Purusharth Siddhi Upay-Gujarati (English transliteration). Shlok: 50.

< Previous Page   Next Page >


Page 53 of 186
PDF/HTML Page 65 of 198

 

puruShArthasiddhiupAy ] [ pa3 thatI nathI. [तदपि] topaN [परिणामविशुद्धये] pariNAmonI nirmaLatA mATe [हिंसायतननिवृत्तिः] hinsAnA sthAnarUp parigrahAdino tyAg [कार्या] karavo uchit chhe.

TIkA– ‘खलु पुंसः परवस्तुनिबन्धना सूक्ष्माअपि हिंसा न भवति’– nishchayathI AtmAne paravastunA kAraNe nIpajatI evI jarApaN hinsA nathI.

bhAvArtha– pariNAmonI ashuddhatA vinA paravastunA nimitte anshamAtra paN hinsAno doSh lAgato nathI. nishchayathI to em ja chhe topaN pariNAmanI shuddhi mATe ‘हिंसायतननिवृत्तिः कार्या’– hinsAnA sthAn je parigrahAdi teno tyAg avashya karavo.

bhAvArtha– je pariNAm thAy chhe te koI vastunun Alamban pAmIne thAy chhe. jo subhaTanI mAtAne subhaT putra vidyamAn hoy to to evA pariNAm thAy ke ‘hun subhaTane mArun,’ paN je vandhyA chhe, jene putra ja nathI to evA pariNAm kevI rIte thAy ke hun vandhyAnA putrane haNun? mATe jo bAhya parigrahAdinun nimitta hoy to tenun avalamban pAmIne kaShAyarUp pariNAm thAy. jo parigrahAdikano tyAg karyo hoy to nimitta vinA, avalamban vinA kevI rIte pariNAm Upaje? mATe potAnA pariNAmonI shuddhatA mATe bAhya kAraNarUp je parigrahAdik teno paN tyAg karavo. 49.

AgaL ek pakShavALAno niShedh kare chhe–

निश्चयमबुध्यमानो यो निश्चयतस्तमेव संश्रयते।
नाशयति करणचरणं स बहिःकरणालसो बालः।। ५०।।

anvayArtha– [यः] je jIv [निश्चयं] yathArtha nishchay svarUpane [अबुध्यमानः] jANyA vinA [तमेव] tene ja [निश्चयतः] nishchay shraddhAthI [संश्रयते] angIkAr kare chhe. [स] te [बालः] mUrkha [बहिःकरणालसः] bAhya kriyAmAn ALasu chhe ane [करणचरणं] bAhyakriyArUp AcharaNano [नाशयति] nAsh kare chhe.

TIkA– ‘यः निश्चयं अबुध्यमानः निश्चयतः तमेव संश्रयते सः बालः करणचरणं नाशयति’– je jIv yathArtha nishchayanA svarUpane to jANatA nathI, jANyA vinA mAtra nishchayanA shraddhAnathI antarangane ja hinsA jANI angIkAr kare chhe te agnAnI dayAnA AcharaNano nAsh kare chhe.

bhAvArtha– je koI kevaL nishchayano shraddhAnI thaIne em kahe chhe ke ame parigrah rAkhyo athavA bhraShTAchArarUp pravartIe to shun thayun? amArA pariNAm sArA