34 ] [ puruShArthasiddhiupAy joie ane [परदोषनिगूहनमपि] bIjAnA doShone gupta rAkhavA paN [विधेयम्] joIe. (e paN kartavya chhe.)
TIkA– ‘‘उपबृंहणं गुणार्थ मार्दवादिभावनया सदा आत्मनः धर्मः अभिवर्द्धनीयः’’। upabRunhaN nAmanA guNane mATe mArdav eTale komaL pariNAm ane Adi shabdathI kShamA, santoShAdinI bhAvanA vaDe sadA potAnA AtmAno nij svabhAv pragaTapaNe vadhAravo.‘परदोषनिगूहनमपि विघेयम्।’– anya jIvanA je koI akriyArUp doSh hoy tene pragaT na karavA, dAbI devA e paN karavun.
bhAvArtha– upabRunhaN nAm vadhAravAnun chhe. potAnA AtmAno dharma vadhAravo. vaLI A dharmanun nAm upagUhan paN kahyun chhe. te apekShAe doSh DhAnkavAnun kahyun. bIjAnA doSh pragaT karavAthI tene dukh Upaje chhe. 27.
anvayArtha– [कामक्रोधमदादिषु] kAm, krodh, mad, lobhAdi vikAr [न्यायात् वर्त्मनः] nyAyamArgathI arthAt dharmamArgathI चिलयितुम्] vichalit karavAne mATe [उदितेषु] pragaT thayA hoy tyAre [श्रुतं] shAstra anusAr [आत्मनः परस्य च] potAnI ane paranI [स्थितिकरणं] sthiratA [अपि] paN [कार्यम्] karavI joIe.
TIkA– ‘‘काम क्रोध मदादिषु न्यायात् वर्त्मनः चलयितुं उदितेषु आत्मनः परस्य च श्रुतं युक्त्या स्थितिकरणं अपि कार्यम्।’’ maithunanA bhAv, krodhanA, mAnanA bhAv ane Adi shabdathI lobhAdikanA bhAv nyAyarUp dharmamArgathI bhraShTa karanArA chhe, mATe te pragaT thatAn potAne ane anya jIvone shAstra pramANe yuktivaDe dharmamAn sthir karavA te kArya paN shraddhAnavALAe karavA yogya chhe.
bhAvArtha– bhraShTane dharmamAn sthApavo tenun nAm sthitikaraN kahIe. dharmathI je bhraShTa thAy chhe te kAm, krodhAdine vash thavAthI thAy chhe. tethI jo enA nimitte _________________________________________________________________
1. sthitikaraNatva samyagdarshanathI ane samyagchAritrathI chalAyamAn thatAn jIvone dharmavatsal vidvAno dvArA sthirIbhUt karavAmAn Ave tene sthitikaraN ang kahe chhe. (gA0 16)