pa2 ] [ puruShArthasiddhiupAy
anvayArtha– [हिंसाया] hinsAthI [अविरमणं] virakta na thavun [हिंसा] tenAthI hinsA ane [हिंसापरिणमनं] hinsArUp pariNamavun tenAthI [अपि] paN [हिंसा] hinsA [भवति] thAy chhe. [तस्मात्] tethI [प्रमत्तयोगे] pramAdanA yogamAn [नित्यं] nirantar [प्राणव्यपरोपणं] prANaghAtano sadbhAv chhe.
TIkA– ‘हिंसाया अविरमणं हिंसा परिणमनं अपि भवति हिंसा’– hinsAnA tyAgabhAvano abhAv te hinsA chhe ane hinsArUp pariNamavAthI paN hinsA thAy chhe.
bhAvArtha– parajIvanA ghAtarUp je hinsA chhe te be prakAranI chhe. ek aviramaNarUp ane ek pariNamanarUp.
1. aviramaNarUp hinsA– je vakhate jIv parajIvanA ghAtamAn to pravartato nathI, bIjA ja koI kAmamAn pravarte chhe paN hinsAno tyAg karyo nathI. tenun udAharaNa– jem koIne haritakAyano tyAg nathI ane te koI vakhate haritakAyanun bhakShaN paN karato nathI, tem jene hinsAno tyAg to nathI ane te koI vakhate hinsAmAn pravartato paN nathI parantu antarangamAn hinsA karavAnA astitvabhAvano nAsh karyo nathI tene aviramaNarUp hinsA kahIe chhIe.
2. pariNamanarUp hinsA– vaLI je vakhate jIv parajIvanA ghAtamAn manathI, vachanathI ke kAyathI pravarte tene pariNamanarUp hinsA kahIe. A be bhed hinsAnA kahyA. te banne bhedamAn pramAd sahit yoganun astitva chhe. ‘तस्मात्प्रमत्तयोगे नित्यं प्राणव्यपरोपणमं्’– tethI pramAd sahitanA yogamAn hammeshA parajIvanI apekShAe paN prANaghAtano sadbhAv Avyo. eno abhAv to tyAre ja thAy jyAre A jIv parahinsAno tyAg karI pramAdarUp na pariName tyAnsudhI hinsAno to abhAv koIpaN prakAre thaI shake nahi. 48.
prashna– jo pramAdarUp potAnA pariNAmothI hinsA Upaje chhe to bAhya parigrahAdino tyAg shA mATe karAvavAmAn Ave chhe? teno uttar AgaL kahe chhe–
हिंसायतननिवृत्तिः परिणामविशुद्धये तदपि
anvayArtha– [खलु] nishchayathI [पुंसः] AtmAne [परवस्तुनिबन्धना] paravastunun jemAn kAraN chhe evI [सूक्ष्महिंसा अपि] sUkShma hinsA paN [न भवति]