puruṣhārthasiddhiupāy ] [ 6p
anvayārthaḥ– [मधु] madh, [मद्यं] madirā, [नवनीतं] mākhaṇ [च] ane [पिशितं] māns [महाविकृतः] mahān vikārone dhāraṇ karelā [ताः] ā chāre padārtho [व्रतिना] vratī puruṣhe [न वल्भ्यन्ते] bhakṣhaṇ karavā yogya nathī. kāraṇ ke [तत्र] te vastuomān [तद्वर्णाः] te ja jātinā [जन्तवः] jīv rahe chhe.
ṭīkāḥ– ‘व्रतिना मधु मद्यं नवनीतं च पिशितं ताः महाविकृतयः न वल्भ्यन्ते’– vratadhārī jīvoe madh, madirā, mākhaṇ1 ane māns je ghaṇā vikārane dhāraṇ kare chhe. te ane bījī paṇ vikārayukta vastuonun bhakṣhaṇ na karavun joīe. madhanun ek ṭīpun paṇ mākhīnī hinsāthī maḷe chhe. je mandabuddhi madh khāy chhe te atyant hinsak chhe. je svayamev ṭapakel athavā kapaṭ karīne madhapūḍāmānthī madh le te paṇ hinsak chhe. kāraṇ ke madhane āshraye rahelā jīvonī hinsā te samaye paṇ thāy chhe. vratī puruṣh ā vastuonun bhakṣhaṇ kare nahi. shā māṭe? ‘तत्र तद्वर्णाः जन्तवः’– te vastumān tevā ja raṅgavāḷā ghaṇā jīvo hoy chhe. jevī te vastu chhe tevā ja temān jīv hoy chhe. bījī vastuo kahetān chāmaḍānā sparshavāḷun dhī, tel, jaḷ athavā athāṇān, viṣh, māṭī ītyādi abhakṣhyano tyāg karavo. mukhyapaṇe madh, māns, madhano tyāg karāvyo pachhī bījī paṇ abhakṣhya vastuo chhoḍavāno upadesh karyo. 72.
āgaḷ pāñch udumbar phaḷanā doṣh dekhāḍe chheḥ–
anvayārthaḥ– [उदुम्बरयुग्मं] umar, añjīr [प्लक्षन्यग्रोधपिप्पलफलानि] pīpaḷo, vaḍ ane pīpaḷanān phaḷ [त्रसजीवानां] tras jīvonī [योनिः] khāṇ chhe [तस्मात्] tethī [तद्भक्षणे] tenā bhakṣhaṇamān [तेषां] te tras jīvonī [हिंसा] hinsā thāy chhe. _________________________________________________________________
1. mākhaṇ māṭe abhakṣhyapaṇun e rīte kahyun chhe ke dahīnthī judun pāḍelun mākhaṇ antarmr̥uhūrtamān tapāvī garam karī levun joīe nahitar te abhakṣhya thāy chhe.