puruShArthasiddhiupAy ] [ 8p
anvayArtha– [हिंसायाः] hinsAmAn [च] ane [स्तेयस्य] chorImAn [अव्याप्तिः] avyAptidoSh [न] nathI, [सा सुघटमेव] te hinsA barAbar ghaTe chhe, [यस्मात्] kAraN ke [अन्यैः] bIjAnA [स्वीकृतस्य] svIkArelA [द्रव्यस्य] dravyanA [ग्रहणे] grahaNamAn [प्रमत्तयोगः] pramAdano yog chhe.
TIkA– ‘हिंसायाः स्तेयस्य अव्याप्तिः न सा सुघटमेव यस्मात् अन्यैः स्वीकृतस्य द्रव्यस्य ग्रहणे प्रमत्तयोगः भवति’– artha– hinsAmAn ane chorImAn avyApakapaNun nathI paN sArI rIte vyApakapaNun chhe. kemake bIjA e meLavelA padArthamAn potApaNAnI kalpanA karavI temAn pramAdayog ja mukhya kAraN chhe.
bhAvArtha– jo koI jIvane koI kALe (–je samaye) jyAn chorI chhe tyAn hinsA na hoy to avyApti nAm pAme, paN pramAd vinA to chorI bane nahi. pramAdanun nAm ja hinsA chhe ane chorImAn pramAd avashya chhe. mATe em siddha thayun ke jyAn jyAn chorI chhe tyAn tyAn avashya ja hinsA chhe. 104.
अपि कर्म्मानुग्रहणे नीरागाणामविद्यमानत्वात्।। १०५।।
anvayArtha– [च] ane [नीरागाणाम्] vItarAgI puruShone [प्रमत्तयोगैककारण– विरोधात्] pramAdayogarUp ek kAraNanA virodhathI [कर्म्मानुग्रहणे] dravyakarma nokarmanI karmavargaNAo grahaN karavAmAn [अपि] nishchayathI [स्तेयस्य] chorI [अविद्यमानत्वात्] upasthit na hovAthI [तयोः] te bannemAn arthAt hinsA ane chorImAn [अतिव्याप्तिः] ativyApti paN [न] nathI.
TIkA– ‘च तयोः (हिंसा स्तेययोः) अतिव्याप्तिः च न अस्ति यतः नीरागाणां प्रमत्तयोगैककारण विरोधात् कर्मानुग्रहणे अपि हिंसायाः अविद्यमानत्वात्’– artha– hinsA ane chorImAn ativyAptipaNun paN nathI, arthAt chorI hoy ane hinsA na thAy em nathI. tathA hinsA hoy ane chorI na hoy em paN nathI kemake vItarAgI mahApuruShone pramAdasahit yoganun kAraN nathI, te kAraNe dravyakarma–nokarmanI vargaNAonun grahaN hovA chhatAn paN chorIno sadbhAv nathI, pramAd na hovAthI, dIdhA vinA vastunun grahaN te chorI chhe. vItarAgI arhant bhagavAnane karma–nokarma vargaNAonun grahaN