kahAnajainashAstramALA ]
‘परिमितपरिग्रहो’ देशतः परिग्रहविरतिरणुव्रतं स्यात् । कासौ ? या ‘ततोऽधिकेषु निस्पृहता’ ततस्तेभ्य इच्छावशात् कृतपरिसंख्यातेभ्योऽर्थोभ्योऽधिकेष्वर्थेषु या निस्पृहता वाञ्छाव्यावृत्तिः । कि कृत्वा ? ‘परिमाय’ देवगुरुपादाग्रे परिमितं कृत्वा । कं ? ‘धनधान्यादिग्रन्थं’ धनं गवादि, धान्यं ब्रीह्यादि । आदिशब्दाद्दासीदासभार्यागृहक्षेत्रद्रव्य- सुवर्णरूप्याभरणवस्त्रादिसंग्रहः । स चाखौ ग्रन्थश्च तं परिमाय । स च परिमित परिग्रहः ‘इच्छापरिमाणनामापि’ स्यात्, इच्छायाः परिमाणं यस्य स इच्छापरिमाणस्तन्नाम यस्य स तथोक्तः ।।६१।। parimAN karIne [ततः ] tenAthI [अधिकेषु ] vadhAre [निस्पृहता ] ichchhA na rAkhavI te [परिमितपरिग्रहः ] parigrah parimANavrat [अपि ] athavA [इच्छापरिमाणनामा ] ichchhAparimAN nAmanun vrat [स्यात् ] chhe.
TIkA : — ‘धनधान्यादिग्रंथम्’ gAy, bhensAdi dhan, chokhAdi anAj ane dAs, dAsI, bhAryA, gRuh, kShetra, dravya, suvarNa, chAndI, AbharaN, vastrAdino sangrah — evA sangraharUp parigrahanun ‘परिमाय’ dev – gurunA pAd AgaL (dev – gurunI samakSha) parimAN karIne ‘न तोऽधिकेषु निस्पृहता’ tenAthI – ichchhA pramANe sankhyAthI maryAdit karelI vastuothI adhik vastuomAn ichchhA rahit thavun – vAnchhA rahit thavun te ‘परिमितपरिग्रहः’ ekadesh parigrahaviratirUp aNuvrat chhe. ‘इच्छापरिमाणनाम अपि’ te parimit parigrahamAn potAnI ichchhAnusAr parigrahanun parimAN karavAmAn Ave chhe tethI tenun bIjun nAm ‘ichchhAparimAN’ paN chhe.
bhAvArtha : — kShetra (khetar), vAstu (makAn Adi), hiraNya (rUpiyA – chAndI Adi), svarNa (sonun yA suvarNanAn ghareNAn), dhan (gAy Adi), dhAnya (anAj), dAsI, dAs, kupya (vastrAdi) ane bhANDa (vAsaN Adi) — e dash prakAranA parigrahanun parimAN karIne tenAthI adhikamAn vAnchhA (ichchhA) na karavI tene parigrahaparimAN aNuvrat kahe chhe. tene ichchhAparimAN aNuvrat paN kahe chhe.
mUrchchhA chhe te ja parigrah chhe. (shlok 111)