72 ] [ puruShArthasiddhiupAy
TIkA– ‘हि धर्मः देवताभ्यः प्रभवति’– nishchayathI dharma Upaje chhe te devothI Upaje chhe, ‘इह ताभ्यः सर्वं प्रदेयम्’– A lokamAn te devonA nimitte badhun Apavun joIe. jIvone paN mArIne temane chaDAvo. ‘इति दुर्विवेककलितां धिषणां प्राप्य देहिनः न हिंस्याः’– evI avivekavALI buddhithI prANIne mAravA nahi.
bhAvArtha– dev, devI, kShetrapAL, kAlI, mahAkAlI, chanDI, chAmunDA ItyAdine arthe hinsA na karavI. parajIvane mAravAthI potAnun bhalun kevI rIte thAy? bilakul na thAy. 80.
इति संप्रधार्य कार्यं नातिथये सत्त्वसंज्ञपनम्।। ८१।।
anvayArtha– [पूज्यनिमित्तं] ‘pUjavA yogya puruShone mATe [छागादीनां] bakarA vagere jIvono [घाते] ghAt karavAmAn [कः अपि] koI paN [दोषः] doSh [नास्ति] nathI’ [इति] em [संप्रधार्य] vichArIne [अतिथये] atithi athavA shiShTa puruShone mATe [सत्त्वसंज्ञपनम्] jIvono ghAt [न कार्यम्] karavo na joIe.
TIkA– ‘पूज्यनिमित्तं छागादीनां घाते कोऽपि दोषः न अस्ति’– potAnA guru mATe bakarAdi jIvonA ghAtamAn kAI doSh nathI, ‘इति सम्प्रधार्य अतिथये सत्त्वसंज्ञपनम् न कार्यम्’– em vichArIne atithi (phakIrAdi guru) mATe jIvono ghAt na karavo.
bhAvArtha– pApI, viShayalampaTI ane jIbhanA lAlachu evA potAne ane bIjA jIvone narakamAn laI javAne taiyAr thanAr evA kugurunA nimitte paN hinsA karavI yogya nathI. hinsAthI teno ane potAno mokSha kevI rIte thashe? matalab ke thato nathI. 81.
इत्याकलय्य कार्यं न महासत्त्वस्य हिंसनं जातु।। ८२।।
anvayArtha– [बहुसत्त्वघातजनितात्] ‘ghaNA prANIonA ghAtathI utpanna thayel [अशनात्] bhojan karatAn [एकसत्त्वघातोत्थम्] ek jIvanA ghAtathI utpanna thayelun bhojan [वरम्] sArun chhe’ [इति] em [आकलय्य] vichArIne [जातु] kadIpaN [महासत्त्वस्य] moTA tras jIvano [हिंसनं] ghAt [न कार्यम्] karavo na joIe.