९६ ]
‘सम्यक्त्वेऽसति’ अविद्यमाने । ‘न सन्ति’ । के ते ? संभूतिस्थितिवृद्धिफलोदयाः । कस्य ? विद्यावृत्तस्य । अयमर्थः — विद्याया मतिज्ञानादिरूपायाः वृत्तस्य च सामायिकादिचारित्रस्य या संभूतिः प्रादुर्भावः, स्थितिर्यथावत्पदार्थपरिच्छेदकत्वेन कर्मनिर्जरादि-
समाधानः — कारण के श्रुतज्ञान विना चारित्रनी उत्पत्ति होती नथी, तेथी चारित्रनी अपेक्षाए श्रुतज्ञाननी प्रधानता छे.
आथी स्पष्ट छे के जेम सम्यग्दर्शन – ज्ञान – चारित्रमां सम्यग्दर्शननी प्रधानता छे, तेम चारित्रथी श्रुतज्ञाननी प्रधानता छे. ३१.
तेनुं (सम्यग्दर्शननुं) उत्कृष्टपणुं सिद्ध थतां तेनुं कर्णधारपणुं (खेवटियापणुं) सिद्ध थाय छे, तो ते (उत्कृष्टता) केवी रीते सिद्ध छे ते कहे छे —
अन्वयार्थ : — [बीजाभावे ] बीज विना [तरोः ] वृक्षनी [संभूतिस्थिति- वृद्धिफलोदयाः इव ] उत्पत्ति, स्थिति, वृद्धि अने फलोत्पत्ति जेम [न सन्ति ] होतां नथी तेम, [सम्यक्त्वे असति ] सम्यक्त्व विना [विद्यावृत्तस्य ] सम्यग्ज्ञान अने सम्यक्चारित्रनी (उत्पत्ति, स्थिति, वृद्धि अने फलोत्पत्ति) [न सन्ति ] होई शकती नथी.१.
टीका : — ‘सम्यक्त्वे असति’ सम्यक्त्व विना ‘न सन्ति’ होतां नथी. शुं ते? ‘संभूतिस्थितिवृद्धिफलोदयाः’ उत्पत्ति, स्थिति, वृद्धि अने फळनी उत्पत्ति. कोनी? ‘विद्यावृत्तस्य’ विद्या (ज्ञान) अने चारित्रनी. तेनो अर्थ आ छे – मतिज्ञानादिरूप विद्यानी (ज्ञाननी) अने चारित्रनी अर्थात् सामायिकादि चारित्रनी जे उत्पत्ति (प्रादुर्भाव), स्थिति अर्थात् यथार्थपणे पदार्थना परिच्छेदकपणाथी अने कर्मनिर्जराना हेतुपणाथी अवस्थान – टकवुं १. जुओ दर्शनपाहुड गाथा १० अने ११.