have granthanun varṇan kare chhe. ā granthamān puruṣhanā arthanī siddhinā upāyanun vyākhyān karashe. tethī pratham ja puruṣhanun svarūp kahe chheḥ–
गुणपर्ययसमवेतः समाहितः समुदयव्ययध्रौव्यैः।। ९।।
anvayārthaḥ– [पुरुषः] puruṣh arthāt ātmā [चिदात्मा] chetanāsvarūp [अस्ति] chhe, [स्पर्शगन्धरसवर्णैः] sparsha, gandh, ras, ane varṇathī [विवर्जितः] rahit chhe, [गुणपर्ययसमवेतः] guṇ ane paryāy sahit chhe tathā [समुदयव्ययध्रौव्यैः] utpād, vyay ane dhrauvya [समाहितः] yukta chhe.
ṭīkāḥ– पुरुषः चिदात्मा अस्ति –puruṣh chhe te chaitanyasvarūp chhe.
bhāvārthaḥ– (पुरु) uttam chetanā guṇamān (सेते) svāmī thaīne pravarte tenun nām puruṣh chhe. gnān, darshan, chetanānā nāthane puruṣh kahīe. ā ja chetanā avyāpti, ativyāpti ane asambhav e traṇ doṣharahit ā ātmānun asādhāraṇ lakṣhaṇ chhe. avyāpti doṣh tene kahe chhe ke jene jenun lakṣhaṇ kahyun hoy te tenā koī lakṣhyamān hoy, ane koī lakṣhyamān na hoy. paṇ koī ātmā chetanā rahit nathī.
jo ātmānun lakṣhaṇ rāgādi kahīe to avyāpti dūṣhaṇ lāge chhe kāraṇ ke rāgādi sansārī jīvane chhe, siddha jīvone nathī.
je lakṣhaṇ lakṣhyamān hoy ane alakṣhyamān paṇ hoy tene ativyāpti dūṣhaṇ kahīe. paṇ chetanā jīv padārtha sivāy bījā koī padārthamān nathī. jo ātmānun lakṣhaṇ amūrtatva kahīe to ativyāpti dūṣhaṇ lāge; kāraṇ ke jevī rīte ātmā amūrtik chhe tevī rīte dharma, adharma, ākāsh ane kāḷ paṇ amūrtik chhe. vaḷī je pramāṇamān na āve tene asambhav kahīe. chetanā jīv padārthamān pratyakṣha ane parokṣha pramāṇathī jaṇāy chhe. jo ātmānun lakṣhaṇ jaḍapaṇun kahīe to asambhav doṣh lāge chhe; kāraṇ ke te pratyakṣha pramāṇathī bādhit chhe. ā rīte traṇ doṣh rahit ātmānun chetanā lakṣhaṇ