40 ] [ puruShArthasiddhiupAy
anvayArtha– [जिनाः] jinendradev [सम्यग्ज्ञानं] samyaggnAnane [कार्यं] kArya ane [सम्यक्त्वं] samyakatvane [कारणं] kAraN [वदन्ति] kahe chhe. [तस्मात्] tethI [सम्यक्त्वानन्तरं] samyakatva pachhI turat ja [ज्ञानाराधनं] gnAnanI ArAdhanA [इष्टम्] yogya chhe.
TIkA– ‘‘जिनाः सम्यग्ज्ञानं कार्यं सम्यक्त्वं कारणं वदन्ति’’– jinadev samyaggnAnane kArya kahe chhe, samyakatvane kAraN kahe chhe.
bhAvArtha– matignAn padArthane to jANatun hatun parantu samyakatva vinA tenun nAm kumati ane kushrutagnAn hatun te ja gnAn je samaye samyakatva thayun te ja samaye matignAn–shrutagnAn nAm pAmyun, tethI gnAn to hatun paN samyakpaNun samyaktvathI ja thayun. mATe samyakatva to kAraNarUp chhe, samyaggnAn kAryarUp chhe. ‘तस्मात् सम्यक्त्वानन्तरं ज्ञानाराधनं इष्टम्’– mATe samyakatva pachhI ja gnAnanI ArAdhanA yogya chhe. kAraN ke kAraNathI kArya thAy chhe. 33.
prashna– kAraN–kArya to AgaL–pAchhaL hoy to kahevAy. A to banne sAthe chhe to kAraN–kAryapaNun kevI rIte sambhave chhe? teno uttar AgaL kahe chhe.
anvayArtha– [हि] kharekhar [सम्यक्त्वज्ञानयोः] samyagdarshan ane samyaggnAn banne [समकालं] ek samaye [जायमानयोः अपि] utpanna thavA chhatAn paN [दीपप्रकाशयोः] dIvo ane prakAshanI [इव] jem [कारणकार्यविधानं] kAraN ane kAryanI vidhi [सुधटम्] sArI rIte ghaTit thAy chhe.
TIkA– ‘‘हि सम्यक्त्वज्ञानयोः समकालं जायमानयोः अपि कारणकार्यविधानं सुधटम्’’– nishchayathI samyagdarshan samyaggnAn ek ja samaye utpanna thAy chhe. topaN temAn kAraN–kAryano prakAr yathArtha varte chhe. kayA draShTAnte? ‘दीपप्रकाशयोः इव’– jem dIvo ane prakAsh ek ja samaye pragaT thAy chhe topaN dIvo prakAshanun kAraN chhe, prakAsh kArya chhe, kemake dIvAthI prakAsh thAy chhe. tevI rIte samyagdarshan samyaggnAnanun kAraN chhe samyaggnAn kArya chhe; kemake samyakatvathI samyaggnAn nAm pAme chhe. 34.