Purusharth Siddhi Upay-Gujarati (English transliteration). Shlok: 51.

< Previous Page   Next Page >


Page 54 of 186
PDF/HTML Page 66 of 198

 

pa4 ] [ puruShArthasiddhiupAy joIe. em kahIne svachchhande pravarte chhe te jIve dayAnA AcharaNano nAsh karyo. bAhyamAn to nirday thayo ja ane antarang nimitta pAmI pariNAm ashuddha thAy ja thAy; tethI te antaranganI apekShAe paN nirday thayo. kevo chhe te jIv? bAhya dravyarUp anya jIvanI dayAmAn ALasu chhe, pramAdI chhe athavA A sUtrano bIjI rIte artha karIe chhIe. ‘यः निश्चयं अबुध्यमानः तमेव निश्चयतः संश्रयते सः बालः करुणा आचरणं नाशयति’– je jIv nishchayanayanA svarUpane nahi jANIne vyavahArarUp je bAhya parigrahAdino tyAg chhe tene ja nishchayathI mokShamArga jANI angIkAr kare chhe te jIv shuddhopayogarUp je AtmAnI dayA teno nAsh kare chhe.

bhAvArtha– je jIv nishchayanayanun svarUp to jANe nahi, kevaL vyavahAramAtra bAhya parigrahAdino tyAg kare, upavAsAdikane angIkAr kare, e pramANe bAhya vastumAn hey– upAdeyabuddhirUpe pravarte chhe, te jIv potAnA svarUp anubhavarUp shuddhopayogamay ahinsA dharmano nAsh kare chhe. kevo chhe te jIv? ‘बहिः करणालसः’– udyam vaDe teNe ashubhopayogano to tyAg karyo paN bAhya parajIvanI dayArUp dharma tenA ja sAdhanamAn ALasu thaIne besI rahyo, shuddhopayog bhUmikAmAn chaDhavAno udyam karato nathI. A rIte ekAntapakShavALAno niShedh karyo. AgaL dravyahinsA ane bhAvahinsAnI apekShAe bhinna bhinna prakAranA bhang batAve chhe. pa0.

tenA ATh sUtra kahe chhe–

अविधायापि हि हिंसां हिंसाफलभाजनं भवत्येकः।
कृत्वाप्यपरो हिंसा हिंसाफलभाजनं
न स्यात्।। ५१।।

anvayArtha– [हि] kharekhar [एकः] ek jIv [हिंसां] hinsA [अविधाय अपि] na karavA chhatAn paN [हिंसाफलभाजनं] hinsAnA phaLane bhogavavAne pAtra [भवति] bane chhe ane [अपरः] bIjo [हिंसा कृत्वा अपि] hinsA karIne paN [हिंसाफलभाजनं] hinsAnun phaL bhogavavAne pAtra [न स्यात्] thato nathI.

TIkA– ‘हि एकः हिंसां अविधाय अपि हिंसाफलभाजनं भवति’ nishchayathI koI ek jIv hinsA na karavA chhatAn paN hinsAnun phaL bhogavavAne pAtra bane chhe.

bhAvArtha– koI jIve bAhya hinsA to karI nathI paN pramAdabhAvarUpe pariNamyo chhe tethI te jIv udayakALamAn hinsAnun phaL bhogave chhe. ‘अपरः हिंसां कृत्वा अपि