chhe, 3. chorInI vastu kharIdavI e trIjo atichAr chhe, 4. rAjAnI AgnAnun ullanghan karavun athavA rAjAno kar na Apavo e chotho atichAr chhe. pa. adhik mUlyavALI vastumAn ochhA mUlyavALI vastu bheLavavI, mApavA–toLavAnAn vAsaN, trAjavAn vagere ochhAmvattAn rAkhavAn e pAnchamo atichAr chhe. –A pAnch achaurya aNuvratanA atichAr chhe. 18p.
अपरिगृहीतेतरयोर्गमने चेत्वरिकयोः पञ्च।। १८६।।
anvayArtha– [स्मरतीव्राभिनिवेशः] kAmasevananI atishay ichchhA rAkhavI, [अनङ्गक्रीडा] yogya ango sivAy bIjAn ango sAthe kAmakrIDA karavI, [अन्यपरिणयनकरणम्] bIjAnA vivAh karavA [च] ane [अपरिगृहीतेतरयोः] kumvArI ke paraNelI