202 ]
‘त्यागस्तु’ पुनर्महाव्रतं भवति । केषां त्यागः ‘हिंसादीनां’ ‘पंचानां’ । कथंभूतानां ‘पापानां’ पापोपार्जनहेतुभूतानां । कैस्तेषां त्यागः ‘मनोवचःकायैः’ । तैरपि कैः कृत्वा त्यागः ? ‘कृतकारितानुमोदैः’ । अयमर्थ : — हिंसादीनां मनसा कृतकारितानुमोदैस्त्यागः । तथा वचसा कायेन चेति । केषां तैस्त्यागो महाव्रतं ? ‘महतां’ प्रमत्तादिगुणस्थानवर्तिनां विशिष्टात्मनाम् ।।७२।। pApono [मनोवचःकायैः ] man, vachan ane kAyathI tathA [कृतकारितानुमोदैः ] kRut, kArit ane anumodanAthI [त्यागः ] tyAg karavo te [महताम् ] (chhaThThA Adi guNasthAnavartI) mahApuruShonun [महाव्रतम् ] mahAvrat chhe.
TIkA : — ‘त्यागस्तु’ tyAg mahAvrat chhe. kono tyAg? ‘हिंसादीनां पञ्चानाम्’ hinsAdi pAnchano. kevA (pAnchano)? ‘पापानाम्’ pApanA upArjanamAn kAraNabhUt (hinsAdi pApono). temano tyAg konI dvArA? ‘मनोवचःकायैः’ man, vachan ane kAy dvArA. vaLI tethI paN shI rIte tyAg? ‘कृतकारितानुमोदैस्त्यागः’ kRut, kArit ane anumodanAthI tyAg. artha e chhe ke – hinsAdino (pAnch pApono) manathI kRut, kArit ane anumodanAthI tyAg; vachanathI kRut, kArit ane anumodanAthI tyAg ane kAyathI kRut, kArit ane anumodanAthI tyAg. temanAthI (kRut, kArit ane anumodanAdi nav koTithI) tyAgarUp mahAvrat kone hoy chhe? ‘महताम्’ pramattAdi guNasthAnavartI vishiShTa mahAtmAone. (hinsAdi pAnch pApono kRut, kArit ane anumodanA Adi nav koTithI tyAg karavo – te mahAvrat chhe.)
bhAvArtha : — man, vachan, kAy tathA kRut, kArit, anumodanAnA bhAvathI – e nav vikalpothI arthAt manathI kRut, kArit, anumodanA bhAvathI; vachanathI kRut, kArit, anumodanAbhAvathI ane kAyathI kRut, kArit, anumodanAbhAvathI — em nav koTithI hinsAdik pApono parityAg karavo te mahAvrat kahevAy chhe. te mahAvrat pramattasanyat nAmanA chhaThThA guNasthAnathI ja hoy chhe, kem ke temane kaShAyanI traN chokaDIno abhAv hoy chhe.
digvratadhArIone paN maryAdA bahAr pAnch pApono nav koTithI tyAg hoy chhe; parantu temano te tyAg sAkShAt mahAvratarUp nathI, kAraN ke temanA mahAvratane vikRut kare yA ghAte tevo pratyAkhyAnAvaraN krodh – mAn – mAyA – lobhano uday nimitta hoy chhe. tethI digvratadhArIone karelI maryAdAnI bahAr pAnch pApono tyAg sAkShAt mahAvratarUp hoto nathI, parantu te upacharit mahAvratarUp hoy chhe. 72.