66 ] [ puruṣhārthasiddhiupāy
ṭīkāḥ– ‘उदुम्बरयुग्मं प्लक्ष न्यग्रोध पिप्पलफलानि त्रसजीवानां योनिः’– udumbar ane kaṭhumbar e be tathā pīpar–pīpaḷo, vaḍanān phaḷ ane pākar añjīr e traṇ–e badhāy tras jīvonī yoni chhe. temān ūḍatān jantuo jovāmān āve chhe. ‘तस्मात् तद्भक्षणे तेषां हिंसा भवति’– tethī te pāñch vastunā bhakṣhaṇamān te traṇ jīvonī hinsā thāy chhe. 72.
koī kahe ke te udambarādi phaḷamān tras na hoy to bhakṣhaṇ karavān.
tene āgaḷ kahe chheḥ–
anvayārthaḥ– [तु पुनः] ane vaḷī [यानि] je pāñch udumbar [शुष्कानि] sūkā [कालोच्छिन्नत्रसाणि] samay jatān trasarahit banelān [भवेयुः] hoy [तान्यपि] tenun paṇ [भजतः] bhakṣhaṇ karanārane [विशिष्टरागादिरूपा] visheṣh rāgādirūp [हिंसा] hinsā [स्यात्] thāy chhe.
ṭīkāḥ– ‘तु पुनः यानि शुष्काणि कालोच्छिन्नत्रसाणि भवेयुः तान्यपि भजतः हिंसा स्यात्’– vaḷī je udumbarādi pāñch phaḷo kāḷ pāmīne trasajīv rahit sukāī gayā hoy topaṇ te khānārane hinsā thāy chhe. kevī hinsā thāy chhe? ‘विशिष्ट रागादिरूपा’– jemān visheṣh rāgabhāv thayo chhe tevā svarūpavāḷī. jo adhik rāg na hot to āvī nindya vastu shā māṭe aṅgīkār karat? māṭe jyān adhik rāgabhāv thayo te ja hinsā. jem koīe līlotarī na khādhī paṇ te vastunā rāgabhāvathī tene sūkavīne khādhī. jo rāg na hoy to shā māṭe evo prayās kare?
prashnaḥ– sūkī vastumān jo doṣh hoy to anna shā māṭe khāīe chhīe?
uttaraḥ– anna nindya nathī. vaḷī enā rāgabhāv vinā sahaj pravr̥uttithī te sūkāy chhe. vaḷī tenun bhakṣhaṇ paṇ sāmānya peṭ bharavānā nimitte thāy chhe, kāī visheṣh rāg hovānun kāraṇ nathī. ahīn to visheṣharūp rāgabhāvanun thavun te ja hinsā –em batāvavāmān āve chhe. 73.