Purusharth Siddhi Upay-Gujarati (English transliteration). Sakal Charitra vyakhyan Shlok: 197-198.

< Previous Page   Next Page >


Page 151 of 186
PDF/HTML Page 163 of 198

 

sakalachAritra vyAkhyAn

चारित्रान्तर्भावात् तपोपि मोक्षाङ्गमागमे गदितम्।
अनिगूहितनिजवीर्यैस्तदपि निषेव्यं समाहितस्वान्तैः।।१९७।।

anvayArtha– [आगमे] jain AgamamAn [चारित्रान्तर्भावात्] chAritranun antarvartI hovAthI [तपः] tapane [अपि] paN [मोक्षाङ्गम्] mokShanun ang [गदितम्] kahevAmAn Avyun chhe, tethI [अनिगूहितनिजवीर्यैः] potAnun parAkram na chhupAvanAr tathA [समाहितस्वान्तैः] sAvadhAn chittavALA puruShoe [तदपि] te tapanun paN [निषेव्यम्] sevan karavA yogya chhe.

TIkA– ‘चारित्रान्तर्भावात् तपः अपि आगमे मोक्षाङ्गम् गदितम् अतः एव अनिगूहितनिजवीर्यैः समाहितस्वान्तैः तदपि निषेव्यम्।’ artha–samyakchAritramAn samAvesh pAmatun hovAthI tapane paN shAstromAn mokShanun kAraN kahyun chhe, tethI potAnI shakti chhupAvyA vinA potAnun man vash rAkhI te tapanun paN AcharaN karavun joIe.

bhAvArtha– tap ek prakAre vyavahArachAritra chhe. (bhUtArthano Ashray karanArane) vyavahArachAritrathI nishchayachAritra ke je samyakchAritra chhe tenI prApti thAy chhe arthAt e niyam chhe ke tapashcharaN vinA nishchay samyakchAritranI prApti thatI ja nathI tethI mokSha ichchhanAr puruShoe avashya tap dhAraN karavun joIe. 197.

[nondha– chAritra to vItarAgatA chhe ane te nij shuddhAtmAnA Ashraye ja pragaTe chhe. paN tyAn te kALe vyavahAracharaN kevun hoy te batAvavA tene vyavahAranayathI kAraN kahyun chhe. rAg chhe te bAdhak ja chhe paN te te bhUmikAne yogya rAg te guNasthAnano nAshak nathI eTalo meL batAvavA mATe upachAr–vyavahAr nirUpaNanI e rIt chhe. rAg karatAn karatAn nishchayachAritra thAy nahi em prathamathI ja nisandehapaNe pratIti karavI joIe.]

bAhya ane antarang evA bhedathI tap be prakAranun chhe. pahelAn bAhya tapanA bhed batAve chhe–

अनशनमवमौदर्यं विविक्तशय्यासनं रसत्यागः।
कायक्लेशो वृत्तेः सङ्खया च निषेव्यमिति तपो बाह्यम्।। १९८।।