pa4 ] [ puruṣhārthasiddhiupāy joīe. em kahīne svachchhande pravarte chhe te jīve dayānā ācharaṇano nāsh karyo. bāhyamān to nirday thayo ja ane antaraṅg nimitta pāmī pariṇām ashuddha thāy ja thāy; tethī te antaraṅganī apekṣhāe paṇ nirday thayo. kevo chhe te jīv? bāhya dravyarūp anya jīvanī dayāmān āḷasu chhe, pramādī chhe athavā ā sūtrano bījī rīte artha karīe chhīe. ‘यः निश्चयं अबुध्यमानः तमेव निश्चयतः संश्रयते सः बालः करुणा आचरणं नाशयति’– je jīv nishchayanayanā svarūpane nahi jāṇīne vyavahārarūp je bāhya parigrahādino tyāg chhe tene ja nishchayathī mokṣhamārga jāṇī aṅgīkār kare chhe te jīv shuddhopayogarūp je ātmānī dayā teno nāsh kare chhe.
bhāvārthaḥ– je jīv nishchayanayanun svarūp to jāṇe nahi, kevaḷ vyavahāramātra bāhya parigrahādino tyāg kare, upavāsādikane aṅgīkār kare, e pramāṇe bāhya vastumān hey– upādeyabuddhirūpe pravarte chhe, te jīv potānā svarūp anubhavarūp shuddhopayogamay ahinsā dharmano nāsh kare chhe. kevo chhe te jīv? ‘बहिः करणालसः’– udyam vaḍe teṇe ashubhopayogano to tyāg karyo paṇ bāhya parajīvanī dayārūp dharma tenā ja sādhanamān āḷasu thaīne besī rahyo, shuddhopayog bhūmikāmān chaḍhavāno udyam karato nathī. ā rīte ekāntapakṣhavāḷāno niṣhedh karyo. āgaḷ dravyahinsā ane bhāvahinsānī apekṣhāe bhinna bhinna prakāranā bhaṅg batāve chhe. pa0.
tenā āṭh sūtra kahe chheḥ–
कृत्वाप्यपरो हिंसा हिंसाफलभाजनं न स्यात्।। ५१।।
anvayārthaḥ– [हि] kharekhar [एकः] ek jīv [हिंसां] hinsā [अविधाय अपि] na karavā chhatān paṇ [हिंसाफलभाजनं] hinsānā phaḷane bhogavavāne pātra [भवति] bane chhe ane [अपरः] bījo [हिंसा कृत्वा अपि] hinsā karīne paṇ [हिंसाफलभाजनं] hinsānun phaḷ bhogavavāne pātra [न स्यात्] thato nathī.
ṭīkāḥ– ‘हि एकः हिंसां अविधाय अपि हिंसाफलभाजनं भवति’ nishchayathī koī ek jīv hinsā na karavā chhatān paṇ hinsānun phaḷ bhogavavāne pātra bane chhe.
bhāvārthaḥ– koī jīve bāhya hinsā to karī nathī paṇ pramādabhāvarūpe pariṇamyo chhe tethī te jīv udayakāḷamān hinsānun phaḷ bhogave chhe. ‘अपरः हिंसां कृत्वा अपि