puruṣhārthasiddhiupāy ] [ 1p pīḷāsh vagerenī apekṣhāe athavā sonāpaṇānī apekṣhāe sarva avasthāomān shāshvatatā chhe. ā visheṣhaṇathī ātmānun astitva pragaṭ karyun. 9.
prashnaḥ– āvā chaitanya puruṣhane ashuddhatā kaī rīte thaī jethī ene potānā arthanī siddhi karavī paḍe? teno uttar āgaḷ kahe chhe–
anvayārthaḥ– [सः] te chaitanya ātmā [अनादिसन्तत्या] anādinī paripāṭīthī [नित्यं] nirantar [ज्ञानविवर्त्तैः] gnānādi guṇonā vikārarūp rāgādi pariṇāmothī [परिणममानः] pariṇamato thako [स्वेषां] potānā [परिणामानां] rāgādi pariṇāmono [कर्त्ता च भोक्ता च] kartā ane bhoktā paṇ [भवति] thāy chhe.
ṭīkāḥ– ‘‘अनादि सन्तत्या नित्यं ज्ञानविवर्त्तैः परिणममानः स्वेषां परिणामानां कर्त्ता च भोक्ता च भवति।’’ – te chaitanya puruṣh anādinī paripāṭīthī sadā gnān chāritrarahit je rāgādi pariṇām te vaḍe pariṇamato thako potānā je rāgādi pariṇām thayā teno e kartā paṇ chhe ane bhoktā paṇ chhe.
bhāvārthaḥ– ā ātmāne navī ashuddhatā thaī nathī. anādikālathī santānarūpe dravyakarmathī rāgādi thāy chhe, rāgādithī vaḷī dravyakarmano bandh thāy chhe. suvarṇakīṭikā jem anādi sambandh chhe. te sambandhathī potānā gnānasvabhāvanī khabar ja nathī tethī udayāgat karma paryāyamān īṣhṭa– aniṣhṭabhāv vaḍe rāg, dveṣh, moharūp pariṇamyo chhe. joke ā pariṇāmone dravyakarmanun kāraṇ chhe topaṇ e pariṇām chetanāmay chhe. temān ā pariṇāmano vyāpyavyāpak bhāvathī ātmā ja kartā chhe.
bhāvyabhāvakabhāvathī ātmā ja bhoktā chhe. vyāpyavyāpakabhāv eṭale shun te kahīe chhīe. je niyamathī sahachārī hoy tene vyāpti kahe chhe. jem dhūmāḍā ane agnimān sahachārīpaṇun chhe. jyān dhūmāḍo hoy tyān agni hoy ane agni vinā dhūmāḍo na hoy. tem rāgādibhāv ane ātmāmān sahachārīpaṇun chhe. jyān rāgādi hoy tyān ātmā hoy ja. ātmā vinā rāgādi na hoy. ā vyāptikriyāmān je karma chhe tene vyāpya kahīe. ātmā kartā chhe tene vyāpak kahīe. āvī rīte jyān vyāpya vyāpak sambandh hoy tyān kartā karma sambandh sambhave, bījā sthānamān na sambhave. e ja